DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0357
6o9 De iuriſdict omniudic &c. Titx
An tempore
„. quadrageſimali, vel pa-
te d da, qu d’aadraremes ror q’e
357 ri poſſint, quritur? Re-
ſpond. quod ſic.2. Vel
ſie: licet quidam dies
ſint, quibus prohibitum
2 Antenodo- eſt cognoſcere de cau-
tus Iſauroru ſis criminalibus, vt qua-
primus i’ drageſima: eo tamen
ia captus, de¬.. n¬.
collatuſque tempore permittitur
eſt:caput eius punire quoſdam latro-
Tarſum ciui- nes, & per tormenta in-
tarem allat quirere de proditione
pro haſtili fi¬ ç, orum ſuornm:
xum. Iſauria factorum ſuorum: nec
quia
ſemper habuit timeat preeſes:
inſignes pira- veniam à Deo expe-
tas. Strabo lib. ctabit, cum per hoc
14.l, vlt. inſr multorum ſalus con-
ad leg. Iul de ſeruetur.
vi pub. Vide c. .
1ide praſcrip. Nota ex iſta lege, ſe-
t al. Paſchari. cundum Paul. de Caſtr.
al paſchalem. hîc, quod publici latro-
tEEicipf, nes, inſidiatores ſtrata-
us, de quleus rum, etian diebus do-
78. Bald. deciſ minicis, & quibuſcum-
2. Guido deciſ que feſtiuis poſſunt po-
215. Menoch. ni ad torturam, & etiã
3l de art mitti ad furcas propter
aum. 13 rationem, que in textu
ponitur. & idem puta-
rem in quocumque re-
perto in flagrãti crimi-
ne magno: quia non
poteſt fieri maius ſacri-
fici Deo, quâm vt hi,
qui in ſuam & aliorum
perniciem debacchan-
tur, competenti debeãt
vigore compeſcivt di-
cit text. xiij. q. v.c.
quali. & Seneca in tra-
a Hoc dieit gdiis, quod nõ a poteſt
etiam glz. ſié pinguior victima ma-
raſe ertrde ctari Peo, quanm reus
Concor.c.1 Iniquus.
&c. vlt. extr. a Paſchæ. Con-
codtit. trà, S. de epiſe. audien.
l. iij. Solu. hîe ſpecia-
le in latronibus de I¬
ſauria, quia perfidiores
erant.
Nam & in eo, quod
ſerutantur ſuper con-
ſcientia aliena, eſt ſimi-
liter hîc ſpeciale b.nam
regulariter contr:vt j
de accuſa. l. fin.
Rouinciarum.)CA-
SVS.
b Fugitiui de-
bitores, &ſimi-
les perſone ca-
pi poſſunt die
feriata, etiã im
honorem Dei,
non ve iudex
cognoſcat de
cauſa, ſed vt
cogat debito-
rem ad cauen-
dumiudicio
ſiſti: atque ita
diebus feriatis
etiam in ho-
norẽ Dei exe-
Ies. CASVS.
Præcipit Impera-
tor, vt diebus feſtiuis
Deo dedicatis nullus ſit
voluptati locus, nulla
fiat debitorum exactio,
nulla fideiuſſio ſiſti fla-
gitetur, nulla citatio,
nulla aduocatio, liti-
cutio fieri po¬ gantes à controuerſiis
teſt, vbi debi¬ ſe abſtineaut, cum be-
tor ſuſpectus ſtiis nullus congredia-
eſt de fuga, vt tur, ſpectacula non
hic. Adde Bart. fant:etſi dies natiuita-
Nouel. vt iud-¬.
ces ſine quoquo tis Imperatoris in hos
ſuff’agio .S.S.a. dies inciderit, quo talia
Socinum reg. fieri conſueuerant, vſ-
douitur, fues que in alium diem dif-
dlatin , S feratur & hoc in prima.
fin. vbi notat, Si autem aliquis his
fugæ cauſa di- diebus ſpectaculis in-
atonem non terſit, amiſſione patri-
ſeruari. monij multetur. ſimi-
liter & apparitor, qui
præcepta harum legum
tranſgreſſus fuerit, ſi-
mili pœna plectetur.
