DOI article:
Szablowski, Jerzy: Z badań nad flamandzkimi tapiseriami krajobrazowo-zwierzęcymi z w. XVI: (Arras w zamku Osthouse koło Kolmaru)
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.20405#0135
8. Indyki, szczegół arrasu z indykami w zamku w Osthouse (fot. Mayer, Benfeld)
że, błękity, złote ugry, różne odcienie żółtej)
zostały wydobyte szaty postaci, kwiaty i owoce
oraz blaszany szkielet konstrukcyjny.
Analiza stylistyczna omawianej tapiserii po-
zwala z łatwością umieścić ją w późniejszej fazie
rozwoju brukselskiej sztuki arrasowej w. XVI,
przypadającej na sześćdziesiąte i siedemdziesiąte
lata tego stulecia, gdy „figury i krajobraz sta-
piają się w dekoracyjną, podkreślającą płaszczy-
znę jedność”. Zaznaczające się w drugiej ćwierci
w. XVI tendencje do zbliżenia tkanego obrazu
do obrazu malowanego przez wydobycie głębi w
kompozycji całości i pełnej plastyki we wszystkich
jej szczegółach ustąpiły w znacznej mierze miej-
sca dążeniom do uzyskania przede wszystkim e-
fektu dekoracyjnego przez akcentowanie wartości
płaszczyznowo-linearnych. Tę dekoracyjność potę-
24 D. Heinz, Europaische Wandteppiche I von den
Anfangen der Bildwirkerei bis zum Ende des 16. Jahr-
hunderts, Braunschweig 1963, s. 226; E. M a h 1, Die
Romulus und Remus Folgen der Tapisseriensammlung
guje rozbicie obrazu na liczne, drobiazgowo opra-
cowane elementy, które zasnuwają prawie równo-
miernie całą jego powierzchnię, starannie przez
artystę dobierane i układane jakby na sposób mo-
zaiki. Przy pozornie realistycznym ujęciu otacza-
jącego świata wyczuwa się wyraźnie stylizację,
sprzyjającą osiągnięciu jak największych walorów
dekoracyjnych. Równolegle z tymi założeniami
formalno-stylistycznymi dokonują się w latach
sześćdziesiątych i siedemdziesiątych w. XVI znacz-
ne zmiany w kolorycie tkanin, które operują te-
raz barwami mniej żywymi i mniej nasyconymi,
jakie preferował okres poprzedni24 * *. Wszystkie te
cechy ujawnia tapiseria w Osthouse, w której —
jako w „werdiurze” — dochodzą one szczególnie
wymownie do głosu.
Rzuca się od razu w oczy pokrewieństwo arra-
des Kunsthistorischen Museums (Jahrbuch der Kunst-
historischen Sammlungen in Wien, Band 61, Neue Folgę
Band XXV, Wien 1965, s. 17—18); Roethlisberger,
o.c., s. 85,
127
że, błękity, złote ugry, różne odcienie żółtej)
zostały wydobyte szaty postaci, kwiaty i owoce
oraz blaszany szkielet konstrukcyjny.
Analiza stylistyczna omawianej tapiserii po-
zwala z łatwością umieścić ją w późniejszej fazie
rozwoju brukselskiej sztuki arrasowej w. XVI,
przypadającej na sześćdziesiąte i siedemdziesiąte
lata tego stulecia, gdy „figury i krajobraz sta-
piają się w dekoracyjną, podkreślającą płaszczy-
znę jedność”. Zaznaczające się w drugiej ćwierci
w. XVI tendencje do zbliżenia tkanego obrazu
do obrazu malowanego przez wydobycie głębi w
kompozycji całości i pełnej plastyki we wszystkich
jej szczegółach ustąpiły w znacznej mierze miej-
sca dążeniom do uzyskania przede wszystkim e-
fektu dekoracyjnego przez akcentowanie wartości
płaszczyznowo-linearnych. Tę dekoracyjność potę-
24 D. Heinz, Europaische Wandteppiche I von den
Anfangen der Bildwirkerei bis zum Ende des 16. Jahr-
hunderts, Braunschweig 1963, s. 226; E. M a h 1, Die
Romulus und Remus Folgen der Tapisseriensammlung
guje rozbicie obrazu na liczne, drobiazgowo opra-
cowane elementy, które zasnuwają prawie równo-
miernie całą jego powierzchnię, starannie przez
artystę dobierane i układane jakby na sposób mo-
zaiki. Przy pozornie realistycznym ujęciu otacza-
jącego świata wyczuwa się wyraźnie stylizację,
sprzyjającą osiągnięciu jak największych walorów
dekoracyjnych. Równolegle z tymi założeniami
formalno-stylistycznymi dokonują się w latach
sześćdziesiątych i siedemdziesiątych w. XVI znacz-
ne zmiany w kolorycie tkanin, które operują te-
raz barwami mniej żywymi i mniej nasyconymi,
jakie preferował okres poprzedni24 * *. Wszystkie te
cechy ujawnia tapiseria w Osthouse, w której —
jako w „werdiurze” — dochodzą one szczególnie
wymownie do głosu.
Rzuca się od razu w oczy pokrewieństwo arra-
des Kunsthistorischen Museums (Jahrbuch der Kunst-
historischen Sammlungen in Wien, Band 61, Neue Folgę
Band XXV, Wien 1965, s. 17—18); Roethlisberger,
o.c., s. 85,
127