DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0555
10o5 De heredita vel act vend. Titxxxix. 1oo6
intereſt:l. ſi quis affirmauerit ff.de dolo.CvraC.
a Suo ordine. libello dato, & actione ex vendito, vel negotio-
rum geſtorumevt ffeod. lLijS ſiue & de procura l. licet. Sea.
b V ſatis tibi detur, de ſuſcipiendis actionibus, vel de ſeruan-
do indemnem: ſic & ffa de iudi..in omnibus. quæ eſt contrà. 2.
Aliidicunsquodhoe non petitur ex iuſta cauſa., Tu die, quod
peti tur hîc ſatiſdari, ſci-
licet cum fideiuſſore:
quod non poteſt: ſed
caueri de indemnitate
ſic:vt ibi.
Nam vt ſatis tibi de-
tur. Emptor compelle-
tur quidem cauere, id
eſt, repromittere. Sic
nihil obſtat l. xlv. ff. de
iudic. cuius nec eſt ſimi-
lis ſpecies: nam non ſa-
tiſdabit emptor, niſi ini-
tio ita conuenerit:l. pa-
la ffade contrahen empt.
CvIAC.
cS Comprehenſum. nec
natura contractus ea
eſt.
gComprehenſum. No-
n, minatim. CVIAC.
trans ha ini, d84 ooi. ſponte poreſt.
Vnde ad hanc vt S. do pact .l. ij.
legem addẽda e qNon poteſt. a à credi-
eſt ſubſcriptiO toribus: ſed à te ſic, eate-
a d leaao, nis, vt vel actionen ſu-
nem non fieri ſcipiat, vel quanti tua
inuito debito- intereſt preſtet:vt ff. de
re. Vide ſcript. dona. l. hereditatem ficeff.
ad l.1ſuprà de de log. j.l. apud Iulianum.
blis a ain S.heres. . Alij dicunt
aVide Guido¬ ſpeciale in donatione,
nem Papæ de- ſicut in fiſco:vt S od.l.j.
a.460. 3. Vel dic, à creditoribus
non, ſed à te ſic, etiam
præcise: vt ffde no. ope.
nun. l. ſtipul. S. ſine. Vel
refert conuenerit, vt ſa-
tisfaciat, vel vt reſpon-
deat creditoribus. In
primo caſu non cogatur
ſuſcipere iudicium, in
ſecundo ſic.
Ominis. CASVS.
Inuito, vel igno-
rante debitore meo, ius,
quod in eo habeo, di-
ſtrahere poſſum.
cui hereditatem venundediſti,
tu experiaris ſuo ordine ?. Nam
vt ſatis tibi detur b a, ſerô deſi-
deras: quoniam eo tempore, quo
venundabatur hereditas, hoc
non eſt comprehenſum g.
Quamuis enim ea lege emerit,
vt creditoribus hereditariis ſa-
tisfaciat: excipere tamen actio-
nes hereditarias inuitus cogi d
non poteſt.
Actionem ſuam poteſt quis cede-
re contra inuitum, & ignorantem
debitorem. BALD. & SALYC.
III.Imp. ALEXAND.A. Timotheo.
VOminis venditio etiam
Ngnorante, vel inuito co,
aduersus quem actiones man-
dantur, contrahi ſolet.
Deceptus in contractu dolo ad-
uerſari, non cogitur adimplere cõ-
tractum.BALD. & SALYC.
IV. Idem A. Diogeni.
Vi nondum certus de
quãtitate hereditatis é, per-
ſuadente emptore quaſi exi-
guam quantitatem l eam ven-
didit: bonæ fidei iudicio con-
ueniril, vt res tradat y, vel
actiones mandet, non compel-
litur. (nam) ſuo quoque iure
eorum perſecutionem ha-
betlS.
Emptor hereditatis mandatis
actionibus habet directas, quas con-
Mptor.) CAS VS. Si emiſti ab herede hereditatem ſibi de-
latam: ſi heres cedit tibi actiones, habes vtiles, & exerci-
tium directarum actionum: ſi non cedit, habes vtiles actiones
ſine omni ceſſione.
cipit in perſonam mandantis: ſed
non mandatis actionibus habet
vtiles. BALD.
v. Idem A. Oneſimo*.
