Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>: Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 3): Digestum Nouum, Sev Pandectarvm Ivris Civilis Tomvs Tertivs: Ex Pandectis Florentinis quoad eius fieri potuit, repraesentatus (Lyon, 1627)

353 Si libertus ingenuus eſſe dicetur. 354

à Debetur. ſcilicet in ſequenti caſuAccVRS.

b Statuliberum.

t Renunéiaze c J Deneganai
quis an poſſie tiare iuri futuro:

i. ſub conditione manumiſſumAccVRs.
.8 .. A..
m. nec enim tacité a vel expreſsè potuit renun-
vr j. quorum leg. l. quod ait prator, & de lega.

tacite vel e dſiita Sj. & dix C.de pact-lj

preſsé iuri de n propoſito. ad
utunoniu primum tantum vide-
aouinemt e tur ſe refere: licét ea-
tio ſimplex iu dem æquitas in pote-
ris de futuro nõ ſtatiua conditione-ſit:
valetvbi qu¬ cûm poteſtatiua con-
uor exceptiones rie n i
aafer. ditio & puritas paria
Cõditio po¬ ſint:vt & S. de her inſt.
teſtatiua & l ſuus. per quod dicunt
puritas paria quidam ad vtrumque
caſum referri quod hic
dicitur: & facit C.eodl.
j- in fi. & S. de fideicom.
lib. l. quidam. S. fin.
4 Pratoris fideicom-
miſſarij. De hoc præto-
re fideicõmiſſario va-
rios locos ſcripſi ad ti.
25 Frag Vlp. CVIAc.
I duo. JCASVS.
Duo emerunt libe-
rum hominem tam-
quam ſeruum: & vnus
eorum ſciebat eum li-
berum, alter ignora-
bat: queritur quid iu-
ris? Dicitur: ſcientia
vnius ignoranti non
nocebit: & fiet hic ſer-
uus totus ignorantis.
FRANC. ACCVRS.
8 5Si duo. Hæc lob-
ſtat lliberos. S. ſi duoS.
de liberali cauſſa. vide
ſolut. ibi & in ſcriptis
ad l. 5.S. de iur. & fact.
ig. CVIAC.
eSed tantum alte-
rius. Contra. S. tit. j.l.
non ſolum. S. j. Sol. vt
ibi. Item contra S. tit.j.
l.liberis. S. ſi duo. Sol. vt
ibi. JItem no. in per-
ſona huius venditi
magise inſpici quod
nocet, quam quod pro
deſt. ſicS. ad Sila. l. ſi
quis in graui. S. fin. Sed
argum contra. S. de ſe-
na l emancipatum.. fin.
& jde iure fiſ. lnon in-
telligitur. S. ſi quis pa-
lam.& S. ad Maced. l.
ſed Iulianus. S. non ſo-
lum. J Item no. inuti-
dInutile cedit le d cedit vtili. ſic S. de
vtili: hoc eſt lega. j.ll plane. S ſi duo-
Vile n v bus & Scommunia pra.
tiatur. vide l. proprium ſolum. & C.
Dynum ine. de haret. l. cognouimus.

vie de rgulu. & S. de bonis lib. l. cum
i o.

e Noxia id eſt
que nocẽt ma-
gis inſpiciun-
tur quam que
proſunt.

debetur?. Pone ſtatuliberum?
paſſum ſe venundari. nemo di-
cturus eſt, ſuperueniente condi-
tione quæ non fuit in eius pote-
ſtate, libertatis petitionem eis de-
negandam S. Idem puto etiam
ſi in ipſius poteſtate fuit con-
ditio. Sed in propoſito d ma-
gis probandum eſt, vt denege-
tur ei libertatis peritio, qui po-
tuit petere libertatem, & ma-
luit ſe venumdari:quia indignus
eſt auxilio prtoris fideicommiſ-

ſarije.

v. IDEM libro ſingulari ad Senatuſ-
conſultum Claudianum.

I duo liberum hominem
maiorem annis viginti eme-
rimus, vnus ſciens eius conditio-
nem, alter ignorans: an non pro-
pter eum qui ſcit, ad libertatem
ei proclamare permittitur: ſed
propter eum qui ignorat, ſeruus
efficietur? ſed non etiam eius qui
ſcit, ſed tantum alterius.

ae

SI LIBERTVS J IN.
genuus eſſe dicetur.

TITVLVS XIV.

