1323
actione tenetur liber factus. Vltimô dicit hoc edictum dare hanc
actionem, quando damnum datur à ſeruo libero eſſe iuſſo, ante
aditam herediratem: habet etiam locum quando nemo heredum
adiuerat. ſecus ſi ſaltem vnus heredum aiuerat tempore damni
datl à ſeruo libero eſſe iuſſo, cum hoc caſu puniatur vt liber:quia
liber erit factus adita
hereditate ſaltem ab
vno heredum.St Pv-
PILLVS. JPupillum he-
redem mihi inſtitui:&
ſi decederet intra pu-
illarem œtatem, ei-
dem ſubſtitui Titium:
& hoc caſu grauaui
Titium vt manumit-
tat ſeruum meum Sti-
chum hic Stichus inte-
rim dat damnu in reb.
hereditariis antequam
Titius adeat heredita-
tem queritur, an hæc
actio locum habeat? &
diſtinguitur. nam aut
dedit damnum viuente
pupillo, & tunc nõ ha-
ber locu hec actio, cum
pupillus ſit dominus
eius, & poſſit eum ca-
ſtigare. ſi autem dedit
damn poſt mortẽ pu-
pilli, & antequã Titius
ſubſtitutus adeat:tunc
habet hac actio locû.
Secundô dicit: hœc a¬
ctio habet locum ſiue
in bonis teſtatoris, ſiue
in eis quæ fuerant de-
poſitæ vel commoda-
tæ vel obligat teſta-
tori, ſeruus liber eſſe
iuſſus det damnum vel
furtum fadiat: & vbi-
cuque intereſt heredis
predictum damnu non
eſſe datu, cum enim a¬
ctio furti detur cui in-
tereſt:ſic hac quæ ſuc-
ceſſit in locum eius.
Idem ſi damnu dedit in
fructib. poſt mortẽ te-
ſtatoris perceptis ex
agro hereditario. Idem
ſi in partu ancillæ he-
reditariæ. Idẽ ſi impu-
bes aliqua queſiuit
poſt mortem patris, &
poſtea deceſſit: & ſeru?
liber eſſe iuſſus dedit
damnum in pradictis
rebus per impuberem
quaſitis, antequã ſub.
ſtitutus adeat bona. nã
& hoc caſu hæc actio
locum habet. Vltimô
dicit: hæc actio habet
locum ſiue furtum ſit
factum, ſiue damnum
datum in rebus heredi-
tariis à ſeruo libero eſ-
ſe iuſſojScAVOLA.
Furtum dicitur fieri,
uãdo res ab alio poſ-
ſeſſa ſubripitur. hinc
eſt quod rei heredita-
ri nõ poreſt fieri fur-
SIIS QVITESTA-
mento liber eſſe iuſſus erit, poſt
mortem domini ante aditam
hereditatem ſubripuiſſe aut
corrupiſſe quid dicetur.
TITVLVS IV.
Sequitur alia actio iure pratorio compa-
rata ad ſimilitudinem actionis furti ciuilis
in duplum, ſed annalis non perpetua, & re-
rum amotarum (ſic appellatur à Gracis)
potius quam furti, nam hereditati furtum
non fit, vel ſi fit, vt veteres putauerunt, poſt
libertatem ex antefacto domino non eſt fur-
ti actio. & hac actio prodita eſt in eum cui
libertas teſtamento relicta eſt, ſi hereditate
iacente dolo malo ſubripuerit aliquid. item-
que alia ad exemplum legis Aquilia ſi quid
ex hereditate dolo molo corruperit in du-
plum, quamquam aliàs actio legis Aquiliæ
ſit etiam de damno culpa dato, & non in
duplum, ſed quanti res plurimi fuerit eo me
ſe vel anno, niſi in inficiatorem. CVIAC.
1. VLPIANVS libro trigenſimooctauo
ad Edictum.
I dolo malo eius
qui liber eſſe iuſſus
hereditatẽ* in bo-
nis qu eius fuerunt qui eum li-
berum eſſe iuſſerit P, factums eſ-
ſe dicetur quo minus ex his bonis
.
ad heredem aliquid perueniret:in
eum intra annum vtilem dupli iu-
dicium daturd.
