DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0167
329
voluntas quam
Renuntiaſſe
juri aureorum
anulorum vi-
detur qui in-
genuitaté pe-
tiit & obtinuit.
rum: vt & S. l proxi.
de ingenu. manu. l.J.
. & con.l. quvr.
leg e mibil s ſi can
filius.
uus.J CASvS.
Inuitis aut igno-
rãtibus patronis liber-
ti ius anulorum impe-
t omimil ie tranmot dicitr quoo
hune locum non valet hac impe-
Cœlius Rho, tratio.FRANC.
Iib. lectionum a 5 Acceperant. ſic j.
antiquarum it. jl. pen. S. fina. & C.
c.26. de auctoritate prastan.
lfi & C.ad leg. Viſell. j.
ACCVRS. ADDIT.
Iſta lex eſt valde nota.
ſecundum Bart. hîc, ad
hoc quod comites qui
poſſunt ex reſcripto
principis legitimare,
non poſſint ſpurium é
legitimare, niſi voca-
tis his quorũ intereſt.
de quo vide eumdem
Bart. in l. i. C. de temp.
appella.
Tiam fœmina.
CASVS. Non ſo-
lm liberti maſculi,
ſed etiam libertæ fœ-
mine ius anulor im-
petrare poſſunt, & iura
ingenuitatis: & natali-
bus reſtitui poſſunt.
FRANC.
Ius aureoru b S Poſunt. quode
anulorum fe-valet ad matrimonia:
minis impe- licet non ad honores.
trare vtile eſt Vi ius.JCASVS.
ad matrimo Libertus qui im-
nia, licet no petrauit ius anulorum
ad honores. r1
*De natalibus aureorum, habetur in-
reſtituendis genuus quô ad multa,
vide Bud. ſu- vt quô ad honores ha-
prà de ſenator bendos. Item quô ad
ribus. lavlt. matrimonia, & quô ad
ſimilia que dicuntur in
glo. magna hic poſita:
non tamen præiudicat
patrono quin patronus
ei ſuccedat: nam ei be-
ne ſuccedet. & hoc di-
cit he lex & ſeqque
incipit, libertinus. FR.
c Habetur, quô ad
d Ius aureoru multa. Primô d’vt ha-
anulorum cõ- beat tutorem ingenu:
ſecutus, vtin¬ quod aliàs non habe-
enus qubus ret: vtS, de excu tut.l.
caſbus habea eum ex oratione. 2.Item
1. quô ad honores: vtC.
ad le. Viſell. l. j. in princ.
3. Item contrahit ma-
trimonia cum nobili-
bus: quod patet, quia
viuit vt ingenuus: vtS.
e Ius aureor de ope lib. laiij in princ.
t Legitimare
ſpurium (aliàs
legitimadi ius
habens) nemo
poteſt niſi vo-
catis his quo-
rum intereſt.
De natalibus reſtituendis.
ſententia ei nocuit. cum enim petiit ingenui- appareat eum natumrex ancilla,
tatem, & habuit, videtur renuntiaſſe a iuri anulorum aureo-
Ll 5
& argum. S. de condi. indeb. l. ſeruo. & C.
in fin. & eodem modo poteſt ſolui C. de
l. quod fauore. vt & ibi no. Item arg contra S. de inoffic.
patronis acceperant?.
IV. VLPIANVS libro tertio ad legem
Iuliam & Papiam.
Tiam fœminæ ius au-
reorum anulorum impetrare
poſſunt : & iura ingenuitatis
impetrare, & natalibus reſtitui
poterunt.
V. PAVLVS librs nono ad legem Iuliam
& Papiam.
Vi ius anulorum aureorum
impetrauit, vt ingenuus
habetur : quamuis ab heredi-
tate eius patronus non excluda-
tur.
VI. VLPIANVS libro primo ad legem
Iuliam & Papiam.
Ibertinus d ſi ius anulorum
impetrauit: quamuis iura
ingenuitatis ſaluo iure patroni
nanctus ſit, tamen ingenuus in-
tellegitur. & hoc diuus Hadrianus
reſcripſit.