Elpror e hereditatis, acto-
nibus mandatis , eo iu-
re vti debetn, quo is, cuius per-
ſona fungitur: quamuis vti-
les B etiam aduersûs debitores
he reditarios actiones e empto-
ri tribui placuit.
Poſterior in titulo, ſed prior in
poſſeſſione, priori in dominio præfer-
tur. BALD. Vel ſic:Ex ſola vẽdi-
tione hereditatis dominium rerum
poſſeſſarum nõ transfertur: ideô nõ
prohibetur illas alteri vendere, &
tradere, licet teneatur priori em-
ptori ad intereſſe. SAL. Vel ſic:
Venditor antequan tradat, eſt do-
minus. & ideô alteri vẽdendo, &
tradẽdo transfert dominium: & ſic
ſecundus emptor in eo erit potior,
quam primus. concor.l. quotiens.
S. de rei vind. PAV.DE CASTR.
VI. Idem A. Pomponio.
Vi tibi hereditatem ven-
QVlt ane puan e lere.
ditaria traderetp, dominus
earum perſeuerauit : & id-
eô r vendendo eas aliis, domi-
nium transferre potuir. Sed quo-
niam contractus fidem fregit: ex
empto actione conuentus,
quanti tua intereſt, preſtare ſ
cogeturf.
Emptor. Vide ſeripta
ad tit. dexix. Fr. Vlp. CVE.
m Mandatis. ſcilicet
directis: nam vtiles ha-
bet ſine ceſſione ex na-
tura cõtractus, vt j. ſub-
iicit, in directis ergo eſt
procurator in rẽ ſuam-
6 Mandatis. Ceſſis.
CVIAC.
n JEo iure vti debet Di-
rectas habet actiones ex
ceſſione: quas & ſibi ce-
di petet. CVIAC.
n Fungitur. agit ergo
directa nomine man-
dantis. nec enim ſepa-
rata eſt à mandante: vt
ff. pro ſocio iij. & de pe-
cu. l. quis ergo caſus. Vnde
etiam poſt ceſſionem
poreſt venditor agere,
niſi in tribus caſibus:vt
J. de noud l. iij.
Item qu poterant
venditori exceptiones
nocere, & iſti noceant.
5 Item ceſſione facta
direct, an ſtatim vtilis
deficiat? Reſpond. Io.
non: & ſie competit vti-
lis, & directa: nec ſunt
duæ, ſed vna duas ha-
bens qualitates, alteram
iure contractus, alteram
iure ceſſionis.2. Alij di-
cunt, ſtatim annihilari
vtilem, facta ceſſione di-
rectæ quamcumque ta-
men exerceat, puto eu;
ſecundûm Ioan. iurare
de calumnia, cum ſit
principalis perſona &
ſuum negotium gerat:
vtS. de procur. l. qui ſti-
perdia,. Ali diſtin-
guunt, an vtilem inten-
tet, vel directam.
fNominis venditio. id eſt, actionis venditio:fit etiam ignoran-
te debitore, vel inuito, cuius nomen venditur: ſiue puré debeat,
ſiue non: vt hic. de dona.l. ij. & ff. eod. l. nomina eorum. Se-
cus P eſt in delegatione, qu fit conſentiente demûm debitore:
vt j.de noua.l.j. Quod ideô eſt,vt dicunt, quia ibi nullæ reliquæ
te debitore, & actiones penes delegantem remanent. Tu dic clarius, cquod de-
etiã inuiton legatio fit per nouationem, nouatio per ſtipulationem:at ſtipu-
autẽ delegari. latio tantum à praeſente, & volente contrahitur:vt ff. de verbor.
eTu etiam dic obligl. jin princip.
dleualona Vi Cas vs Erat hereditas mihl delataidicebas eam nõ eſſe
ae bonamvnde vel minori pretio eam tibi vendidivel cum
citur, niſi pra- non eſſem venditurus, dolo induxiſti me ad vendendum:ſi non
ſente, ac pro¬ tradidi, an tradere compellendus ſim, quœritur? Reſpond. quod
mittente debi non: ſed ſi tradidi, repetam, & à quolibet poſſidente res heredita-
tore:ldelegare: rias perſequi porero.
