Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>: Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 4): Codicis Dn. Ivstiniani Sacratissimi Imp. PP. Avgvsti, Repetitae Praelectionis Libri Duodecim (Lyon, 1627)

a Venditor &
empror vnus
& idé eſſe nõ
oreſtevt hine
tatuamus du0
contraria vno
ac eodem re-
ſpectu in eodẽ
ſubiecto eſſe
non poſſe.
b quitas
praualet ri-
gori-
TEx & propter
differẽtia, hic
enim aliud vi-
detur eſſe ex
mandato &
propter man-
datum dari a¬
ctionẽ, vt no-
tat Bart. quem
etiam vide in
l, non dubium.
ſupr. de legibus.
tredé ſe diſ-

991



jur.l quod attinet.

Codicis Liber quartus.

vt dixi. Item ſecundûm ius ciuile pro nullo habetur: ve ffade reg.

a JQui mandat. cùm à idem inueniretur venditor & emptor,
quod eſſe non poteſt: vt ff de rerum permu.j.
bImutililerr quia ian ſequeretur quod idem eſſet venditor &

emptor. in caſu tamen
valer, vt in creditore qui
poſſidebat pignus. ffma.
lſi mandauero j...ſi hi.
e (Ratione. ſeilicet ¬
quitatis, quæ P præualet
rigori iuris:vt S de iudl.
placuit.
d Ex ipſo mandato.
ſcilicet ſolo, id eſt, per
conſequens de quita-
te. Sed mandatum fit
inutile: vel fit propter
mandatum ex illo con-
tractu.
d Ex ipſo mandato.
nullo alio ſecuto, ſed a¬
liu ſecuto, ſcilicet ven-
ditione, datur actio ex

quoniam qui mandat a vt à ſe
res comparetur, inutiliter mã
dat) conſiſtere credebatur actio:
tamen optima ratione, quia
non id agitur vt ex ipſo man-
dato, ſed propter mandatum
ex alio contractu naſcatur actio:
domino queri placuit obliga-
tionem. Si itaque domino igno-
rante e emi te mãdaſti, ac te nu-
mos ſubminiſtrante peculiares
ſolutif ſunt : emptori minime
liberatio per huiuſmodis factú

potuit peruenire. Nec tamen h

eſt vt re & precio careat. ACCvRS.

ſi tradita, nec manumiſſa es: et-
iam mandati de ancillai, & em-
pti l de precio conſequendo
cõtrarias actionesl ei exercere
cõcedi placuit. Sane in illius ar-
bitrio relictu eſt, vtrûmne man-
cipium e, an precium n conſe-
qui velitici ex peculio quod e¬
ius fuit, ſolutio celebrata, obli-
gationis vinculo emptorem li-
berare non potuerit. Subdita
Ralen. Octobr. Sirmij ipſis AA.
Conſſ.LR.



deaanr de madea umu nui dittnuote dt

a JEt empti.id eſt, venditi. Sic actio ex vendito pro ex empto,ex
locato pro ex conducto, & contra. Vide not. ad l.Iul.S. ſi procura-
tor ff de act. empt. & ſcripta ad l. 1ff. de praſcr. vorbCVIAc.

l Contrarias actiones.
Dic quod loquitur de a¬
ctione mandati ad ane
cillam conſequendam,
ſecundûm Ioan. ſicut &
ſi emi aſinum mandaſ-
ſet. & hoc innuit dictio,
conſequendo: quæ licet
ſit neutri generis, conci-
pit tamen fœmininu: &
idem innuit poſtea cûm
dicit, vtrumne mancipii,
&c. Alia actio eſt ex ven-
dito ad precium, qua
ſunt contrariæ. cum per
vnã auferatur emptori
ſeruus: per aliam apud
eum remaneat. Et ſie

pungitur, non

poſt emptor;, mandato, vt ſubiicit ſe-

nota contrarias ? actio¬ a Contraris
nes non poſſe quem e- actiones neu-

cundûm Ioa. Sic & aliàs

vt in quibuſſ uuuu¬,.
quibul. ac ſtipulatio preſtat

dam. Cont.

xercere: vt infrà de fur. tere
lj. J Sed contra hoe Poteſt.

eStipulatio
vna aliã cor-
toborat.

