DOI Artikel:
Krakowski, Piotr: Architektura neogotycka w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.20538#0179
11. F. Schmidt, Akademisches Gymnasium, Wiedeń (1863—1866) (wg Wagner-Rieger)
wydarzeniem architektonicznym Krakowa, inspi-
rował stylistycznie inne wznoszone niedługo po-
tem obiekty. W pewnym sensie jakby nawiązu-
jącym do Collegium Novum był projekt fasady
kamienicy przy ul. Jagiellońskiej 9. Mając na u-
wadze właśnie związki tego budynku z Collegium
Novum, tak pisał Stanisław Tomkowicz: „Podob-
na miłość [...] natchnęła też właściciela niewiel-
kiej kamienicy przy ul. Jagiellońskiej, p. Sefero-
wicza, czy też budowniczego, p. Niedżwieckiego,
któremu fabrykę poruczył, do przystrojenia całej
facjaty motywami zapożyczonymi z tejże samej
epoki budownictwa krakowskiego, tj. iz czasów
przejścia gotycyzmu w renesans, które u nas przy-
padło na początek XVI wieku” 147.
Neogotyckich przykładów fasad kamienic i do-
mów mieszkalnych mamy mało. Z zachowanych
tego rodzaju budynków wymienić można dom
przy ul. Szpitalnej 17, dla którego w r. 1874 Po-
kutyński opracował projekt nadbudowy drugiego
piętra (ryc. 13). Nie zachował się jednak rysunek
fasady. Z r. 1911 pochodzi pierwszy projekt nad-
budowy trzeciego piętra, a z r. 1912 drugi, firmo-
wany przez spółkę: W. Miarczyński i R. Bandur-
ski. Projekty te prezentują fasadę neogotycką ze
szczytem oraz zwieńczeniem krenelażowym; w
projekcie występuje wimperga w osi budynku nad
środkowym oknem trzeciego piętra, w drugim
widoczne są pewne uproszczenia, m. dn. brak
wimpergi.
Wydaje się, że taka trwałość form neogotyc-
kich w Krakowie bierze się w znacznej mierze z
przesłanek konserwatorskich. Świadczyć o tym
może dokonana w r. 1897 przez Władysława Ekiel-
skiego restauracja i regotycyzacja kamienicy przy
Rynku 45, gdzie mieściła się apteka Siedleckich
„Pod Orłem”. W wyniku przeprowadzonych robót
kamienica pozbawiona została osiemnastowieczne-
go barokowo-rokokowego charakteru. Po zbiciu
tynków elewację pozostawiono w surowej cegle, z
wyeksponowanym kamiennym detalem architek-
tonicznym oraz zaprojektowanym przez Wyspiań-
s. 367—368; L. J e n i k e, Projektowany „Plac Mickie-
wicza” w Krakowie (Tygodnik Ilustrowany z 30 czerwca
188)31, seria IV, nr 26, t. 1), s. 411, il. 145.
147 Tomkowicz, o.c., s. 23.
171
wydarzeniem architektonicznym Krakowa, inspi-
rował stylistycznie inne wznoszone niedługo po-
tem obiekty. W pewnym sensie jakby nawiązu-
jącym do Collegium Novum był projekt fasady
kamienicy przy ul. Jagiellońskiej 9. Mając na u-
wadze właśnie związki tego budynku z Collegium
Novum, tak pisał Stanisław Tomkowicz: „Podob-
na miłość [...] natchnęła też właściciela niewiel-
kiej kamienicy przy ul. Jagiellońskiej, p. Sefero-
wicza, czy też budowniczego, p. Niedżwieckiego,
któremu fabrykę poruczył, do przystrojenia całej
facjaty motywami zapożyczonymi z tejże samej
epoki budownictwa krakowskiego, tj. iz czasów
przejścia gotycyzmu w renesans, które u nas przy-
padło na początek XVI wieku” 147.
Neogotyckich przykładów fasad kamienic i do-
mów mieszkalnych mamy mało. Z zachowanych
tego rodzaju budynków wymienić można dom
przy ul. Szpitalnej 17, dla którego w r. 1874 Po-
kutyński opracował projekt nadbudowy drugiego
piętra (ryc. 13). Nie zachował się jednak rysunek
fasady. Z r. 1911 pochodzi pierwszy projekt nad-
budowy trzeciego piętra, a z r. 1912 drugi, firmo-
wany przez spółkę: W. Miarczyński i R. Bandur-
ski. Projekty te prezentują fasadę neogotycką ze
szczytem oraz zwieńczeniem krenelażowym; w
projekcie występuje wimperga w osi budynku nad
środkowym oknem trzeciego piętra, w drugim
widoczne są pewne uproszczenia, m. dn. brak
wimpergi.
Wydaje się, że taka trwałość form neogotyc-
kich w Krakowie bierze się w znacznej mierze z
przesłanek konserwatorskich. Świadczyć o tym
może dokonana w r. 1897 przez Władysława Ekiel-
skiego restauracja i regotycyzacja kamienicy przy
Rynku 45, gdzie mieściła się apteka Siedleckich
„Pod Orłem”. W wyniku przeprowadzonych robót
kamienica pozbawiona została osiemnastowieczne-
go barokowo-rokokowego charakteru. Po zbiciu
tynków elewację pozostawiono w surowej cegle, z
wyeksponowanym kamiennym detalem architek-
tonicznym oraz zaprojektowanym przez Wyspiań-
s. 367—368; L. J e n i k e, Projektowany „Plac Mickie-
wicza” w Krakowie (Tygodnik Ilustrowany z 30 czerwca
188)31, seria IV, nr 26, t. 1), s. 411, il. 145.
147 Tomkowicz, o.c., s. 23.
171