f de nouatont g ZQui nondum certus ſecus ſi certus:vtff de act emptl. j in fin.
dIncerti de he Sed nonne ſemper d videtur certus:vt j. de reſcin, vendl.quiſquis.
reditatis quã- quæ eſt contrà. Solu. ſpeciale in hereditate:vt ff de reg.iurl. qui
titate, ipaã he in alterius.
teditatem ple-h JQuantitatem. ſcilicet contineat hereditas.
uuue com y Et die dolot dante cauſam contractui& ſic ipſo iure non va
e Dolo dante let. Vel incidente: & tunc actione ex eo cõtractu, vel exceptio-
cauſam cõtra- ne purgatur:vt hic, & ffde dol o l ſi quis affirmauerit. in princip, &
tui, cõtractus de actio empt. l. Iulianus.S. ſi venditor. & S.per cõtrarium. Et diſtin-
Pſ iure non gue hic, vt diximus S ex quib cau. ma l. in contractibus.
t Dolus ini. Conueniri. id eſt, conuentus. .....
des in contra. JVt res tradat. Quia dolus dedit cauſam contractui. Vide ſcri-
ctu, actione ex pra hîc, & ad tit. de reſcin. vend. CVIAc.
eo conit que ſunt in hereditate, vel actione de do-
vel exceptione lo, ſiſtradidit, vel dolus dedit causã: vel petitione hereditatis, vel
purgatur. rei vindicatione ab extraneis poſſidentibus res hereditarias.
lJ Habet. ſcilicet venditor.
d’Perſecutionem habet. Id eſt, vindicationem. Hoc ita, ſi aliàs
venditurus non erat: ſed ſi vendituro perſuaſit, vt minori pretio
venderet, valet vendit io, ſed venditori datur actio in id, quod
Codex.
b Nomen vẽdi
poteſt, ignorã-
Item huiuſmodi ceſſio inutilis videtur, cûm & ſine ceſſione
detur vtilis: vt hîc ſubiicit, & ff-de pact. l ſi ci emptore. & ffde pe.
here l. ei qui & S. de act. & oblig. lnominibus. & lſi à creditore. &
j de leg.lex legato niſi actiones facto heredis vendentis ſint que-
ſitæ: quo caſu neceſſaria eſt ceſſio, vt in Trebellianica reſtitutio-
ne:vt ff ad Trebel. l ſi heres pecuniam.
8SJ Quamuis vtiles. ine ceſſione habet vtiles. CvrAc.
o Actiones etiam ſine ceſſione. Et nota, aduersus debitores. Idẽ
tamen puto aduersus poſſeſſores ſingularium rerum illius he-
reditatis, dummodô non contra venditorem, qui vtique domi-
nus remanſit:vt j.l. proxi. & poſſet agendo præferri emptoriniſi
in tribus caſibus:vt dixi.
Quid autem ſi ego à Titio, tu à me emiſti hereditatem: au
vterque noſtrum, an prior tantûm habet vtiles actiones?Et die,
quod vltimus emptor.
Vi tibi. CASVS. Hereditatem mihi vendidiſti: ſi non
tradidiſti, adhuc dominus perſeueras: ſed ſi alij vendi-
diſti, quod potuiſti, actione ex empto ad intereſſe mihi tene-
beris.
5 Coniunge liij j. de his qui à non domine manum. CVrAC.
p Traderet. quod facere debet, ſi poteſt: alioquin nihilominus
cedere debet earum rerum perſecutionemvt ff.eod. l. ij. S. per-
ueniſſe.
qV Perſeuerauit. vt j. de actempt.l ſi ancillam & lſi pater. & j.
de his qui à non dominol qui tibi. & ffade act empt. l Quintus. S.
de rel vind.l quotiens. & l. ſeruum.
qPerſeuerauit.vt & S. de pactl traditionibus. & vſucapionibus
dominia transferuntur, & non nudis pactis.
r Et ideo. bona ratio eſt: vt ff. de acquiren. rerum do. l. tra
diti...1.-.
Sed hoc qualiter,eûm vtilis competebat emptori? Reſpond.
vt S. l.proxi.
ſ Praſtare. Nota pro opinione Ioan, contra M. vt vendi-
tor prſtando intereſſe liberetur: vt j. de act. empt. l. ſi tra-
ditio..
