DOI Artikel:
Krakowski, Piotr: Z zagadnień polskiego malarstwa krajobrazowego w I połowie w. XIX.: (Teoria i twórczość)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20408#0144
2. Franciszek Lampi, Krajobraz górski z wodospadem (zachód słońca). Muz. Nar. w Warszawie (fot.
Muzeum)
tworzy i układu. Widoki jego tym się szczegól-
niej odznaczają, że wybierał pory dnia najdobit-
niejsze, i z tych zachody słońca, najlepiej mu się
udawały” 77. Współcześni mu krytycy podkreślali
idealny charakter jego kompozycji krajobrazo-
wych widząc w nich naśladowanie „szkoły wło-
skiej”. „Obrazy jego nie są kopiami z natury —
pisał o Lampim w r. 1841 Józef Kenig — są
one własnego pomysłu; o ileż więcej trudności.
A jednak jak tam czuć naturę” 78. Lampi, dziś
jako pejzażysta uważany za malarza drugorzęd-
nego, u współczesnych zyskał sobie bardzo wyso-
ką ocenę, wręcz dopatrywano się w jego twór-
czości cech mistrzowskich.
Podobnie przedstawiało się malarstwo Kazi-
mierza Zwana, który również m. in. two-
rzył fantastyczne pejzaże marynistyczne, ukazu-
jąc rozszalały podczas burzy żywioł morski, roz-
bijające się o skały żaglowce, ratujących się przed
śmiercią rozbitków (ryc. 3). Krajobrazy morskie
malował zresztą także January Suchodol-
ski, chociaż głównie zajmował się malarstwem
historycznym (ryc. 4).
77 W. Smokowski, O malarstwie w Polsce (Dzwon
Literacki, Pismo zbiorowe, II, Warszawa 1846, s. 153—154).
78 J. K g., Wystawa sztuk pięknych (Gazeta War-
szawska 1841, nr 172, s. 4).
Z kolei wymienić należy francuskiego malarza
K. Santoire de Varenne przebywającego
w latach 1814-—1832 w Warszawie oraz będącego
od r. 1817 do 1820 profesorem na Wydziale Sztuk
Pięknych Uniwersytetu Warszawskiego. Malował
on krajobrazy charakterystyczne dla swojej epo-
ki, krajobrazy fantastyczne: wodospady, burze
morskie, tonące okręty, wybuchy wulkanów, bu-
rze w górzystych okolicach, jak również widoki
bardziej konkretne, określone pod względem to-
pograficznym, jak np. widok Karpat 79.
Wreszcie wspomnieć można o Ignacym
Kochanowskim, krytyku i malarzu-dyletan-
cie, który był uczniem Casanovy i Duviviera i w
okresie Królestwa Kongresowego wystawiał pej-
zaże wyraźnie idealizująco-nastrojowe, nawiązu-
jące do tradycji w. XVIII i ujawniające wpływy
Verneta. Równocześnie jako krytyk dla malarstwa
krajobrazowego w ogóle widział wzory w twór-
czości obok wspomnianych już swoich nauczy-
cieli Casanovy i Duviviera także von der Neera,
Ruisdaela, Hackerta i Tempesty 80.
Specyficzna sytuacja polityczna, w jakiej Pol-
79 Rastawiecki, o.c., III, s. 4—6.
80 S. Kozakiewicz, Początki krytyki artystycz-
nej w Warszawie (1819—1845) (Materiały do Studiów
i Dyskusji, z. 6 (1951), s. 65, 68).
135
Muzeum)
tworzy i układu. Widoki jego tym się szczegól-
niej odznaczają, że wybierał pory dnia najdobit-
niejsze, i z tych zachody słońca, najlepiej mu się
udawały” 77. Współcześni mu krytycy podkreślali
idealny charakter jego kompozycji krajobrazo-
wych widząc w nich naśladowanie „szkoły wło-
skiej”. „Obrazy jego nie są kopiami z natury —
pisał o Lampim w r. 1841 Józef Kenig — są
one własnego pomysłu; o ileż więcej trudności.
A jednak jak tam czuć naturę” 78. Lampi, dziś
jako pejzażysta uważany za malarza drugorzęd-
nego, u współczesnych zyskał sobie bardzo wyso-
ką ocenę, wręcz dopatrywano się w jego twór-
czości cech mistrzowskich.
Podobnie przedstawiało się malarstwo Kazi-
mierza Zwana, który również m. in. two-
rzył fantastyczne pejzaże marynistyczne, ukazu-
jąc rozszalały podczas burzy żywioł morski, roz-
bijające się o skały żaglowce, ratujących się przed
śmiercią rozbitków (ryc. 3). Krajobrazy morskie
malował zresztą także January Suchodol-
ski, chociaż głównie zajmował się malarstwem
historycznym (ryc. 4).
77 W. Smokowski, O malarstwie w Polsce (Dzwon
Literacki, Pismo zbiorowe, II, Warszawa 1846, s. 153—154).
78 J. K g., Wystawa sztuk pięknych (Gazeta War-
szawska 1841, nr 172, s. 4).
Z kolei wymienić należy francuskiego malarza
K. Santoire de Varenne przebywającego
w latach 1814-—1832 w Warszawie oraz będącego
od r. 1817 do 1820 profesorem na Wydziale Sztuk
Pięknych Uniwersytetu Warszawskiego. Malował
on krajobrazy charakterystyczne dla swojej epo-
ki, krajobrazy fantastyczne: wodospady, burze
morskie, tonące okręty, wybuchy wulkanów, bu-
rze w górzystych okolicach, jak również widoki
bardziej konkretne, określone pod względem to-
pograficznym, jak np. widok Karpat 79.
Wreszcie wspomnieć można o Ignacym
Kochanowskim, krytyku i malarzu-dyletan-
cie, który był uczniem Casanovy i Duviviera i w
okresie Królestwa Kongresowego wystawiał pej-
zaże wyraźnie idealizująco-nastrojowe, nawiązu-
jące do tradycji w. XVIII i ujawniające wpływy
Verneta. Równocześnie jako krytyk dla malarstwa
krajobrazowego w ogóle widział wzory w twór-
czości obok wspomnianych już swoich nauczy-
cieli Casanovy i Duviviera także von der Neera,
Ruisdaela, Hackerta i Tempesty 80.
Specyficzna sytuacja polityczna, w jakiej Pol-
79 Rastawiecki, o.c., III, s. 4—6.
80 S. Kozakiewicz, Początki krytyki artystycz-
nej w Warszawie (1819—1845) (Materiały do Studiów
i Dyskusji, z. 6 (1951), s. 65, 68).
135