DOI Heft:
Recenzje i przeglądy
DOI Artikel:Marcinkowski, Wojciech: Nowe prace o Wicie Stwoszu: Literatura zagraniczna
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20540#0154
Folia Historiae Artium, T. XXII (1986)
PL ISSN 007/1—6723
NOWE PRACE O WICIE STWOSZU. LITERATURA ZAGRANICZNA
1. WSTĘP *
Od kilkunastu lat obserwuje się, szczególnie
w piśmiennictwie niemieckojęzycznym, wzrost za-
interesowania sztuką późnogotycką. Uwagę przy-
ciąga przede wszystkim retabulum snycersko-ma-
larskie, główne zadanie artystyczne schyłku śred-
niowiecza. Z narosłych w ostatniiim czasie ujęć
problemowych,;', monograficznych i przyczynkar-
skich wyprowadzić można by kolejną, po słyn-
nym podręczniku Theodora Mullera, wizję dzie-
jów plastyki środkowoeuropejskiej XV w. Fakt
ten konstatuje się najłatwiej przy okazji obcho-
dów rocznicowych, z którymi wiąże się szczegól-
ny wzrost liczby książek i artykułów, prac specja-
listycznych i popularyzatorskich, wystawnych
wydawnictw albumowych, a także — publikowa-
nych coraz częściej — „surowych" materiałów
konserwatorskich i zapisów dyskusji syimpozjal-
nych.
Nie inaczej było w przypadku jubileuszu Wi-
ta Stwosza. Rzeźbiarz odnotowany został jako
zmarły we wrześniu 1533 w aktach norymberskiej
parafii Św. Sebalda. Po czterystu pięćdziesięciu
latach, między 10 czerwca a 13 listopada 1983,
uczczono Stwosza w tymże mieście wystawą1.
Centrum ekspozycji stanowiło Germanisches Na-
tionalmuseum, przy czym „przestrzeń wystawo-
wą" poszerzono o kościoły w Norymberdze (ŚŚ.
Wawrzyńca, Sebalda, Jana, Jakuba, Idziego) i w
okolicy (Bamberg, Schwiabach, Langenzemm). Pu-
blikacje związane z jubileuszem, nade wszystko
katalog wspomnianej wystawy (a właściwie „tra-
sy wystawowej") — zawierający wcale obszerne
opracowania monograficzne trzydziestu dzieł mi-
strza, jego warsztatu i szkoły 2 — stanowią natu-
ralną kulminację ostatnich badań nad Witem
Stwoszem.
Zadaniem naszym będzie prezentacja aktual-
nych zapatrywań na kilka wybranych zagadnień
sztuki wielkiego rzeźbiarza. Zważywszy na cha-
rakter kręgu zabytkowego, z jakim stykamy się
na co dzień, szczególnie interesujące wydają nam
się dociekania na temat genezy dokonań Stwosza,
odniesienia do „okresu krakowskiego", a także
analizowanie twórczości, którą chętnie nazwali-
* Pragną serdecznie podziękować prof. drowi Lecho-
wi Kalinowskiemu za zachętę do podjęcia tej pracy oraz
szczere zainteresowanie postępem w zbieraniu materia-
łów. Praca ta nie powstałaby bez pomocy następujących
osób i instytucji (w porządku alfabetycznym): Sandra
Frahn (Frankfurt n. M.), dr Józef Grabski (Wiedeń),
dr Rainer Kahsnitz (Norymberga), dr Volker Liedke (Mo-
nachium), Museum fur Kunst und Gewerbe — Ham-
burg, prof. dr Michael Petzet (Monachium), mgr Somja
Weih-Kriiger (Norymberga), prof. dr Alfred Wendehorst
(Erlangen). Materiał ilustracyjny opracowali fotograficy
Jacek Książek i Jerzy Zawadzki.
1 Poprzedziła ją międzynarodowa sesja naukowa, zor-
ganizowana w październiku 1981 przez Germanisches
Natiomalmuseum oraz monachijski Zentralinstitut fur
Kunstgeschichte — zob. Jahresbericht — Zentralinstitut
fiir Kunstgeschichte in Miinchen, 1981, s. 19—20; D. J.
Ponert, Veit Stoss — Symposium (Kunstchromik,
XXXV, 1982), s. 248—264.
2 Veit Stoss in Nurnberg. Werke des Meisters und
seiner Schule in Nurnberg und Umgebung, [Miinchen
1983]. Recenzje: Pamtheon, XLI, 1983, s. 368—379 (M.
Bleyl); Kunstchronik, XXXVII, 1984, s. 1—6 (Th. Mul-
ler). Zob. też: R. Kahsnitz, Veit Stoss in Nurnberg.