11
4 ADDr
intereſt:l. ſi quis affirmauerit ff.de dolo.CvraC.
a Suo ordine. libello dato, & actione ex vendito, vel negotio-
rum geſtorumevt ffeod. lLijS ſiue & de procura l. licet. Sea.
b V ſatis tibi detur, de ſuſcipiendis actionibus, vel de ſeruan-
do indemnem: ſic & ffa de iudi..in omnibus. quæ eſt contrà. 2.
Aliidicunsquodhoe non petitur ex iuſta cauſa., Tu die, quod
peti tur hîc ſatiſdari, ſci-
licet cum fideiuſſore:
quod non poteſt: ſed
caueri de indemnitate
ſic:vt ibi.
Nam vt ſatis tibi de-
tur. Emptor compelle-
tur quidem cauere, id
eſt, repromittere. Sic
nihil obſtat l. xlv. ff. de
iudic. cuius nec eſt ſimi-
lis ſpecies: nam non ſa-
tiſdabit emptor, niſi ini-
tio ita conuenerit:l. pa-
la ffade contrahen empt.
CvIAC.
cS Comprehenſum. nec
natura contractus ea
eſt.
gComprehenſum. No-
n, minatim. CVIAC.
trans ha ini, d84 ooi. ſponte poreſt.
Vnde ad hanc vt S. do pact .l. ij.
legem addẽda e qNon poteſt. a à credi-
eſt ſubſcriptiO toribus: ſed à te ſic, eate-
a d leaao, nis, vt vel actionen ſu-
nem non fieri ſcipiat, vel quanti tua
inuito debito- intereſt preſtet:vt ff. de
re. Vide ſcript. dona. l. hereditatem ficeff.
ad l.1ſuprà de de log. j.l. apud Iulianum.
blis a ain S.heres. . Alij dicunt
aVide Guido¬ ſpeciale in donatione,
nem Papæ de- ſicut in fiſco:vt S od.l.j.
a.460. 3. Vel dic, à creditoribus
non, ſed à te ſic, etiam
præcise: vt ffde no. ope.
nun. l. ſtipul. S. ſine. Vel
refert conuenerit, vt ſa-
tisfaciat, vel vt reſpon-
deat creditoribus. In
primo caſu non cogatur
ſuſcipere iudicium, in
ſecundo ſic.
Ominis. CASVS.
Inuito, vel igno-
rante debitore meo, ius,
quod in eo habeo, di-
ſtrahere poſſum.
cui hereditatem venundediſti,
tu experiaris ſuo ordine ?. Nam
vt ſatis tibi detur b a, ſerô deſi-
deras: quoniam eo tempore, quo
venundabatur hereditas, hoc
non eſt comprehenſum g.
Quamuis enim ea lege emerit,
vt creditoribus hereditariis ſa-
tisfaciat: excipere tamen actio-
nes hereditarias inuitus cogi d
non poteſt.
Actionem ſuam poteſt quis cede-
re contra inuitum, & ignorantem
debitorem. BALD. & SALYC.
III.Imp. ALEXAND.A. Timotheo.
VOminis venditio etiam
Ngnorante, vel inuito co,
aduersus quem actiones man-
dantur, contrahi ſolet.
Deceptus in contractu dolo ad-
uerſari, non cogitur adimplere cõ-
tractum.BALD. & SALYC.
IV. Idem A. Diogeni.
Vi nondum certus de
quãtitate hereditatis é, per-
ſuadente emptore quaſi exi-
guam quantitatem l eam ven-
didit: bonæ fidei iudicio con-
ueniril, vt res tradat y, vel
actiones mandet, non compel-
litur. (nam) ſuo quoque iure
eorum perſecutionem ha-
betlS.
Emptor hereditatis mandatis
actionibus habet directas, quas con-
Mptor.) CAS VS. Si emiſti ab herede hereditatem ſibi de-
latam: ſi heres cedit tibi actiones, habes vtiles, & exerci-
tium directarum actionum: ſi non cedit, habes vtiles actiones
ſine omni ceſſione.
cipit in perſonam mandantis: ſed
non mandatis actionibus habet
vtiles. BALD.
v. Idem A. Oneſimo*.