1. 5 Hc autem f actio, vt
Labeo ſcripſit, naturalem potius
in ſe quam ciuilem habet æqui-
tatem: ſi quidem ciuilis f deficit
actio: ſed natura quum eſt, non
eſſe impunitum eum qui hac ſpe
audacior factus eſt, quia neque
vt ſeruum ſe coërceri poſſe intel-
legit, ſpe imminentis B libertatis:
neque vt liberum damnari, quia
hereditati furtum fecit, hoc
eſt dominæ: dominus autem do-
minave non poſſunt habere fur-
ti actionem cum ſeruo ſuo B,
quamuls poſtea ad libertatem
peruenerit, vel alienatus ſit, ni-
ſi ſi poſtea quoque contrectaue-
rit i. E re iraque eſſe prætor
tum: & ſic hereditati non quritur act. furti, cûm hereditas non
dicatur poſſidere quod furti eſt: nec heres (licet adeat) poſſidet,
niſi apprehendat poſſ. Secundô dicit: hc actio non habet locum
quando alia competit, niſi rei vindic. quæ competit cum iſta. alia
autem datur, quando liber factus ſubripuit rem hered. aditæ. Item
hœc actio datur heredi, & aliis ſimilib.ſucceſſorib. Item hœc actio
datur ſiue vnus ſeruus liber eſſe iuſſus, ſiue plures ſerui liberi eſſe
iuſſi commiſerunt furtum, vel damnum dederunt in rebus here-
ditariisnec vno conuento & exacto alij liberantur. FR. Acc.
a Hereditatem ſurripuiſſe aut corrupiſſe. Ex hoc edicto eſt actio-
annalis rerum amotarum aut corruptarum. Sic Græci in l. Thais
ſuprà de fideicom. libert. & lpeen & vlt. de manumiſſ. teſtament. Vide
b
C
d
Titia. S. penult.
putauit, calliditatem & proterui-
tatem horum qui hereditates de-
populantur, dupli actione coër-
cere.
2. Non aliàs tenebitur iſte
libertus, quam ſi dolo quid diſ-
ſipaſſe proponatur. Culpa autem
negligentiâque ſerui poſt liber-
tatem excuſata eſt: ſed culpa do-
lo proxima dolum reprſentat .
Proinde ſi quod damni dedit ſi-
ne dolo, ceſſabit iſta actio:quam-
uis alias Aquilia tenetur obhoc
quod damnum qualiter qualiter
dederit. Habet f itaque certum
finem iſta actio, vt & dolo fece-
rit iſte, & poſt mortem domi-
ni, & ante aditam hereditatem.
Cœterum ſi ſine dolo, aut do-
lo quidem, verum viuo domi-
no: non tenebitur hac actione.
Quinimô & ſi poſt mortem, poſt
aditam tamen hereditatem: ceſ-
ſabit l actio. Nam vbi adita he-
reditas eſt, iam quaſi liber con-
ueniri poreſt.
3. Quid tamen ſi ſub con-
ditione accepit libertatem? Ec-
ce nondum * liber eſt . ſed vt
ſeruus poteſt coërceri P. idcirco
dicendum eſt ceſſare hanc actio-
nem.
4. J Sed vbi libertas compe-
tit continu P, dicendum eſt,
poſſe & debere hanc actionem
dari aduerſus eum qui peruenit
ad libertatem.
5. 5 Si ſeruus purè legatus
ante aditam hereditatem quid ad-
miſerit in hereditate: dicendum
eſt quia dominium in eo muta-
tur ,,huic actioni locum eſſe.
6. Et generaliter dicimus,
quo caſu in ſeruo dominium, vel
mutatur, vel amittitur?, vel li-
bertas competit poſt interual-
lum * modicum adit here-
ditatis: eo caſu hanc actionem
indulgendam. 7. Sed ſi fidei-
cõmiſſaria libertas ſeruo data ſit,
qui t quid in hereditate malefi-
cij admiſit: nunquid non prius
cogatur heres manumittere, quã
o
3
otuerit-habet locum hc actio:vt
r
ſ 5
J Vel mutatur. vt in legato.
quia pure eſt relicta. Et ſecundû hoc eſt contrariũ ſuperiori dicto
jJ.eod l fi Sed dictio cito,e tollit contrarium vel dic vt loquatur hic
codem caſu quando ſub conditione, tunc ſi continuô i-ira citô cõ-
petat libertas poſt factu delictum, vt dominus eum corripere non
Si is qui teſtamento liber eſſe, &c. 1324
4 Ante aditã hereditaté. & de hoc furto quadã ſpecialia dicit.
J Iuſſerit. ſecus ſi in bonis heredis :vtS. tit. jjl.à Titio.
