Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Polska Akademia Umieje̜tności <Krakau> / Komisja Historii Sztuki [Hrsg.]; Polska Akademia Nauk <Warschau> / Oddział <Krakau> / Komisja Teorii i Historii Sztuki [Hrsg.]
Folia Historiae Artium — 22.1986

DOI Artikel:
Gryglewicz, Tomasz: Kuszenie Witkacego
DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.20540#0123
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
7. Hieronymus Bosch,, Kuszenie św. Antoniego, scena środkowa z Tryptyku liz-
bońskiego, Lizbona, Muzeum Narodowe (wg Castellego) (repr. A. Rzepecki)

Jan II mł., któremu przypisuje isię rn. in. Kusze-
nie św. Antoniego z genueńskiej Galerii Balbi
(ryc. 9), oo iz kolei w r. 1845 nasunęło pomysł
stworzenia dramatu o tej tematyce młodemu, Flau-
bertowi 10.

Flaubert zapożyczył kilka figur 'do, swojego
utworu z innych słynnych „kuszeń", np. dwiu
znanych plansz graficznych Jaeąuesa Callota (ryc.
10 i 11), na którym wydaje się kończyć proces
laicyzacji tego tematu, przybierającego w przy-
padku prac tego grafika formę buffonady u. Zna-

10 Flaubert pisze do Alfreda le Poittevin z Mediola-
nu 12 V 1845, dzieląc się swoimi wrażeniami z pobytu
w Genui, że: „Widziałem obraz Bruegla przedstawiają-
cy Kuszenie św. Antoniego, nasunął mi myśl opracowa-
nia dla sceny Kuszenia św. Antoniego, ale to wymaga-
łoby tęższego chłopa ode mnie" (G. Flaubert, Listy.
Wybór i przekł, W. Rogowicz, Warszawa 1957, s. 28).

11 Pierwsze Kuszenie św. Antoniego Callot rytował

cząca jest popularność „kuszenia" w grafice —
w „foralnym" środku przekazu, związanym przez
swoje specyficzne właściwości z żywiołem jarmasr-
czino-kar na wałowym, a więc też i z groteską (wy-
mienić należy wyśmienite graficzne „kuszenia"
Lucaisa Ciranacha, Lucasa van Leyden, Nicolausa
Manuela Deutscha, Petera Cornelusa Kunsta
i dni.) 12.

Nie sposób oczywiście mówić o wszystkich
„fcusizeniach" powstałych w XVI i w pierwszej
połowie XVII w,, kiedy to temat ten osiągnął

w r. 1617 we Florencji, drugie w 16)34 w Nancy — zob.
G. S a d o u 1, Jaąues Callot miroir de son temps, Paris
1969.

12 Zagadnienie „foralności" grafiki omawia M. P o-
r ę b s k i, Era grafiki [w:] Grafika wczoraj i dziś. Mate-
riały sesji „Rola i miejsce grafiki współczesnej...", War-
szawa 1974, s. 5—49.

118
 
Annotationen