DOI Heft:
Recenzje i przeglądy
DOI Artikel:Marcinkowski, Wojciech: Nowe prace o Wicie Stwoszu: Literatura zagraniczna
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20540#0167
13. Archanioł Rajał z Tobiaszem, Norymberga, Germa-
nisches Nationalmuseum, 1516 (wg Vettera-Oellermanna)
kościoła Mariackiego, 1505—1510), tronująca na
wypukłej, otoczonej chmurami masce lunamej,
ujęta pierwotnie w otok promienisty, stanowi
niezwykły przykład wnikania motywów apokalip-
tycznych do tego schematu przedstawieniowego.
Jak pisze Kahsnitz, wytłumaczeniem tej przedzi-
wnej kontaminacji może być chęć uwydatnienia
treści immakulistycznych, wspólnych dla obu
„składowych" tego zobrazowania45. Uwydatniono
też niezwykłość kompozycji sceny Ostatniej Wie-
czerzy w obrębie Epitafium V olckammerowskie-
go u Św. Sebalda, z Chrystusem posadowionym
z boku stołu. Okazało się przy tym, że tematyka
reliefów odpowiadała śpiewom liturgicznym za-
prowadzonym w wyniku pobożnej fundacji Pa-
45 R. Kahsnitz, Heilige Anna Selbdritt [w:] Veit
Stoss in Nurnberg..., nr kat 26, s. 295—302.
46 R. Kahsnitz, Volckammersche Gedachtnisstif-
tung [w:] Veit Stoss in Nurnberg..., nr kat. 20, s. 243 i n.
47 M. B a x a n d a 11, Veit Stoss, ein Bildhauer in
Nurnberg [w:] Veit Stoss in Nurnberg..., s. 9—25. W szer-
wła Volckaimmera w chórze kościoła Św. Sebal-
da 46.
W większym niż dotychczas stopniu uwzględ-
niono także tło społeczno-ekonoimiczne, na któ-
rym rozwijała się działalność Stwosza. Michael
Baxandall dowodzi, że realia życia miejskiego
Norytmbergi, centrum handlu międzynarodowego
o specyficznym ustroju (autorytatywne rządy oli-
garchii, która — wobec braku cechów — bezpo-
średnio nadzorowała produkcję rzemieślniczą i
ukierunkowywała ją ku pogłębianiu specjalizacji),
określiły zarówno charakter warsztatu Stwosza
(mały, skoncentrowany na jednej technologii —
snycerstwie), jak i sam styl mistrza (ekscentry-
czny, idiosynkrazyjny)47.
Nowe, niekiedy zaskakujące stwierdzenia przy-
niosła reegzaminacja przekazów archiwalnych —
zarówno pisanych, jak ikonograficznych. Na tej
podstawie postawiono przekonywającą tezę, że
tzw. Krucyfiks Wickelowski u Św. Sebalda nie
został przeniesiony tam dopiero w r. 1663, lecz
od dawna przechowywany był w tym kościele 48.
Z kolei Zwiastowanie u Św. Idziego (ryc. 14) sko-
jarzył Stafski ze wzmianką o wykonaniu przez
Stwosza reliefu o takiej właśnie tematyce dla ko-
ścioła Mariackiego. Była to fundacja szwagra rzeź-
biarza, Konrada Hertza (1518)49. Filologiczna in-
terpretacja przekazu u Neudorffera rpozwoliła nia
14. Rekonstrukcja Zwiastowania (z kościoła Mariackie-
go?), Norymberga, kościół Sw. Idziego, 1518? (wg Stafski,
Der Englische Gruss...)
szym kontekście: tenże, The Limewood Sculptors oj Re-
naissance Germany, N. Haven-London 1980, s. 120—122.
48 U. Schneider, Wickelscher Kruzifix [w:] Veit
Stoss in Nurnberg..., nr kat. 23, s. 277—280.