Factum. furtum, vel damnum.AeCVRS.
Datur. vſque huc ſunt verba cdicti:& S. de manumiſ teſta. I.
e Hac autem actioſ.
in factû: quia a ex quor a Actio in fa-
libet edicto pratoris um ex quo-
ex quo non datur cer¬ libet edicto
c.0. prtoris datur
ta, datur in factum: vt ex quo nõ da-
ſuprà de dam. infect. l tur certa actio-
iiij. S. ſi intra. verſic. an
tamen. Si dicas, vbi eſt
edictum, non reperio.
Reſp. ipſa rub. 2. Vel
dic quod non habemus
verba: ſed eius mentẽ.
3. Alij dicãt, haec actio,
id eſt bex lege condi¬ Cõlictiones
ctio: quia quotiens ali- ex lege quido
qua lege noua induci- competant.
tur obligatio, &c. Acc.
f Ciuilis. vt furti nõ
manifeſti. idem puto
de prætoria. ſ manife-t Subſidiaria
ſti, licet deprehẽdatur. actio locû non
nam leges indiſtincte habet aduer-
dicunt de furto, & ſie ſu iqui iure
de manifeſto & non ceſt connenir
niri.
manifeſto: vt hic in pr.
& ſuprà de acquir. rer.
dom. l. ineo quod. & S.
de noxall. ſi ſeruus lega-
tus. in fi. licet Azo di-
xerit contrarium
g Imminentis. ſicS.
ſi ex no. cauſa lpe & fi.
h Furtum fecit. id eſt
quod aliàs eſſet furtú:
ne ſit contra jead.l.S.
Scauola.
Furti actionem ci
ſeruo ſuo. Vide ſcripta x pl
ad tit. C. an ſeruus pro, Flor.
ſuo facto. CVIAC.
i Cõtrectauerit. adS e Furti domi-
hoc S.tit. ij ll ſerui & fi no ſuo tenetur
lij. & Cod. de nox. l j& ſeruus manu-
Can ſeruus ex ſuo facto. miſus, hoc eſt
lfi. poſtquam ma-
E Repreſentat dNo, t iipungen-
ſic s. manda. l. ſi fideiuſ- dum eſſe poſt
ſor in pr & S ſi men fal. verbum conti-
modil. Sideo. & j de nus, non poſt
verbſg l magna. item petit, oſtendit
fa.S. de libera. caul. il lib. 6o. am-
lud. & ad l. Aquil. l. ſi a Culpa dolo
ſeruus. S ſi fornacarius. proxima, dolû
I 5 Ceſſabit. niſi in ca¬ repræſentat.
ſu: vt j. prox. ſecun-
dûm RoG.
m J Nondum liber eſt.
ſ tempore aditionis.
n Seruus poteſt coer-
ceri à dominonõ à iu-
dice: vt j. de pœnis. l. Duorum aut
moris in fin. & de qua¬ ’’n dierum.
ſtion. l. ſtatuliber. qu Sreci.
ſunt contrà.
o 5 Ceſſare. pro furto
tuc facto qpoſt aditan lo aiil-
hereditatelh, & ante quid.
cõditionem libertatis.
p Cõtim-oid eſt ſta-
timuſta hereditate:vt
liber
e Cite, dictio
vt intelligatur
vide Gl. Ang.
in authen. de
prox.S. & J.eol fi. & hoc caſu menſura ordi-
ſecundum Rdabitur per interpretationem: cum eadem ſpe auda¬ clercol3.
cior fiat, & qui ante aditam hereditatem directô manumiſſus, &c.
Mutatur. de teſtatore in legatariu recta via:vtS. de fur l. à Titio.
