DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0537
969 De nauticofœnore. Tit xxxii
DE NAVTICO
fœnore.
q Pecunia nau¬ Nautica? vel traieti-
tica qua dica ia dicitur pecunia, qua
tur. traditur vt traiiciatur, &
cuius creditor ſuſcipit pe-
riculum: & eius cente.
ſimam vſuram creditori
ſtipulari permittitur. em-
que prastabit debitor quo
DE NAVPCO FOENORE a.
TITVLVS XXXIII.
NAMuteun ſiue marritimun fenus ſeparatur à terreno quià nautico modus fi-
niſve praſcriptus nullus fuit olim, & hodie grauius eſt quam terrenum, nempe
ad finem centeſimæ, qua in pecunia terrena rar locum habet, nec tamen vt opinor,
ſupra finem dupli:nam vſura qua taxationem habent, & duplo finiuntur, qua non
habent, vt olim nauticæ, nec duplo finiuntur.ac praterea in nautico fœnore pactum
ſine ſtipulatione ſufficit, non in terreno. Ratio autem differentiæ conſiſtit in cauſa
periculi, quo nautica pecunia creditor ſuſcipit, cum tamen alu generi pecunia pe-
riculum reſpiciat debitorem, vel ſi forte conuenerit vt reſpiceret creditorem, tum
ad periculum ſuſcipit cre-
ditor, & ex quo nauem
nauigare conuenit: vt ff.
eo. l.j. & L periculi. & in-
fra. l.j. & l. fina.
ADDIT10. Aduertas hic
uod etiam iſte modus
œnerandi, licet creditor
ſuſcipiat in ſe periculum
pecuniæ, eſt de iure cano-
nico prohibitus: vt in ca-
pitulo nauiganti. j. re-
ſpon. extra de vſuris.
a JNautica vſura ho-
die eſt cẽteſima, nec ſu-
pra duplum exigi ſolet.
CVIAC.
Raiectitiam.J CA-
lig lavs Si pecunianm
traiectitiam vltra mare
vehendam mihi credi-
diſti tuo periculo, &
vſuram centeſimam ſti-
pulatus es: tamdiu debe-
buntur vſuræ cẽteſim
quouſque nauis adpu-
lerit ad portum: tune
enim ceſſat tempeſtas
maris, qua ceſſante ceſ-
ſant centeſimæ, & tune
incipit eſſe meo pericu-
lo, & communis vſura
debebitur. VIVIAN.
Periculo. Diſcuſſo
periculo pecunia terre-
ſtris cenſeur, & ideol.
Rhodia dicitur ée
xi; d lou pn. CVI.
a JCommunium vſura-
rum. ſed non centeſima-
rum.
Adpulerit. ſi eouſ-
que ad ſe periculum cre-
ditor ſuſcepit, & exinde
communis prſtatur v¬
ſura, ſi pecunia non fue-
rat ſoluta ſeruo ſequen-
ti eius gratia, vel conſi-
gnata non fuerit: vtff.
eo L.iv. ACCVRS.
Vm dicas.) CASvS.
Si pecuniam mihi
mutuaſti vt tibi redde-
retur in ciuitate leruſa-
lem, & conuenit vt eſ-
ſet periculo mei debito-
ris: qu vſuræ prſtari
debeant, quœritur? Re-
ſpondet quod vltra legi-
timum modum nõ exi-
gẽtur. Quis erit ille mo-
dus, habes ſuprà tit. jl.
eos. S. ſuper. VIVIA.
e In ſacra vrbe. Hieru-
bSaera vrbs ſalem b, vel Roma.
quid eſet, di d Proftearis vnde com-
hune locuni muni iure eſt periculo
notis. debitoris:vt ſuprà ſi cer-
tum pet.l. incendium.
e Licitum. quid lice-
ret, habes ſuprà tit.jl.
eos. S. ſuper.