Elpror e hereditatis, acto-
nibus mandatis , eo iu-
re vti debetn, quo is, cuius per-
ſona fungitur: quamuis vti-
les B etiam aduersûs debitores
he reditarios actiones e empto-
ri tribui placuit.
Poſterior in titulo, ſed prior in
poſſeſſione, priori in dominio præfer-
tur. BALD. Vel ſic:Ex ſola vẽdi-
tione hereditatis dominium rerum
poſſeſſarum nõ transfertur: ideô nõ
prohibetur illas alteri vendere, &
tradere, licet teneatur priori em-
ptori ad intereſſe. SAL. Vel ſic:
Venditor antequan tradat, eſt do-
minus. & ideô alteri vẽdendo, &
tradẽdo transfert dominium: & ſic
ſecundus emptor in eo erit potior,
quam primus. concor.l. quotiens.
S. de rei vind. PAV.DE CASTR.
VI. Idem A. Pomponio.
Vi tibi hereditatem ven-
QVlt ane puan e lere.
ditaria traderetp, dominus
earum perſeuerauit : & id-
eô r vendendo eas aliis, domi-
nium transferre potuir. Sed quo-
niam contractus fidem fregit: ex
empto actione conuentus,
quanti tua intereſt, preſtare ſ
cogeturf.
Emptor. Vide ſeripta
ad tit. dexix. Fr. Vlp. CVE.
m Mandatis. ſcilicet
directis: nam vtiles ha-
bet ſine ceſſione ex na-
tura cõtractus, vt j. ſub-
iicit, in directis ergo eſt
procurator in rẽ ſuam-
6 Mandatis. Ceſſis.
CVIAC.
n JEo iure vti debet Di-
rectas habet actiones ex
ceſſione: quas & ſibi ce-
di petet. CVIAC.
n Fungitur. agit ergo
directa nomine man-
dantis. nec enim ſepa-
rata eſt à mandante: vt
ff. pro ſocio iij. & de pe-
cu. l. quis ergo caſus. Vnde
etiam poſt ceſſionem
poreſt venditor agere,
niſi in tribus caſibus:vt
J. de noud l. iij.
Item qu poterant
venditori exceptiones
nocere, & iſti noceant.
5 Item ceſſione facta
direct, an ſtatim vtilis
deficiat? Reſpond. Io.
non: & ſie competit vti-
lis, & directa: nec ſunt
duæ, ſed vna duas ha-
bens qualitates, alteram
iure contractus, alteram
iure ceſſionis.2. Alij di-
cunt, ſtatim annihilari
vtilem, facta ceſſione di-
rectæ quamcumque ta-
men exerceat, puto eu;
ſecundûm Ioan. iurare
de calumnia, cum ſit
principalis perſona &
ſuum negotium gerat:
vtS. de procur. l. qui ſti-
perdia,. Ali diſtin-
guunt, an vtilem inten-
tet, vel directam.
fNominis venditio. id eſt, actionis venditio:fit etiam ignoran-
te debitore, vel inuito, cuius nomen venditur: ſiue puré debeat,
ſiue non: vt hic. de dona.l. ij. & ff. eod. l. nomina eorum. Se-
cus P eſt in delegatione, qu fit conſentiente demûm debitore:
vt j.de noua.l.j. Quod ideô eſt,vt dicunt, quia ibi nullæ reliquæ
te debitore, & actiones penes delegantem remanent. Tu dic clarius, cquod de-
etiã inuiton legatio fit per nouationem, nouatio per ſtipulationem:at ſtipu-
autẽ delegari. latio tantum à praeſente, & volente contrahitur:vt ff. de verbor.
eTu etiam dic obligl. jin princip.
dleualona Vi Cas vs Erat hereditas mihl delataidicebas eam nõ eſſe
ae bonamvnde vel minori pretio eam tibi vendidivel cum
citur, niſi pra- non eſſem venditurus, dolo induxiſti me ad vendendum:ſi non
ſente, ac pro¬ tradidi, an tradere compellendus ſim, quœritur? Reſpond. quod
mittente debi non: ſed ſi tradidi, repetam, & à quolibet poſſidente res heredita-
tore:ldelegare: rias perſequi porero.
f de nouatont g ZQui nondum certus ſecus ſi certus:vtff de act emptl. j in fin.
