DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0426
7
747 Codicis Li
teſtibus potius fides habebitur, quàm auctoritati monumeto-
rum. Ideôque in quadam Tiberij hac de re conſtitutione, quà
extat apud Frontinum, additur hc exceptio, niſi inter conue-
nientes ager diuiſus pactione fuit. Vide ſcripta ad l aſus ffde pro-
bat. CVIAC.
er tertius. 748
Bartol. in authent ſi omnes. j ſi minor ab here ſe abſti. Accvns.
l Obſeruante. id eſt, præſente.
I conſtiterit. J CASV S. Aliquis egit contrà vicinum- ſuum
Seflbunseſte eſtconteſtatus antequan finiunm regundo-
rum proferretur ſententia, occupauit de terra vicini ſui, & poſuit
gandun.
a Pro intelle-
* auis.J CASVS.E
au iſtius legis l qusJCASV
vide Auguſti OEgo & Titius habe-
num Arein S. bamus fundos deſtin-
quadam actiones ctos:ego dico fines male
in glos. ſuper poſitos: quia vltra eos
verbo, item fi- fundus meus porrigi-
inn eeaut, tur pone per ionr-
de actionib. ra, licet ego non poiſi-
deam illa duo iugera:
t ordo ludier vnde peto aliter, ines
ſeruandus in poni. Talis ordo b ſer-
iudicio finium uandus eſt, vt prim de
regundorum. poſſeſſione, id eſt, vſque
tQue ſequun- ad quem locum poſſi-
tur toto ho deam. Secundo de pro-
titulo cõſtitu¬..
tiones exrant prietate ſuper duobus
apud Frontinu iugeribus cognoſcatur.
de limituu agro Tertiô, agrimenſore
rum, quas illé miſſo ad agrum, huiuſ-
ranſtulit e modi litigium termi-
inrer0 Codi¬.
trtre er netur praſente vtraque
1
eo itaque in- parte, ſi adeſſe vult. Si
ſcriptiones, & verô pars aduerſa ſe ab-
ſubſcriptiones ſentet: non eo minus
emendauimus. Iudex cum agrimenſo-
Cont. Memi-
nit huius legis rrrr.
etiam Vrbieus. ſente aget ad primam
Cuiac. partem: & facit S. de rei
* ſuper poßeſſio vin.l. adeam ACCVRS.
meiſerçpss a Si quis actor agit fi-
Frontinus. nium regundorum. 1.
Primô inquiritur, quan-
tum tenet. 2. Secundô,
quot iugera ibi habere
J VII. apud debeat. 3. Tertiô, mitti-
Frontinum. tur executor, qui renun-
ciat iudici, quatum ha-
bet minus actor, quam
habere debet.4. Quartô,
iudex definiet, præci-
piendo poni terminos
in confinibus veris: vel
per adiudicationem.
e Locus quid Loci locusc eſt re-
* Cod. Theod. gio aliqua fundi:vtſf. de
2. 26. & apud. ver ſig.l.locus.
Prontinumc cQuerimoniamid eſt,
d In rei vindi¬ libeſlum agens finium
catione quid regundorum.
iudici inueſti¬ E.1......
a JCoharet. Quia eſt a¬
ia eſt vnus ctio mixta. vide ſcripta
de caſibus ex- adl. jC. de accuſ. CvIAc.
re, & altera parte præ-
In iudicio finium regundorum
quaritur de proprietate, & poſſeſ-
ſione:& menſura cõmittitur agri-
menſori: & ſecundum eius relatio-
nem poſteà iudex mandat termi-
nos dirigi, & adiudicat. & altera
parte per contumaciam abſente,
poteſt iudex agrimenſionẽ cõmit-
tere, & definitiuã proferre.BALD.
III. Imp. CONSTANT. AT ad Ter-
tullianum vrbis prafectum, comitem
diœceſeos Aſiana.
