DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0664
a Donttio,
matrimonio
1223
a Munita, id eſt, con-
firmata morte donan-
tis. Vel ideo dicit, qua-
tenus, propter legẽ Fal-
cidiam, qua eã minuit:
vt j. ad legem Falcid. l. in
donationibus.
b Pati poteſt. id eſt,
mulier petet ab heredi-
bus mariti. vtf de dona.
inter vir. & vxorb ſi quis
vxori. J Sed contra S de
donn. ante nup.l.j. ij. re-
ſponſo. Sol. ibi a diuortio
er diuottiun ſolutum fuit matrimo-
ſoluto, tacite nium: hic morte. 2. vel
reuocatur:per ſbi non interuenit ſcri-
mortem, tacr prura:hie ſic. J Item &
t cõfirmatur.
J Concor. Glo.
ſuper verbo, cõ-
feſſioni, in c.ſi
cautio. extra de
fide inſtru.
b Donatio in-
ter coniuges
morte confir-
matur, ſi tra-
ditio interue-
nit vera vel fi-
cta. v. Cepo-
lam in l.3. ibfr.
pro donato.
* al, omni de-
nique perſonæ.
Plures rei
principaliter
obligati eſſe
poſſunt pro
dote. Neque
obſtat infrà
cum fideiuſ-
ſores dotium
dentur, quia
ibi non erant
principaliter
obligati: Poſ-
ſunt duo rei
interuenire, at
nõ fideiuſſor.
c Donatio in-
ter coniuges
etiam fictavel
prespta mor-
te cõfirmatur,
vt & vera.
Prſumpta in
telligitur quo-
ties conſtante
matrimonio
maritus cõfi-
tetur ſe dotẽ
recepiſſe. Hu-
iuſmodi con-
feſſio praſumi
tur facta ani-
mo donandi,
& confirma-
tur morte,
juoniam con
feſſio receptio
nis vim habet
fictz traditio-
nis. larus 4.
ſent. S. donatio.
uaſt. 9.
Licet in in-
ſtrumẽto pri-
uato contine-
tur dotem ſo-
lutam eſſe, po-
teſt tamen of-
ferri exceptio
non numera-
te pecunie, ita
vt aduerſarius
probare tenea-
tur pecuniam
umeratam.
primum reſpon. eiuſdẽ
l.eſt tontra. quia dicit
quod ab initio valuit.
Sed ibi ante matrimo-
niú fuit facta donatio:
hic poſt. Item contra.
de dona. inter virũ &
vxorẽl. Papinianus. vbi
dicit tales donationes
non confirmari morte,
quæ per ſtipulationem
ſunt fact. Sed illud ac-
cipe quando poſt ſtipu-
lationem non fuit ſecu-
ta traditio aliqua, vele
aliud pro traditione ha-
beatur:hic ſic: quia ali-
quid vir animo donan-
di promiſit vxori, & hoc
accepto tulit ei poſtea,
& tunc ipſe in dotem
adſcripſit: ex quo da-
tum mulieri, & ab ea
poſtea in dotem traditſ
videtur. Vel ſolue vt ibi.
ACeVRSIVS.
N dotibus.. CASvS.
IE muiier promiſit do-
tem, nec tradidit, ſi ma-
ritus ſeripſit ſe dotem
recepiſſe: tam ipſe, quàm
heredes ſui poſſunt op-
ponere except. non nu.
do. intra annum poſt
ſolutionem matrimo-
nij, poſtea non. VI-
VIAN.
S Coninnge finem l.14.
ſuprà de non num. pecun.
Vide not.adS. 1. d.l. 14.
CVIAC.
c JInſtrumentis. priua-
tis , non publicis: ne
ſit contra ei quod dixi-
mus ſupra eol. j. nam
hic dicit datas.
d Pollicitatio: ſolius
ſcilicet offerentis pro-
miſſio vt fde polli l. pa-
ctum. quæ ſufficit hoc
caſu, vt ſuprà de dotis
promiſſl. ad exactionem.
e J Heredes. ſcilicet vxo-
ris. AccvRS.
fJ Cuius morte. ſcilicet
mariti.
g5 Soceroid eſt, patre
Viri.
h Vel eius heredibus.
ſeilicet liceat opponere
exceptionem, ſed ſecun-
dum hoc errant omnes
Bononienſes, cum con-
fiteantur in inſtrumen-
to dotem accepiſſe &
ſie non valet: vt hac l.
dicitur. Sed dic quod &
ipſi renunciant exce-
ptioni non nu meratz
dotis, & tunc valet: a¬
lias non valeret talis
.V.
Codicis Liber quintus.
num tantu continuu à mor-
te mariti, vel mulieris, vel miſ-
ſione repudij computandum, ea
licentia detur. Dat. Ralen. Iun.
