DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0643
De iure dotium. Tit xij.
ſemus: ſiue ſcripta fuerint, ſiue
non, etiam ſi ſtipulatio? y in
pollicitatione rerum dotalium
minime fuerit ſubſecuta. Dat.
Ralen. Mart. Conſtantinop. Fe-
lice & Tauro Coss.
Pater ſimpliciter dotando filiã
non exprimendo de quo patrimo-
nio, videtur dotaſſe de proprio pa-
trimonio ipſius patris. ſi verô ex-
preſſit quod dotabat de proprio pa-
trimonio & filiæ: tunc ſi eſt ſoluen-
do, intelligitur dotuſſe de proprio. ſi
verô non eſt ſoluendo, intelligitur
dotſſe de patrimonio filiæ. h. d.iſta
l ſingul. & vnica, & vna de quin-
quaginta deciſionibus Iuſtiniani.
BALD.
VI1. Imp. IVSTINIAN. A. Ioanni P.P.
l pater dotẽ pro filia ſimpli-
Sl er s de derire, vel pror
filio ante nuptias donationem
fecerit d, habeat autẽ filius vel
in poteſtate conſtitutus, vel for-
te emancipatus res maternas, vel
ex alio modo tales, quæ acqui-
ſitionem effugiunte, quarum
vſusfructus ſolus apud patrem
remanet, vel quocunque modo
poterat quaſdam actiones con-
tra patrem habere : dubitaba-
tur apud veteres, vtrûmne vide-
retur pater ex ipſo debito, dotis
vel ante nuptias donationis fe-
ciſſe promiſſionem vel donatio-
nem, vt ſeſe ab huiuſmodi ne-
xu liberarer:an debitum quidem
remaneret in ſua natura, libera-
litas autem paterna dotem vel
ante nuptias donationem dare
ſuggeſſiſlet. Et in tali dubitatio-
ne multa pars legumlator ſeſe
diuiſit: alio etiam incremento
huiuſmodi quaeſtioni addito, ſi
fortè dixerit in inſtrumento do-
tali, ex rebus paternis & mater-
nis dotem vel ante nuptias do-
nationem dare: vtrûm pro dimi-
dia parte videatur datio vel pro-
miſſio facta eſſe, an pro rata
portiones vtriuſque ſubſtãtie.
Vtramque igitur dubitationem
certo fini tradentes, ſancimus, ſi
quidem nihil addendum exiſti-
mauerit, ſed ſimpliciter dotem
vel ante nuptias donationẽ de-
derit, vel promiſerit: ex ſua libe-
ralitate h hoc feciſſe intelligi,
debito in ſua figura remanente.
Neq; enim leges incognitæ sút,
quibus cautum eſt, omninô pa-
ternum eſſe officium, dotem
vel ante nuptias donationẽ pro
ſua dare progenie. Liberalitas
itaque talis remaneat vera l &
irreuocabilis, vt puro nomine
& liberalitas & debit ſuam ſe-
quantur fortunam. Vbi autem
ex rebus tam ſuis, quam mater-
nis , vel aliis, que non acqui-
runtur, vel ex ſuis debitis dixe-
rit ſe feciſſe huiuſmodi liberali-
tates:tunc ſi quidem penitus in-
opia * tentus eſt: ex illis videri
rebus dotẽ vel ante nuptias do-
nationem eſſe datam, quæad fi-
lios vel filias pertinentn. Si ve-
rô & ipſe ſubſtãtiam idoneam o
poſſidet: in hoc caſu quaſi de
ſuo patrimonio dotem vel ante
nuptias donationem dediſſe in-
telligatur P. Poterat d enim ſe-
cundûm ſuas vires, dotem pro
filia, vel ante nuptias donatio-
nem pro filio dare, & conſenti-
re r filiis ſuis, quãdo voluerint,
partem, vel forte totam ſuã ſub-
ſtantiam quam habent, paternæ
liberalitatis pro dote, vel ante
nuptias donatione aggregare: vt
reuera appareat quid ipſe velit
dare, & quid de ſubſtantia filio-
rum proficiſcatur: nedum effuſo
ſermone ſeſe iactet, in prom-
ptum incidat ſui periculumt.
Dat. Ral. Nouemb. Lampadio &
Oreſte Coss.
DE IVRE
TITVL
DOTIV M.
VS XII.
