DOI Artikel:
Stawowiak, Bożena: Późnoromańskie malodwidła w apsydzie kościoła ŚŚ. Jana Chrzciciela i Katarzyny w Świerzawie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20540#0016
• Ptaki, pole 4, fragment malowideł ze Świerzawy (fot.
E. Kosakowski)
{,
5. Ornament sklepienia, strefa III, fragment malowideł
ze Świerzawy (fot. E. Kosakowski)
względem wielkości wzoru, jak i występującej
Wewnątrz palmetki. Rozróżniamy cztery jej ro-
dzaje: 1) dwulistną z pąkiem trójlistnym, 2) czte-
rolistną z pąkiem trójlistnym, 3) sześoiolistną z
Pąkiem trójlistnym, 4) czterolistną z jednym pą-
kiem. Występowanie ich nie wykazuje żadnego
rytmu, są rozmieszczone dowolnie. Niekiedy puste,
trójkątne pola sieci wypełnia dodatkowo czworo-
liść. Powyżej, w górnej części czaszy, po stronie
Północnej i południowej pojawia się czerwono-bia-
ła szachownica, zbiegająca się łukowo w kluczu
apsydy. Stanowi ona tło dla rozkwitającej w
centrum bujnej, nieschematycznej roślinności
(spod warstw późniejszych przebija jej biegnąca
u szczytu gałąź).
Strefa II, pole 1. Roślinny ornament potrak-
towany jest tutaj swobodniej. Gałęzie przybie-
rają formę kolistą z pięciolistną palmetą, z której
Wyrastają wychodzące poza wzór odrosty, zakoń-
czone palmetami i półpalmetami. Poszczególne ele-
menty łączą się koncentrycznie, tworząc rodzaj
rozety.
Strefę ornamentacji sklepienia od przedsta-
wień zoomorficznych strefy II oddzielają dwa
poziome pasy ornamentu. Pierwszy — obwiedzio-
ny listwą z rytmicznych, przylegających do sie-
bie elementów, kształtem zbliżonych do litery
X — składa się z powtarzających się, połączonych
w punkcie zetknięcia dwóch gałęzi, tworzących
kąt ostry „motywów II" z trójlistną palmetką,
z której środka wychodzą symetrycznie poza
wzór dwie łodygi zakończane trójliściem. Dru-
gi — również z powtarzających się „motywów
II" o pięciolistnej palmetce, łączących się w punk-
cie największego rozłożenia gałęzi. Po stronie le-
wej rozdzielające pasy ornamentu, jak wskazują
nieliczne zachowane fragmenty, przyjmują nieco
inny charakter.
Strefę II od I oddziela poziomy ornamental-
ny pas usytuowany pod oknami. Od północnego
do wschodniego okna rozwija się „motyw II" z
punktem zetknięcia się dwóch gałęzi tworzących
kąt ostry, umieszczonym alternatywnie na górze
i dole. Łodyga jednego wzoru zostaje przedłużona
13
E. Kosakowski)
{,
5. Ornament sklepienia, strefa III, fragment malowideł
ze Świerzawy (fot. E. Kosakowski)
względem wielkości wzoru, jak i występującej
Wewnątrz palmetki. Rozróżniamy cztery jej ro-
dzaje: 1) dwulistną z pąkiem trójlistnym, 2) czte-
rolistną z pąkiem trójlistnym, 3) sześoiolistną z
Pąkiem trójlistnym, 4) czterolistną z jednym pą-
kiem. Występowanie ich nie wykazuje żadnego
rytmu, są rozmieszczone dowolnie. Niekiedy puste,
trójkątne pola sieci wypełnia dodatkowo czworo-
liść. Powyżej, w górnej części czaszy, po stronie
Północnej i południowej pojawia się czerwono-bia-
ła szachownica, zbiegająca się łukowo w kluczu
apsydy. Stanowi ona tło dla rozkwitającej w
centrum bujnej, nieschematycznej roślinności
(spod warstw późniejszych przebija jej biegnąca
u szczytu gałąź).
Strefa II, pole 1. Roślinny ornament potrak-
towany jest tutaj swobodniej. Gałęzie przybie-
rają formę kolistą z pięciolistną palmetą, z której
Wyrastają wychodzące poza wzór odrosty, zakoń-
czone palmetami i półpalmetami. Poszczególne ele-
menty łączą się koncentrycznie, tworząc rodzaj
rozety.
Strefę ornamentacji sklepienia od przedsta-
wień zoomorficznych strefy II oddzielają dwa
poziome pasy ornamentu. Pierwszy — obwiedzio-
ny listwą z rytmicznych, przylegających do sie-
bie elementów, kształtem zbliżonych do litery
X — składa się z powtarzających się, połączonych
w punkcie zetknięcia dwóch gałęzi, tworzących
kąt ostry „motywów II" z trójlistną palmetką,
z której środka wychodzą symetrycznie poza
wzór dwie łodygi zakończane trójliściem. Dru-
gi — również z powtarzających się „motywów
II" o pięciolistnej palmetce, łączących się w punk-
cie największego rozłożenia gałęzi. Po stronie le-
wej rozdzielające pasy ornamentu, jak wskazują
nieliczne zachowane fragmenty, przyjmują nieco
inny charakter.
Strefę II od I oddziela poziomy ornamental-
ny pas usytuowany pod oknami. Od północnego
do wschodniego okna rozwija się „motyw II" z
punktem zetknięcia się dwóch gałęzi tworzących
kąt ostry, umieszczonym alternatywnie na górze
i dole. Łodyga jednego wzoru zostaje przedłużona
13