Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>: Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 4): Codicis Dn. Ivstiniani Sacratissimi Imp. PP. Avgvsti, Repetitae Praelectionis Libri Duodecim (Lyon, 1627)

737

cundûm quoldamquou & A:L-:..
a Maior eſti- bitur:vt hic. quia maior * fit eſtimatio omnium partiu, ſi totus

matio partium eſtimetur, quam ſi pars:vt ff-fam erciſcun. l. Mauius. S,fin. Itẽ pro

Communi diuidundo. Titxxxvij.

im quoſdam:quod non placet:imô totus fundus ſtima-

Dofficium. JCAsvS. Si cum fratre tuo res habes commu-

nes, ad officium iudicis pertinet diuidere. Si autem frater
tuus partem earum vendidit, poſtea ſunt tibi communes cum

eſt, toto aſtl hoc ff de leg. ij l.cum filius. in princip. & l. Mauius. S. in fundo. &ff.

mato, quam li
pars aſtimata

ſi. legibus non poteſt ſer-

uitutis pars aſſignari:&
ideô non poſſunt pra-
dicti ſic exponere, vt hîc
vetere inueni: eponebant.
plerique tamé a Alius. ſocius, vel
libri habent, etiam extraneus: vt j.
tulerit. odd. ij. in fin.
b Cõſequeris.hoc, cum
diuiſio non poteſt fieri
commode.
* Hocverbum c Poſt litis conteſtatio-
reſtitui ex ma¬ nem. itein nec ante, ſi
nuſcript quod feret cauſa mutandi iu-
anteà non re¬... o¬ ¬.
deerat. dicij, & pœna imponi-
tur:vt ff.de alie. iu. mu.
cauſa facl. j in fin. In fa-
mili erciſcude autem
actione etiam poſt mo-
tam cõtrouerſiam pro-
hibentur alienationes:
vt ff.de peti har. l diuus.
& l ſed & ſi.SSſi ante niſi
bEx necefſita- ex neceſſitate b:yt fffa-
te pemittitur mil. erciſcun. l. alienatio-
alienatio. nes.ſic & hîc ex neceſſi-
tate permitta per eam-
dem legẽ: vt ff de fund.
do.l. j. & lſi fundum.
æ Nec partem ſuam.
Vide ſcripta ad tit. inf.
de communi. rer. alien.
CVIAC.
e Litigoſa res d Poſſit. forté c nec
an poſſit pi¬ pignori obligare: vt j.
gnori dari. de reb. alie. non alien. l fi.
t Creditori- licèt in re litigioſa ſit
aliud, ſecundum quoſ-
dam:vt in authent. de li-
tig. Sad hoc. alias, ab hoc.
coll. viij. nec enim erat
hîc queſtio de dominio:
quia certú erat rem eſſe
cõmunem: & ide non
prohibetur alienatio,
taquam in re litigioſa.
I probati. CAsvS.
Si vineam tibi, &
fratri tuo communem
frater tuus obligauit,
cum obligare non po-
tuit, eam c fructibus,
quos ex parte tua per-
cepit, preſes tibi reſtitui
lubeat. hoc in prima.
Item ages cõmuni di-
uidundo aduersus cre-
ditorem, ſi plus propar-
te ſua dare volueris,
quam ipſe pro parte tua:
vnde partem fratris, &

4 Sic in vno

* e.

tuam, quam frater obligauit, data ei pecunia, quam iudex ſta-

ad legem Falcid.l.in Falcid. & de except. do.l pure S. ſi cui nam his

bis: aut pretij portionem, ſi me-
liorem alius ? conditionem ob-
tulerit, conſequerisb. Quod
ſi diuiſio predij ſine cuiuſquam
iniuria commode fieri potuerit,
portionem ſuis finibus tibi ad-
iudicatam poſſidebis: hoc vide-
licet cuſtodiendo, vt poſt litis
conteſtationem nemo nec
partem ſuam cæteris eiuſdem
rei dominis non conſentienti-

bus, alienare poſſit d. PP. Ra-

lend. Mart. Romæ, Antonino A.

