DOI Artikel:
Krakowski, Piotr: Architektura neogotycka w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.20538#0171
4. Dziedziniec Collegium Maius po przebudowie neogotyckiej (ryc. K. Walter)
skiej Kremera wypadła bardzo negatywnie. Koj-
siewicz zarzuca mu wykorzystanie cudzych pla-
nów, złe rozwiązanie dachu — <ta.k co do więźby,
jak i pokrycia — oraz zeszpecenie starego gotyc-
kiego szczytu. „Jednym słowem — kończy swoją
krytykę Kojsiewicz — p. Kremer, były Budo-
wniczy Akademicki od r. 1838 do 1842, zuchwałą
ręką, niewczesnymi pochwałami stylu gotyckiego
wypieszczoną, lekkomyślnie i zarozumiale naj-
piękniejsze zwierciadło starożytnego naukowego
zabytku roztrzaskał, a na pamiątkę swych dziecin-
nych robót gotyckich same tylko różnofarbne
szkiełka w oknach tego gmachu zostawił” 124.
Negatywny sąd o restauracji Collegium Maius
był jednak odosobniony i w zasadzie dzieło Kre-
mera i jego następców zostało ocenione bardzo
pozytywnie, „jako wielka zasługa architektów”.
124 Tamże, s. 1—2.
125 K. Estreicher, Collegium Maius..., s. 244.
126 Tamże, s. 244, przypis 1. Estreicher cytuje J. Łep-
kowskiego, O zabytkach Kruszwicy, Gniezna, Kra-
kowa, Kraków 1866.
Jak to podkreśla Estreicher, „Kremer zyskał opi-
nię znakomitego artysty i konserwatora” l25. Po-
dziwiali odrestaurowany budynek zarówno Pola-
cy, jak i cudzoziemcy. Wystarczy wymienić na-
zwiska Józefa Łepkowskiego, Józefa Ignacego
Kraszewskiego, Władysława Łuszczkiewicza, Sta-
nisława Tomkowicza, Rudolfa von Eitelbergera,
Augusta Essenweina, Charlesa Rene Montalember-
ta i innych l26.
Ze zrealizowanych neogotyckich dzieł Francisz-
ka Marii Lanciego w Krakowie wymienić należy
przede wszystkim przebudowę kaplicy Królowej
Zofii (Św. Trójcy) dokonaną z inicjatywy Anny
z Tyszkiewiczów Wąsowiczowej. Kaplicę przebu-
dowano według projektu Lanciego w latach 1836—
1844; prace rzeźbiarsko-sztukatorskie powierzono
Pawłowi Filippiemu 127. Ów nałożony przez Lan-
127 M. Rożek, Nieznany przekaz ikonograficzny do
wyglądu wnętrza kaplicy Królowej Zofii (Sw. Trójcy)
w katedrze na Wawelu (Biuletyn Historii Sztuki, R.
XXXV (1973), nr 3/4), s. 273—275, il. 1.
163
skiej Kremera wypadła bardzo negatywnie. Koj-
siewicz zarzuca mu wykorzystanie cudzych pla-
nów, złe rozwiązanie dachu — <ta.k co do więźby,
jak i pokrycia — oraz zeszpecenie starego gotyc-
kiego szczytu. „Jednym słowem — kończy swoją
krytykę Kojsiewicz — p. Kremer, były Budo-
wniczy Akademicki od r. 1838 do 1842, zuchwałą
ręką, niewczesnymi pochwałami stylu gotyckiego
wypieszczoną, lekkomyślnie i zarozumiale naj-
piękniejsze zwierciadło starożytnego naukowego
zabytku roztrzaskał, a na pamiątkę swych dziecin-
nych robót gotyckich same tylko różnofarbne
szkiełka w oknach tego gmachu zostawił” 124.
Negatywny sąd o restauracji Collegium Maius
był jednak odosobniony i w zasadzie dzieło Kre-
mera i jego następców zostało ocenione bardzo
pozytywnie, „jako wielka zasługa architektów”.
124 Tamże, s. 1—2.
125 K. Estreicher, Collegium Maius..., s. 244.
126 Tamże, s. 244, przypis 1. Estreicher cytuje J. Łep-
kowskiego, O zabytkach Kruszwicy, Gniezna, Kra-
kowa, Kraków 1866.
Jak to podkreśla Estreicher, „Kremer zyskał opi-
nię znakomitego artysty i konserwatora” l25. Po-
dziwiali odrestaurowany budynek zarówno Pola-
cy, jak i cudzoziemcy. Wystarczy wymienić na-
zwiska Józefa Łepkowskiego, Józefa Ignacego
Kraszewskiego, Władysława Łuszczkiewicza, Sta-
nisława Tomkowicza, Rudolfa von Eitelbergera,
Augusta Essenweina, Charlesa Rene Montalember-
ta i innych l26.
Ze zrealizowanych neogotyckich dzieł Francisz-
ka Marii Lanciego w Krakowie wymienić należy
przede wszystkim przebudowę kaplicy Królowej
Zofii (Św. Trójcy) dokonaną z inicjatywy Anny
z Tyszkiewiczów Wąsowiczowej. Kaplicę przebu-
dowano według projektu Lanciego w latach 1836—
1844; prace rzeźbiarsko-sztukatorskie powierzono
Pawłowi Filippiemu 127. Ów nałożony przez Lan-
127 M. Rożek, Nieznany przekaz ikonograficzny do
wyglądu wnętrza kaplicy Królowej Zofii (Sw. Trójcy)
w katedrze na Wawelu (Biuletyn Historii Sztuki, R.
XXXV (1973), nr 3/4), s. 273—275, il. 1.
163