D.N. Iuſtiniano A.Il. CosS.
IN AVTHENT. DE
temp. non ſol pe ſuper dore.
S.generaliter. colla. vij. con-
ſtix.
Annus de quo in l. C.non corri-
gitur, quando ante bienniu matri-
monium ſoluitur. hoc primo. Quod
ſi durat vltra bienmum, & nõ ex-
cedit decennium, locus eſt querelæ
vſque ad tres menſes, & biennium
computatur in his annis. hoc ſecu-
do. Quod ſi matrimoni diſſoluatur
poſt decẽni, querela denegatur:hoc
tertio. Et minori currit hoc tẽpus,
ideo reſtitutio eſt neceſſaria. BAL.
Vodl locum habet, ſi in-
tra biennium ſoluatur ma-
trimonium. ſi autem vltra bien-
nium vſque ad decimum an-
num P extendatur: & ipſi n ma-
rito, & heredi eius intra tres
mẽſes querela permittitur. Sed
ſi decennium tranſcurrerit s: o¬
mnino querela denegatur, per-
miſſa reſtitutione in integrum
prfinita, & ſpecialiter ſi minor
ztas P interueniat.
qui incrementum doti dedit, &
durante matrimonio mortem
obiit: ab heredibus mariti, qua
tenus liberalitas interpoſita mu-
nita a eſt, peti poteſt b. PP.Non.
Decembr. Alexandro A. III. &
Dione Coss.
Exceptio non numeratæ dotis de.
bet opponi intra annum à die ma-
trimoni morte vel repudio diſſolu-
ti.BBALD.
III. Imp. IVSTINIANVS A.
MennaPP.P.
N dotibus, quas datas eſſe
dotalibus inſtrumentis s con-
ſcribi moris eſt, cûm adhuc nul-
la datio, ſed pollicitatio d tan-
tum ſubſecuta ſit, liceat non nu-
meratæ pecuni exceptionem
opponere y, nõ ſolú marito cõ-
tra vxorem, vel eius heredese,
morte mulieris vel repudio diſ-
ſoluto matrimonio, ſed etiã he-
redibus mariti cuius morte fdiſ-
ſolutum eſt matrimoniu: ſoce-
ro etiã, vel eius heredibus h, ſi
cum filio ſuo dotem ſuſcepiſſe
dotalibus inſtrumentis ſcriprum
ſit omnique perſone i, quã do-
tem ſuſcepiſſe vnàpcum marito
conſcribitur & eius ſimiliter he-
redibus: ita tamen, vt intra an-
DE DONATIONIBVS INTER VI-
rum & vxorem, à parentibus in liberos factis, &
de ratthabitione.
XVI.
Vaſtio de re vxoria multis partibus cõſtat, inter quas vna eſt de donationibus
QUaſtr adeaon s mrmen p pper quas eraut rotemtio dotis, & hant partem hie
tit. exequiturimque ſuperioris tituli l.2 pradicere occupauit cautionem dotis non
acceptæ factam vxori donandi animo, confir mari morte mariti, quod eſt ex S. C. ſiue
Oratione Seueri & Antonini, quæ & Cõſtitutio dicitur generali nomine l. 3 hoc ti.
qua ſi interueniat Falcidia, ita accipienda eſt, vt confirmetur donatio pro dodrante
tantum. d. l.2. & l.. hoc ti. Donatio enim inter maritos cõparatur donationi cau-
ſa mortis poſt S C.excepto vno caſu, ſi donator in ſeruitutem redigatur quo donatio
inter maritos confirmatur, donatio cau ſa mortis inter alios infirmatur. ab initio au-
tem donationes inter virum & vxorem ipſo iure non valent, ne mutua quideml.
cum hic ſtatus. S. ſi ambo, D.eod. & reuocantur pœnitentia tacita vel manifeſta
per vindicationem aut vendit ionem non in ſolidum, ſed in quantum locupletior ex
ea re factus factve eſt qui quave donatum accepit. l. pen. C. Th. de rer. don. &
hac etiam ratione qua locupletiorẽ non faciunt donatarium permiſſa ſunt exempli
autẽ S. C ſiue Orationis Seueri & Antonini fecit vt idẽ Iuſtinianus ſtatuoret in do-
nationibus à parentibus collatis in filiosfa vt ſilẽtio, vt morte confirmarẽtur. & na-
turali igitur & ciuili morte exẽplo donationis inter maritos & donatore mortuo a¬
pud hoſtes non lam exS. C. vel exemplo S.C ſed ex lege Cornelia teſtamentaria vel
poſt mortem donatoris, donatario poſtliminio reuerſo, à Iustiniano noue producta
vtraque fictione ad donationes inter virum & vxorẽ.l. vlt.hoc ti. Id vero de con-
firmatione donationis inter patrem & filiumfam quod idem Iuſtinianus ſtatuit an-
te non tenuerat, vetante regula qua ex poſtfacto nõ vult conualeſcere quod ab ini.
