Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 4): Codicis Dn. Ivstiniani Sacratissimi Imp. PP. Avgvsti, Repetitae Praelectionis Libri Duodecim — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0966
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
1827

lium autem & argumentff.

a Liberta tis
codieillis &
teſtamento da
ta ſimilitudi-

nes quadam. bS Iuris ſit. vt & S. de

communi ſeruo manumiſ-
ſo l. j ſed ne circa.
2 JSed qua eſt ratio di-
bPeeuli cut uerſiratis Reſp.quia te-
eaann ſtator diſponit in quent
ter viuos, at velit bona tranſire, &
nõ manumiſ- ſit peculium, cûm ſit de
ſum teſtamẽ bonis: & ſic à libertate
to. exceptum. Sed inter vi-
uos ſibinihil excipit, nec
alteri: & ſic præſumitur
ſeruo concedere eadem
voltate durante. 2. Vel
aliter ſecundû P. quia-
quada fauore in vltima voluntaten6
teſtatoris eo poteſt ſic cogitare: vnde
nimirum ni- lex pro eo cogitat: vnde
hil in ſeruo argS. qui teſtament face.
manumiſſo vl poſſl. hac conſudtiſſimaS.
tima volunta¬ t eum. & in authentic.

xcipiente, T.
Ienteeepilpes de trien & ſemiſs, ilud
culiú: ne infi quoque bene. colla. iij. ibi,
nitum donare aut pra tumultu mortis,
ſeu telinque &c. & hoc placet. 3. Alij
re videatur. tertiam, vt Ioan, reddut

Thalelus. IL..
hoc ius ſitum rationem: quia primo

e Lex excipit,

eſt etiam in caſu habebit operas ma-

Inſtitutionib, numittens: ſed moriens
tit de legatS. non eſt habiturus, ar-
peculium. gumen ff. manda, l.ſi vo-
e non re.S. inde Papinia-
us.

DE SENATVS-
conſulto Claudia-
no tollendo.
Quia hoc ſenatuſcon-
ſultum Claudianum lo-
quebatur contra liborta-
temideo de eo tollendo di-
it.

Continnatio. O Vm in noſtris.
CASVS. Duplex

tempus conſiderabatur
circa hominum ſtatum.
Primô omnes erant li-
beri & naſcebantur, ſe-
cundô propter ferocita-
tem hoſtiu inducta eſt
ſeruitus: quia capti ab
hoſtibus fiebant ſerui
hoſtium. Interea ſuper-
* ſauiſſimo. uenit ſenatuſconſultum
rum. Gtæce Claudianum, quo caue-
éd’as. batur, vt ſi ſeruus con-
Incluſa omit-ſuetudinem haberet cu
tunt Grgci in libera, & mulieri denun-
nod. ciatum eſſer à dom-
& prone a. Ciatum eſſet à domino
duntnempe. ſerui ne accederet: &
ſpreta denuciatione ni-
hilominus acceſſit: ef-

lib. 48. lai.
tip.25.

ficiebatur ancilla illius

cuius erat ſeruus. quod
ſenatuſconſultum tollt
Imperator de medio: &
hoc in prima. Idem eſt
in mulieribus libertinæ
conditionis, quod pro-
pter talem conſuetudi-
nem cu ſeruis habitam,
in ſeruitutem non de-
trudantur. & hoc in ſe-
cunda. eruus verô vel
adſcriptitius maxime à
nuptiis liberarum mu-
lieru ſe abſtineant:quod
ſi non fecerint, domini
Iiberam caſtigandi eos
habeant faculratem, & à
mulieribus abſtrahendi

rint, domini damnum
pariantur, ſcilicet quod

eos quod ſi contempſe-

Codicis Liber ſeptimus.

aJAdimntur vt ffde pecul. ſi Sticho. & Inſtitut. de legatis S pecu-

de donat inter virum & vxo. l. dona-

tiones. Spater. Sed tamẽ fallit à in caſibus vbi libertas data inter
viuos perinde habetur ac ſi in codicillis eſſet data:vt S. de Lati-

na liber. tollend. S. ſancimus & S ſed & ſi quis..

bueras: cum ſuperiore quidem
caſu conceſſum tacitè peculiú, ſi

1828

filij adſcriptitij non erunt eius adſcriptitij vel ſerui: quod eſſet,
ſi adſcriptitia vel ancilla cos ſuſcepiſſet. & hoc in tertia & in vl.

tima parte. VIVIAN.

a Vide ſcripta ad tit. 12 frag. Vlp. Cv1AC.
cJ Ferocitate. quia per captiuitatemà fit ſeruitus: vt Inſtit. de

niſi ſpecialiter fucrit datum, pe-
nes ſucceſſores remanere, iuris

non adimatura: poſteriore verd, lſitP euidentiſſimi.