DE NATALIBVS
reſtituendisf.
TITVLVS XI.
Atero autem caſu iura tantum ingenui-
tatis, ſed ingenuitatem pleniſſimam habent,
& ius patronatus extinguitur, putà ſi à
principe natalibus reſtituti fuerint, quando-
uidem eis natalibus reſtituuntur, in quibus
omtinens erunt mondun neque naituraiie
neque ciuili iure deſcripto. l. Imperialis.C.
de nupt. CVIAc.
I. VLPIANVS libro ſecundo Reſpon-
ſorum.
Principe natalibus
ſuis reſtitutum eum
u qui ſe ingenuum
natum principi ad-
cilla natus eſtf, nihil videri im-
petraſſe.
Econtrà e in multis vt libertus. Primô in
anulorum ha- contra tabu, vt ſubiicit. & d.l.de ope.lib.l.iij.2. Item vt participet le-
bens, vt liber- gato libertis relicto: vt
tus, quibus ca-
Iibus habea-
tur.
f Libertinor bulis dicit lex ſeq Sed hodie
vt lib. de cate. S.j.
Ibertinus. dic vt S. lproxi.
& ingenuor
hodie in pau-
cis eſt diffe-
rentia.
d
S.eod.l.j. 3. Item vt non vocet in ius ſine
venia: vt S. de in ius voc. l. ſed & ſiS. patronum. 4. Item torquetur
pro cæde domini vt alij liberti: vt S.ad Sil laidémque erit. & de ta-
fomnes ſunt ferè ingenui:vt in auth.
DE NATALIBVS RESTITVENDIS.
Hoc plenam ingenuitatem inducit: vt infra l. interdum.
in
e& Primeipe.
?
tamen poſtea effectus
fin. AcCVRSIVS.
JCCA SVS. Quidam ſeruus iuit ad prin-
cipem, & dixit ei ſe fuiſſe natum ex ingenua matre:
erat ſeruus aliqua ex cauſa iuſta, & im-
petrauit à principe ſe reſtitui natalibus. dicitur quod cum
ffNouum.
FRANC. ACCVRS.
e
ſum. aliàs ſi eſſet ingenuus, quid peteret?
II.MARCIANVS libro primo
Institutionum.
Nterdum & ſerui nati é, ex
poſtfacto iuris interuentu in-
genui fiunt: vt ecce ſi libertinus
à principe natalibus ſuis reſtitu-
tus fuerit. Illis enim vtique na-
talibus reſtituitur, in quibus ini-
tio h omnes homines fuerunt:
non in quibus ipſe naſcitur, cum
ſeruus natus eſſer-hic enim quan-
tum ad totum ius pertinet, per-
inde habetur, atque ſi ingenuus
natus eſſet: nec patronus eius po-
teſt ad ſucceſſionem venirei.
ideoque Imperatores non facile
ſolent quemquam natalibus reſti-
tuere, niſi conſentiente * pa-
trono.
III. SCAVOLA libro ſexto Reſponſo-
rum respondit.
QVeris, an ingenuitatis iure
vtaturl is quem ſanctiſſi-
mus & nobiliſſimus Imperator
natalibus ſuis reſtituit. Sed ea res
nec dubitationem habet, nec vn-
quam habuit, quin exploratum ſit
ad omnem ingenuitatis ſtatum re-
ſtitui eum qui iſto beneficio prin-
cipis vtatur.
IV. PAVLVS libro quarto
Sententiarum.
NEe fio n pattoninuito li-
bertus natalibus ſuis reſti-
tui poteſt. Quid enim intereſt,
ipſi patrono, an filiis eius fiat in-
iuria?
V. MODESTINVS libro ſeptimo
Regularum.
Atrono conſentiente debet n
Piuererus ab mperarore narali-
bus reſtitui. Ius enim patroni hoc
impetrato amittitur.
1. 5 Libertinus qui natali-
bus reſtitutus eſt, perinde habetur
atque ſi ingenuus natus medio
tempore maculam ſeruitutis non
ſuſtinuiſſete.
cum & arg. Cde crimin ſacrileg.l. ſacrilegij b.
tutionen nataliun inuito patrone
ſeq. FRANC.
m
in fin, & S.tit.j.ldiuus. ACCVRS.
vt ibi.