CVn proponas. CA-
SVS. Si mihi pecu-
niã mutuaſti, & pericu-
lE, quouſque nauis in
Africã veniret, & in por-
tu Salonitanoru vbi de-
Codex.
oPecunia nau-
tica eſt pericu-
lo creditoris.
ſane idem ius erit maritimi & terreni fœnoris.l. periculi. D. eod. CVIAC.
Pro tẽpore quo creditor ſuſcepit
periculũ traiectitiæ pecuniæ, vſura
centeſima debetur: pro tempore ſe-
quenti cõmunis. h. d cum glo.SAL.
Vel ſic: Eatenus veniunt vſuræ
centeſimæ pro pecunia traiectitia,
quatenus durat ſuſpicio periculi
maris apud creditorem: quod eſt
quouſque nauis peruenerit ad por-
tum: quo caſu ceſſant omnes vſuræ,
& debentur centeſimæ. poſtea verô
veniunt communes, & non centeſi-
mæ. & idem ſi creditbr non ſuſce-
pit in ſe periculum. h. d. cum l.
ſeq. ſecundum PAVDE CAST.
1. Impp. DIOLETIANVS, & MA-
XIMIANVS AA. Honorate.
Raiectitiam pecuniã,
pe n que perieulo a creui-
toris datur, tamdiu li-
beram eſſe ab obſeruatione
communium vſurarum?, quan-
diu nauis ad portum adpulerit
b, manifeſtum eſt.
A iure communi non receditur
niſi pactum in cõtrarium reperia-
tur. ius autem commune cõtinet l.
incendium. ſup.ſi cert. pet. quod
ergo in contractu non dicitur, pro
non intellecto cẽſetur. h.d. ſecundi
BALD. Vel ſic: Pecuniæ nauticæ
debitoris eſt periculum, niſi aliud
fuerit conuentum. SALYC.
I1. Iidem AA. Choſimaniæ.
CVnn dieas te pecunan ea
lege dediſſe, vt in ſacra vr-
bes tibi reſtitueretur, nec in-
certum periculum, quod ex na-
uigatione maris metui ſolet, ad
te pertinuiſſe profiteatis non
eſt dubium, pecuniæ creditæ
vltra licitum modum) te
vſuras exigere non poſſe.
Ista lex eſt multum notabilis.
Qui ſuſcepit in ſe periculum na-
uigationis, intelligitur in ſe ſuſci-
pere periculum fortunæ, non culpæ
debitoris. BAL.
III. Iidem AA. Iuniæ.
Cln proponas te nautiei
fœnus ea conditione de-
diſſe, vt poſt nauigium y quod
in Africam dirigi de bitor adſe-
uerabat, in Salonitanorum por-
tum naue delata, fœnebris pe-
cunia tibi redderetur, ita vt na-
uigij duntaxat quod in Africam
deſtinabatur, periculu ſuſcepe-
ris: pérq; id vitiu debitoris: necf
loco quidem nauigij ſeruato, il-
licitis comparatis mercibus f,
quæ nauis continebat, fiſcum
occupaſſe:amiſſarû merciú de-
trimẽtum, quod non ex marine
tempeſtatis diſcrimine, ſed ex
præcipiti auaritia, & inciuili de-
bitoris audacia accidiſſe adſe-
ueratur, adſcribi tibi, iuris pu-
blici ratio non permittiti.
Debitor generis liberatur per
interitum, ſi creditor ſuſcipit in ſe
periculum: aliàs non. BAL. Vel
ſic: Periculum pecuniæ traiectitiæ
ſpectat ad debitorem, niſi aliud ſit
actum. SALYC.
IV. Iidem AA. Euchariſto*.
TRaiectitiae quidé pecunia
qua periculo creditoris
mutuo datur, caſus, antequã ad
deſtinatum locum nauis perue-
niat, ad debitorem l non perti-
net l. Sine huiuſmodi verô con-
uentione m infortunio naufra-
gij debitor non liberabitur.
e
DEPOSITI, VEL CONTRA.
TITV L V
s XXXIV.