DE SENATVSCONSVLTO CLAVDIANO
tollendo.

TITVLVS

XXIV.

Enatuſconſulto Claudiano locus fuit nonſi liber homo ſe iungeret aliena ancillæ.
Snauſon ee u ce, s e lit au ſeà ſi libera mulier contra domini demun-
ciationem iungeret ſe alieno ſeruo,x S. C. eius fiobat ancilla cuius ille ſeruus erat,
vel ſi non denunciante domino, liberta, vt Cornel Tacitus XII. Annal. ſcribit, qui
huius iuris vt omnes auctores noſtri rectius D. Claudium auctorem facit, quã Sue-
tonius Veſpaſianum. Trina denunciatione fuit opus, & ſententia iudicis, vt Theo-
philus ſcribit in S vlt. Inſtit de ſucc. qu fieb, per bon. vẽd.l.9, & vlt. C. Theod.
de lib. cau. l..C. C.Th. de muril. l. Lucius.2ffdepoſidémq; ius legimus ſeruaſſe
Longobardos & Francos. & exemplo Senatuſconſulti idem eſſe ſi libera iungat ſe
adſcriptitio. At ſublato Sonatuſe. Claudiano, verberibus, caſtigato ſeruo vel adſcri-
ptitio, ea coniunctio diſſoluitur, alioquin fili ex ea nati liberi ſunt. CVIAC.

Olim mulier libera ſeruili amore
capta, vel bacchata, ſi ei denuncia-
tum eſſet à domino ſerui, ne ſeruo
ſuo cõmiſceretur, & iudex ſuper eo
eam admonuiſſet: quæ tamẽ non de-
ſiſtebat à complexu, ſuam ſubſtã-
tiam perdebat, & libortatẽamit-

tebat. fiebat enim conſerua. quod
quia indignum erat ſublatum eſt:
uia nec bona perdit, noc amoris
feruore libera eſſe deſinit. BALD.
Imp. IVSTINIANVS A. Hermogeni
magiſtro officiorum.
s cenps.
ribus a,in quibus mul-
& tos labores pro liber-
tate ſubiectorum ſuſtinuimus,
ſatis eſſe impiú credimus, quaſdã
mulieres libertate ſua fraudari,
& quod ab hoſtium ferocitatec
contra naturalem d libertatem
inductum eſt, hoc ad libidinem
nequiſſimorum T hominum in-
ferri: Claudianum ſenatuſcõ-
ſultum, & omnem eius obſerua-
tionem circa denunciationes &
iudicum ſententiase conquie-

ſcere in poſterum volumus: ne)

modo contra natalium ſuorum
ingenuitatem deducatur in ſer-
uitutem, & ſit peſſimú dedecus
cognationis ſuæ fulgori: vt que
forſitan decoratos dignitatibus
habeat cognatos, hec in alienu
cadat dominium, & dominum
pertimeſcat forſitã cognatis ſuis
inferiorem. Quod & in libertis

obſeruari oportet, ſemel etenim

libertate potitam, per tale dede-
cus in ſeruitutem deduci, religio
temporum meorum nullo pati-
tur modo. Sed ne ſerui vel ad-
ſcriptitij putent ſibi impunitum
eſſe tale conamen (quod maxi-
me in adſcriptitio T adſerendõ
eſt, ne liberarum mulierum nu-
ptiis ab his excogitatis, paula-
tim huiuſmodi hominum con-
ditio decreſcat) ſancimus, ſi
quid tale fuerit vel à ſeruo vel
ab adſcriptitio perpetratum, ha-
bere liberam poteſtatem domi-
num eius ſiue per ſe, ſiue per
preſidem prouinciæ talem ſer-
uum vel adſcriptitium caſtiga-
tione competenti corrigere, &

abſtrahere à muliere tali. Quod

ea quæ libera conſtituta eſt, ſe-ſi neglexerit:ſciat in ſuum dam-
mel decepta, vel infelici cupidi- numg huiuſmodi deſidiam re-
ne captaf, vel alio quocunque uerſuram.

DE NVDO IVRE QVIRIRIVM

tollendo.

TITVLVS

XXV.

