DOI Artikel:
Krupińska-Pałamarz, Elżbieta: Pejzaż w krakowskim malarstwie tablicowym końca XV i początków XVI wqieku: (Między późnym średniowieczem a wczesnym Renesansem)
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.20405#0118
15. Pokłon Trzech Króli, kwatera ołtarzowa, około r. 1530, kościół parafialny w Niedźwiedziu (fot. K. No-
wacki)
kowskie pierwiastków sztuki malarzy reformacji,
w czasie równoległego rozkwitu stosunków mię-
dzy humanistami Polski i Niemiec 105 *. Proces
przeszczepiania na grunt Polski ducha niemiec-
kiego renesansu kontynuowali licznie do nas przy-
bywający artyści, zaliczani do grupy uczniów i
naśladowców Diirera i objęci wspólną nazwą
„Kleinmeistrów” 1C6. Jako ludzie często podróżu-
jący i niespokojnej natury odznaczali się oni jed-
nak dużą wszechstronnością artystyczną i zróżni-
105 M. in. związki te zapoczątkował pobyt w Krako-
wie w 1. 1489—1491 Conrada Celtesa, propagatora ideo-
logii Odrodzenia w środkowej Europie. W Krakowie za-
łożył on stowarzyszenie literackie Sodalitas Litteraria
Vistulana, do którego należeli również m. in. Wojciech
z Brudzewa, Jan Sommerfeld, Wawrzyniec Korwin i Filip
Buonaccorsi. Jego księgę elegii miłosnych Quattuor Libri
Amorum ilustrował Hans Suess von Kulmbach, który
w swych drzeworytach zestawił zjawiska przyrody ziem-
skiej i niebieskiej z krajobrazami czterech różnych krain
Europy środkowej. Polska została przedstawiona jako
Hasilina Sarmatia pod postacią wiosny, wraz ze wszyst-
ccwaną twórczością lo7, począwszy od grafiki, po-
przez ilustrację książkową, a skończywszy na ma-
larstwie ołtarzowym. Znamienne, iż niektórzy z
nich właśnie na terenie Polski, a ściślej Krakowa
przeżyli swój najpłodniejszy w dzieła i zarazem
najbardziej dojrzały okres. Jednym z nich był
Hans Suess z Kulmbachu, przybyły do Krako-
wa prawdopodobnie na przełomie pierwszego i
drugiego dziesięciolecia w. XVI na wezwanie Ja-
na Bonera 108. Ten, według T. Kruszyńskiego, naj-
kimi symbolami tej pory roku. E. Chojecka, Uwagi
o czterech drzeworytach Kulmbacha z „Quattuor Libri
Amorum” Celtesa (Biuletyn HS, XX, 1958, s. 304).
106 Michel o. c., s. 62 i n. Do grupy tej autor za-
licza m. in.: Hansa L. Schaufeleina, Hansa Suessa
z Kulmbachu, Hansa Diirera, Georga Pencza oraz braci
Sebalda i Barthela Behamów.
107 T. Kruszyński, Jerzy Pencz z Norymbergi
jako twórca malowideł tryptyku w kaplicy Zygmuntow-
skiej (Biuletyn HSiK, II, 1933/34, s. 192).
108 Ustaliło się przekonanie, iż Jan Boner wezwał
Kulmbacha do Polski w celu przyozdobienia przydzielo-
110
wacki)
kowskie pierwiastków sztuki malarzy reformacji,
w czasie równoległego rozkwitu stosunków mię-
dzy humanistami Polski i Niemiec 105 *. Proces
przeszczepiania na grunt Polski ducha niemiec-
kiego renesansu kontynuowali licznie do nas przy-
bywający artyści, zaliczani do grupy uczniów i
naśladowców Diirera i objęci wspólną nazwą
„Kleinmeistrów” 1C6. Jako ludzie często podróżu-
jący i niespokojnej natury odznaczali się oni jed-
nak dużą wszechstronnością artystyczną i zróżni-
105 M. in. związki te zapoczątkował pobyt w Krako-
wie w 1. 1489—1491 Conrada Celtesa, propagatora ideo-
logii Odrodzenia w środkowej Europie. W Krakowie za-
łożył on stowarzyszenie literackie Sodalitas Litteraria
Vistulana, do którego należeli również m. in. Wojciech
z Brudzewa, Jan Sommerfeld, Wawrzyniec Korwin i Filip
Buonaccorsi. Jego księgę elegii miłosnych Quattuor Libri
Amorum ilustrował Hans Suess von Kulmbach, który
w swych drzeworytach zestawił zjawiska przyrody ziem-
skiej i niebieskiej z krajobrazami czterech różnych krain
Europy środkowej. Polska została przedstawiona jako
Hasilina Sarmatia pod postacią wiosny, wraz ze wszyst-
ccwaną twórczością lo7, począwszy od grafiki, po-
przez ilustrację książkową, a skończywszy na ma-
larstwie ołtarzowym. Znamienne, iż niektórzy z
nich właśnie na terenie Polski, a ściślej Krakowa
przeżyli swój najpłodniejszy w dzieła i zarazem
najbardziej dojrzały okres. Jednym z nich był
Hans Suess z Kulmbachu, przybyły do Krako-
wa prawdopodobnie na przełomie pierwszego i
drugiego dziesięciolecia w. XVI na wezwanie Ja-
na Bonera 108. Ten, według T. Kruszyńskiego, naj-
kimi symbolami tej pory roku. E. Chojecka, Uwagi
o czterech drzeworytach Kulmbacha z „Quattuor Libri
Amorum” Celtesa (Biuletyn HS, XX, 1958, s. 304).
106 Michel o. c., s. 62 i n. Do grupy tej autor za-
licza m. in.: Hansa L. Schaufeleina, Hansa Suessa
z Kulmbachu, Hansa Diirera, Georga Pencza oraz braci
Sebalda i Barthela Behamów.
107 T. Kruszyński, Jerzy Pencz z Norymbergi
jako twórca malowideł tryptyku w kaplicy Zygmuntow-
skiej (Biuletyn HSiK, II, 1933/34, s. 192).
108 Ustaliło się przekonanie, iż Jan Boner wezwał
Kulmbacha do Polski w celu przyozdobienia przydzielo-
110