ACCVRS.
N’e aSuS, Libertus non debet impetrare reſti-
filio patroni inuito, ſi iam deceſſerit patronus. patrono autem
conſentiente poteſt impetrare reſtitutionem natalium: & hoc
impetrato ius patronatus tollitur, & libertus plenè erit inge-
nuus, perinde c ac ſi nunquam fuerit ſeruus. & hoc dicit haec l. &
Nec filio. patre mortuo. & facit J.l proxi. & Seo. interdum.
n Atrono.J Debet. Non d ergo poteſt princeps rem priua-
ti vendere eo inuito: vt & S. l. proxi. & S. tit. j. l. diuus.
& C. de contra. iudi. l. je in medio. niſi ob publicam vtilitatem:
Vt S. de officio prato. l. Barbarius. in fi. & j.
arg. contra. C.de quadri. praſcript. l fi. in princip. Sed eam expone.
330
non tenere hoe reſcriptum.
S Adfirmauit. & poſtea aliquo iure ſeruum factum manumiſ-
f Natus eſt. & ita ſeruus eſt. & facit C. ſi contra ius vel vti pu-
bli b i. & l. & ſi legibus.
& de his qui à non do-
minis. l fi. & de diuer. re.
l. fina. Quid autem ſi
dixit ſe natum inge-
nuum, & ſeruú poſtea
factum manumiſſum?
videtur tenere conceſ-
ſio: cum ſit princeps
iden conceſturus ſ
verum dixiſſet: vt arg.
contra. C. ſi contra ius
vel vti publil.j.
Iueraann, Cases.
Aliquando euenit
quod qui naſcitur ſer-
uus, efficitur ingenuus:
vt ſi libertinus meus
natus ex ancilla mea, &
poſtea manumiſſus à
me, impetret à princi-
pe natalium reſti. nam
efficitur ingenuus: &.
videtur reſtitui natali-
bus, in quibus omnes
naſcebantur liberi in-
ſpecto iure naturalinõ
illis in quibus eſt na-
tus. & hoc priuilegium
princeps non ſolet cõ-
cedere, niſi conſentiat
huic petitioni patro-
nus: & erit iſte per pri-
uilegiú hoc plene inge-
nuus quô ad omnia. &
hoc dicit hec lex & ſeq.
quæ incipit, Quaris,
&c. FRANC.
g ati. 5 Nota
contra Py qui dixit ina a Natalibus nõ
eo qui naſcitur inge- reſtituuntur
nuus, & poſtea factus ſerui iſa
ſeruus manumittitur, leruitute: les
3
manumiſſi iã,
habere locum hunc cum antea sẽ-
tit. per l.jj huius tit. & per aut ſemel
quia dicitur, natalibus fuiſſent ſerui-
reſtitui. Sed Io. & nos
contra: vt etiam natus
ſeruus & poſtea ma-
numiſſus impetret: vt
hic. ſed exiſtens ſeruus
nonvt C. de preci. Impe-
ra offe.lj.
h Initio de iure na-
turali: vt Instit. de iure
natura. S.ius autem gen-
tium.
i Venire vt & S. de
bo.lib. l. etiam.S.j & Cde
bo lib. fina.
k Conſentiente. vt
Jeo. penul.
QVtrut vaur
vt & Cde nup.
l. imperialis. S. itaque
bSacrilegij in.
ſtar eſt, de au-
thoritate prin-
cipis querere.
e Legitimatio-
nem principis
ſiue à principe
factam retro-
trahi hinc col-
ligunt.
d Princeps ré
priuati, eo in-
uito vendere
non poreſt, ni-
ſi ob publican
l. diuus. Sed vtilitatem. de
quo vide plura
apud Boſſium
tract. ae prine-
n
ſi patronus viuat:ve!
de iure fiſc.
0 Non ſustinuiſſet. vt & ſuprà eodem. l. interdum. in fin. pe num. 87 &
ſequent.
