DOI article:
Fabiański, Marcin: Znaczenie wnętrza Panteonu dla architectury europejskiej XV-XVIII wieku: wstęp do badań nad kopułowymi salami w budowlach prywatnych i publicznych
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.20537#0098
17. Louis Le Vau, projekt Luwru Va, plan parteru, Pa-
ryż, Arch. Nat. O1 1678 c, nr 495 (wg M Whiteleya
i A. Brahama)
można z kościołem S. Costanza w Rzymie. Nim
właśnie inspirowali się np. Francesco di Giorgio
w projektach kościołów centralnych (Cod. Lau-
renzianus-Ashburnianus 361, fol. 12 r), Giovanni
B. Alberto w projektach kościoła X d C (tamże,
fol. 114, rys. 216 i fol. 149, rys. 229 i 230), czy
Peruzzi w projekcie świątyni owalnej (UA 4137) 106.
Z drugiej strony na rozwiązanie wnętrza parla-
mentu z uskokowymi pierścieniami ław wpłynąć
mogła rozpowszechniona rekonstrukcja Panteonu
iz czasów Agryppy (ryc. 2), w której zachowano
republikański motyw pierścieniowych stopni We-
wnątrz, a równocześnie wprowadzono w niszach
prześwity kolumnowe. Oba motywy pojawiają się
też na obrazie Franckena i(ryc. 12).
Na wybór przez Pearce'a takiej właśnie for-
my sali musiały wpłynąć głównie względy prak-
tyczne (konieczność wprowadzenia obejścia i do-
bra widoczność z tak ukształtowanych ław). Nie
bez znaczenia były też idee republikańskie, z ja-
kimi łączyła się architektura rzymska 107.
Prawdopodobnie właśnie te wszystkie czynni-
ki, a nie znajomość projektu Pearce'a, wpłynęły
na wybór formy iSali Senatu na Zamku Królew-
skim w Warszawie przez Victora Louisa w r.
17 6 5 108. Rysunek przedstawia owalną salę ze spła-
szczoną kopułą z okulusem, schodkową podstawą
18. Louis Le Vau, projekt Luwru V, przekrój skrzydła wsch. Pa-
ryż, Arch. Nat. O1 1667, nr 77 (wg M. Whiteleya i A. Brahama)
106 Kościół S. Costanza uważano za pochodzący z
czasów rzymskich. Np. S e r 1 i o (o.c, lib. III, fol. 56v)
uważa go za świątynię Bachusa. Por. także W. L o t z,
Die ovalen Kirchenraume des Cinąuecento (Rómisches
Jahrbuch fur Kunstgeschichte, VII, 1956), s. 31.
107 Charakterystyczne, że w projekcie parlamentu w
Londynie W. Kenta z r. 1732—1736 odnajdujemy zesta-
wienie panteonowej kopuły o schodkowej podstawie z
portykiem, a więc motywy o treściach imperialnych.
Por. rozdz. III pracy cyt. w przyp. * oraz P e v s n e r,
l.c.
ioa Warszawa, Biblioteka Uniwersytecka, Gab. Ryc.
T. 192, nr 8. Por. Najcenniejsze rysunki obce w zbio-
rach polskich. Muzeum Narodowe w Warszawie. Kata-
log wystawy, Warszawa 1980, s. 61—62, nr 50, wraz z
wyczerpującą bibliografią.
92
ryż, Arch. Nat. O1 1678 c, nr 495 (wg M Whiteleya
i A. Brahama)
można z kościołem S. Costanza w Rzymie. Nim
właśnie inspirowali się np. Francesco di Giorgio
w projektach kościołów centralnych (Cod. Lau-
renzianus-Ashburnianus 361, fol. 12 r), Giovanni
B. Alberto w projektach kościoła X d C (tamże,
fol. 114, rys. 216 i fol. 149, rys. 229 i 230), czy
Peruzzi w projekcie świątyni owalnej (UA 4137) 106.
Z drugiej strony na rozwiązanie wnętrza parla-
mentu z uskokowymi pierścieniami ław wpłynąć
mogła rozpowszechniona rekonstrukcja Panteonu
iz czasów Agryppy (ryc. 2), w której zachowano
republikański motyw pierścieniowych stopni We-
wnątrz, a równocześnie wprowadzono w niszach
prześwity kolumnowe. Oba motywy pojawiają się
też na obrazie Franckena i(ryc. 12).
Na wybór przez Pearce'a takiej właśnie for-
my sali musiały wpłynąć głównie względy prak-
tyczne (konieczność wprowadzenia obejścia i do-
bra widoczność z tak ukształtowanych ław). Nie
bez znaczenia były też idee republikańskie, z ja-
kimi łączyła się architektura rzymska 107.
Prawdopodobnie właśnie te wszystkie czynni-
ki, a nie znajomość projektu Pearce'a, wpłynęły
na wybór formy iSali Senatu na Zamku Królew-
skim w Warszawie przez Victora Louisa w r.
17 6 5 108. Rysunek przedstawia owalną salę ze spła-
szczoną kopułą z okulusem, schodkową podstawą
18. Louis Le Vau, projekt Luwru V, przekrój skrzydła wsch. Pa-
ryż, Arch. Nat. O1 1667, nr 77 (wg M. Whiteleya i A. Brahama)
106 Kościół S. Costanza uważano za pochodzący z
czasów rzymskich. Np. S e r 1 i o (o.c, lib. III, fol. 56v)
uważa go za świątynię Bachusa. Por. także W. L o t z,
Die ovalen Kirchenraume des Cinąuecento (Rómisches
Jahrbuch fur Kunstgeschichte, VII, 1956), s. 31.
107 Charakterystyczne, że w projekcie parlamentu w
Londynie W. Kenta z r. 1732—1736 odnajdujemy zesta-
wienie panteonowej kopuły o schodkowej podstawie z
portykiem, a więc motywy o treściach imperialnych.
Por. rozdz. III pracy cyt. w przyp. * oraz P e v s n e r,
l.c.
ioa Warszawa, Biblioteka Uniwersytecka, Gab. Ryc.
T. 192, nr 8. Por. Najcenniejsze rysunki obce w zbio-
rach polskich. Muzeum Narodowe w Warszawie. Kata-
log wystawy, Warszawa 1980, s. 61—62, nr 50, wraz z
wyczerpującą bibliografią.
92