& hoc in ſecunda,
Codex.
rabilem decernimus, & vene-
randum, vt à cunctis execu-
tionibus excuſetur: nulla quem-
quam vrgeat admonitio, nul-
la fideiuſſionis flagitetur ex-
actio, taceat apparitio, ad-
1. Impp. HONORIVS, & THE O¬
DOSIVS AA. Anthe-
mioP. P.
pouinciarun praſides mo-
neantur, vt in queſtionibus
latronum, & maximè Iſauro-
Iij.
610
& vltima parte.
b Voluptatibus occu-
pari. peſſimarum mulie-
IrdP’ ra legem bene Die feriata
Et nota legem bene nemo citari
compoſitam. poteſt, vt die
cFideiuſſionis. id eſt, ſequẽte in ius
iudicio ſiſti, niſi timea- veniat.
rum *, nullum Quadrageſimæ
tempus, nec venerabilem Paſ-
cha diem exiſtiment exci-
piendum, ne differatur ſcelera-
torum proditio conſiliorum, que
per latronum tormenta queren-
da eſt: cûm facillime & in hoc
ſummi numinis ſperetur venia,
per quod multorum ſalus & in
columitas procuratur. Dat. V.
Ralend. Martij, Baſſo, & Philippo
uocatio déliteſcate, ſit ille dies
à cognitionibus alienus, præ-
conis horrida vox ſileſcat, re-
ſpirent à controuerſiis litigan-
tes, & habeant fœderis inter-
uallum, ad ſeſe ſimul veniant
aduerſarij non timentes, ſubeat
animos vicaria pœnitudo, pacta
conferant, tranſactiones lo-
quantur f: nec huius tamen
religioſi diei otia relaxantes 6,
obſcœnis quemquam pati-
tur de eius receſſu.
dApparitio. pro ca
die.
e Deliteſcat. id eſt,
de lite quieſcat. A c¬
CVRS.
f Tranſactiones lo-
quuntur. id eſt, de tran-
ſactione loquantur, ſe.
litigantes.
g4 Relaxantes. ſe.
nos.
h Obſcœnis. id eſt,
turpibus, vel his, qua
Coss.
Nullus * actus iudiciarius poteſt
exerceri die feriato in honorem Dei:
nec etiam poſſunt celebrari lacry-
moſa ſpectacula, vel circenſe certa-
men: pacta tamen confici poſſunt, &
tranſactiones fieri, & inter partes
concordiæ celebrari. BALD. &
SALYC.
mur voluptatibus detineri. Ni-
hil eodem die ſibi vindicet ſce-
na theatralis, aut circenſe cer-
tamen, aut ferarum lacrymo-
ſai ſpectacula: & ſi in no-
ſtrum ortum , aut natalem
celebranda ſolennitas inciderit,
differatur l. Amiſſionem mili-
tiæ, proſeriptionémque patri-
monij ſuſtinebit, ſi quis vn-
quam hoc die feſto ſpectaculis
intereſſe, vel cuiuſeumque iu-
dieis apparitor prætextu nego-
tij publici, ſeu priuati, hœc que
hac lege ſtatuta ſunt, crediderit
temeranda. Dat. Id. Decembr.
Conſtantinopoli, Zenone, &
Martiano Coss.
XI. Impp. LE O, & ANTHEMIVS
AA. ArmaſioP. P.
Ies feſtos Maieſtati altiſ-
ſimæ dedicatos nullis vo-
lumus voluptatibus occupariP,
nec vllis exactionum vexationi-
bus profanari. Dominicum ita-
que diem ita ſemper hono-
DE IVRISDICTIONE OMNIVM IVDICVM,
& de foro competenti .
