Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Polska Akademia Umieje̜tności <Krakau> / Komisja Historii Sztuki [Hrsg.]; Polska Akademia Nauk <Warschau> / Oddział <Krakau> / Komisja Teorii i Historii Sztuki [Hrsg.]
Folia Historiae Artium — 28.1992

DOI Artikel:
Gadomski, Jerzy: Mistrz Rodziny Marii - krakowski malarz pierwszej ćwierci XVI wieku
DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.20613#0094
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
20. Chrystus w Ogrojcu, kwatera tryptyku ze Skrzyszowa. Tarnów,
Muzeum Diecezjalne (fot. J. Langda)

złoconego tła na skrzydłach. W scenach legendy św.
Stanisława dostrzegamy nawiązania do tryptyku
w Starym Bielsku, w obydwu bowiem nastawach we
Wskrzeszeniu Piotra powtarzają się motywy odczyty-
wania modlitwy z księgi i asysty kanoników w fu-
trzanych pelerynach, a w Zabójstwie św. Stanisława
cios królewskiego miecza dosięgnął już głowy wzno-
szącego hostię biskupa. Spośród obrazów Pasji
Ukrzyżowanie można porównać z tą samą sceną

48 Datę 1517 oraz imię cieśli lub budowniczego Jana z Czcho-
wa umieszczono nad południowym portalem kościoła: W. Łusz-
czkiewicz, Sprawozdanie z wycieczki naukowej w lecie 1891
(Sprawozdania Komisji Historii Sztuki, 5, 1896), s. 116; Kopera,
Lepszy, o. c^ s. 47; R. Brykowski, Z prac Instytutu Sztuki PAN
nad dokumentacją drewnianej architektury sakralnej w Polsce (Biule-
tyn Historii Sztuki, 31, 1969), s. 325, 326, 331; M. Kornecki,
Dawne drewniane kościoły i dzwonnice w diecezji tarnowskiej (Cur-
renda, 1986, 4—6), s. 204 — omyłkowo data 1514.

49 Tryptyk notowany początkowo w niekompletnych, przema-
lowanych fragmentach: Kopera, Lepszy, o. c., s. 104; T. Szyd-
łowski, Powiat nowotarski. Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz
topograficzny, 1, 1, Warszawa 1938, s. 61, il. 59, 60. Po od-
nalezieniu obrazu środkowego tryptyk w odtworzonym kształcie
publikuje Kornecki, Gotyckie kościoły..., s. 109—110, il. 34—37.
Konserwowany w latach 1961—1962 (Dzieło sztuki w konser-
wacji..., s. 127).

z tryptyku z Rychnowa (ekspresja twarzy Chrystusa,
krój liter na titulusie), a Zmartwychwstanie — z od-
powiednią kwaterą poliptyku z Sabinowa (układ
Chrystusa). Do charakterystycznych dla Mistrza ty-
pów fizjonomicznych należą oblicza św. Wacława na
obrazie głównym, Matki Boskiej w Zesłaniu Ducha
św. czy Chrystusa w Ogrojcu.

Mimo że reprezentacyjny obraz środkowy i kwa-
tery na skrzydłach ujawniają cechy jednej maniery,
tryptyk jest artystycznie nierówny: ze starannie do-
pracowaną tablicą główną kontrastują niewolne od
usterek rysunkowych sceny na skrzydłach, zwłasz-
cza Zmartwychwstanie, co przypomina podobne wa-
dy na nastawach z Dobczyc i w Starym Bielsku.
Wydaje się, że kompozycje o charakterze narracyj-
no-historycznym nie należały do specjalności Mistrza
Rodziny Marii.

Ponieważ kościół w Skrzyszowie został wzniesio-
ny w roku 151748, a tematy tryptyku, z postacią
patrona kościoła w środkowej części obrazu głów-
nego i poświęconymi mu scenami na skrzydłach,
wskazują na pierwotny związek nastawy z ołtarzem
wielkim — można przyjąć, że tryptyk powstał wkrót-
ce po roku 1517.

14. Tryptyk św. Marcina w kościele parafialnym
Św. Marcina w Grywałdzie (ryc. 21—23)49, podob-


21. Św. Marcin, środkowy obraz tryptyku. Grywałd, kościół para-
fialny (fot K Nowacki)

90
 
Annotationen