Quam rem etiam attigerat tituloXI1.
eam ſpecialiter reſumit iſto. hoc eſt de in-
genuitate praiudicium & de libertinitate,
qua ſi ille magis fuerit de libertate & ſer-
uitute. & S. C. de bonis eorum qui agnitis
natalibus ingenuitatem repetierunt reſti-
tuendis ei cuius familia exierunt, vel ſe-
cum auſerendis. CVIAC.

Res iudicata contra eum qui ſe pa-
tronum dicebat: non præiudicat ve-
ro patrono hoc dicit.

1. MARCELLVS libro ſeptimo
Digeſtorum.

liberum. & j. de ſtipul ſer.l.j.S. communis, & lproinde.S final. & leſeq.

JIté arg contra ſunt ad hanc lS Sddleg. j-lſilres. & l ſi duob in princ.
& lplane.S ſi coniunctim. & l. huiuſmodi. S. ſi Titio. & de leg. ij. l. ſi

Titio y& l. Proculo. & J. de verboblig.l. ſi mihi & Titio. & S. de iureiu-

ran.l. ſi duo patroni. in principio.

SILIBERTVS INGENVVS

ESSE
Ilibertus.CASVS. Petiiſti quemdam in libertum tuum:
& quia non probaſti, eſt abſolutus dicitur quod non præ-

DICETVR.

udicat illa ſententia, nec curſu temporis: mihi vero patrono, qui
hunc peto in libertinitatem.FRANC.
fJ Alio agente qui eum ad libertinitatem vocat.ACCVRS.
gJExercere. vocando eum in ſuum libertum: vt j. eo l patro-
num. 4 Sed videtur nullo tempore audiri: vtS. de ſtatu homi. l.

e Libertinita-
tis & ingenui-
tatis cauſa nõ
eſt que fauo-
rabilis ve ſer-
uitutis & in-
genuitatis.

ingenuum. & S titu illdiui fratres. S. j. Solu. in illis fuit acta cau-
ſa ſeruitutis & ingenuitatis: & ſic prœiudicat inter omnes: hic
autem libertinitatis & ingenuitatis, qu non eſt aded fauo-
rabilis: & ideô non priudicat. 2. Alij dicunt quod hic & j
eod. l. patronum. non fuit pronuntiatus ingenuus, ſed libertum il-
lius non eſſe: in contrariis verô ingenuus. & quod hîc dicit, in-
genuus, id eſt, pro eo qui ingenuum ſe dicebat. & ſic expone illam

ff.Nouum.

Hle ſomone eas vs Erant que da verba cutuſdan ſenatuſce

leg. patronum. 3. Vel dic quod hle non fuit iuſtus contradi-
ctor: in ll. contrariis ſic: vt j.de collur dete.l. cum non iuſto. & ar
s de i teſta lqui repudianti. in fin. J Item coner ahee ay
de collu dete. lij in prin. vbi intra quinquennium tantum auditur.
Sol. vt ibi.ACCVRS.
Viſe venire.CCA-
S VS. Liber maior
xx.an paſſus eſt ſe ven-
di ad pretium partici-
pandum, & pretium
peruenit ad eum. non
poteſt prouocare in li-
bertatem niſi in caſu,
vt cum pretium reddit
emptori ſponte reci-
pienti. QVI SE EX
LIBERTINITATE.
Quidã ingenuus tam-
quam ſeruus alicuius
exiſtés ab eodem ma-
numiſſus eſt: ſic nunc
ſtat tamquam libertus.
hic vult prouocare in
ingenuitatẽ. poteſt vſ-
que ad quinquẽnium,
non vltrà: niſi in caſu,
vt ſi poſt quinquenniõ
dicat ſe de nouo inue-
niſſe inſtrumenta ſu * correctum
ingenuitatis: & hac per l vlt.C.
cauſa coram principe vi cauſtat.
fitFRAN.
h J Conſtituit. vt &
S.tit. j.l. j. in princ.
i 5 Permiſitſex ſpe-
ciali beneficio, ſecun-
dum I0. 2. Alij dicunt,
ſemper a, ſi pretium
reddunt. i. parati ſunt
reddere, poterunt de li- teſt quando-
bertate contendere: cumque em-
arg. Inſtit de noxa.S. do- ptori reſtitue-
minus. aliàs offerat & e, atque ita
deponat bvt Cde vſur. de libertate
ſua cõtendere.
l. acceptam. Sed hoc b oblatio &
quando quis vult ab depoſitio de-
obligatione qua tene-biti habetur
tur, liberari: ſed hic pro ſolutione.
non tenetur. 3. Tertij plurara auu er
dicãt, vt Azo. quod hic guſantium 2.
ſponte recipit. Et dic, tract. de pigne-
reddidiſſet, ſcilicet iam ribu parte 5.
emptori ſponté reci- embre3.
pient i eſt en m prete: uius ſen-
1.A ra tentia plenior
ritum pluſquam perfe- extat in r.C.
ctum. AccVRS. de ingen. man-
Qui ſe ex liberti-
nitate. ſde facto.
l Non vltra. etiam Flor. item
lite conteſta. vt j. de quid ex his
collu. deteg. l. ijS. aliter, adquiſitum,
AcCVRS. red.
7 Non vltra quin-
quennium. Vide cap. 24.
de praſcrip. CvTC.
m 5 Manumiſſi ſade
facto: vt Inſtit. de inge. Sfinal. & facit j. proxS & lhac oratio ſed ho-
die ſecus:vt C. vbi cauſa ſtatus. final.
n 5 Cognituros. facit S. de in lit. iuranl. videamus.S fin. & de iure-
iur l.admonendi. & quod no.S. proxi.S.