TITVLVS XIII.
Nvia ante liten conteſtate oponenda an preſeri-
pti fori:l. 4. hoc tit. lvlt. J.de excep ideô titulo de litis conteſtatione non lon-
ge adiicit titulum de iuriſdictione, & de foro competenti. De iuriſdictione eadem fini,
qua de foro competenti, vt ſciatur cuius ſit iuriſdictio, id eſt, quis ſit iudex cõpetens,
quod forum, iudicimve competens: & longe alia fini, quam in Digestis, in quibus ti-
tulo de iuriſdictione hac prcipuè tractãtur, qua ſunt iuriſdictionis, quaque ade poſ-
ſint mandata, aut conceſſa iuri ſdictione tranſire, & quemadmodum contempta iu-
riſdictio magiſtratus vindicetur: & quod habuimus tit.5. ne quis ſibi ius dicat, &
de modo iuriſdictionis, & aliquid de officio iudicis:l.1. quod ſane latius patet, quam
iuriſdictio. Nam ea etiam complectitur, in quibus nulla iuriſdictio conſiſtit, & qua
legis potius, quam iuriſdictionis ſunt. De foro autem competenti eſt in Digeſtis ſecun-
da pars tituli de iudiciis. Porrô iuriſdictio, & forum eſt ſolius magiſtratus. Iudices
enim dati nec forum, nec iuriſdictionem habent. Iuriſdictio igitur eſt notio, qua iure
magiſtratui competit. Definitio est iuriſdictionis ordinariæ. Nam extraordinariam
etiam ij, qui non ſunt magiſtratus, habent, veluti prafectus annonæ, & prafectus
vigilum! l.2. S ſané præfectus. ff. de orig. iur. l.7. ff.de offic proc. Vel ſi vis om-
nem complecti, iuriſdictio eſt notio, qua iure magiſtratus, vel ex mãdato magiſtratus,
vel extra ordinem competit. Forum autem eſt locus publicus, in quo magiſtratus ius
dicit, vel iudicat. Et ex conſtitutionel.2.S. de ped. iud. iudicat magiſtratus, & forum
agit de omnibus cauſis, nec niſi perrarô iudices dat. Neque verô improbes, vt quidem
quod Iſidorus dixit, Forus, non forum. Nam & Lucillius, & Pomponius Atellana-
rius, & Marius Victorinus ſic loquuntur. Competens autem forum, id eſt, proprium, &
congruum, vbi reus ab actore conueniri debes, quacique de re agatur, putà vbi domi-
cilium reus habet, vel vbi tempore contractus habuit:l.2. hoc tit. Cuius contrarium
forum alienum, incompetens, incongruum: & iudex ſimiliter aut competens, aut incõ-
petens, & incongruus: I.I hoc tit.& Nouell. Martiani, nem. exh.de pro. ad com.
Et notandum incompetentem litis conteſtatione competentem fieri:l. 4hoc tit. l. 1.tit.
15 vel ſi partes ſe eius iuriſdictioni ſubiiciant, & conſentiant l.1. hoc tit.l.14. ff.
eodem l ffde iud. l.ille à quoS. penult ff. ad Trebell. I. inter. ff. ad muncip.
Dico, iuriſdictioni. Nam non habenti iuriſdictionem priuato homini qui ſe ſubiiciunt,
nihil agunt:l3 hoc tit. Item niſi quis incompetens extra ordinem reſcripto Principis
iudicare lubeatur inter aliquos: l Sde dillat. Nam, vt Paulus ait 5. ſentent. res
iudicatæ videntur etiam ab his, qui ab Imperatore extra ordinem petuntur. Dixi ex
reſcripto. Nam ſine reſcripto actor, qui reum inuitum trahit ad iudicem incompe-
tentem, forſitan fretus executione militari, cauſa cadit:reus pro damnato habetur:
l.4hoc tit Cvrac.
fiunt in ſcena.
i Lacrymoſa, quia
lacrymantur homines
præ dolore, cum vi-
dent homines cum be-
ſtiis certantes ſuccum-
bere: vts. de vet. iur.
enu l.ij.S. quintus. in fin.