Iquis *ſuper ſui iuris locisb
prior de finibus detulerit
querimoniam, que proprie-
tatis controuerſi cohæret d;
prius poſſeſſionis quſtio fi-
niature: & tunc f agrimenſor
ire præcipiatur ad loca, vt pare-
facta S veritate, huiuſmodi liti-
gium terminetur . Quod ſi al-
tera pars, ne huiuſmodi queſtio!
terminetur, ſe ſubtraxerit, nihil-
ominus agrimenſor in ipſis lo-
cis iuſſione rectoris prouinciæ
vuà cum obſeruante parte hoc
ipſum faciens perueniet. Dat.
XVI. *Ral. Mart. Veronæ, Gal-
licano, & Symmacho Coss.
Qui poſt litẽ conteſtatam ſuper
finibus aliquid inuadit indebité,
punitur.d. & iſt legem commẽ-
dat Rofre. in materia violentiaris
Vel ſic: Qui poſt litẽ cõteſtatam in
iudicio finiũ regundorũ occupat de
alieno, illud habet reddere, & tan-
tidẽ de ſuo IA.BV. BAL. & SAL.
IvV.Idem A.ad Baſſum prafectum vrbi.
Iconſtiterit ! *eum, qui fi-
nalem m detulerit queſtio-
nemP, priuſquâm aliquid ſen-
ceptis à regu- d Coharet. ſicut enim in drei vindicatione inquirit iudex, quid,
ſa: quod ante
litem cõteſta-
& quantum ſit meum:ſie & ic, cûm dicam vltra terminos, vel
tam non de. vltra id quod dicit aduerſarius, eſſe meum:ſed in rei vindicatio-
bent teſtes re¬ ne ideô quœrit, vt totum reſtituatur ei,cuius eſt. at hic quando-
cipi, vel ſenté- que non totum reſtituitur, ſed alteri adiudicatur, & ille iſti in
tiari:vtper gl. eius ſtimatione condemnatur, vt ſic competenter loca diſtin-
1in c. quoniar guantur:vt ffeod l.. & l ſeq & Inſtit de offic. iudi.S ſi finiũ.
frequenterextr.
vt lit non cõteſt. ACCVRS.
f His modis e Finiatur. per officium iudicis nõ ſententiando, cum libellus
probatur poſ- non ſit datus.2. Vel die, ſententiando definitiuë S:ſic & S de rei
ſeſſio. Quemad vind. L ordinarij. &j. de interdic.l. incerti.& S de iudi. l.nulli. Et po-
modû ea etiã
probetur, vide
teſt hoc habere locum, quando habebam inſtrumentum, quo
apud Lafrancu ontinebatur, quod ego debebam habere decem iugera: ſed ego
in proxi.c.8 u
90 & ſeq cum poſſideo,
dico me habere minus. prius ergo quaritur, vſque ad quem lo-
quia feci ſeminari terram, & arari & coli& po-
2.... .. ... ......- 1.
V’Vu iniudi ſteà ſi minds eſt, quam dicat inſtrumentum meum, ſcietur per
gu- agrimenſorem, & etiã ipſe iudex videbit, ſi opus eſt:vt ffeod. l ſi
dorum poſſit
fieri definitiua vreptione. S fin & ponentur termini ante.
lite non con fS Et tunc. ſcilicet probato prius, quantum yltrà meum eſt.
teſtata.
gS Vt patefata. ſcilicet per hc duo iudicia, ſcilicet poſſeſſorio,
ſtio, & & ali.eilirc: ..:3i
Quaſtio, & & alio, ſcilicet communi diuidundo, quo probaui per inſtrumen-
querimonia
differunt: que-
rimonia ante,
quæſtio poſt li
tmn vel teſtes quantû vltrà eſt ager meus, finiatur lis, vr ſubi-
itagrimenſore interueniente vice cuiuſdam exccutoris.
Terminetur. per ſententiam:vel dic, motu iudicis.
h
tem conteſta i uinſmoudl queſte hie erat lis cõteſtata& ides dicit quaſtio.
ali
tã. Adde gloſ-
plius. ff rata ibi lis conteſtata.
rem. Bald. in l.