Amittitur. vſuca. 2 Vel dic lege: vt C. de epiſc. & cler. fiS. his
ita. & hoc ante aditam hereditatem. AcCVRS.
t 5 Poſt interualli quia ſub conditione fuit relicta: vt S. S. prox.
u 5 Eo caſu Dicunt quidam, ſi modô competat éi libertas vnde-
cumque
actione tenetur liber factus. Vltimô dicit hoc edictum dare hanc
actionem, quando damnum datur à ſeruo libero eſſe iuſſo, ante
aditam herediratem: habet etiam locum quando nemo heredum
adiuerat. ſecus ſi ſaltem vnus heredum aiuerat tempore damni
datl à ſeruo libero eſſe iuſſo, cum hoc caſu puniatur vt liber:quia
liber erit factus adita
hereditate ſaltem ab
vno heredum.St Pv-
PILLVS. JPupillum he-
redem mihi inſtitui:&
ſi decederet intra pu-
illarem œtatem, ei-
dem ſubſtitui Titium:
& hoc caſu grauaui
Titium vt manumit-
tat ſeruum meum Sti-
chum hic Stichus inte-
rim dat damnu in reb.
hereditariis antequam
Titius adeat heredita-
tem queritur, an hæc
actio locum habeat? &
diſtinguitur. nam aut
dedit damnum viuente
pupillo, & tunc nõ ha-
ber locu hec actio, cum
pupillus ſit dominus
eius, & poſſit eum ca-
ſtigare. ſi autem dedit
damn poſt mortẽ pu-
pilli, & antequã Titius
ſubſtitutus adeat:tunc
habet hac actio locû.
Secundô dicit: hœc a¬
ctio habet locum ſiue
in bonis teſtatoris, ſiue
in eis quæ fuerant de-
poſitæ vel commoda-
tæ vel obligat teſta-
tori, ſeruus liber eſſe
iuſſus det damnum vel
furtum fadiat: & vbi-
cuque intereſt heredis
predictum damnu non
eſſe datu, cum enim a¬
ctio furti detur cui in-
tereſt:ſic hac quæ ſuc-
ceſſit in locum eius.
Idem ſi damnu dedit in
fructib. poſt mortẽ te-
ſtatoris perceptis ex
agro hereditario. Idem
ſi in partu ancillæ he-
reditariæ. Idẽ ſi impu-
bes aliqua queſiuit
poſt mortem patris, &
poſtea deceſſit: & ſeru?
liber eſſe iuſſus dedit
damnum in pradictis
rebus per impuberem
quaſitis, antequã ſub.
ſtitutus adeat bona. nã
& hoc caſu hæc actio
locum habet. Vltimô
dicit: hæc actio habet
locum ſiue furtum ſit
factum, ſiue damnum
datum in rebus heredi-
tariis à ſeruo libero eſ-
ſe iuſſojScAVOLA.
Furtum dicitur fieri,
uãdo res ab alio poſ-
ſeſſa ſubripitur. hinc
eſt quod rei heredita-
ri nõ poreſt fieri fur-
SIIS QVITESTA-
mento liber eſſe iuſſus erit, poſt
mortem domini ante aditam
hereditatem ſubripuiſſe aut
corrupiſſe quid dicetur.
TITVLVS IV.
Sequitur alia actio iure pratorio compa-
rata ad ſimilitudinem actionis furti ciuilis
in duplum, ſed annalis non perpetua, & re-
rum amotarum (ſic appellatur à Gracis)
potius quam furti, nam hereditati furtum
non fit, vel ſi fit, vt veteres putauerunt, poſt
libertatem ex antefacto domino non eſt fur-
ti actio. & hac actio prodita eſt in eum cui
libertas teſtamento relicta eſt, ſi hereditate
iacente dolo malo ſubripuerit aliquid. item-
que alia ad exemplum legis Aquilia ſi quid
ex hereditate dolo molo corruperit in du-
plum, quamquam aliàs actio legis Aquiliæ
ſit etiam de damno culpa dato, & non in
duplum, ſed quanti res plurimi fuerit eo me
ſe vel anno, niſi in inficiatorem. CVIAC.
1. VLPIANVS libro trigenſimooctauo
ad Edictum.
I dolo malo eius
qui liber eſſe iuſſus
hereditatẽ* in bo-
nis qu eius fuerunt qui eum li-
berum eſſe iuſſerit P, factums eſ-
ſe dicetur quo minus ex his bonis
.
ad heredem aliquid perueniret:in
eum intra annum vtilem dupli iu-
dicium daturd.
