DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#1110
nn5
judicẽ,vt sl. proxima, & forte etiã in Italia hæc loquitur: & eſt
prohoc in auth vt nullus mutuans agricola collat. vi. ſed propria
voluntate fortè poſſet, per dict. auth.AccVRS.
I quis) CASvs. Si mutu aui tibi pecuniam, & promiſiſti ſa-
isfacere ſub pœna obligationis omnium bonorum tuorum:
iSracere
an per hc verba videa-
ris mihi obligaſſe tam
prſentia bona, quã fu-
tura, quaritur? Et dici-
Ex ja deci- tur quod ſic, licèt non
ionibuluſti- diças te obligare res
niani. præſentes, & futuras.
ACeVRSIVS.
a Pertinentium. vel
his verbis, res meas tibi
ſuas tam pra, obligo a: vt in fin. huius
ſentes quam legi..JEt not quod quia
futuras obli- loquitur in præſenti, nõ
are, videuu vdebatur comprehéde-
ecus in des re de futuris: ſed tamen
ante vel ſir comprehenditvtbie, &
ff pro ſociol. ſi ſocietatem
vniuerſarum fortunari.
Sed aliud eſt cûm quis
vendit omnia ſua bona,
vel donat, vel legat: vt ff.
de auro, & argento lega l.
ſi ita. & l. Plautius. &
argument ff mandati. l ſi
mandauero. is, cuius
bona. & ff de negotiis ge-
ſtis. lnã & ſeruis. S. ſi me
viuo. Et eſt ratio quia
magnum damnum eſſet
donanti, vel ſimilibus,
quod non eſt obliganti,
cûm per hoc non plus
debeat. Item not. hic
bLocutio ine pro generalitate P: vt
definita ad fu plene habes ffde ſeruitu.
tura regulari ybanorum pradiorum, l.
ter extendi¬. .. Le-
tur. taaien ſi ſeruitus. Item hic in
Socinum re. his, qu ſe viuo quœrit,
gu. 247incipiẽ- non que heres eius: vt
daa. gagler-
a Obligãs res
Sanctionib. quæ vo-
lebant ceditores minus
ius habere in futuris,
quam im preſentibus
bonis: vel minus, quam
ſi ſpecialiter:id eſt, ex-
preſſe diceret de futuris.
AccvRS.
c Minus. id eſt, mino-
rem memoriam.
cEt male igi- d’ Inſpicere. Nora ſie
uypot e rieà ſupra de libe. prater l iu.
veniunt bona &t de adimen. lega.l. 1.
praſentia, & -conditto. in fine. & fa-
futura, & etiã cit f. de re iudicat. l. in
nomina debi ſumma. in princip. & ff.
torum tã pre- de verborum obligat.lin
ſentia, quam
utura Re conuontionalibus. Ac-
guſantium de CVRS.
pignorih.2 purt AA futuras. in tacita
4 membro, nu hypotheca idem ſecun-
osnsroe Soit dun quoſdam: ve ſu-
neip e l prà de ſecundis nupi.
cutio indefiaita hac edictali.S. omnibus. &
ad futura regu- l ſi quis. S in illo & ff de
larier extendi priuileg fiſc.l ſi cum pecu-
tur. Romanu iam. Sed Ioau. con-
ſingu I46. & le pra c
hac edictali. i tra.
illud. ſuprà de
ſeoundu nuptiis.
ſed an veniat QVI POTIORES
pecuniva in pignore ha-
1i
cum taberuam, beantur.
in fi ff de pign.
d’v. cautiones
aliquot apud Quoniam ſuper pigno-
Capolam, re inter creditores quis ſit
quibus ſecun in eo potior, plerunque cõ-
dus creditor ...... .. ...
tenditur: ideo po
anterioren tenditur: ideo ponit qui
creditorem, & potiores in pignore ha-
tempore prio beantur. Azo-
rem ſuperare
poteſt. caute-
da 124.
Vi. CASVS. Si
l ſecundus creditor
priori d pecunlam ſol-
Codicis Liber octauus.
I. Imp. IVSTINIANVS A.
Mennæ P.P.
IT quis in cuiuſcunque
contractus inſtrumento ea
verba poſuerit, fide, & pericu-
lo rerum ad me pertinentiü,? vel,
per earum exactionem ſatisfieri ti-
bi promitto: ſufficere ea verba ad
uit, confirmat ſibi pignus. ſi primus recipere nolit
deponat, & confirmat ſibi pignus:niſi pecunia
ſuos conuertit.
f Soluerit vt & ſupra de pignor. l. ſecundus
pignor habeant.l potior. S. final. Sed quid ſi prior creditor
iuſtum voluntates contrahen-
tium magis, quam verborum
conceptionem inſpicere d. Su-
per qua generali hypotheca il-
lud quoque ad conſeruandam
contrahentium voluntatem ſan-
cimus, vt ſi res ſuas ſupponere
debitot dixerit, non adiecto,
tam prſentes, quam futuras:
ius tamen generalis hypothe-
cæ etiam ad futurase res pro-
ducatur. Data Ill.Idus Decemb.