Oſtquam egit de contractu credita pecunia, de acceſſionibus eius, & de his qua is
Poiradaibbus ineipr dare litu.
lum vel tractati ſpecialé, & depoſito in primis. Depoſitũ eſt conuentio qua id agitur
vt rem meã vel alienã cuſtodias, & mihi poſſideas, non tibi, eandẽque mihi quan-
doque repoſcenti reſtituas. Vel conuentio qua res noſtri vel alieni iuris penitus fidei
ius ſeruanda commititur qui ean ofil oauſa euuſooiendam recipi. Dieo oſiej
cauſa, quia vt mutuum, commodati, mandati, precari & depoſitum ex officio &
amicitia originẽ ducit. Hi igitur contractus mercedẽ non recipiunt, honorẽ recipiunt
& remunerationẽ, & mutuũ quoque modic fœnus quod non ſuperet heneficium à
creditore profectã, ſed exſuperetur, quia beneficio adiuuari nos oportet, nõ opprimi.
l.in commodato ..ſicut. D. comm. dederim enim & in fœnore libenter de xeniis
prouerbio locum, &r nvx, e ue, e npà un. Quod autem dixi peni-
tus rem depoſitam committi fidei de poſitarij,eo fit vt magis obligetur fides éius. Fi-
des habita, inquit Liuius, ipſam magis obligat fidem nã & plerunque depoſita fiunt
remotis arbitris, vt non male in definitionibus Plato dixerit depoſitum eſſe dõu
p iis, & ali auctores depoſitum fucrum. Quin. in Decl. Depoſitum eo magis
vindicandum quod fere ſecreta ſunt citra probationem. Seneca 3 de benef. Maxi-
ma beneficia probationẽ non habent, ſape intra tacitam duorum conſcientiã latent.
quo fit vt depoſitum repoſcenti non poſſit obiici compenſatio vel exceptio non nume-
rata vel non data rei pecuniave, ſi depoſiti ex ſcripto agatur.l. vltim. ſuprà tit.31.
DE NAVTICO
fœnore.
q Pecunia nau¬ Nautica? vel traieti-
tica qua dica ia dicitur pecunia, qua
tur. traditur vt traiiciatur, &
cuius creditor ſuſcipit pe-
riculum: & eius cente.
ſimam vſuram creditori
ſtipulari permittitur. em-
que prastabit debitor quo
DE NAVPCO FOENORE a.
TITVLVS XXXIII.
NAMuteun ſiue marritimun fenus ſeparatur à terreno quià nautico modus fi-
niſve praſcriptus nullus fuit olim, & hodie grauius eſt quam terrenum, nempe
ad finem centeſimæ, qua in pecunia terrena rar locum habet, nec tamen vt opinor,
ſupra finem dupli:nam vſura qua taxationem habent, & duplo finiuntur, qua non
habent, vt olim nauticæ, nec duplo finiuntur.ac praterea in nautico fœnore pactum
ſine ſtipulatione ſufficit, non in terreno. Ratio autem differentiæ conſiſtit in cauſa
periculi, quo nautica pecunia creditor ſuſcipit, cum tamen alu generi pecunia pe-
riculum reſpiciat debitorem, vel ſi forte conuenerit vt reſpiceret creditorem, tum
ad periculum ſuſcipit cre-
ditor, & ex quo nauem
nauigare conuenit: vt ff.
eo. l.j. & L periculi. & in-
fra. l.j. & l. fina.
ADDIT10. Aduertas hic
uod etiam iſte modus
œnerandi, licet creditor
ſuſcipiat in ſe periculum
pecuniæ, eſt de iure cano-
nico prohibitus: vt in ca-
pitulo nauiganti. j. re-
ſpon. extra de vſuris.
a JNautica vſura ho-
die eſt cẽteſima, nec ſu-
pra duplum exigi ſolet.
CVIAC.