S. ſed hodie corrigi-
vt j. de gla. l. j
a a Spectacula
lacrymoſa cur
dicta.
tur:
lib.xj.
E Ortum, id eſt, na-
tiuitatem. Vnde E¬
ſaias b Propheta: Sur- bEfai.6e.
ge, & illuminare Ieru-
ſalem in ſplendore ortus
tui.
I Differatur. prædi-
ctus ludus.
DE IVRISDI-
ctione omnium iu-
dicum, & de fo-
ro compe-
tenti.
Quia iudicia ratione
iuriſdictionis exercenture
ide de ea dicit.
2 5 Ideſt, vbi quiſ-
que agere, vel con-
ueniri debeat. Forum
locus eſt, in quo exerce-
bantur iudicia. Dicitur
forus ab Iſidoro, & à
Victorino Afro. Iuſti-
nianus forum interpre-
tatur npior, in Nouel.
viij. Sic ſœpe iudicium
ſumitur pro foro, quod
eſt ex xij. Tab. vbi erat
in comitio, aut in foro:
& eſt propriè cauſarum
ciuilium: vnde foréſes
actiones, id eſt, ciuiles:
l. j.ff de incẽd. ruin. nauf.
Paul. lib. v ſentent. tit. de
abactor. Iudicum verd
appellatione qui ve-
niant, vide ſcripta ad
initium tit. ff. de iudie.
CvrAC.
Non quidemnca-
SVS. Duo priuati
in cauſa, quã habebant,
procuratorem Cæſaris,
qui inter priuatum &
fiſcum cognoſcit, iudi-
cem elegerunt: an eo-
rum ſit ab initio iudex,
queritur? Reſpõd. quõd
non. & hoc in pri-
ma. ſi tamen in ipſum
V conſen
An tempore
„. quadrageſimali, vel pa-
te d da, qu d’aadraremes ror q’e
357 ri poſſint, quritur? Re-
ſpond. quod ſic.2. Vel
ſie: licet quidam dies
ſint, quibus prohibitum
2 Antenodo- eſt cognoſcere de cau-
tus Iſauroru ſis criminalibus, vt qua-
primus i’ drageſima: eo tamen
ia captus, de¬.. n¬.
collatuſque tempore permittitur
eſt:caput eius punire quoſdam latro-
Tarſum ciui- nes, & per tormenta in-
tarem allat quirere de proditione
pro haſtili fi¬ ç, orum ſuornm:
xum. Iſauria factorum ſuorum: nec
quia
ſemper habuit timeat preeſes:
inſignes pira- veniam à Deo expe-
tas. Strabo lib. ctabit, cum per hoc
14.l, vlt. inſr multorum ſalus con-
ad leg. Iul de ſeruetur.
vi pub. Vide c. .
1ide praſcrip. Nota ex iſta lege, ſe-
t al. Paſchari. cundum Paul. de Caſtr.
al paſchalem. hîc, quod publici latro-
tEEicipf, nes, inſidiatores ſtrata-
us, de quleus rum, etian diebus do-
78. Bald. deciſ minicis, & quibuſcum-
2. Guido deciſ que feſtiuis poſſunt po-
215. Menoch. ni ad torturam, & etiã
3l de art mitti ad furcas propter
aum. 13 rationem, que in textu
ponitur. & idem puta-
rem in quocumque re-
perto in flagrãti crimi-
ne magno: quia non
poteſt fieri maius ſacri-
fici Deo, quâm vt hi,
qui in ſuam & aliorum
perniciem debacchan-
tur, competenti debeãt
vigore compeſcivt di-
cit text. xiij. q. v.c.
quali. & Seneca in tra-
a Hoc dieit gdiis, quod nõ a poteſt
etiam glz. ſié pinguior victima ma-
raſe ertrde ctari Peo, quanm reus
Concor.c.1 Iniquus.