Ilibertus alterius
alio agente f inge-
nuus pronuntiatus
eſſe dicetur:ſine vl-
la exceptione tem-
poris patronus eius cognitionem
ſolet exercere é.

IISATVRNINVS libro primo de
Officio Proconſulis.

Vi ſe venire paſſus eſſet ma-
iorem, ſcilicet vt pretium ad
ipſum perueniret: prohibendum
de libertate contendere diuus
Hadrianus conſtituit : ſed in-
terdum ita contendendum per-
miſit, ſi pretium ſuum reddi-
diſſet.
1. 5 Qui * ſe ex libertinitatel
ingenuitati adſerant: non vltral
quinquennium quam manumiſ-
ſ fuiſſent audientur.
2. Qui poſt quinquennium
reperiſſe iuſtrumenta ingenuita-
tis ſuæ adſeuerant: de ea re ipſos
principes adire oportere cogni-
turosP.

a Pretium ſui,
liber qui ſe
vendidit, po-

IIIPOMPONIVS libro quinto Sena-
tuſconſultorum.

Oc ſermone , adgnitis nata-
libus P, de nullis aliis intelle-
gendum eſt ſenatum * ſenſiſſe,
quam ingenuis.
1. Verbo autem relinque-
rent, etiam hoc intellegendum
eſt, vt quaecumque ex re eius à
quo manumiſſi erant, adquiſita
habeant, reſtituant. Sed id quem-
admodum accipiendum ſit, vi-
dendum eſt: vtrûmne qu igno-
rantibus dominis abſtuliſſent,
item quod ex his adquiſitum
reddere debeant F:an verô etiam
conceſſa & donata à manumiſſo-
ribus amplexi ſint?. Quod ma-
gis eſt.

ſul quæ nunc vult exponere: & erant forté talia:agnitis na-
talibus prouocent in ingenuitaté: ſed relinquant manumiſſori o¬
mnia que habent ex eius re. Et dicitur quod hec verba habent lo-
cum in eo qui apparet ingenuus, & debet reddere manumiſſori ea
quæ adquiſierit ex eius re, ſiue eo ſciente, ſiue ignorante: & etiam
ea que donauerat manumittens huic manumiſſo.FRANC.
0 Hoc ſermone. Fortè talia erant verba ſenatuſcon, cuius men-
tionem facit S.tit.j.l. de bonis. & Ceol.j. ..I1
p S Agnitis natalibus. prouocent in ingenuitatem, ſed relin-
quant manumiſſori omnia que habent ex eius re.
q Quam ingenuis. quia ingenui e habent natales: non ſerui,
vel liberti, per quos probatur ingenuitas: vt & C.de libe. cau.l.pa-
rentes. & de proba.l non epiſtolis.
r 5 Debeant. ſcilicet tantum, an vero, &c.
ſS Amplexi ſint ſ.ſenatores. Vel dic, hi de quorã ſtatu eſt queſtio.

e Natales non
habent ſerui
vel liberti, ſed
ingenui.

Ratio. CASVS. Hæc prohibitio qua dicitur manumiſſum
non poſſe poſt quinquẽnium in ingenuitatem proclamare,
M non