DOeuie quia s addu contraberetur dotis obligatio Nune tractare incipit de iure
dotium, id eſt, de cauſa, conditione, natura dotium, vel de dotibus: & recte in
Digeſtis ſtatim initio eiuſdem tituli ſcribitur, Dotis cauſam eſſe perpetuã, quod voto
eius qui dat, ita contrahatur, vt ſemper apud maritum ſit, quibus verbis ſignifica-
tur ex dotis cau ſa dominium adquiri marito. Nec enim cauſa contractuum tẽpora-
riæ, veluti locationis, commodati, pignoris, dominium mutant, ſed cauſa perpetuæ,
veluti, emptionis, donationis, dotis. Et quod ſequitur, l. 2. ff eod. Reipub. intereſſe mu-
lieres dotes ſuas ſaluas habere propter quas nubere poſſint, & vt ſignificat l.inte-
reſtff de reb.auct. iud. poil. qua ex eodem libro ſumpta eſt: non maiores tantum
12annis, ſed etiam minoros, vt atate permittente nubere poſſint, & videtur, in ea
pro ſolidum Paulus ſcripſiſſe ſuam dotem, errorem vero illum eſſe creatum ex his
notis, SDM, qua vtrunque ſignificant:id ver eo pertinet, vt intelligatur dotis cau-
ſam eſſe priuilegiariam, fauorabilem atque pracipuam, fauorẽ certe addidit ei om-
nium maximum Imp. Iuſtinianus, fauore, quod olim habuit inter creditores chiro-
grapharios, eodem quoque dato inter hypothecarios, primum in rebus ipſis dotali-
bus, deinde in cateris etiam mariti rebus. CvIac.
Vbi cõſtitutio dotis incipit à pro¬de euictione nõ agitur, niſi res aſti-
miſſione, re euicta poteſt agi de eui-
ctione ſed vbi incipit à traditione:
matn ſit dat, vel dolus dãtis dotẽ,
vel tradentis interceſſerit. BALD.
1182
gerat negotium, niſi
aliud probetur. argum.
ff de negot-geſt. l. Neſen-
nius. & ffde adminiſtra.
tut. l cum poſt mortem. S.
j. & de lega iij l. vxorem.
S. pater.
I5 Vera. non ficta, quod
pater iactet ſe dare de
ſuo, & de ſubſtantia fi-
liæ detur: vt infrà ead l.
in fine.
m Maternis. filio de-
latis.
n Pertinent. Sed hoc
quid prodeſt patri? nam
etſi hoc non prſume-
res, tamen non condem-
naretur pater, niſi in
quantum facere poteſt:
vt f de re iudicl. ſed hoc
ita. Reſp prodeſt, quia ſi
perueniat hoc caſu ad-
meliorẽ fortunam, non
poterit conueniri, cûm
iam ſolutum eſt mari-
to ſecus autem ſi de ſuo
preſumeres eum pro-
miſiſſe.
0 Idoneam. ſcilicet
tãtam vel talem ex qua
commodè poterat hanc
dotem pro filia dare. &
accipe commodè, id eſt,
ſecundûm dignitatem &
facultatem ſuam: vt ff.
de verborum ſignific.l. ne-
pos Proculo. & ff de iure
dot. l.quaro. Sed in caſu
ſuperiori indiſtincté vi-
detur teneri de ſuo da-
re, quando ſcilicet ſim-
pliciter promiſit. ſed &
ibi puto quod ſecun-
dûm menſuram ſubſtã-
tiæ ſuæ teneatur: ſuper-
fluum verô de bonis fi-
lij & filiæ intelligatur
promiſſum. nec enim
veriſimile eſt, quod vl-
tra ſe obligauerit pater.
argum. ff de vſu. l ſi ſti-
pulatus. ſed forté fauo-
re dotis poreſt hie dici
contrarium: quia hœc
lex videtur velle no-
tare differentiam inter
primum & ſecundum
caſum.
p S Intelligitur. ſcilicet
totum.
qPoterat. ratio v¬
triuſque.
rConſentire. repete, &
poterat, &c.
ſ Liberalitatiid eſt, ei
quod pater dedit.
t Periculum & ſic qui
ſe iactauit, ſe obligat.
ſic ff. de ſerui. vrb. prad.
l ſi arbore. i. penultim.
& ff de regul. iur. l. in
ambiguis. Argum. con-
tra. ffade contrahend. ent-
ptio.l ea que.
DE IVRE
dotium.
De a dotis promiſſione.
& de priuilegiis circa
promiſſionem dotis com-
petentibus dictum eſt: ſe-
uitur videre de iure do-
tium, id eſt, de iure quod
circa dotes promiſſas &
prastitas eſt inductum.