AEi ſerue aauurant in poreſtate ex iure Quiritium, puta, quos vſuepiſent,
vel quibus in iure ceſſi aut emancipati fuiſſent, quibus modis iure ciuili domi-
nia rerum adquirantur. & hi teſtamento manumittendo Ciues Romanos faciebãt.
Alij eos habuerunt in bonis, vt quibus traditi eſſent ex cauſa emptionis, non mã-
cipati vel ceſſi. hi erant in bonis emptoris, venditoris ex iure Quiritium, quod nud net ad ſolas libertates.
erat ius & inane, quia emptori ſerui adquirebãt ex omnibus cauſis, auctore Vlpia¬ Olim in vniuerſum om-
no lib. Reg.tit.1. & 19. & Theoph. tit. de libertin. Et hi quidem dominiin boni te-
ſtamento manumittendo Latinum faciebant, non ciuem Romanum. Sed ex hac Cõ-

ſtitutione Iuſtiniani,

quoque iure ſerui quis dominus ſit, ciuili vel naturali, ma-

numittendo ciuem Romanum facit, ſublato nomine,ex iure Quiritium quod ta-
men in vindicatione fili, hunc hominem ex iure Quiritium meum eſſe aio, eti ho-
die remanſit,l.1 Sper hanc ff, de rei vind. CVIac.

iure perſonarum S.i.
dJ Naturalem. id eſt
ius naturale, cã omnes
ſint liberi de iure natu-
rali: vt habes hocſf. de
ſtatu homi. l. libertas,
e Sententia. vt &S.
lib erali cauſa. l ſi liber
omo. nam ſi poſt denu-
ciationem factam libe-
ræ mulieri ne ad ſeruum
meum accedat, & per iu-
dicem: ſi amodô accede-
bat, efficiebatur ancilla
mea: vt hic, & Inſtitut.
de ſucceſſionibus ſublatis
que fiebant per bonorum
venditionem & ex ſena-
tuſcon ſulto Claudiano. .
fin. Accurſius Florentin.
f Capta. nil enim eſt
amoris furore vehe.
mẽtius:vt hic, & in auth.
quib. modis natura effie.

de

a Seruitus
captiuitate o¬
Ilginẽhabet

Amoris ſu

ir rore nihil ve-
hementius, de
quoy plura a¬

legiti S. illud. colla, vj, & pud Tiraquel.
illud Habet ſua tela Cus lu de penis tenr

pido. & illud, Spicula fi-
git amor. Item, Amor tra-
hit ſuperos.

perãdis canſa 4.
Menochii 2.
de arbitr. ludi-
clis. Centuriæ

gJ In ſuum damnum caſu 2. Se.

vt filij eius non ſint ad-

ſcriptitij eius, vel ſerui,
cûm ſint nati ex libero

aſtianu Me-

diceum tract.
de caſib fortuitis
parte 2 quaſts.

ventre: quod eſſet ſi ex Claru s ſentẽt.
adſcriptitia vel ancilla vlt quaſt bo.
haberet: vt hic, & infra verſi eſt & a¬

de agric. & cen. lfina. in

mor.
t Grcis lbe-

fin. libxj. &argu in auth. ru ſed rectius
de nupt.S. adſcriptitio col- liberti.

la iiij.
JSed an debeant per-
manere in rure ve eori
patres? Videtur quôd
nõ:ve j.de agrico. & en-

ſi l.cum ſatis.S j. Sed Irn. 4Adſeriptitlo-
contra. & pro eo hc rumconditio-
lex, & in auth. conſtitu- nibus eſt ca-
tio quæ ex adſcriptiti uendum.

& libera mul. Item cõ-
tra huic l.j. de murile.l.
iij. vbi poſt huiuſmodi
denunciationẽ naſcun-
tur adſariptitij. Solu. ibi
ſpeciale.

DE NVDO IV-
re Quiritium tol-
lendo-
Sicut in libert tri-
plex erat olim ſtatus: vt

e Libertorum
triplexſtatus.

Inſtit. de lib.S libertino Seuorum
rum, ſic in ſeruis d, vt in olim triplex
quibuſdam plenum, in ſtatus, don-
quibuſdam ſemiplenum, niun e

in quibuſdam nudum,

i liquando ſe-

iplenum vel

t. AAa Il
eſt, ſine aliqua vtilitte nudum con-
haberent dominium:quod petebat.

tollit bac lex: & omnes
ſunt pleni dominij:vt hie
in fin. & Inſtit. de iure
perſo.S.fin...
ADDIT10. Hie titu-
lus neceſſariô ſuperio-
ribus ſubiunctus eſt, &
ſequentibus titulis pre-
fixus: non enim perti-

nes res qu erant in
noſtro dominio, vel

ominiun

erant in ciuili ſiue le euile ſiue le-

gitimo dominio, quod gltimi

ex iu-

ie.. . uiritium.
ex iure Quiritium dice-re Quiriti

batur, & de illo domi-
ni0
 
Annotationen