L 3 DE
3
voluntas quam
Renuntiaſſe
juri aureorum
anulorum vi-
detur qui in-
genuitaté pe-
tiit & obtinuit.
rum: vt & S. l proxi.
de ingenu. manu. l.J.
. & con.l. quvr.
leg e mibil s ſi can
filius.
uus.J CASvS.
Inuitis aut igno-
rãtibus patronis liber-
ti ius anulorum impe-
t omimil ie tranmot dicitr quoo
hune locum non valet hac impe-
Cœlius Rho, tratio.FRANC.
Iib. lectionum a 5 Acceperant. ſic j.
antiquarum it. jl. pen. S. fina. & C.
c.26. de auctoritate prastan.
lfi & C.ad leg. Viſell. j.
ACCVRS. ADDIT.
Iſta lex eſt valde nota.
ſecundum Bart. hîc, ad
hoc quod comites qui
poſſunt ex reſcripto
principis legitimare,
non poſſint ſpurium é
legitimare, niſi voca-
tis his quorũ intereſt.
de quo vide eumdem
Bart. in l. i. C. de temp.
appella.
Tiam fœmina.
CASVS. Non ſo-
lm liberti maſculi,
ſed etiam libertæ fœ-
mine ius anulor im-
petrare poſſunt, & iura
ingenuitatis: & natali-
bus reſtitui poſſunt.
FRANC.
Ius aureoru b S Poſunt. quode
anulorum fe-valet ad matrimonia:
minis impe- licet non ad honores.
trare vtile eſt Vi ius.JCASVS.
ad matrimo Libertus qui im-
nia, licet no petrauit ius anulorum
ad honores. r1
*De natalibus aureorum, habetur in-
reſtituendis genuus quô ad multa,
vide Bud. ſu- vt quô ad honores ha-
prà de ſenator bendos. Item quô ad
ribus. lavlt. matrimonia, & quô ad
ſimilia que dicuntur in
glo. magna hic poſita:
non tamen præiudicat
patrono quin patronus
ei ſuccedat: nam ei be-
ne ſuccedet. & hoc di-
cit he lex & ſeqque
incipit, libertinus. FR.
c Habetur, quô ad
d Ius aureoru multa. Primô d’vt ha-
anulorum cõ- beat tutorem ingenu:
ſecutus, vtin¬ quod aliàs non habe-
enus qubus ret: vtS, de excu tut.l.
caſbus habea eum ex oratione. 2.Item
1. quô ad honores: vtC.
ad le. Viſell. l. j. in princ.
3. Item contrahit ma-
trimonia cum nobili-
bus: quod patet, quia
viuit vt ingenuus: vtS.
e Ius aureor de ope lib. laiij in princ.
t Legitimare
ſpurium (aliàs
legitimadi ius
habens) nemo
poteſt niſi vo-
catis his quo-
rum intereſt.
De natalibus reſtituendis.
ſententia ei nocuit. cum enim petiit ingenui- appareat eum natumrex ancilla,
tatem, & habuit, videtur renuntiaſſe a iuri anulorum aureo-
Ll 5
& argum. S. de condi. indeb. l. ſeruo. & C.
in fin. & eodem modo poteſt ſolui C. de
l. quod fauore. vt & ibi no. Item arg contra S. de inoffic.
patronis acceperant?.
IV. VLPIANVS libro tertio ad legem
Iuliam & Papiam.
Tiam fœminæ ius au-
reorum anulorum impetrare
poſſunt : & iura ingenuitatis
impetrare, & natalibus reſtitui
poterunt.
V. PAVLVS librs nono ad legem Iuliam
& Papiam.
Vi ius anulorum aureorum
impetrauit, vt ingenuus
habetur : quamuis ab heredi-
tate eius patronus non excluda-
tur.
VI. VLPIANVS libro primo ad legem
Iuliam & Papiam.
Ibertinus d ſi ius anulorum
impetrauit: quamuis iura
ingenuitatis ſaluo iure patroni
nanctus ſit, tamen ingenuus in-
tellegitur. & hoc diuus Hadrianus
reſcripſit.
