DOI Artikel:
Krakowski, Piotr: Z zagadnień polskiego malarstwa krajobrazowego w I połowie w. XIX.: (Teoria i twórczość)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20408#0147
5. Jan Nepomucen Głowacki, Pejzaż z zamkiem. Muz. Nar. we Wrocławiu (fot. E. Wilecki)
alna idealistyczna strona malarstwa biedermeieru,
wyrażająca się w dążeniu do harmonii między
tym, co „prawdziwe” i tym, co „piękne”, do na-
sycenia malarstwa treściami literackimi, do tego,
co nosiło nazwę Gedankenmalerei.
Niektórzy malarze austriaccy ulegają wpły-
wom nastrojowego pejzażu północnoniemieckiego,
m. in. twórczości C. D. Friedricha. Przykładem
może być twórczość Ferdynanda von Oliyiera.
0 którym A. von Arnim powiadał, że dążył do
ukazania vergeistigter Wirklichkeit, który starał
się łączyć czystą formę przedstawienia pejzażo-
wego, dokładną obserwację natury przy równo-
czesnym zwrocie do religióser Andacht, do sa-
kralnej sztuki krajobrazowej 85. Bardzo pokrewna
Oliyierowi jest twórczość Fleinricha Reinholda,
który także stara się wydobyć sakralny nastrój
w swoich krajobrazach, zwłaszcza w pracach
powstałych do r. 1819. I znów łączy się w jego
obrazach tendencja do idealizującego uogólnienia
1 religijnego uduchowienia z realistyczną obser-
wacją natury 86.
85 F. N o v o t n y, Ferdinand Georg Waldmiiller
und seine Zeit [w:] Unvergangliches Osterreich. Ferdi-
nand Georg Waldmiiller und seine Zeit (Katalog wysta-
wy 3 VI—18 IX 1960 w Villa Huger-Essen), s. 61.
86 Zob. H. Schwarz, Salzburg und das Salz-
Również u Waldmiillera pejzaż i sztafaż ludz-
ki często traktowane są jako „niezamierzone”
symbole — zwłaszcza jeśli idzie o kojarzenie na-
stroju poszczególnych pór roku z nastrojami ludz-
kich przeżyć. Także Adalbert Sifter, będący za-
równo malarzem, jak i poetą, dając w swych obra-
zach i utworach elementarne przedstawienia na-
tury, nadaje im równocześnie znaczenie symbo-
liczne, co uwidacznia się choćby w tytułach ta-
kich, jak Die Vergangenheit, Die Heiterkeit, Die
Sehnsucht, Die Bewegung, Die Feierlichkeit
itd. 87.
Wreszcie nauczyciel Głowackiego, Franz Stein-
feld, który nazywany był przez współczesnych
pierwszym Stimmungsmaler in Oesterreich (Wurz-
bach), dążył każdorazowo do poetyckiego obrazo-
wania w krajobrazie, do odpowiedniego posługi-
wania się kolorem, w celu wywołania stosownych
kojarzeń uczuciowych u odbiorcy88. Elementy
krajobrazu nastrojowego odnajdujemy również
u Głowackiego, który wyrósł jako malarz w atmo-
sferze sztuki austriackiego biedermeieru (ryc. 5).
kammergut. Die kiinstlerische Entdeckung der Stadt und
Landschaft im 19. Jahrhundert, Wien 1958, cyt. za N o-
v o t n y m: o.c., s. 64.
87 N o v o t n y, o.c., s. 79.
88 Tamże, s. 78.
138
alna idealistyczna strona malarstwa biedermeieru,
wyrażająca się w dążeniu do harmonii między
tym, co „prawdziwe” i tym, co „piękne”, do na-
sycenia malarstwa treściami literackimi, do tego,
co nosiło nazwę Gedankenmalerei.
Niektórzy malarze austriaccy ulegają wpły-
wom nastrojowego pejzażu północnoniemieckiego,
m. in. twórczości C. D. Friedricha. Przykładem
może być twórczość Ferdynanda von Oliyiera.
0 którym A. von Arnim powiadał, że dążył do
ukazania vergeistigter Wirklichkeit, który starał
się łączyć czystą formę przedstawienia pejzażo-
wego, dokładną obserwację natury przy równo-
czesnym zwrocie do religióser Andacht, do sa-
kralnej sztuki krajobrazowej 85. Bardzo pokrewna
Oliyierowi jest twórczość Fleinricha Reinholda,
który także stara się wydobyć sakralny nastrój
w swoich krajobrazach, zwłaszcza w pracach
powstałych do r. 1819. I znów łączy się w jego
obrazach tendencja do idealizującego uogólnienia
1 religijnego uduchowienia z realistyczną obser-
wacją natury 86.
85 F. N o v o t n y, Ferdinand Georg Waldmiiller
und seine Zeit [w:] Unvergangliches Osterreich. Ferdi-
nand Georg Waldmiiller und seine Zeit (Katalog wysta-
wy 3 VI—18 IX 1960 w Villa Huger-Essen), s. 61.
86 Zob. H. Schwarz, Salzburg und das Salz-
Również u Waldmiillera pejzaż i sztafaż ludz-
ki często traktowane są jako „niezamierzone”
symbole — zwłaszcza jeśli idzie o kojarzenie na-
stroju poszczególnych pór roku z nastrojami ludz-
kich przeżyć. Także Adalbert Sifter, będący za-
równo malarzem, jak i poetą, dając w swych obra-
zach i utworach elementarne przedstawienia na-
tury, nadaje im równocześnie znaczenie symbo-
liczne, co uwidacznia się choćby w tytułach ta-
kich, jak Die Vergangenheit, Die Heiterkeit, Die
Sehnsucht, Die Bewegung, Die Feierlichkeit
itd. 87.
Wreszcie nauczyciel Głowackiego, Franz Stein-
feld, który nazywany był przez współczesnych
pierwszym Stimmungsmaler in Oesterreich (Wurz-
bach), dążył każdorazowo do poetyckiego obrazo-
wania w krajobrazie, do odpowiedniego posługi-
wania się kolorem, w celu wywołania stosownych
kojarzeń uczuciowych u odbiorcy88. Elementy
krajobrazu nastrojowego odnajdujemy również
u Głowackiego, który wyrósł jako malarz w atmo-
sferze sztuki austriackiego biedermeieru (ryc. 5).
kammergut. Die kiinstlerische Entdeckung der Stadt und
Landschaft im 19. Jahrhundert, Wien 1958, cyt. za N o-
v o t n y m: o.c., s. 64.
87 N o v o t n y, o.c., s. 79.
88 Tamże, s. 78.
138