DOI Artikel:
Szablowski, Jerzy: Z badań nad flamandzkimi tapiseriami krajobrazowo-zwierzęcymi z w. XVI: (Arras w zamku Osthouse koło Kolmaru)
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.20405#0134
7. Indyki, szczegół arrasu z indykami w zamku królewskim na Wawelu (fot. Ł. Schuster, Kraków)
wym dolnym narożniku umieszczono siedzącą na
rydwanie kobietę z dwojgiem dzieci; zarówno
atrybut ikonograficzny, jak i podpis CARITAS
— Miłość wyjaśniają znaczenie przedstawienia
całkowicie. Jej odpowiednik po stronie przeciw-
nej to niewiasta, również na rydwanie, trzymają-
ca w jednej ręce kielich, w drugiej lutnię; napis
FIDES objaśnia, iż przedstawiono tutaj personi-
fikację Wiary. Na osi dolnego pasa bordiury wi-
doczna jest, uszkodzona w części dolnej, postać
kobieca w pozie siedzącej, wspierająca jedną rę-
kę na piersi, a drugą podtrzymująca wazon (?);
u prawego jej boku, nieco w tyle — paw w uję-
ciu frontalnym (ryc. 5); dodane tutaj atrybuty,
22 Przeglądnięte przeze mnie obszerne kompendia
omawiające symbole i atrybuty (m. in. G. de Terv a-
r e n t, Attributs et symboles dans l’art profane 1450—
—1600, Geneve 1958, kol. 297—299; Dictionnaire des sym-
boles, sous la direction de J. C(hevalier, [b. m. w.] 1969,
s. 579—580; A. de Vri,es, Dictionary of Symboles
zwłaszcza paw, mogą dotyczyć różnych personifi-
kacji22. Paw może jednak towarzyszyć również,
co prawda rzadko, figurze Nadziei23. W ten spo-
sób na tapiserii w Osthouse trzy cnoty teologicz-
ne: Wiara, Nadzieja i Miłość, znalazłyby się obok
siebie — wszystkie na dolnym pasie bordiury.
Koloryt całości mimo kilku żywszych akcen-
tów jest w zasadzie mało zróżnicowany. W obra-
zie środkowym dominuje, co zrozumiałe, zieleń
w różnych odcieniach; od soczystej pawiozielonej,
poprzez oliwkowozieloną do jasnobrązowoszarej;
ożywiają ją tu i ówdzie czerwone i białe plamki
owoców i kwiatów. Bordiura posiada tło kremo-
we, na którym żywszymi plamami barwnymi (ró-
and Imagery, Amsterdam 1974, s. 360) nie podają takiej
interpretacji ikonograficznej pawia.
23 Pawia jako atrybut Nadziel wymienia E. U r e c h,
Dictionnaire des Symboles chretiens, Neuchatel 1972, s.
68. Na publikację tę i możliwość takiej interpretacji
pawia zwróciła moją uwagę dr Magdalena Piwoeka.
126
wym dolnym narożniku umieszczono siedzącą na
rydwanie kobietę z dwojgiem dzieci; zarówno
atrybut ikonograficzny, jak i podpis CARITAS
— Miłość wyjaśniają znaczenie przedstawienia
całkowicie. Jej odpowiednik po stronie przeciw-
nej to niewiasta, również na rydwanie, trzymają-
ca w jednej ręce kielich, w drugiej lutnię; napis
FIDES objaśnia, iż przedstawiono tutaj personi-
fikację Wiary. Na osi dolnego pasa bordiury wi-
doczna jest, uszkodzona w części dolnej, postać
kobieca w pozie siedzącej, wspierająca jedną rę-
kę na piersi, a drugą podtrzymująca wazon (?);
u prawego jej boku, nieco w tyle — paw w uję-
ciu frontalnym (ryc. 5); dodane tutaj atrybuty,
22 Przeglądnięte przeze mnie obszerne kompendia
omawiające symbole i atrybuty (m. in. G. de Terv a-
r e n t, Attributs et symboles dans l’art profane 1450—
—1600, Geneve 1958, kol. 297—299; Dictionnaire des sym-
boles, sous la direction de J. C(hevalier, [b. m. w.] 1969,
s. 579—580; A. de Vri,es, Dictionary of Symboles
zwłaszcza paw, mogą dotyczyć różnych personifi-
kacji22. Paw może jednak towarzyszyć również,
co prawda rzadko, figurze Nadziei23. W ten spo-
sób na tapiserii w Osthouse trzy cnoty teologicz-
ne: Wiara, Nadzieja i Miłość, znalazłyby się obok
siebie — wszystkie na dolnym pasie bordiury.
Koloryt całości mimo kilku żywszych akcen-
tów jest w zasadzie mało zróżnicowany. W obra-
zie środkowym dominuje, co zrozumiałe, zieleń
w różnych odcieniach; od soczystej pawiozielonej,
poprzez oliwkowozieloną do jasnobrązowoszarej;
ożywiają ją tu i ówdzie czerwone i białe plamki
owoców i kwiatów. Bordiura posiada tło kremo-
we, na którym żywszymi plamami barwnymi (ró-
and Imagery, Amsterdam 1974, s. 360) nie podają takiej
interpretacji ikonograficznej pawia.
23 Pawia jako atrybut Nadziel wymienia E. U r e c h,
Dictionnaire des Symboles chretiens, Neuchatel 1972, s.
68. Na publikację tę i możliwość takiej interpretacji
pawia zwróciła moją uwagę dr Magdalena Piwoeka.
126