Azo.
Euicta
ſemus: ſiue ſcripta fuerint, ſiue
non, etiam ſi ſtipulatio? y in
pollicitatione rerum dotalium
minime fuerit ſubſecuta. Dat.
Ralen. Mart. Conſtantinop. Fe-
lice & Tauro Coss.
Pater ſimpliciter dotando filiã
non exprimendo de quo patrimo-
nio, videtur dotaſſe de proprio pa-
trimonio ipſius patris. ſi verô ex-
preſſit quod dotabat de proprio pa-
trimonio & filiæ: tunc ſi eſt ſoluen-
do, intelligitur dotuſſe de proprio. ſi
verô non eſt ſoluendo, intelligitur
dotſſe de patrimonio filiæ. h. d.iſta
l ſingul. & vnica, & vna de quin-
quaginta deciſionibus Iuſtiniani.
BALD.
VI1. Imp. IVSTINIAN. A. Ioanni P.P.
l pater dotẽ pro filia ſimpli-
Sl er s de derire, vel pror
filio ante nuptias donationem
fecerit d, habeat autẽ filius vel
in poteſtate conſtitutus, vel for-
te emancipatus res maternas, vel
ex alio modo tales, quæ acqui-
ſitionem effugiunte, quarum
vſusfructus ſolus apud patrem
remanet, vel quocunque modo
poterat quaſdam actiones con-
tra patrem habere : dubitaba-
tur apud veteres, vtrûmne vide-
retur pater ex ipſo debito, dotis
vel ante nuptias donationis fe-
ciſſe promiſſionem vel donatio-
nem, vt ſeſe ab huiuſmodi ne-
xu liberarer:an debitum quidem
remaneret in ſua natura, libera-
litas autem paterna dotem vel
ante nuptias donationem dare
ſuggeſſiſlet. Et in tali dubitatio-
ne multa pars legumlator ſeſe
diuiſit: alio etiam incremento
huiuſmodi quaeſtioni addito, ſi
fortè dixerit in inſtrumento do-
tali, ex rebus paternis & mater-
nis dotem vel ante nuptias do-
nationem dare: vtrûm pro dimi-
dia parte videatur datio vel pro-
miſſio facta eſſe, an pro rata
portiones vtriuſque ſubſtãtie.
Vtramque igitur dubitationem
certo fini tradentes, ſancimus, ſi
quidem nihil addendum exiſti-
mauerit, ſed ſimpliciter dotem
vel ante nuptias donationẽ de-
derit, vel promiſerit: ex ſua libe-
ralitate h hoc feciſſe intelligi,
debito in ſua figura remanente.
Neq; enim leges incognitæ sút,
quibus cautum eſt, omninô pa-
ternum eſſe officium, dotem
vel ante nuptias donationẽ pro
ſua dare progenie. Liberalitas
itaque talis remaneat vera l &
irreuocabilis, vt puro nomine
& liberalitas & debit ſuam ſe-
quantur fortunam. Vbi autem
ex rebus tam ſuis, quam mater-
nis , vel aliis, que non acqui-
runtur, vel ex ſuis debitis dixe-
rit ſe feciſſe huiuſmodi liberali-
tates:tunc ſi quidem penitus in-
opia * tentus eſt: ex illis videri
rebus dotẽ vel ante nuptias do-
nationem eſſe datam, quæad fi-
lios vel filias pertinentn. Si ve-
rô & ipſe ſubſtãtiam idoneam o
poſſidet: in hoc caſu quaſi de
ſuo patrimonio dotem vel ante
nuptias donationem dediſſe in-
telligatur P. Poterat d enim ſe-
cundûm ſuas vires, dotem pro
filia, vel ante nuptias donatio-
nem pro filio dare, & conſenti-
re r filiis ſuis, quãdo voluerint,
partem, vel forte totam ſuã ſub-
ſtantiam quam habent, paternæ
liberalitatis pro dote, vel ante
nuptias donatione aggregare: vt
reuera appareat quid ipſe velit
dare, & quid de ſubſtantia filio-
rum proficiſcatur: nedum effuſo
ſermone ſeſe iactet, in prom-
ptum incidat ſui periculumt.
Dat. Ral. Nouemb. Lampadio &
Oreſte Coss.
DE IVRE
TITVL
DOTIV M.
VS XII.