dIncerti de he Sed nonne ſemper d videtur certus:vt j. de reſcin, vendl.quiſquis.
reditatis quã- quæ eſt contrà. Solu. ſpeciale in hereditate:vt ff de reg.iurl. qui
titate, ipaã he in alterius.
teditatem ple-h JQuantitatem. ſcilicet contineat hereditas.
uuue com y Et die dolot dante cauſam contractui& ſic ipſo iure non va
e Dolo dante let. Vel incidente: & tunc actione ex eo cõtractu, vel exceptio-
cauſam cõtra- ne purgatur:vt hic, & ffde dol o l ſi quis affirmauerit. in princip, &
tui, cõtractus de actio empt. l. Iulianus.S. ſi venditor. & S.per cõtrarium. Et diſtin-
Pſ iure non gue hic, vt diximus S ex quib cau. ma l. in contractibus.
t Dolus ini. Conueniri. id eſt, conuentus. .....
des in contra. JVt res tradat. Quia dolus dedit cauſam contractui. Vide ſcri-
ctu, actione ex pra hîc, & ad tit. de reſcin. vend. CVIAc.
eo conit que ſunt in hereditate, vel actione de do-
vel exceptione lo, ſiſtradidit, vel dolus dedit causã: vel petitione hereditatis, vel
purgatur. rei vindicatione ab extraneis poſſidentibus res hereditarias.
lJ Habet. ſcilicet venditor.
d’Perſecutionem habet. Id eſt, vindicationem. Hoc ita, ſi aliàs
venditurus non erat: ſed ſi vendituro perſuaſit, vt minori pretio
venderet, valet vendit io, ſed venditori datur actio in id, quod
Codex.
b Nomen vẽdi
poteſt, ignorã-
Item huiuſmodi ceſſio inutilis videtur, cûm & ſine ceſſione
detur vtilis: vt hîc ſubiicit, & ff-de pact. l ſi ci emptore. & ffde pe.
here l. ei qui & S. de act. & oblig. lnominibus. & lſi à creditore. &
j de leg.lex legato niſi actiones facto heredis vendentis ſint que-
ſitæ: quo caſu neceſſaria eſt ceſſio, vt in Trebellianica reſtitutio-
ne:vt ff ad Trebel. l ſi heres pecuniam.
8SJ Quamuis vtiles. ine ceſſione habet vtiles. CvrAc.
o Actiones etiam ſine ceſſione. Et nota, aduersus debitores. Idẽ
tamen puto aduersus poſſeſſores ſingularium rerum illius he-
reditatis, dummodô non contra venditorem, qui vtique domi-
nus remanſit:vt j.l. proxi. & poſſet agendo præferri emptoriniſi
in tribus caſibus:vt dixi.
Quid autem ſi ego à Titio, tu à me emiſti hereditatem: au
vterque noſtrum, an prior tantûm habet vtiles actiones?Et die,
quod vltimus emptor.
Vi tibi. CASVS. Hereditatem mihi vendidiſti: ſi non
tradidiſti, adhuc dominus perſeueras: ſed ſi alij vendi-
diſti, quod potuiſti, actione ex empto ad intereſſe mihi tene-
beris.
5 Coniunge liij j. de his qui à non domine manum. CVrAC.
p Traderet. quod facere debet, ſi poteſt: alioquin nihilominus
cedere debet earum rerum perſecutionemvt ff.eod. l. ij. S. per-
ueniſſe.
qV Perſeuerauit. vt j. de actempt.l ſi ancillam & lſi pater. & j.
de his qui à non dominol qui tibi. & ffade act empt. l Quintus. S.
de rel vind.l quotiens. & l. ſeruum.
qPerſeuerauit.vt & S. de pactl traditionibus. & vſucapionibus
dominia transferuntur, & non nudis pactis.
r Et ideo. bona ratio eſt: vt ff. de acquiren. rerum do. l. tra
diti...1.-.
Sed hoc qualiter,eûm vtilis competebat emptori? Reſpond.
vt S. l.proxi.
ſ Praſtare. Nota pro opinione Ioan, contra M. vt vendi-
tor prſtando intereſſe liberetur: vt j. de act. empt. l. ſi tra-
ditio..
11
4 ADDr