IV. & Balbino CosS.
Frater non poteſt obligare por-
tionem fratris: & creditor, qui re-
peritur in poſſeſſione reicommunis,
poteſt prouocari ad diuiſionem: &
procedetur per licitationem, vel
diuiſionem, prout dictauerit æqui-

tas iudicantis. BALD.
I1. Imp. ALEXANDER A.
Auito militi.
Sl probatum fuerit praſidi
prouinciæ, fratrem tuum vi-
neas communes pignori dediſ-
ſe, cûm partem tuam, quam in
vineis habes, creditori obli-
gare non potuerit :præſes pro-
uinciæ reſtitui f tibi eam iube-
bit cû fructibus, quos creditor
de parte tua perceperir. Idem
praſes prouinciæ de diuiſione
vinearu inter te, & creditorem
fratris tui cognoſcet : & iube-
bit eum h, accepta pecunia,
quanti ſtatuerit partem fratris
tui valere i, eam partem, quam
de fratre tuo accepit, tibi reſti-
tuere: aut eſtimata tua parte, ad
creditorem fratris tui, data pe-
cunia l, quanti eam ſtimauerit,
transferre. PP. IlId. Septembr.
Alexandro A. II. & Marcello
Coss.
Iſta eſt notabilis lex, & hoc dicit:
In hoc iudicio veniunt quæ ſunt

tuet, recuperabis: aut tua parte eſtimata, data tibi pecunia, ad
creditorem fratris tui totam vineam transferre faciet.
e Non potuerit. vt j. tit. jl ſi fratres. & j. ſi communis res pign.
da ſit.l.j. & j ſi res alie pign da ſit per totum.
f Reſtitui agenti tibi rei vindicatione, cûm ſocius negarit: vt
ff-de except. l fundi quem tuum. ſic & fafamil. erciſcun.l.j. 2. Vel
dic, etiam agendo cõmuni diuiduudo, licèt negetur ſocius, cum
non obiiciatur queſtio prepoſterationis:vt ffade euict.l ſi man-

cipium..j.

g Cognoſcet. ſcilicet poſtmodûm.
h Eum ſcilicet creditorem.
i Valere. hoc cun inter creditorem, & dominum alterius
partis agitur: vt hic, & fficommuni diuidum. l. communi diui-
dundo, ij.Sfin. ſecus ſi inter creditores: quià tunc tantûm de-

dToto eſtima
to, pars eſti-
mata intelli-
gitur.

eInuitus quis
alienare cogi-

proxi dixi.

non poteſt.

bitum aſtimatur:vt ffcommuni diuidun. l. communi diuidundo,
l l. ſi l ...... ....e
i S.inter. Item eſtimat partem d hîc, eſtimando totum: véSSl.

R J Data pocunia. ſcilicettibi. & hoc quando commode diuidi

’Item nota hic caſum, vbi quis cogitur alienare inuitus: ſed

tur. volens videtur, cum duplex ſit hoc iudicium.

Codex.

emptoribus: vnde cum emptoribus ages communi diuidunde
iudicio, ſi à communione, vel ſocietate diſcedere velis. & hoc in

communia. Item per iudicem eſt
facienda diuiſio per aſſignationem
partium, vel poſſeſſionum diuerſa-
rum. Et ſi vna alteri præponderat,
venitur ad licitationem: & ſi alter
conſortum ex inopia non eſt par in
licitando, admittitur extraneus li-
citator. BALD.
III. Idem A. Verecundiano.
D officium arbitril, qui
inter te, & fratrem tuum
pro* Jdiuidendis bonis datus
fuerit, ea ſola pertinent , qu
manent communia tibi, & illi.
Nam ea quorum partem is ven-
didit cú emptoribus tibi com-
munia ſunt: & aduersus ſingulos
arbitrum petere debes, ſi ab illo-
rum quoque ſocietate diſcedi
placeat. Cim autem regionibus
diuidi ocommode fJ aliquis
ager inter ſociosP non poteſt,

vel ex pluribus ſingulir, eſti-

matione iuſta facta, vnicuiqueſ
ſociorum adiudicantur, com-
penſatione pretij inuicem fa-
cta: ebque, cui res maioris pre-

tij obuenit, cœteris condemna-

tot: ad licitationem nonnun-
quam etiam extraneo emptore
admiſſo, maxime u ſi ſe non
ſufficere ad iuſta pretia alter ex
ſociis ſua pecunia vincere vi-
lius licitantem* * profiteatur.
PP. V. Non. Maij, Iuliano &
Criſpino Coss.
Diuiſio facta inter fratres debet
haberi rata, niſi beneficio reſtitutio-
nis reſcindatur: ſed non diuiſa de-
bẽt diuidi: in hoc iudicio habe-
tur ratio culpæ, & fructuũ, hoc di-
cit ſecundim BART.& BALD.
IV. Impp. DIOcLETIANvS, &
MAXxIMIANVS AA.&cC.
Herode J.
Imaiorl quinque & vigin-
ti annis ſoror tua tecum res

familia.