&c. vlt. extr. a Paſchæ. Con-
codtit. trà, S. de epiſe. audien.
l. iij. Solu. hîe ſpecia-
le in latronibus de I¬
ſauria, quia perfidiores
erant.
Nam & in eo, quod
ſerutantur ſuper con-
ſcientia aliena, eſt ſimi-
liter hîc ſpeciale b.nam
regulariter contr:vt j
de accuſa. l. fin.
Rouinciarum.)CA-
SVS.
b Fugitiui de-
bitores, &ſimi-
les perſone ca-
pi poſſunt die
feriata, etiã im
honorem Dei,
non ve iudex
cognoſcat de
cauſa, ſed vt
cogat debito-
rem ad cauen-
dumiudicio
ſiſti: atque ita
diebus feriatis
etiam in ho-
norẽ Dei exe-
Ies. CASVS.
Præcipit Impera-
tor, vt diebus feſtiuis
Deo dedicatis nullus ſit
voluptati locus, nulla
fiat debitorum exactio,
nulla fideiuſſio ſiſti fla-
gitetur, nulla citatio,
nulla aduocatio, liti-
cutio fieri po¬ gantes à controuerſiis
teſt, vbi debi¬ ſe abſtineaut, cum be-
tor ſuſpectus ſtiis nullus congredia-
eſt de fuga, vt tur, ſpectacula non
hic. Adde Bart. fant:etſi dies natiuita-
Nouel. vt iud-¬.
ces ſine quoquo tis Imperatoris in hos
ſuff’agio .S.S.a. dies inciderit, quo talia
Socinum reg. fieri conſueuerant, vſ-
douitur, fues que in alium diem dif-
dlatin , S feratur & hoc in prima.
fin. vbi notat, Si autem aliquis his
fugæ cauſa di- diebus ſpectaculis in-
atonem non terſit, amiſſione patri-
ſeruari. monij multetur. ſimi-
liter & apparitor, qui
præcepta harum legum
tranſgreſſus fuerit, ſi-
mili pœna plectetur.
& hoc in ſecunda,
Codex.
rabilem decernimus, & vene-
randum, vt à cunctis execu-
tionibus excuſetur: nulla quem-
quam vrgeat admonitio, nul-
la fideiuſſionis flagitetur ex-
actio, taceat apparitio, ad-
1. Impp. HONORIVS, & THE O¬
DOSIVS AA. Anthe-
mioP. P.
pouinciarun praſides mo-
neantur, vt in queſtionibus
latronum, & maximè Iſauro-
Iij.
610
& vltima parte.
b Voluptatibus occu-
pari. peſſimarum mulie-
IrdP’ ra legem bene Die feriata
Et nota legem bene nemo citari
compoſitam. poteſt, vt die
cFideiuſſionis. id eſt, ſequẽte in ius
iudicio ſiſti, niſi timea- veniat.
rum *, nullum Quadrageſimæ
tempus, nec venerabilem Paſ-
cha diem exiſtiment exci-
piendum, ne differatur ſcelera-
torum proditio conſiliorum, que
per latronum tormenta queren-
da eſt: cûm facillime & in hoc
ſummi numinis ſperetur venia,
per quod multorum ſalus & in
columitas procuratur. Dat. V.
Ralend. Martij, Baſſo, & Philippo
uocatio déliteſcate, ſit ille dies
à cognitionibus alienus, præ-
conis horrida vox ſileſcat, re-
ſpirent à controuerſiis litigan-
tes, & habeant fœderis inter-
uallum, ad ſeſe ſimul veniant
aduerſarij non timentes, ſubeat
animos vicaria pœnitudo, pacta
conferant, tranſactiones lo-
quantur f: nec huius tamen
religioſi diei otia relaxantes 6,
obſcœnis quemquam pati-
tur de eius receſſu.
dApparitio. pro ca
die.
e Deliteſcat. id eſt,
de lite quieſcat. A c¬
CVRS.
f Tranſactiones lo-
quuntur. id eſt, de tran-
ſactione loquantur, ſe.
litigantes.
g4 Relaxantes. ſe.
nos.
h Obſcœnis. id eſt,
turpibus, vel his, qua
Coss.