49 H. Stafski, Der Englische Gruss des Veit Stoss
fur die Frauenkirche in Nurnberg (Zeitschrift ftir Kunst-
162
nisches Nationalmuseum, 1516 (wg Vettera-Oellermanna)
kościoła Mariackiego, 1505—1510), tronująca na
wypukłej, otoczonej chmurami masce lunamej,
ujęta pierwotnie w otok promienisty, stanowi
niezwykły przykład wnikania motywów apokalip-
tycznych do tego schematu przedstawieniowego.
Jak pisze Kahsnitz, wytłumaczeniem tej przedzi-
wnej kontaminacji może być chęć uwydatnienia
treści immakulistycznych, wspólnych dla obu
„składowych" tego zobrazowania45. Uwydatniono
też niezwykłość kompozycji sceny Ostatniej Wie-
czerzy w obrębie Epitafium V olckammerowskie-
go u Św. Sebalda, z Chrystusem posadowionym
z boku stołu. Okazało się przy tym, że tematyka
reliefów odpowiadała śpiewom liturgicznym za-
prowadzonym w wyniku pobożnej fundacji Pa-
45 R. Kahsnitz, Heilige Anna Selbdritt [w:] Veit
Stoss in Nurnberg..., nr kat 26, s. 295—302.
46 R. Kahsnitz, Volckammersche Gedachtnisstif-
tung [w:] Veit Stoss in Nurnberg..., nr kat. 20, s. 243 i n.
47 M. B a x a n d a 11, Veit Stoss, ein Bildhauer in
Nurnberg [w:] Veit Stoss in Nurnberg..., s. 9—25. W szer-
wła Volckaimmera w chórze kościoła Św. Sebal-
da 46.
W większym niż dotychczas stopniu uwzględ-
niono także tło społeczno-ekonoimiczne, na któ-
rym rozwijała się działalność Stwosza. Michael
Baxandall dowodzi, że realia życia miejskiego
Norytmbergi, centrum handlu międzynarodowego
o specyficznym ustroju (autorytatywne rządy oli-
garchii, która — wobec braku cechów — bezpo-
średnio nadzorowała produkcję rzemieślniczą i
ukierunkowywała ją ku pogłębianiu specjalizacji),
określiły zarówno charakter warsztatu Stwosza
(mały, skoncentrowany na jednej technologii —
snycerstwie), jak i sam styl mistrza (ekscentry-
czny, idiosynkrazyjny)47.
Nowe, niekiedy zaskakujące stwierdzenia przy-
niosła reegzaminacja przekazów archiwalnych —
zarówno pisanych, jak ikonograficznych. Na tej
podstawie postawiono przekonywającą tezę, że
tzw. Krucyfiks Wickelowski u Św. Sebalda nie
został przeniesiony tam dopiero w r. 1663, lecz
od dawna przechowywany był w tym kościele 48.
Z kolei Zwiastowanie u Św. Idziego (ryc. 14) sko-
jarzył Stafski ze wzmianką o wykonaniu przez
Stwosza reliefu o takiej właśnie tematyce dla ko-
ścioła Mariackiego. Była to fundacja szwagra rzeź-
biarza, Konrada Hertza (1518)49. Filologiczna in-
terpretacja przekazu u Neudorffera rpozwoliła nia
14. Rekonstrukcja Zwiastowania (z kościoła Mariackie-
go?), Norymberga, kościół Sw. Idziego, 1518? (wg Stafski,
Der Englische Gruss...)
szym kontekście: tenże, The Limewood Sculptors oj Re-
naissance Germany, N. Haven-London 1980, s. 120—122.
48 U. Schneider, Wickelscher Kruzifix [w:] Veit
Stoss in Nurnberg..., nr kat. 23, s. 277—280.
49 H. Stafski, Der Englische Gruss des Veit Stoss
fur die Frauenkirche in Nurnberg (Zeitschrift ftir Kunst-
162