Eine Nachlese zum Katalog und zur Ausstellung (Anzei-
ger des Germanisehen Nartionalmuseurns, 1984), s. 39—
—70 (cyt. dalej: Kahsnitz, Nachlese...).
149
PL ISSN 007/1—6723
NOWE PRACE O WICIE STWOSZU. LITERATURA ZAGRANICZNA
1. WSTĘP *
Od kilkunastu lat obserwuje się, szczególnie
w piśmiennictwie niemieckojęzycznym, wzrost za-
interesowania sztuką późnogotycką. Uwagę przy-
ciąga przede wszystkim retabulum snycersko-ma-
larskie, główne zadanie artystyczne schyłku śred-
niowiecza. Z narosłych w ostatniiim czasie ujęć
problemowych,;', monograficznych i przyczynkar-
skich wyprowadzić można by kolejną, po słyn-
nym podręczniku Theodora Mullera, wizję dzie-
jów plastyki środkowoeuropejskiej XV w. Fakt
ten konstatuje się najłatwiej przy okazji obcho-
dów rocznicowych, z którymi wiąże się szczegól-
ny wzrost liczby książek i artykułów, prac specja-
listycznych i popularyzatorskich, wystawnych
wydawnictw albumowych, a także — publikowa-
nych coraz częściej — „surowych" materiałów
konserwatorskich i zapisów dyskusji syimpozjal-
nych.
Nie inaczej było w przypadku jubileuszu Wi-
ta Stwosza. Rzeźbiarz odnotowany został jako
zmarły we wrześniu 1533 w aktach norymberskiej
parafii Św. Sebalda. Po czterystu pięćdziesięciu
latach, między 10 czerwca a 13 listopada 1983,
uczczono Stwosza w tymże mieście wystawą1.
Centrum ekspozycji stanowiło Germanisches Na-
tionalmuseum, przy czym „przestrzeń wystawo-
wą" poszerzono o kościoły w Norymberdze (ŚŚ.
Wawrzyńca, Sebalda, Jana, Jakuba, Idziego) i w
okolicy (Bamberg, Schwiabach, Langenzemm). Pu-
blikacje związane z jubileuszem, nade wszystko
katalog wspomnianej wystawy (a właściwie „tra-
sy wystawowej") — zawierający wcale obszerne
opracowania monograficzne trzydziestu dzieł mi-
strza, jego warsztatu i szkoły 2 — stanowią natu-
ralną kulminację ostatnich badań nad Witem
Stwoszem.
Zadaniem naszym będzie prezentacja aktual-
nych zapatrywań na kilka wybranych zagadnień
sztuki wielkiego rzeźbiarza. Zważywszy na cha-
rakter kręgu zabytkowego, z jakim stykamy się
na co dzień, szczególnie interesujące wydają nam
się dociekania na temat genezy dokonań Stwosza,
odniesienia do „okresu krakowskiego", a także
analizowanie twórczości, którą chętnie nazwali-
* Pragną serdecznie podziękować prof. drowi Lecho-
wi Kalinowskiemu za zachętę do podjęcia tej pracy oraz
szczere zainteresowanie postępem w zbieraniu materia-
łów. Praca ta nie powstałaby bez pomocy następujących
osób i instytucji (w porządku alfabetycznym): Sandra
Frahn (Frankfurt n. M.), dr Józef Grabski (Wiedeń),
dr Rainer Kahsnitz (Norymberga), dr Volker Liedke (Mo-
nachium), Museum fur Kunst und Gewerbe — Ham-
burg, prof. dr Michael Petzet (Monachium), mgr Somja
Weih-Kriiger (Norymberga), prof. dr Alfred Wendehorst
(Erlangen). Materiał ilustracyjny opracowali fotograficy
Jacek Książek i Jerzy Zawadzki.
1 Poprzedziła ją międzynarodowa sesja naukowa, zor-
ganizowana w październiku 1981 przez Germanisches
Natiomalmuseum oraz monachijski Zentralinstitut fur
Kunstgeschichte — zob. Jahresbericht — Zentralinstitut
fiir Kunstgeschichte in Miinchen, 1981, s. 19—20; D. J.
Ponert, Veit Stoss — Symposium (Kunstchromik,
XXXV, 1982), s. 248—264.
2 Veit Stoss in Nurnberg. Werke des Meisters und
seiner Schule in Nurnberg und Umgebung, [Miinchen
1983]. Recenzje: Pamtheon, XLI, 1983, s. 368—379 (M.
Bleyl); Kunstchronik, XXXVII, 1984, s. 1—6 (Th. Mul-
ler). Zob. też: R. Kahsnitz, Veit Stoss in Nurnberg.
Eine Nachlese zum Katalog und zur Ausstellung (Anzei-
ger des Germanisehen Nartionalmuseurns, 1984), s. 39—
—70 (cyt. dalej: Kahsnitz, Nachlese...).
149