Raiectitiam.J CA-
lig lavs Si pecunianm
traiectitiam vltra mare
vehendam mihi credi-
diſti tuo periculo, &
vſuram centeſimam ſti-
pulatus es: tamdiu debe-
buntur vſuræ cẽteſim
quouſque nauis adpu-
lerit ad portum: tune
enim ceſſat tempeſtas
maris, qua ceſſante ceſ-
ſant centeſimæ, & tune
incipit eſſe meo pericu-
lo, & communis vſura
debebitur. VIVIAN.
Periculo. Diſcuſſo
periculo pecunia terre-
ſtris cenſeur, & ideol.
Rhodia dicitur ée
xi; d lou pn. CVI.
a JCommunium vſura-
rum. ſed non centeſima-
rum.
Adpulerit. ſi eouſ-
que ad ſe periculum cre-
ditor ſuſcepit, & exinde
communis prſtatur v¬
ſura, ſi pecunia non fue-
rat ſoluta ſeruo ſequen-
ti eius gratia, vel conſi-
gnata non fuerit: vtff.
eo L.iv. ACCVRS.
Vm dicas.) CASvS.
Si pecuniam mihi
mutuaſti vt tibi redde-
retur in ciuitate leruſa-
lem, & conuenit vt eſ-
ſet periculo mei debito-
ris: qu vſuræ prſtari
debeant, quœritur? Re-
ſpondet quod vltra legi-
timum modum nõ exi-
gẽtur. Quis erit ille mo-
dus, habes ſuprà tit. jl.
eos. S. ſuper. VIVIA.
e In ſacra vrbe. Hieru-
bSaera vrbs ſalem b, vel Roma.
quid eſet, di d Proftearis vnde com-
hune locuni muni iure eſt periculo
notis. debitoris:vt ſuprà ſi cer-
tum pet.l. incendium.
e Licitum. quid lice-
ret, habes ſuprà tit.jl.
eos. S. ſuper.
CVn proponas. CA-
SVS. Si mihi pecu-
niã mutuaſti, & pericu-
lE, quouſque nauis in
Africã veniret, & in por-
tu Salonitanoru vbi de-
Codex.
oPecunia nau-
tica eſt pericu-
lo creditoris.
ſane idem ius erit maritimi & terreni fœnoris.l. periculi. D. eod. CVIAC.
Pro tẽpore quo creditor ſuſcepit
periculũ traiectitiæ pecuniæ, vſura
centeſima debetur: pro tempore ſe-
quenti cõmunis. h. d cum glo.SAL.
Vel ſic: Eatenus veniunt vſuræ
centeſimæ pro pecunia traiectitia,
quatenus durat ſuſpicio periculi
maris apud creditorem: quod eſt
quouſque nauis peruenerit ad por-
tum: quo caſu ceſſant omnes vſuræ,
& debentur centeſimæ. poſtea verô
veniunt communes, & non centeſi-
mæ. & idem ſi creditbr non ſuſce-
pit in ſe periculum. h. d. cum l.
ſeq. ſecundum PAVDE CAST.
1. Impp. DIOLETIANVS, & MA-
XIMIANVS AA. Honorate.
Raiectitiam pecuniã,
pe n que perieulo a creui-
toris datur, tamdiu li-
beram eſſe ab obſeruatione
communium vſurarum?, quan-
diu nauis ad portum adpulerit
b, manifeſtum eſt.
A iure communi non receditur
niſi pactum in cõtrarium reperia-
tur. ius autem commune cõtinet l.
incendium. ſup.ſi cert. pet. quod
ergo in contractu non dicitur, pro
non intellecto cẽſetur. h.d. ſecundi
BALD. Vel ſic: Pecuniæ nauticæ
debitoris eſt periculum, niſi aliud
fuerit conuentum. SALYC.
I1. Iidem AA. Choſimaniæ.
CVnn dieas te pecunan ea
lege dediſſe, vt in ſacra vr-
bes tibi reſtitueretur, nec in-
certum periculum, quod ex na-
uigatione maris metui ſolet, ad
te pertinuiſſe profiteatis non
eſt dubium, pecuniæ creditæ
vltra licitum modum) te
vſuras exigere non poſſe.