Nullus * actus iudiciarius poteſt
exerceri die feriato in honorem Dei:
nec etiam poſſunt celebrari lacry-
moſa ſpectacula, vel circenſe certa-
men: pacta tamen confici poſſunt, &
tranſactiones fieri, & inter partes
concordiæ celebrari. BALD. &
SALYC.
mur voluptatibus detineri. Ni-
hil eodem die ſibi vindicet ſce-
na theatralis, aut circenſe cer-
tamen, aut ferarum lacrymo-
ſai ſpectacula: & ſi in no-
ſtrum ortum , aut natalem
celebranda ſolennitas inciderit,
differatur l. Amiſſionem mili-
tiæ, proſeriptionémque patri-
monij ſuſtinebit, ſi quis vn-
quam hoc die feſto ſpectaculis
intereſſe, vel cuiuſeumque iu-
dieis apparitor prætextu nego-
tij publici, ſeu priuati, hœc que
hac lege ſtatuta ſunt, crediderit
temeranda. Dat. Id. Decembr.
Conſtantinopoli, Zenone, &
Martiano Coss.
XI. Impp. LE O, & ANTHEMIVS
AA. ArmaſioP. P.
Ies feſtos Maieſtati altiſ-
ſimæ dedicatos nullis vo-
lumus voluptatibus occupariP,
nec vllis exactionum vexationi-
bus profanari. Dominicum ita-
que diem ita ſemper hono-
DE IVRISDICTIONE OMNIVM IVDICVM,
& de foro competenti .
TITVLVS XIII.
Nvia ante liten conteſtate oponenda an preſeri-
pti fori:l. 4. hoc tit. lvlt. J.de excep ideô titulo de litis conteſtatione non lon-
ge adiicit titulum de iuriſdictione, & de foro competenti. De iuriſdictione eadem fini,
qua de foro competenti, vt ſciatur cuius ſit iuriſdictio, id eſt, quis ſit iudex cõpetens,
quod forum, iudicimve competens: & longe alia fini, quam in Digestis, in quibus ti-
tulo de iuriſdictione hac prcipuè tractãtur, qua ſunt iuriſdictionis, quaque ade poſ-
ſint mandata, aut conceſſa iuri ſdictione tranſire, & quemadmodum contempta iu-
riſdictio magiſtratus vindicetur: & quod habuimus tit.5. ne quis ſibi ius dicat, &
de modo iuriſdictionis, & aliquid de officio iudicis:l.1. quod ſane latius patet, quam
iuriſdictio. Nam ea etiam complectitur, in quibus nulla iuriſdictio conſiſtit, & qua
legis potius, quam iuriſdictionis ſunt. De foro autem competenti eſt in Digeſtis ſecun-
da pars tituli de iudiciis. Porrô iuriſdictio, & forum eſt ſolius magiſtratus. Iudices
enim dati nec forum, nec iuriſdictionem habent. Iuriſdictio igitur eſt notio, qua iure
magiſtratui competit. Definitio est iuriſdictionis ordinariæ. Nam extraordinariam
etiam ij, qui non ſunt magiſtratus, habent, veluti prafectus annonæ, & prafectus
vigilum! l.2. S ſané præfectus. ff. de orig. iur. l.7. ff.de offic proc. Vel ſi vis om-
nem complecti, iuriſdictio eſt notio, qua iure magiſtratus, vel ex mãdato magiſtratus,
vel extra ordinem competit. Forum autem eſt locus publicus, in quo magiſtratus ius
dicit, vel iudicat. Et ex conſtitutionel.2.S. de ped. iud. iudicat magiſtratus, & forum
agit de omnibus cauſis, nec niſi perrarô iudices dat. Neque verô improbes, vt quidem
quod Iſidorus dixit, Forus, non forum. Nam & Lucillius, & Pomponius Atellana-
rius, & Marius Victorinus ſic loquuntur. Competens autem forum, id eſt, proprium, &
congruum, vbi reus ab actore conueniri debes, quacique de re agatur, putà vbi domi-
cilium reus habet, vel vbi tempore contractus habuit:l.2. hoc tit. Cuius contrarium
forum alienum, incompetens, incongruum: & iudex ſimiliter aut competens, aut incõ-
petens, & incongruus: I.I hoc tit.& Nouell. Martiani, nem. exh.de pro. ad com.
