DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.43156#0166
PLAAT 36, 37 en 38.
Compositie gebaseerd op koornaar, koornbloem en maankop;
idem op de passiebloem. Vormen der knnstindustrie.
Plaat 36. De delicate arbeid, waarvan op deze plaat eene met zorg bewerkte teekening voor-
komt , en die zoowel voor den schilder als voor de knnstindustrie zeer bruikbare motieven bevat, is
gebaseerd op de koornbloem (Centaurea), het koorn {Frumentiim) en de maankop {Papaver
somniferum}. Daar de koornaar in symbolischen zin op het H. Avondmaal en de maankop op den
slaap, den dood doelt, kan aan deze compositie eene symbolische beteekenis worden gehecht.
De groepeering van eenige partijen , waaraan desgevorderd meer sprekende , zinnebeeldige teekens
kunnen worden toegevoegd, versterkt deze opvatting. Bij eene uitvoering in metaal schijnen voor
dezen arbeid vernikkeld en geoxydeerd koper of brons, of wel ten deele verguld zilver de aangewe-
zen materialen te zijn.
De koornaar en het koornbloempje zijn algemeen bekend, en uit de gestyleercle vormen gemakke-
lijk te herkennen. De maankop wordt bij ons in verschillende streken aangekweekt en somtijds in
het wild aangetroffen; zij is aan hare stengomvattende, zeegroene bladeren gemakkelijk van de
overige inl. papaversoorten (de ruwe, de gemeene en de kleine klaproos) te onderscheiden. Van deze
stengomvattende eigenschap der bladeren in ’t algemeen is bij eenen arbeid, als waarvan hier sprake
is, een practisch gebruik te maken , daar zij de uitvoering in metaal zeer in de hand kan werken.
De compositie laat zich overigens gemakkelijk van deeltje tot deeltje volgen; het is dan ook
voldoende er op te wijzen, dat de kransen opzettelijk vrij uit de hand zijn gewerkt, en de horizontale
lijnen, vooral de onderste, in ’t midden eene geringe buiging naar boven hebben, ten einde te
voorkomen , dat zij schijnbaar doorzakken.
Reeds meermalen deden wij opmerken , dat niet alle planten geschikt zijn tot het verkrij-
gen van omhoogschietende of cloorloopende vormen. Wel weet de ornamentist zich dikwijls met
planten te behelpen , welke zelve die continuïteit missen, gelijk men dit in deze compositie ter rechter-
zijde van de middelas kan waarnemen, en ook o.a. reeds bij de tulp (vergel. a.pl. 26) heeft
gezien; doch daardoor ontstaat altijd naar onze opvatting iets stootends, als zijnde in strijd met de
natuur. Planten met klimmende of kruipende stengels, vooral wanneer zij daarbij ranken dragen,
zijn tot het verkrijgen van die continueerende vormen het beste geschikt.
Plaat 37. Deze compositie geeft daarvan het bewijs. Zij is gebaseerd op de passiebloem
{Passiflora'}, die wij dikwijls in tuinen gekweekt aantreffen, en welke uitnemend schoone plant haren
naam ontleent aan de merkwaardige en zinrijke schikking der bladeren en inwendige deelen der bloem.
Bij deze compositie komt de plant minder getransformeerd voor in den rand, dan in het veld.
In de teekeningen der hoeken, die op iets grootere schaal zijn uitgevoerd, kan men de details vol-
doende volgen.
Het lag voor de hand, de symbolische beteekenis van de plant en tevens het karakter der
decoratie door een Christusbeeld nader aan te wijzen. (Omtrent het Christusbeeld vergelijke men
pag. 31). Bij de meeste compositiën van dezen aard vindt men echter het crucifix vereenigd met
Compositie gebaseerd op koornaar, koornbloem en maankop;
idem op de passiebloem. Vormen der knnstindustrie.
Plaat 36. De delicate arbeid, waarvan op deze plaat eene met zorg bewerkte teekening voor-
komt , en die zoowel voor den schilder als voor de knnstindustrie zeer bruikbare motieven bevat, is
gebaseerd op de koornbloem (Centaurea), het koorn {Frumentiim) en de maankop {Papaver
somniferum}. Daar de koornaar in symbolischen zin op het H. Avondmaal en de maankop op den
slaap, den dood doelt, kan aan deze compositie eene symbolische beteekenis worden gehecht.
De groepeering van eenige partijen , waaraan desgevorderd meer sprekende , zinnebeeldige teekens
kunnen worden toegevoegd, versterkt deze opvatting. Bij eene uitvoering in metaal schijnen voor
dezen arbeid vernikkeld en geoxydeerd koper of brons, of wel ten deele verguld zilver de aangewe-
zen materialen te zijn.
De koornaar en het koornbloempje zijn algemeen bekend, en uit de gestyleercle vormen gemakke-
lijk te herkennen. De maankop wordt bij ons in verschillende streken aangekweekt en somtijds in
het wild aangetroffen; zij is aan hare stengomvattende, zeegroene bladeren gemakkelijk van de
overige inl. papaversoorten (de ruwe, de gemeene en de kleine klaproos) te onderscheiden. Van deze
stengomvattende eigenschap der bladeren in ’t algemeen is bij eenen arbeid, als waarvan hier sprake
is, een practisch gebruik te maken , daar zij de uitvoering in metaal zeer in de hand kan werken.
De compositie laat zich overigens gemakkelijk van deeltje tot deeltje volgen; het is dan ook
voldoende er op te wijzen, dat de kransen opzettelijk vrij uit de hand zijn gewerkt, en de horizontale
lijnen, vooral de onderste, in ’t midden eene geringe buiging naar boven hebben, ten einde te
voorkomen , dat zij schijnbaar doorzakken.
Reeds meermalen deden wij opmerken , dat niet alle planten geschikt zijn tot het verkrij-
gen van omhoogschietende of cloorloopende vormen. Wel weet de ornamentist zich dikwijls met
planten te behelpen , welke zelve die continuïteit missen, gelijk men dit in deze compositie ter rechter-
zijde van de middelas kan waarnemen, en ook o.a. reeds bij de tulp (vergel. a.pl. 26) heeft
gezien; doch daardoor ontstaat altijd naar onze opvatting iets stootends, als zijnde in strijd met de
natuur. Planten met klimmende of kruipende stengels, vooral wanneer zij daarbij ranken dragen,
zijn tot het verkrijgen van die continueerende vormen het beste geschikt.
Plaat 37. Deze compositie geeft daarvan het bewijs. Zij is gebaseerd op de passiebloem
{Passiflora'}, die wij dikwijls in tuinen gekweekt aantreffen, en welke uitnemend schoone plant haren
naam ontleent aan de merkwaardige en zinrijke schikking der bladeren en inwendige deelen der bloem.
Bij deze compositie komt de plant minder getransformeerd voor in den rand, dan in het veld.
In de teekeningen der hoeken, die op iets grootere schaal zijn uitgevoerd, kan men de details vol-
doende volgen.
Het lag voor de hand, de symbolische beteekenis van de plant en tevens het karakter der
decoratie door een Christusbeeld nader aan te wijzen. (Omtrent het Christusbeeld vergelijke men
pag. 31). Bij de meeste compositiën van dezen aard vindt men echter het crucifix vereenigd met