DOI Artikel:
Ostrowski, Jan K.: Samotny jeździec: Drogi adaptacji i przekształceń tradycyjnego obrazu bohatera w twórczości Piotra Michałowskiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20538#0205
20. Marcello Bacciarelli, Jan III Sobieski pod Wiedniem, Warszawa, Muzeum Na-
rodowe (fot. Muzeum Narodowe)
niem Altomontego — czy to w oryginale, znaj-
dującym się w Żółkwi, niezbyt odległej od Bo-
lestraszyc, czy też dzięki reprodukcji litograficz-
nej obrazu, powstałej już w r. 18 2 5 49. Motyw,
który posłużył jako wzór kompozycji Jeźdźca pol-
skiego ze zbiorów Szeptyckich, artysta zaczerpnął
jednak raczej z jednego z zachodnioeuropejskich
sztychów portretowych, jak o tym świadczy
wspomniany już rysunek z Muzeum Narodowego
w Warszawie.
Cel drugi to wysunięcie nowej tezy, odnoszącej
się do przesłania ideowego omawianych obrazów.
Wobec wynikającej z zaprezentowanego materia-
łu uniwersalności tendencji do łączenia z przed-
49 Karpowicz, Polskie itinerarium..., s. 109.
50 Ową szczególną zdolność Michałowskiego podkreśla
M. Porębski, Z problematyki metodologicznej ba-
dań nad sztuką polskiego romantyzmu [w:] Romantyzm.
stawieniami samotnego jeźdźca treści bohater-
skich — należy przyjąć, że postawa taka nie była
obca i Michałowskiemu. Za jego czasów część zna-
czeń konwencjonalnych uległa wprawdzie zapom-
nieniu, wiele z nich pozostawało jednak czytel-
nych, szczególnie dla artysty o tej skali inteli-
gencji i przenikliwości. Istotnym argumentem są
tu analogiczne, jeszcze silniej zaznaczające się zja-
wiska w twórczości Delacroix. Michałowski pod-
jął swoistą grę ze swymi wzorami, akceptując nie-
które ich elementy, odrzucając inne, zgodnie ze
swymi specyficznymi predyspozycjami wydoby-
wając przy tym ich najprostsze, a zarazem najgłę-
bsze wartości archetypiczne 50 * *.
Studia nad sztuką drugiej połowy wieku XVIII i wieku
XIX, Warszawa 1967, s. 98, oraz tenże, Romantyzm i
archetypy [w:] Interregnum. Studia z historii sztuki pol-
skiej XIX i XX w., Warszawa 1975, s. 67—128.
197
rodowe (fot. Muzeum Narodowe)
niem Altomontego — czy to w oryginale, znaj-
dującym się w Żółkwi, niezbyt odległej od Bo-
lestraszyc, czy też dzięki reprodukcji litograficz-
nej obrazu, powstałej już w r. 18 2 5 49. Motyw,
który posłużył jako wzór kompozycji Jeźdźca pol-
skiego ze zbiorów Szeptyckich, artysta zaczerpnął
jednak raczej z jednego z zachodnioeuropejskich
sztychów portretowych, jak o tym świadczy
wspomniany już rysunek z Muzeum Narodowego
w Warszawie.
Cel drugi to wysunięcie nowej tezy, odnoszącej
się do przesłania ideowego omawianych obrazów.
Wobec wynikającej z zaprezentowanego materia-
łu uniwersalności tendencji do łączenia z przed-
49 Karpowicz, Polskie itinerarium..., s. 109.
50 Ową szczególną zdolność Michałowskiego podkreśla
M. Porębski, Z problematyki metodologicznej ba-
dań nad sztuką polskiego romantyzmu [w:] Romantyzm.
stawieniami samotnego jeźdźca treści bohater-
skich — należy przyjąć, że postawa taka nie była
obca i Michałowskiemu. Za jego czasów część zna-
czeń konwencjonalnych uległa wprawdzie zapom-
nieniu, wiele z nich pozostawało jednak czytel-
nych, szczególnie dla artysty o tej skali inteli-
gencji i przenikliwości. Istotnym argumentem są
tu analogiczne, jeszcze silniej zaznaczające się zja-
wiska w twórczości Delacroix. Michałowski pod-
jął swoistą grę ze swymi wzorami, akceptując nie-
które ich elementy, odrzucając inne, zgodnie ze
swymi specyficznymi predyspozycjami wydoby-
wając przy tym ich najprostsze, a zarazem najgłę-
bsze wartości archetypiczne 50 * *.
Studia nad sztuką drugiej połowy wieku XVIII i wieku
XIX, Warszawa 1967, s. 98, oraz tenże, Romantyzm i
archetypy [w:] Interregnum. Studia z historii sztuki pol-
skiej XIX i XX w., Warszawa 1975, s. 67—128.
197