Lucius. S tres he
5A
pUv alàs nons poſſet definitiuè procedivts
ſam in lam j. ſed in principio huius legis dixit.
de iudil properandum.S.
querimoniam: quia non erat
ADDITIO. Putat Bartol. hîc, quod quando queſtio eſt ſolûm
redes. . de aa de finibus, & non de proprietate, lite non conteſtata, poſſit ad
Trebell.
definitiuam ſententiam perueniri, pro quo facit quod notat idẽ
tẽtia determinetur, ré ſibi alie-
nam vſurpare voluiſſe v: nõ ſo-
lû id, quod malè petebat, amit-
tat:ſed (quô magis vnuſquiſque
contentus ſuo, rẽ non expetat
iuris alieni) qui irreptor agroru
fuerit in lite ſuperatus, tantum
agri modum, quantum adimere
tentauit , amittat r. Lecta apud
acta * XIII. Ralend. Iul. Galli-
cano, & Symmacho Coss.
Eti promodica occupatione &
pro vili ceſpite terræ, redditur iu-
dicium finium regundor. Vel ſic:
Iudicia, quæ redduntur in re com-
muni, redduntur ita pro re parua,
ſicut pro re magna BALD. Vel ſic:
Exemptioantiqua quinque pedum
non impedit hoc iudiciu. SALYC.
V. Imppp. VALENTINIAN. THEoODOS.
& ARCAD. AAA. Neotherio PP.
Vinquer pedum preſcrip-
riones ſubmota : fina-
lis tTgij, vel locorum u li-
bera peragatur intentio*PP.
VIl. Ralend. Aug. * Arcadio A.
Il. & Rufino Coss.
Quaſtio finium regundorum nõ
tollitur niſi ſpatio triginta anno-
rum, & non ſpatio longi temporis.
BALD. & SALYC.
VI. Imppp. THEODOS. ARCAD. & Ho-
NORIVS AAA. Rufino P.P.
Vnctis f molitionibus, &
Chacinationibus , ampu-
tatis decernimus in finali qu-
ſtione non longi temporis, ſed
triginta tantummodô annor z
præſcriptionem locum habere.
Dat. II. Non. Nouembr. Arca-
dio A. II. & Rufino CosS.
alterius finibus occupauerit: per
x J Intentio. propoſita hac actione.
cennio, vel vicennio. Azo.
de act.S. quadam.
Vinque pedum) CASVS. De minori ſpatio quinque pedu
olim non agebatur: hodie per hanc legem illud tollitur,;yſa interfece-
quia de minori ſpatio agi poteſt, non obſtãte exceptione quin t. Adde De-
pedi, ſviderit de alterius finibus occupatu &hoc eſt quoddieſi cit nl a
ſ Praſcriptione. id eſt, exceptione quidam dicunt ſic ſcribi, pt- vult heres eſte
ſeriptione, non praſcriptione, quaſi dicat protentione, vel prologa ſa
tione. vt, pro, localiter ponatur. 2. Vel verius dic, praſcriptione, d ,’Volitis ſine
eſt; exceptione praſcriptionis. nam olim ſi controuerſia erat de efeſu, an ſit
quinque pedibus tantum, vel minus, & ageretur hoc iudicio, re- punienda.
pellebatur agens praeſcriptione, id eſt, exceptioné: quod erat pro-c Irreptor
pter terr vilitatem:ſed hodie agitur quantumeumque vnus
hane legem. Sed Petrus Paylar. ntaam o fii-
dus, e qui ſe iactauit, quod ex qualibet quantumcumque dii ti ſimilitudo
ficili litera traheret aliquẽ ſanum intellectum:hîc dicit, Neſqio e Petriaylar-
sTPreſcriptione ſubmota, id eſt, poſſeſſione, ſiue acquiſtione
longi temporis, vel diuturni vſus. in duodecim autem tabuls eundorun
tantum erat, ne intra eam latitudinem quinque, aut ſex pedu, éſeribitur
quam fines agrorum ſecundûm legẽ ta tab. & l. Mamiliam ha- fpatio triginta
bent, & vſucapio huc pertinetl vlt ffide ter. moto.CVIAC. .
