DOI Artikel:
Gadomski, Jerzy: Imagines Beatae Mariae Virginis gratiosae: Małopolski typ Hodegetrii z XV wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20540#0037
4. Matka Boska z Dzieciątkiem, Rudawa, kościół para-
fialny (fot. A. Wierzba)
5. Matka Boska z Dzieciątkiem, Modlnica, kościół para-
fialny (fot. A. Wierzba)
Marii i krępa budowa Dzieciątka zmieniają pro-
porcje znane z wizerunków wcześniejszych. Orna-
ment patranowy pokrył nie tylko tunikę Chrystu-
sa, lecz także płaszcz Marii. Pierwotne nimby i tło
uległy całkowitemu zniszczeniu. W modelowaniu
szczegółów twarzy i przeźroczystej chusty, a tak-
że w kształcie broszy widoczne są podobieństwa
do tych samych szczegółów na małopolskim obra-
zie przedstawiającym Pietę, z lat około 1450 (Mu-
zeum Narodowe w Warszawie) l2.
Podstawowe cechy wczesnych wizerunków ma-
łopolskich — pomimo przeróbek dokonanych w
partiach tła i nimbów oraz zmienionego wyrazu
obydwu twarzy — zachował obraz w kościele pa-
rafialnym w podkrakowskiej Modlnicy (ryc.
5) 13. Do rzadko spotykanych szczegółów należy
w nim układ ukośnie podniesionej prawej dłoni
Marii i podobny, jak na obrazie u krakowskich
dominikanów, sposób pokazania obydwu stóp
Chrystusa od góry (może zmieniony), a także nie-
wany w latach 1964—19710 przez Z. Knausową w Krako-
wie, z usunięciem trzech warstw przemalowań, założe-
niem parkietu i nowej ramy, a w miejsce całkowicie
zniszczonego tła — nowego tła nakładanego na obraz
(Z. Knaus, „Dokumentacja konserwatorska", 1970, Ar-
chiwum urzędu konserwatorskiego w Krakowie; Dzieło
sztuki w konserwacji, s. 34, nr 2, I, il. 2, 3). Zob. Kna-
us,, Nowo odkryty..., s. 85—92; Gadomski, Wstęp do
badań..., s. 57, il. 13 c; tenże, Gotyckie malarstwo...,
s. 37, 115, il. 37, 1«92, 274, 275.
12 Por. M. Walicki, Polska. Malarstwo XV wieku,
New York-Paris 1964, tabl. IV; Dobrzeniecki, o.c,
tabl. przed s. 25; Gadomski, Gotyckie malarstwo...,
il. 273, 274. Z późniejszymi Hodegetriami małopolskimi
zestawiał głowę Marii na obrazie Pieta Walicki, No-
we nabytki..., s. 119.
lis Wymiary 108 X 72 cm. W wieku XVIII obraz był
zasłonięty srebrną sukienką, ozdobiony aksamitem (tło)
i metalowymi gwiazdami. Konserwowany w r. 1970 przez
D. Budziłło-Skowron w Krakowie, z usunięciem prze-
34
fialny (fot. A. Wierzba)
5. Matka Boska z Dzieciątkiem, Modlnica, kościół para-
fialny (fot. A. Wierzba)
Marii i krępa budowa Dzieciątka zmieniają pro-
porcje znane z wizerunków wcześniejszych. Orna-
ment patranowy pokrył nie tylko tunikę Chrystu-
sa, lecz także płaszcz Marii. Pierwotne nimby i tło
uległy całkowitemu zniszczeniu. W modelowaniu
szczegółów twarzy i przeźroczystej chusty, a tak-
że w kształcie broszy widoczne są podobieństwa
do tych samych szczegółów na małopolskim obra-
zie przedstawiającym Pietę, z lat około 1450 (Mu-
zeum Narodowe w Warszawie) l2.
Podstawowe cechy wczesnych wizerunków ma-
łopolskich — pomimo przeróbek dokonanych w
partiach tła i nimbów oraz zmienionego wyrazu
obydwu twarzy — zachował obraz w kościele pa-
rafialnym w podkrakowskiej Modlnicy (ryc.
5) 13. Do rzadko spotykanych szczegółów należy
w nim układ ukośnie podniesionej prawej dłoni
Marii i podobny, jak na obrazie u krakowskich
dominikanów, sposób pokazania obydwu stóp
Chrystusa od góry (może zmieniony), a także nie-
wany w latach 1964—19710 przez Z. Knausową w Krako-
wie, z usunięciem trzech warstw przemalowań, założe-
niem parkietu i nowej ramy, a w miejsce całkowicie
zniszczonego tła — nowego tła nakładanego na obraz
(Z. Knaus, „Dokumentacja konserwatorska", 1970, Ar-
chiwum urzędu konserwatorskiego w Krakowie; Dzieło
sztuki w konserwacji, s. 34, nr 2, I, il. 2, 3). Zob. Kna-
us,, Nowo odkryty..., s. 85—92; Gadomski, Wstęp do
badań..., s. 57, il. 13 c; tenże, Gotyckie malarstwo...,
s. 37, 115, il. 37, 1«92, 274, 275.
12 Por. M. Walicki, Polska. Malarstwo XV wieku,
New York-Paris 1964, tabl. IV; Dobrzeniecki, o.c,
tabl. przed s. 25; Gadomski, Gotyckie malarstwo...,
il. 273, 274. Z późniejszymi Hodegetriami małopolskimi
zestawiał głowę Marii na obrazie Pieta Walicki, No-
we nabytki..., s. 119.
lis Wymiary 108 X 72 cm. W wieku XVIII obraz był
zasłonięty srebrną sukienką, ozdobiony aksamitem (tło)
i metalowymi gwiazdami. Konserwowany w r. 1970 przez
D. Budziłło-Skowron w Krakowie, z usunięciem prze-
34