alij robur: vt Institut. de
inutil ſtipul. S. alteri. Sed
hie tanto plus, quia cû
ſequens cauſa, ſcilicet
venditio ſit bonæ fidei,
& præcedẽs cauſa man-
dati:facit ſequens vr ex
rima detur actio, quod
in ſtipulatione non eſt
ita. JEt quod hic ſub-
iicit, propter mandatum,
e. conuerte literam, id
eſt, ex mandato propter
alium contractum. Si-
milis conuerſio literæ
eſt S communi diuid. l. j.
Alij vt P. dicunt exipſa
venditione dari manda-
ti:vt hic innuit:pro quo
eſt: quia & alias ex pa-
cto d incontinenti ap-
poſito datur actio excõ-
tractu præcédenti vel
ſequenti: vt infrà de
pact. inter empt. & vend.
l.ij. Bul. etiam dicit ex
ſe dari actionem man-
dati, ſcilicer ab impera-
tore viuo, cum non da-
tur per l. ex dicto man-
dato. ſed prima placet.
e J Ignorante. ſecus ſi
ſciret: quia tune reci-
piendo ſuum precium
libi imputat, & emptor
liberatur. Vel dic ſecus

d Ex pacte in
continenti ap-
poſito datur
actio ex con-
tractu prace-
denti, vel ſe-
quenti,

PRO SOCIO.
TITV L VS XXXVII.

POſ conracun mandati datur ſocietatis, qui & ſolo tonſenſiu perfteitur & que
ex eo cõpetit actio pro ſocio, qua ex vtraque parte directa eſt, non ex vna directa,
ex altera contraria, vt Commodati, pignoratitia, depofiti, mãdati, tutela, negotiorum
geſtorum. quia ſociorum omnium par conditio eſt, nec alius alij antiſtat. In illis au-
tem iudicis propenſior eſt conditio domini. Societas eſt conuentio qua inter duos plu-
résve re aut verbis aut nudo conſenſu conſtituitur legitima communio omnium re-
rum vel vnius rei ad tempus quoad vixerint contrahentes, aut voluerint in ea cõ-
munione permanere. Societatem non dico eſſe communionem, ſed per ſocietatem in-
duci communicationem iuſtam lucri & damni, l. 1.S.plane. D.de tut. & rat. diſt. &
ius quoddam fraternitatis. l. verum. D.pro ſoc. quo nomine etiam communitas ſi-
gnificatur vt in Panegyrico Flauienſium: Fratrum nomine & communitas apparet,
& aqualitas dignitatis. Quintil. decl.3 20. Sacra res eſt vnitas & quedam frater-
nitas animorum. Etiam dixi ſocietatem contrahi nudo conſenſu. nec enim res ne-
ceſſaria eſt, neque traditio, nec mancipatio, ſed quaſi ea interuenerit dominia rerum
ſtatim communieantur nudo conſenſu. l.2. D.eo. & longe alia ratio eſt mancipa-
tionis expreſſa, qua non fit ſub conditione. Societas fit ſub conditione. l. pen. hoc tit.
qua de re tamẽ dubitatur propter ea quod ſocietas mancipatio ineſt & in emptione
ſimiliter, quia emptio imaginaria, id eſt, mancipatio non recipit conditionem, ſed et-
iam in emptione hodie imaginaria venditio ſublata eſt. l contractus. Dde obl. &
act. & conſequenter placet etiam ſub conditione contrahi venditionem poſſe. l. ſicut.
D. loca.S. emptio Inſt. de empt. & vend. Non deſiderat etiã ſocietas ſcriptura, aut
verborum proprietatem, i propriam ſolemnémque formulam. l.2. D. de obl. & act.
quanquam, & rem verbãque interuenire nihil vetat.l. 4. D.eod tit. CvIAC.

quod dicit dari actionẽ
mandati ad ancillam
perſequendam, videtur
eſſe contra: quia con-
traria non datur empto-
ri contra me, vt reci-
piam, ſi nolim, ſi ergo
contraria non datur, er-
go nec directa: quia vl-
tro citroque eſſe ſolent:
vt Institut. de obli qua ex
puaſccon in princi & ha-
es hoc ff. man. l ſeruus
meus. Sed dic, eſſe ſolent
regulariter. fallit autem
in hoc caſu: vt hic & ibi
dicitur, & in eod. tit. l. po-
teſt. 2. Alij,vt P. dicunt,
mandati agi vt manu-
mittatur, & tunc erit
contrarietas, cum ſi &
precium, & quod ma-
numittatur conſequere-
tur venditor, duplici dã-
no emptor afficeretur:
quod non placet: quia
aut non intereſt mea
ratione affectionis ali-
cuius manumitti: & tuc

Valet ſocietas in qua vnus pe-
cuniam confert, alter operam.
BALD. concor. SALYCET.