DE NATALIBVS
reſtituendisf.
TITVLVS XI.
Atero autem caſu iura tantum ingenui-
tatis, ſed ingenuitatem pleniſſimam habent,
& ius patronatus extinguitur, putà ſi à
principe natalibus reſtituti fuerint, quando-
uidem eis natalibus reſtituuntur, in quibus
omtinens erunt mondun neque naituraiie
neque ciuili iure deſcripto. l. Imperialis.C.
de nupt. CVIAc.
I. VLPIANVS libro ſecundo Reſpon-
ſorum.
Principe natalibus
ſuis reſtitutum eum
u qui ſe ingenuum
natum principi ad-
cilla natus eſtf, nihil videri im-
petraſſe.
Econtrà e in multis vt libertus. Primô in
anulorum ha- contra tabu, vt ſubiicit. & d.l.de ope.lib.l.iij.2. Item vt participet le-
bens, vt liber- gato libertis relicto: vt
tus, quibus ca-
Iibus habea-
tur.
f Libertinor bulis dicit lex ſeq Sed hodie
vt lib. de cate. S.j.
Ibertinus. dic vt S. lproxi.
& ingenuor
hodie in pau-
cis eſt diffe-
rentia.
d
S.eod.l.j. 3. Item vt non vocet in ius ſine
venia: vt S. de in ius voc. l. ſed & ſiS. patronum. 4. Item torquetur
pro cæde domini vt alij liberti: vt S.ad Sil laidémque erit. & de ta-
fomnes ſunt ferè ingenui:vt in auth.
DE NATALIBVS RESTITVENDIS.
Hoc plenam ingenuitatem inducit: vt infra l. interdum.
in
e& Primeipe.
?
tamen poſtea effectus
fin. AcCVRSIVS.
JCCA SVS. Quidam ſeruus iuit ad prin-
cipem, & dixit ei ſe fuiſſe natum ex ingenua matre:
erat ſeruus aliqua ex cauſa iuſta, & im-
petrauit à principe ſe reſtitui natalibus. dicitur quod cum
ffNouum.
FRANC. ACCVRS.
e
ſum. aliàs ſi eſſet ingenuus, quid peteret?
II.MARCIANVS libro primo
Institutionum.
Nterdum & ſerui nati é, ex
poſtfacto iuris interuentu in-
genui fiunt: vt ecce ſi libertinus
à principe natalibus ſuis reſtitu-
tus fuerit. Illis enim vtique na-
talibus reſtituitur, in quibus ini-
tio h omnes homines fuerunt:
non in quibus ipſe naſcitur, cum
ſeruus natus eſſer-hic enim quan-
tum ad totum ius pertinet, per-
inde habetur, atque ſi ingenuus
natus eſſet: nec patronus eius po-
teſt ad ſucceſſionem venirei.
ideoque Imperatores non facile
ſolent quemquam natalibus reſti-
tuere, niſi conſentiente * pa-
trono.
III. SCAVOLA libro ſexto Reſponſo-
rum respondit.
QVeris, an ingenuitatis iure
vtaturl is quem ſanctiſſi-
mus & nobiliſſimus Imperator
natalibus ſuis reſtituit. Sed ea res
nec dubitationem habet, nec vn-
quam habuit, quin exploratum ſit
ad omnem ingenuitatis ſtatum re-
ſtitui eum qui iſto beneficio prin-
cipis vtatur.
IV. PAVLVS libro quarto
Sententiarum.
NEe fio n pattoninuito li-
bertus natalibus ſuis reſti-
tui poteſt. Quid enim intereſt,
ipſi patrono, an filiis eius fiat in-
iuria?
V. MODESTINVS libro ſeptimo
Regularum.
Atrono conſentiente debet n
Piuererus ab mperarore narali-
bus reſtitui. Ius enim patroni hoc
impetrato amittitur.
1. 5 Libertinus qui natali-
bus reſtitutus eſt, perinde habetur
atque ſi ingenuus natus medio
tempore maculam ſeruitutis non
ſuſtinuiſſete.
cum & arg. Cde crimin ſacrileg.l. ſacrilegij b.
tutionen nataliun inuito patrone
ſeq. FRANC.
m
in fin, & S.tit.j.ldiuus. ACCVRS.
vt ibi.