1. 5 Hc autem f actio, vt
Labeo ſcripſit, naturalem potius
in ſe quam ciuilem habet æqui-
tatem: ſi quidem ciuilis f deficit
actio: ſed natura quum eſt, non
eſſe impunitum eum qui hac ſpe
audacior factus eſt, quia neque
vt ſeruum ſe coërceri poſſe intel-
legit, ſpe imminentis B libertatis:
neque vt liberum damnari, quia
hereditati furtum fecit, hoc
eſt dominæ: dominus autem do-
minave non poſſunt habere fur-
ti actionem cum ſeruo ſuo B,
quamuls poſtea ad libertatem
peruenerit, vel alienatus ſit, ni-
ſi ſi poſtea quoque contrectaue-
rit i. E re iraque eſſe prætor
tum: & ſic hereditati non quritur act. furti, cûm hereditas non
dicatur poſſidere quod furti eſt: nec heres (licet adeat) poſſidet,
niſi apprehendat poſſ. Secundô dicit: hc actio non habet locum
quando alia competit, niſi rei vindic. quæ competit cum iſta. alia
autem datur, quando liber factus ſubripuit rem hered. aditæ. Item
hœc actio datur heredi, & aliis ſimilib.ſucceſſorib. Item hœc actio
datur ſiue vnus ſeruus liber eſſe iuſſus, ſiue plures ſerui liberi eſſe
iuſſi commiſerunt furtum, vel damnum dederunt in rebus here-
ditariisnec vno conuento & exacto alij liberantur. FR. Acc.
a Hereditatem ſurripuiſſe aut corrupiſſe. Ex hoc edicto eſt actio-
annalis rerum amotarum aut corruptarum. Sic Græci in l. Thais
ſuprà de fideicom. libert. & lpeen & vlt. de manumiſſ. teſtament. Vide
b
C
d
Titia. S. penult.
putauit, calliditatem & proterui-
tatem horum qui hereditates de-
populantur, dupli actione coër-
cere.
2. Non aliàs tenebitur iſte
libertus, quam ſi dolo quid diſ-
ſipaſſe proponatur. Culpa autem
negligentiâque ſerui poſt liber-
tatem excuſata eſt: ſed culpa do-
lo proxima dolum reprſentat .
Proinde ſi quod damni dedit ſi-
ne dolo, ceſſabit iſta actio:quam-
uis alias Aquilia tenetur obhoc
quod damnum qualiter qualiter
dederit. Habet f itaque certum
finem iſta actio, vt & dolo fece-
rit iſte, & poſt mortem domi-
ni, & ante aditam hereditatem.
Cœterum ſi ſine dolo, aut do-
lo quidem, verum viuo domi-
no: non tenebitur hac actione.
Quinimô & ſi poſt mortem, poſt
aditam tamen hereditatem: ceſ-
ſabit l actio. Nam vbi adita he-
reditas eſt, iam quaſi liber con-
ueniri poreſt.
3. Quid tamen ſi ſub con-
ditione accepit libertatem? Ec-
ce nondum * liber eſt . ſed vt
ſeruus poteſt coërceri P. idcirco
dicendum eſt ceſſare hanc actio-
nem.
4. J Sed vbi libertas compe-
tit continu P, dicendum eſt,
poſſe & debere hanc actionem
dari aduerſus eum qui peruenit
ad libertatem.
5. 5 Si ſeruus purè legatus
ante aditam hereditatem quid ad-
miſerit in hereditate: dicendum
eſt quia dominium in eo muta-
tur ,,huic actioni locum eſſe.
6. Et generaliter dicimus,
quo caſu in ſeruo dominium, vel
mutatur, vel amittitur?, vel li-
bertas competit poſt interual-
lum * modicum adit here-
ditatis: eo caſu hanc actionem
indulgendam. 7. Sed ſi fidei-
cõmiſſaria libertas ſeruo data ſit,
qui t quid in hereditate malefi-
cij admiſit: nunquid non prius
cogatur heres manumittere, quã
o
3
otuerit-habet locum hc actio:vt
r
ſ 5
J Vel mutatur. vt in legato.
quia pure eſt relicta. Et ſecundû hoc eſt contrariũ ſuperiori dicto
jJ.eod l fi Sed dictio cito,e tollit contrarium vel dic vt loquatur hic
codem caſu quando ſub conditione, tunc ſi continuô i-ira citô cõ-
petat libertas poſt factu delictum, vt dominus eum corripere non
Si is qui teſtamento liber eſſe, &c. 1324
4 Ante aditã hereditaté. & de hoc furto quadã ſpecialia dicit.
J Iuſſerit. ſecus ſi in bonis heredis :vtS. tit. jjl.à Titio.