1. Impp. DIOCLET. & MAXIMIAN.
AA. & CC. Aurelio.

ſſeiat: quia tunc ſibi priudicat in ſeruo, vt non poſſit agere

mandati.

e Emptor te-
netur facere
nummos a & ven.lex empto.Sj.
cipientis. lar ſi.......7
tuliberis.

ſciens ill

conditine.
videri permiſiſſe
diſtinguunt, an ſi
nummis, & manumitti.

f Soluti. tibi ſcilicet venditori.
gS Per huiuſmodi factumid eſt, per huiuſmodi ſolutionẽ. nam
emptor tenetur facere nummos accipientis: vt ff de act empt.
Sed quare non conceditur vt ex peculio
ſoluat, ſieut & vbi manumiſſus eſt ſix.dederit:vt ffade ſtatul l fta-
S & parui? Reſp. quia ibi voluit teſtator aliquid dari,

um non habere aliud patrimonium, videtur permittere:
vt & ff de man teſt lſi quis locuples.

& j. de condit instit.l. qua ſuh

& de condit inſer lcum patremfa. at hic nihil poteſt
cum & mandatum à ſeruo emanauerit. Alij
mpliciter mandat ſeruus ſe emi, an ſe emi ſuis

auitti. Primo caſu non poteſt dare peculiares
nummos: vt hic. Secundo ſie.

placet. nam hic geritur conti
& emptorem: vnde debet ſecundum commune ius facere numos
capientis, per d.Lex empto S. j. Sed in v aa ae-
primô non poſſet agere con
de man l. iij. S.ſi ab ignoto.
ecundo ipſe ſeruus conſiſti
tatur:vt ffade ludic.L.vix & etiam ipſe venditor ratione affectio-
nis: vt ff. manda.l cum ſeruus. & pronunciatur liberandus, non
liber:vt ffide manu l -in prine. & ff de iudil qui euu,
h qNec tamen. hic mutat perſonam.
l De ancilla. ſcilicet conſequenda, vt ſtatim diſces.

JEmpti. id eſt, venditi: vt & ffade act empt.l veteres. Contra

vt in dicta l de ſtatulibe. quod non
ractus venditionis inter dominum

Sed in hoc caſu eſſet tunc vis: quia
tra emptorem vr manumittatur: vt
nec alius forte nomine ſerui: at in
t aduerſus emptorem vt manumit-

OCIETATEM, vn0
pecuniam s confe-
rente, alio operam ,
poſſe contrahi, ma-
gis obtinuitPr.

non datur directa man-
dati, cum non interſiti õperan dante.
ſff eo. l ſi procuratorem. S.
mandati. & ſic non eſt
contrarietas, cum nõ ſit
actio mandati. aut in pit Gaius li.
tereſt, & tunc vtraque y. ſtit. tit.
intenditur, nec ſunt contrariæ: vt ff-mand. l cum ſeruus. Præte¬ de oblig contra
rea eſt contra Pyr. quod ſequitur, ſane, &c. Nam aperte dicit agi Mucij ſen-
ad ancillam conſequendam, ſed ipſe dicit rei vindicatione. quod tentiam. Cõt.
non placet: quia ſi rei vindicatione ageret, aut eſt precium em-
ptoris ſolutum, & ſic agi non poreſt: aut ſi peculiare vel nul-

J Et ita ſcri-

lum, erit in emptoris arbitrio offere precium; vt ſi man l aui-
genter. . ij at hîc dicit in venditoris eſſe arbitrio. Accvs.
JContrarias actiones. Nam repugnat rei emptæ precium pr-
ſtare, & rem emptam reſtituere. CVrAC.
m Mancipium actionem mandati.
n Precium. ſ actione ex vendito.

PRO SOCIO.

Hac actio dicitur pro ſocio, quod plerumque detur de eoo quod
geſſit ſocius pro ſocio. l.actione. S. ſi poſt ff.eod. Hec actio eſt vltre
citréque directa, bona fidei, & famoſa, recipit vſuras ex mora. Socius
eſt, qui indiuise agit. Aſconius 3. Verrina. Societas eſt communio pro
indiuiſo, re, verbis, aut conſenſu contracta. CVIAc.
C Ocietatem. CASVS. Titius cum Seio contraxit ſocietatem
s erieiues praſeoperam seius peeumiamex lucrun eſe.
cõmune, an ſic cõtrahi poſſit ſocietas, quœritur? Dicitur quod ſic.
oJ Pecuniam in communi cauſa. a:
p Obtinuit. quia ſepe opera alicuius pro pecunia valet:vt Inſti-
tut.eod. S.j. & ſi partes adiect non fuerint, quales in lucro &

damno ſpectantur:vt ffeod.l ſi non fuerint. Sed