ACCVRS.
N’e aSuS, Libertus non debet impetrare reſti-
filio patroni inuito, ſi iam deceſſerit patronus. patrono autem
conſentiente poteſt impetrare reſtitutionem natalium: & hoc
impetrato ius patronatus tollitur, & libertus plenè erit inge-
nuus, perinde c ac ſi nunquam fuerit ſeruus. & hoc dicit haec l. &
Nec filio. patre mortuo. & facit J.l proxi. & Seo. interdum.
n Atrono.J Debet. Non d ergo poteſt princeps rem priua-
ti vendere eo inuito: vt & S. l. proxi. & S. tit. j. l. diuus.
& C. de contra. iudi. l. je in medio. niſi ob publicam vtilitatem:
Vt S. de officio prato. l. Barbarius. in fi. & j.
arg. contra. C.de quadri. praſcript. l fi. in princip. Sed eam expone.
330
non tenere hoe reſcriptum.
S Adfirmauit. & poſtea aliquo iure ſeruum factum manumiſ-
f Natus eſt. & ita ſeruus eſt. & facit C. ſi contra ius vel vti pu-
bli b i. & l. & ſi legibus.
& de his qui à non do-
minis. l fi. & de diuer. re.
l. fina. Quid autem ſi
dixit ſe natum inge-
nuum, & ſeruú poſtea
factum manumiſſum?
videtur tenere conceſ-
ſio: cum ſit princeps
iden conceſturus ſ
verum dixiſſet: vt arg.
contra. C. ſi contra ius
vel vti publil.j.
Iueraann, Cases.
Aliquando euenit
quod qui naſcitur ſer-
uus, efficitur ingenuus:
vt ſi libertinus meus
natus ex ancilla mea, &
poſtea manumiſſus à
me, impetret à princi-
pe natalium reſti. nam
efficitur ingenuus: &.
videtur reſtitui natali-
bus, in quibus omnes
naſcebantur liberi in-
ſpecto iure naturalinõ
illis in quibus eſt na-
tus. & hoc priuilegium
princeps non ſolet cõ-
cedere, niſi conſentiat
huic petitioni patro-
nus: & erit iſte per pri-
uilegiú hoc plene inge-
nuus quô ad omnia. &
hoc dicit hec lex & ſeq.
quæ incipit, Quaris,
&c. FRANC.
g ati. 5 Nota
contra Py qui dixit ina a Natalibus nõ
eo qui naſcitur inge- reſtituuntur
nuus, & poſtea factus ſerui iſa
ſeruus manumittitur, leruitute: les
3
manumiſſi iã,
habere locum hunc cum antea sẽ-
tit. per l.jj huius tit. & per aut ſemel
quia dicitur, natalibus fuiſſent ſerui-
reſtitui. Sed Io. & nos
contra: vt etiam natus
ſeruus & poſtea ma-
numiſſus impetret: vt
hic. ſed exiſtens ſeruus
nonvt C. de preci. Impe-
ra offe.lj.
h Initio de iure na-
turali: vt Instit. de iure
natura. S.ius autem gen-
tium.
i Venire vt & S. de
bo.lib. l. etiam.S.j & Cde
bo lib. fina.
k Conſentiente. vt
Jeo. penul.
QVtrut vaur
vt & Cde nup.
l. imperialis. S. itaque
bSacrilegij in.
ſtar eſt, de au-
thoritate prin-
cipis querere.
e Legitimatio-
nem principis
ſiue à principe
factam retro-
trahi hinc col-
ligunt.
d Princeps ré
priuati, eo in-
uito vendere
non poreſt, ni-
ſi ob publican
l. diuus. Sed vtilitatem. de
quo vide plura
apud Boſſium
tract. ae prine-
n
ſi patronus viuat:ve!
de iure fiſc.
0 Non ſustinuiſſet. vt & ſuprà eodem. l. interdum. in fin. pe num. 87 &
ſequent.
L 3 DE
3