tio non valuit. & hac ſecus ſi quando fit, etiam fit ex lege certa vel incerta, id eſt,
incognita nobs, vel vtiliter non directo. Inde vero cum dubitatio naſceretur, vtri
donator ſi legaret quod donaſſet, id ure confirmationis caperetur, an iure legati, &
conſtaret capi iure confirmationis poſtS. C. l.14. hoc tit. nec verbum igitur Lego
ſemper facere legatum, vti nec verbum Dono donationem.lex conducto S. Pap.
loc. Idem Iuſtinianus ab hac definitione vnum caſum excepit. Si donatio inſinuata
non eſſet, & differentiam patefecit inter ius confirmationis & legati. Ius legati non
retro trahi. Ius confirmationis retro trahi, & generaliter idem definit omnem con-
firmationem vel ratihabitionem retro trahi, ſublata differentia veterum, inter ea
que ſunt iuris, & ea qua ſunt facti:nam ea qua ſunt iuris retro trahebantur, nõ ea
qua ſunt facti arg.l.7 D.de iure cod Et hoc tantum eſt quod de ratihabitione hic
tit habet, & de donatione parẽtum erga liberos ſuos vna lege noua Iuſtiniani com-
prehenſum l.25CVIACIV S..........
TITVLVS
Licet fiſeus occupet bona vt va¬ l Donatio inter coniuges confir-
ca ntia, tamẽ donatio facta in vxo¬ matur morte donatoris etiam ſine
rem vires non perdit.BALD. Vel herede morientis. SAL.
e
1224
confeſſio:vt hac l.dici-
tur, niſi praæſcriptio tẽ-
poris cucurriſſet: vt in-
frà eod. l. fin. & in au-
then ibi ſignata. Nec va-
let quod quidam dicõt,
quod aut eſt confeſſi
facta ante matrimonius
& tunc valet, aut poſt,
& tunc non valet, cum
eius confeſſio ante ma-
trimonium facta traha-
tur ad tempus matri-
monijevt ſuprà de dona-
tio. ante nupt. l. j. & l.
quod ſponſa. quæ ſunt
vera quando confeſſi
fuit facta in inſtrumen-
to dotali, vel ante. ſe-
cus autem ſi poſt: quia
poſtea non excipit. vt in
contrario ſupra de non
numer. pecun. l. in con-
tractibus Sj.
i Perſona. licet oppo-
nere hanc exceptionem:
vt ſuprà de epiſcopali
auientia. lſi praſens, in
ine.
JIntra annum. Hoc
Iuſtinianus procedere
ait, ſi biennio duraue-
rit matrimonium; alio-
qui aut nulla competet
exceptio, aut intra tres
menſes tantûm. Vide
cap. 20. de praſcript. Cv-
IACIVS.
R Annum. in hoe
tempore opponendi a¬
liter diſtinguitur ho-
die.
Vod locum?.J CA-
SvS. Lex Codicis
dicit quôd poſt annum
opponi non poreſt ex-
ceptio non num do. Au-
thentie. hac determi-
nat quod poteſt opponi
exceptio intra annum,
quando matrimonium
durauit per biennium.
ſi vſque ad decem an-
nos opponitur excepti
non num. dotis intra
tres menſes. poſtea ve-
ro non: niſi eſſent ta-
les perſonæ, qu petere
poſſent in integrum
reſtitut. ſicut minor, &
reipubl. cauſa abſens.
l 5 Quod. ſcilicet ve
exceptio vſque ad an-
num tantum detur ſo-
luto matrimonio.
m Decimum annum.
nondum completum.
n JIpſi. Soluto ſcilicet
matrimonio. nãeo du-
rante quoquo tempore
decennij opponi po-
teſt.
o Tranſcurrerit. &
ſupple, & matrimoniſ
poſtea ſoluatur, & idé
ſi non ſoluatur: nam
nullo modo etiam du-
rante matrimonio vide-
tur poſſe opponi poſt
decennium, licet ſupe-
riores præſcriptiones
currant demum ſoluto
eo.
p Si minor atas. circe
quam ſunt multa ſpe-
cialia: vt diximus ſu-
prà de temp. in integrre-
ſtitut. authentic. ſi mi-
aor.
DE
a Hac authen.
limitatur tẽ-
pus opponen-
dæ exceptio-
nis nõ nume-
ratz dotis.