Ista lex eſt multum notabilis.
Qui ſuſcepit in ſe periculum na-
uigationis, intelligitur in ſe ſuſci-
pere periculum fortunæ, non culpæ
debitoris. BAL.
III. Iidem AA. Iuniæ.
Cln proponas te nautiei
fœnus ea conditione de-
diſſe, vt poſt nauigium y quod
in Africam dirigi de bitor adſe-
uerabat, in Salonitanorum por-
tum naue delata, fœnebris pe-
cunia tibi redderetur, ita vt na-
uigij duntaxat quod in Africam
deſtinabatur, periculu ſuſcepe-
ris: pérq; id vitiu debitoris: necf
loco quidem nauigij ſeruato, il-
licitis comparatis mercibus f,
quæ nauis continebat, fiſcum
occupaſſe:amiſſarû merciú de-
trimẽtum, quod non ex marine
tempeſtatis diſcrimine, ſed ex
præcipiti auaritia, & inciuili de-
bitoris audacia accidiſſe adſe-
ueratur, adſcribi tibi, iuris pu-
blici ratio non permittiti.
Debitor generis liberatur per
interitum, ſi creditor ſuſcipit in ſe
periculum: aliàs non. BAL. Vel
ſic: Periculum pecuniæ traiectitiæ
ſpectat ad debitorem, niſi aliud ſit
actum. SALYC.
IV. Iidem AA. Euchariſto*.
TRaiectitiae quidé pecunia
qua periculo creditoris
mutuo datur, caſus, antequã ad
deſtinatum locum nauis perue-
niat, ad debitorem l non perti-
net l. Sine huiuſmodi verô con-
uentione m infortunio naufra-
gij debitor non liberabitur.
e
DEPOSITI, VEL CONTRA.
TITV L V
s XXXIV.
Oſtquam egit de contractu credita pecunia, de acceſſionibus eius, & de his qua is
Poiradaibbus ineipr dare litu.
lum vel tractati ſpecialé, & depoſito in primis. Depoſitũ eſt conuentio qua id agitur
vt rem meã vel alienã cuſtodias, & mihi poſſideas, non tibi, eandẽque mihi quan-
doque repoſcenti reſtituas. Vel conuentio qua res noſtri vel alieni iuris penitus fidei
ius ſeruanda commititur qui ean ofil oauſa euuſooiendam recipi. Dieo oſiej
cauſa, quia vt mutuum, commodati, mandati, precari & depoſitum ex officio &
amicitia originẽ ducit. Hi igitur contractus mercedẽ non recipiunt, honorẽ recipiunt
& remunerationẽ, & mutuũ quoque modic fœnus quod non ſuperet heneficium à
creditore profectã, ſed exſuperetur, quia beneficio adiuuari nos oportet, nõ opprimi.
l.in commodato ..ſicut. D. comm. dederim enim & in fœnore libenter de xeniis
prouerbio locum, &r nvx, e ue, e npà un. Quod autem dixi peni-
tus rem depoſitam committi fidei de poſitarij,eo fit vt magis obligetur fides éius. Fi-
des habita, inquit Liuius, ipſam magis obligat fidem nã & plerunque depoſita fiunt
remotis arbitris, vt non male in definitionibus Plato dixerit depoſitum eſſe dõu
p iis, & ali auctores depoſitum fucrum. Quin. in Decl. Depoſitum eo magis
vindicandum quod fere ſecreta ſunt citra probationem. Seneca 3 de benef. Maxi-
ma beneficia probationẽ non habent, ſape intra tacitam duorum conſcientiã latent.
quo fit vt depoſitum repoſcenti non poſſit obiici compenſatio vel exceptio non nume-
rata vel non data rei pecuniave, ſi depoſiti ex ſcripto agatur.l. vltim. ſuprà tit.31.