Et notandum incompetentem litis conteſtatione competentem fieri:l. 4hoc tit. l. 1.tit.
15 vel ſi partes ſe eius iuriſdictioni ſubiiciant, & conſentiant l.1. hoc tit.l.14. ff.
eodem l ffde iud. l.ille à quoS. penult ff. ad Trebell. I. inter. ff. ad muncip.
Dico, iuriſdictioni. Nam non habenti iuriſdictionem priuato homini qui ſe ſubiiciunt,
nihil agunt:l3 hoc tit. Item niſi quis incompetens extra ordinem reſcripto Principis
iudicare lubeatur inter aliquos: l Sde dillat. Nam, vt Paulus ait 5. ſentent. res
iudicatæ videntur etiam ab his, qui ab Imperatore extra ordinem petuntur. Dixi ex
reſcripto. Nam ſine reſcripto actor, qui reum inuitum trahit ad iudicem incompe-
tentem, forſitan fretus executione militari, cauſa cadit:reus pro damnato habetur:
l.4hoc tit Cvrac.
fiunt in ſcena.
i Lacrymoſa, quia
lacrymantur homines
præ dolore, cum vi-
dent homines cum be-
ſtiis certantes ſuccum-
bere: vts. de vet. iur.
enu l.ij.S. quintus. in fin.
S. ſed hodie corrigi-
vt j. de gla. l. j
a a Spectacula
lacrymoſa cur
dicta.
tur:
lib.xj.
E Ortum, id eſt, na-
tiuitatem. Vnde E¬
ſaias b Propheta: Sur- bEfai.6e.
ge, & illuminare Ieru-
ſalem in ſplendore ortus
tui.
I Differatur. prædi-
ctus ludus.
DE IVRISDI-
ctione omnium iu-
dicum, & de fo-
ro compe-
tenti.
Quia iudicia ratione
iuriſdictionis exercenture
ide de ea dicit.
2 5 Ideſt, vbi quiſ-
que agere, vel con-
ueniri debeat. Forum
locus eſt, in quo exerce-
bantur iudicia. Dicitur
forus ab Iſidoro, & à
Victorino Afro. Iuſti-
nianus forum interpre-
tatur npior, in Nouel.
viij. Sic ſœpe iudicium
ſumitur pro foro, quod
eſt ex xij. Tab. vbi erat
in comitio, aut in foro:
& eſt propriè cauſarum
ciuilium: vnde foréſes
actiones, id eſt, ciuiles:
l. j.ff de incẽd. ruin. nauf.
Paul. lib. v ſentent. tit. de
abactor. Iudicum verd
appellatione qui ve-
niant, vide ſcripta ad
initium tit. ff. de iudie.
CvrAC.
Non quidemnca-
SVS. Duo priuati
in cauſa, quã habebant,
procuratorem Cæſaris,
qui inter priuatum &
fiſcum cognoſcit, iudi-
cem elegerunt: an eo-
rum ſit ab initio iudex,
queritur? Reſpõd. quõd
non. & hoc in pri-
ma. ſi tamen in ipſum
V conſen