prima. Et ſi forte ager
fuerit, qui diuidi poſtu-

latur, nec commodé di-

uidi poteſt:fiet eſtima-
tio, & plus offerenti da-
bitur, & in pretio alij
condemnabitur. & hoc
in ſecunda. Si autem in
licitando plus offeras,
frater autem volens
plus offerre, non habeat
quid offerat, ſupponere
poteſt extraneum em-
ptorem, qui licitando
plus offerat. & hoc in
l Arbitri. id eſt, iudi-
cis.i
m Pertinent.vt diui-
dat.
n Communia. non alia:
vt ſubiicit j. tit proxi.l.
o Diuidi ſcilicet com-
mode: vt Instit. de of-
fic. iudic.. quod ſi com-
mode.
p J Socios. ſocij ſunt
conuentionali, vel non
conuentionali ſocieta-
te: vt Inſtit. de obli que
ex quaſi contract. S. item
ſi inter.
q Non poteſt. a ſcili-
cet commodé: vt Inſtit.
de offic. iudic. S. quod ſi
commode.
r JSinguli. ſcilicet fundi
diuidi nõ poſſunt com-
mode.
ſ Vnicuique. id eſt,
huic, vel illi, in caſu ta-
men præcise alteri:vt j.
de dona. l. ſancimus. S.ne
aute.
t Condemnato. vt &
ff. famil. erciſcun l. Ma-
uius. S arbiter. & ffeod.
lſi quis putans. S. ſi fun-
dus.
u JMaxime ſi ſcit ſe vi-
lius licitantem non ſuf-
ficere, &c. & facit j. de
vectig. & com.ii. & iii.
x( Licitantem. & poni-
tur ex parte ſubiecti: ſed
poſſetponi ex parte pre-
dicati: & ſenſus eſt, non
poſſet vincere ctiam vi-
liùs licitantem: cum ſit
ade pauper.

Imaior. JCASVS. Bona tibi, & fratri tuo coinmunia diuiſiſti:ſi
ſcriptura in diuiſione non interuenit, nec obhoc reſcindetur.
& hoc in prima. Si verô minor fuiſti, cûm diuiſiſti, & te lſum
probare poſſis, nec tempora reſtitutionis inuitus egreſſus fueris,
reſtituêris. & hoc in ſecunda. Si autem bona communia reman-
ſerunt inter vos, praſes prouinci iubebit diuidi. Item doli, &
culpe ratio in hoc iudicio habetur. VIVIAN.
y Si maior.vt & s. tit-jl non ideo j. de fide instrumen.l. in-

ſtrumentis. Sed quid ſi non aliis probationibus probat: ſed pro-

bat hoc ſcilicet ſe poſſediſſe rem vt propriam pro parte vna, &
per decem annos inter prſentes, vel viginti inter abſentes, ſo-
lus ſubiuit onera rei, & ſolus ſenſit commoda. Reſpond. ſe
cundûm Azo. & Hug. veriſimilet eſt, diuiſionem factam:
argu. ffade vſur l.cum de in rem verſo & de aqua pluuia arcend.
l.j S fin. & j. de acquiren poſſeſſ. l. minus. An autem idem in eo,
qui reivindicatione conuenitur, vt non ſit neceſſe probare ti-
tulum: ſed praſumatur dominus ex diutina detentione, poſſet

quœri.

AiT1o. Bartolus, & communiter Doctores hîc-reſpondent

ad iſtam quſtionem, quod non, per lnullo. S de rei vind. iec
obſtat quod dicit hac gloſſa in prœcedenti queſtione: juia1

non agitur de tanto praiudicio, &c.

A a a Di