DOeuie quia s addu contraberetur dotis obligatio Nune tractare incipit de iure
dotium, id eſt, de cauſa, conditione, natura dotium, vel de dotibus: & recte in
Digeſtis ſtatim initio eiuſdem tituli ſcribitur, Dotis cauſam eſſe perpetuã, quod voto
eius qui dat, ita contrahatur, vt ſemper apud maritum ſit, quibus verbis ſignifica-
tur ex dotis cau ſa dominium adquiri marito. Nec enim cauſa contractuum tẽpora-
riæ, veluti locationis, commodati, pignoris, dominium mutant, ſed cauſa perpetuæ,
veluti, emptionis, donationis, dotis. Et quod ſequitur, l. 2. ff eod. Reipub. intereſſe mu-
lieres dotes ſuas ſaluas habere propter quas nubere poſſint, & vt ſignificat l.inte-
reſtff de reb.auct. iud. poil. qua ex eodem libro ſumpta eſt: non maiores tantum
12annis, ſed etiam minoros, vt atate permittente nubere poſſint, & videtur, in ea
pro ſolidum Paulus ſcripſiſſe ſuam dotem, errorem vero illum eſſe creatum ex his
notis, SDM, qua vtrunque ſignificant:id ver eo pertinet, vt intelligatur dotis cau-
ſam eſſe priuilegiariam, fauorabilem atque pracipuam, fauorẽ certe addidit ei om-
nium maximum Imp. Iuſtinianus, fauore, quod olim habuit inter creditores chiro-
grapharios, eodem quoque dato inter hypothecarios, primum in rebus ipſis dotali-
bus, deinde in cateris etiam mariti rebus. CvIac.
Vbi cõſtitutio dotis incipit à pro¬de euictione nõ agitur, niſi res aſti-
miſſione, re euicta poteſt agi de eui-
ctione ſed vbi incipit à traditione:
matn ſit dat, vel dolus dãtis dotẽ,
vel tradentis interceſſerit. BALD.
1182
gerat negotium, niſi
aliud probetur. argum.
ff de negot-geſt. l. Neſen-
nius. & ffde adminiſtra.
tut. l cum poſt mortem. S.
j. & de lega iij l. vxorem.
S. pater.
I5 Vera. non ficta, quod
pater iactet ſe dare de
ſuo, & de ſubſtantia fi-
liæ detur: vt infrà ead l.
in fine.
m Maternis. filio de-
latis.
n Pertinent. Sed hoc
quid prodeſt patri? nam
etſi hoc non prſume-
res, tamen non condem-
naretur pater, niſi in
quantum facere poteſt:
vt f de re iudicl. ſed hoc
ita. Reſp prodeſt, quia ſi
perueniat hoc caſu ad-
meliorẽ fortunam, non
poterit conueniri, cûm
iam ſolutum eſt mari-
to ſecus autem ſi de ſuo
preſumeres eum pro-
miſiſſe.
0 Idoneam. ſcilicet
tãtam vel talem ex qua
commodè poterat hanc
dotem pro filia dare. &
accipe commodè, id eſt,
ſecundûm dignitatem &
facultatem ſuam: vt ff.
de verborum ſignific.l. ne-
pos Proculo. & ff de iure
dot. l.quaro. Sed in caſu
ſuperiori indiſtincté vi-
detur teneri de ſuo da-
re, quando ſcilicet ſim-
pliciter promiſit. ſed &
ibi puto quod ſecun-
dûm menſuram ſubſtã-
tiæ ſuæ teneatur: ſuper-
fluum verô de bonis fi-
lij & filiæ intelligatur
promiſſum. nec enim
veriſimile eſt, quod vl-
tra ſe obligauerit pater.
argum. ff de vſu. l ſi ſti-
pulatus. ſed forté fauo-
re dotis poreſt hie dici
contrarium: quia hœc
lex videtur velle no-
tare differentiam inter
primum & ſecundum
caſum.
p S Intelligitur. ſcilicet
totum.
qPoterat. ratio v¬
triuſque.
rConſentire. repete, &
poterat, &c.
ſ Liberalitatiid eſt, ei
quod pater dedit.
t Periculum & ſic qui
ſe iactauit, ſe obligat.
ſic ff. de ſerui. vrb. prad.
l ſi arbore. i. penultim.
& ff de regul. iur. l. in
ambiguis. Argum. con-
tra. ffade contrahend. ent-
ptio.l ea que.
DE IVRE
dotium.
De a dotis promiſſione.
& de priuilegiis circa
promiſſionem dotis com-
petentibus dictum eſt: ſe-
uitur videre de iure do-
tium, id eſt, de iure quod
circa dotes promiſſas &
prastitas eſt inductum.
Azo.
Euicta