Polska Akademia Umieje̜tności <Krakau> / Komisja Historii Sztuki [Hrsg.]; Polska Akademia Nauk <Warschau> / Oddział <Krakau> / Komisja Teorii i Historii Sztuki [Hrsg.]: Folia Historiae Artium (20.1984)

12. A. Palladiof?), kościół delle Zitelle w Wenecji (fot.
M. Fabiański)

11. Vignola, kościół S. Andrea in Via Flaminia w Rzy-
mie, widok zewnętrzny i aksonometria (wg Lewine’a)

temat niewielkiej, centralnej świątyni kopułowej,
tworząc w latach 1668—1679 kościół S. Andrea
al Quirinale 49. Kościół, założony na planie elipsy,
nakryty jest niewidoczną z zewnątrz kopułą '(ryc.
14). Do tej bryły o przysadzistych proporcjach
przylega jednoosiowa fasada o równej jej wyso-
kości. Poza motywem trójkątnego przyczółka,
wspartego na korynckich pilastrach — co można
uznać za redukcję rozwiązania członu pośrednie-

S. Maria dei Miracoli in Rom (Romisches Jahrbuch flir
Kunstgeschichte, 11, 1987/1988), s. 189—306.

49 Por. Wittkower, Architectural..., s. 119 i n.

50 Por. H. O s t, Studien zu Piętro da Cortonas Um-

go —- nie znajdziemy w niej echa Panteonu; frag-
ment ternpiietta wokół wejścia nawiązuje do typu
S. Maria della Pace 50.

Ogólnie można stwierdzić, że chęci nawiązania
do członu pośredniego Panteonu w kościołach ro-
tundowych nie można rozpoznać bez pomocni-
czych danych, takich jak źródła ikonograficzne
(Ariccia), wyraźniej związane z Panteonem inne
elementy budowli (S. Andrea in Via Flaminia)
czy predyspozycje architekta (Peruzzi, Palladio,
Bernini). Dlatego korpus sam w sobie nie może
być uznany za wystarczającą wskazówkę w tej
mierze. Podejmowanie tego motywu świadczy na-
tomiast o pragnieniu rekonstrukcji oryginalnego,
pozbawionego dodatków wyglądu fasady Pante-
onu.

Od czasów projektowania portyku kolumnowe-
go fasady kościoła Św. Piotra na Watykanie i w
willach Palladia znaczną rolę w kształtowaniu
rotundowych budowli zaczął odgrywać motyw
świątynnego portyku, jakkolwiek w wypadku
Panteonu uznawano go za późniejszy dodatek 51.
Mimo podobnych zastrzeżeń w znacznym stop-
niu przyjął się również motyw dwóch przyczół-

bauten von S. Maria della Pace (Romisches Jahrbuch
fur Kunstgeschichte, 13, 1971), s. 272—274.

51 Por. Palladio, o.c., ks. IV, rozdz. 20; Fontana,
o.c., fol. 454.

105