Factum. furtum, vel damnum.AeCVRS.
Datur. vſque huc ſunt verba cdicti:& S. de manumiſ teſta. I.
e Hac autem actioſ.
in factû: quia a ex quor a Actio in fa-
libet edicto pratoris um ex quo-
ex quo non datur cer¬ libet edicto
c.0. prtoris datur
ta, datur in factum: vt ex quo nõ da-
ſuprà de dam. infect. l tur certa actio-
iiij. S. ſi intra. verſic. an
tamen. Si dicas, vbi eſt
edictum, non reperio.
Reſp. ipſa rub. 2. Vel
dic quod non habemus
verba: ſed eius mentẽ.
3. Alij dicãt, haec actio,
id eſt bex lege condi¬ Cõlictiones
ctio: quia quotiens ali- ex lege quido
qua lege noua induci- competant.
tur obligatio, &c. Acc.
f Ciuilis. vt furti nõ
manifeſti. idem puto
de prætoria. ſ manife-t Subſidiaria
ſti, licet deprehẽdatur. actio locû non
nam leges indiſtincte habet aduer-
dicunt de furto, & ſie ſu iqui iure
de manifeſto & non ceſt connenir
niri.
manifeſto: vt hic in pr.
& ſuprà de acquir. rer.
dom. l. ineo quod. & S.
de noxall. ſi ſeruus lega-
tus. in fi. licet Azo di-
xerit contrarium
g Imminentis. ſicS.
ſi ex no. cauſa lpe & fi.
h Furtum fecit. id eſt
quod aliàs eſſet furtú:
ne ſit contra jead.l.S.
Scauola.
Furti actionem ci
ſeruo ſuo. Vide ſcripta x pl
ad tit. C. an ſeruus pro, Flor.
ſuo facto. CVIAC.
i Cõtrectauerit. adS e Furti domi-
hoc S.tit. ij ll ſerui & fi no ſuo tenetur
lij. & Cod. de nox. l j& ſeruus manu-
Can ſeruus ex ſuo facto. miſus, hoc eſt
lfi. poſtquam ma-
E Repreſentat dNo, t iipungen-
ſic s. manda. l. ſi fideiuſ- dum eſſe poſt
ſor in pr & S ſi men fal. verbum conti-
modil. Sideo. & j de nus, non poſt
verbſg l magna. item petit, oſtendit
fa.S. de libera. caul. il lib. 6o. am-
lud. & ad l. Aquil. l. ſi a Culpa dolo
ſeruus. S ſi fornacarius. proxima, dolû
I 5 Ceſſabit. niſi in ca¬ repræſentat.
ſu: vt j. prox. ſecun-
dûm RoG.
m J Nondum liber eſt.
ſ tempore aditionis.
n Seruus poteſt coer-
ceri à dominonõ à iu-
dice: vt j. de pœnis. l. Duorum aut
moris in fin. & de qua¬ ’’n dierum.
ſtion. l. ſtatuliber. qu Sreci.
ſunt contrà.
o 5 Ceſſare. pro furto
tuc facto qpoſt aditan lo aiil-
hereditatelh, & ante quid.
cõditionem libertatis.
p Cõtim-oid eſt ſta-
timuſta hereditate:vt
liber
e Cite, dictio
vt intelligatur
vide Gl. Ang.
in authen. de
prox.S. & J.eol fi. & hoc caſu menſura ordi-
ſecundum Rdabitur per interpretationem: cum eadem ſpe auda¬ clercol3.
cior fiat, & qui ante aditam hereditatem directô manumiſſus, &c.
Mutatur. de teſtatore in legatariu recta via:vtS. de fur l. à Titio.
Amittitur. vſuca. 2 Vel dic lege: vt C. de epiſc. & cler. fiS. his
ita. & hoc ante aditam hereditatem. AcCVRS.
t 5 Poſt interualli quia ſub conditione fuit relicta: vt S. S. prox.
u 5 Eo caſu Dicunt quidam, ſi modô competat éi libertas vnde-
cumque