t ſFinalis cum quaeſtio eſt de finibus totius poſſeſſionis rne die qua
u Vel locorum. id eſt, alicuiuspartis agri:vtff. de verb- ſign loo iit
SLibera Gradus vſucapi non poteſt preſcriptione longi te io, id eſt:
poris, ſed lõgiſſimi patum. Vide ſcripta ad ljj j. j-de accuſ. CVIAC. urbatis fini-
C.... . ..0 . 1 ... nn eAIIirir n minort
Vncti lICASvs, Quaſtio finiunm regundorum non odlr do praſr-
longo tempore, ſed longiſſimo fratio eſt: quia mirta eſt t Fdie vi
in rem, & in perſonam: Inſtit, de actS Prateret, pram finiri de dddeinte-
y Et machinationibus. eorum, qui conabantur eam finiri de- . Addpiis
z Sed triginta tantummodo annorum. eſt enim mi
fines propria auctorita-
te: quid iuris ſit, quœri-
tur? Reſpond. quod il-
lud, quod petebat, amit-
tettquod occupauie, re-
ſtituet: & nihilominus
tantumdem de ſuo. &
hoc eſt, quod dicit.
l Si conſtiterit. ſcilicet
iudici.
mq Qui finalem. id eſt, r ſenatunfr.
de finibus.uounmtrd.
n J Quaſtionem. loqui-
tur ergo hæc cõſtiturio
lexpetet
de poſt litem conteſtatã
violentia commiſſa. ſed
illa, ſi qus in tantamJ. J ac inte.
vnde vi. loquitur & an- grior, & longe
té & poſt hae de im eoiiur de
mobilibus tantum: illa tatapud Fron-
etiam de mobilibus: ve irque
Inſtit, vi bo rapt. S ſedne. codee
dum. Item hac locum fragmento.
habet tantûm, cum cõ¬ Auguſto &
trouerſia eſt de finibus. Sutoe cos.
o Voluſſeid a eſt, vo ronins;
luntarie vſurpaſſe: ne b re ler lonl
ſit contrà fde pœnis. l. prolixior apu
cogitationis. ſie & ffde re. Frontnum.
dil fin & j de re cred t. aVelle eſt ple
antepenult ibi, renunciz-eneeſ
dum putauit, &c. Et hoc hie alibi vel.
etiam innuit verbumir- le vti, provo-
reptor S: & ſimilitud d luntarie vti.
interdicti vnde vi, & ſi Sllloſſcer
.. . .. tum. velle trã-
quis in tantam, & furti. ſcendere, pr
in quibus caſibus opor-volirarie tri-
tet factum interuenlre. ſcendere. Gl!
2. Vel dic quod non ta i faee ua-
tum cogitauite ſed etiam le pr egiee
vltrà proceſſit vnde pu- piſ, de co.
nitur: vt de his qui ad cillu Velle arbi-
eccle. cfu l fin. in princip. trari, provoli-
e. ſi autem be. tarie arbitrari
pJ Male. ſi auten Oelgat
ne, amitteret tantu vnde Cremiſis
rem, ſicut in conſtitu¬ ſing. 49 notat
tione, ſi quis in tantam. penã conſti-
q Tentauit. id eſt, te tut ei, quiin-
rri admir terficere aliqué
merarié ademit. voluerit, non
..-- voiuertt,
r Amittat. condictio- xtedi adeum,
ne ex hac lege: & facit qui ſimplici-
. de ſufſra l.j. citerinterfice-
Jde ſuſſr llaae oedum re volueritſed
ad eum, qui re-
regulis u¬
de d’Interdiſti v
de vt& lſi qui
li iactantia
Actioni finiu
annori, & in-
iit praſcri-
tioc
re aota
cl.
ſpa
bus:vr inſ.
7
in
fne huius gloſ
reà Balbun
à aa-
2. A praſcrte
ta:vt Inſtit. tract de praſi
xravt Inſtit o n pinde
Sed queſt