Conſtantinopoli, D.N. Iuſtinia-
no Auguſt. PP.II. Coss.
rerum tam earum, quas in præ-
ſenti debitor habet, quàm fu-
turarum hypothecam ſancimus:
nec ex prioribus ſanctionibusP
minus habere ſpecialis hypo-
thecæ memoriam videri: cum ſit
QVI POTIORES IN PIGNORE
habeantur.
TITVLVS XVIII.
IE le e lle otenditur ex duobus aut pluribuscreditoribus, quibudiuerſis ten-
poribus ſeparatim eadem res in ſolidum pignori obligata eſt, vel vniuerſa bona,
quis praferatur in exequendo iure pignoris, has potiſſimum regula conſtituta: Prio-
rem tempore praferri poſteriori, in qua ne nos ambiguitus nominis ducat in errore,
admonendi ſumus, priorem eſſe eum, qui prior data pecunia mutua, vel promiſſa
ſolenni ſtipulatione pignus accepit, vel pepigit. Exigo, vt pecuniam dederit, vel ua-
turi ſe ſtipulanti promiſerit nà ſi neque numerauerit, neque promiſerit quamlibet
ſpe futura numerationis pignus acceperit, vel pepigerit.in eo non eſt potior illo, cut i¬
dem pignus poſtea obligatum eſt pro pecunia, quam numerauit: quia hic in cuuſa
pignoris magis prior eſſe cenſetur:nec enim prior aſtimatur ex tempore dati, pactive
pignoris ſed ex tẽpore habiti contractus, & negoti principalis, l. 8. hoc tit.l. I.l. qui
balneum l-potior-in pr. & S. 1. D. eod.l pen. D qua res pign. obl. At ſecundum
illam regulam, qua ut dixi, potiſſimum in hoc tit proponitur, difſerentia eſt inter a¬
ctiones perſonales, & hypothecarias: nam in perſonalibus priuilegia aſtimantur ex
cauſa aebiti, non ex tempore, l. priuilegia. D. de reb auct. iud. in hypothecariis ex
tempore.Itaque prioris creditoris hypotheca firmior eſt, tametſi nihil prior poster iori
oſferat, l. 5. hoc tit poſteriorus infirmior. quia in id tantum efficax eſt quo ſumma pi-
gnoris excedit ſummam prioris ſortis, & poſteriori creditori non confirmatur in to-
tum, niſi priori ſoluta omni pecunia debita, vel oblata, obſignata, depoſita à debito-
re ipſo, vel à poſteriori créditore. Et regula locus eſt non tantum in pignore conuen-
tionali: ſed etiam in pratorio, ſi modo ex cauſs, tituliſque diuerſis creditores veniãt,
vel ſi ex his, qui ſunt tituli eiuſdem, vnus in actione perſonali priuilegiarius ſit.nã
pratorium pignus ſequitur ius perſonalis actionis. Item regula ſuperiori locus eſt nõ
tantum duobus, aut pluribus creditoribus habentibus idem pignus conuentionale,
vel pratorium:ſed ettam vno habente conuentionale altero pratorii, itemque vno
habente generale pignus, altero ſpeciale, niſiſit poſteriori ſpecialiter obligata res pe-
cunia eius comparatahoc enim caſu regula vitiatur & aliis pleriſque, vt l7 pen.
& Vlt.VIAC.
Habens pignus prætorium pra-
fertur habenti iudiciale ſi eſt prior
tempore. BALD. Vel ſic: Si plures
creditores ad pignus prætorium cõ-
currentes ſunt diuerſorum titulo-
rum: qui prior eſt tempore, potior
eſt iure. SALYC.
Prior tempore, potior eſt iure:
niſi poſterior priori offerat. BAL.
Vel ſic: Secundus creditor ſoluens
priori, vel conſignans, & deponens
id, quod ei debetur, in locum prio-
ris ſuccedit: & confirmat ſibi pi-
gnus. BART.
11. Imp. ANTONIN. A.
Impp. SEVERVS ANTONI-
1. Impp. SEVERVS & ANTONI Chreſto & aliis.
NVS AA. Secundo.
Idecreto prtoris, qui de
Vi pignus ſecun-
fideicommiſſo ius dixit, in
do loco accepit, ita
ius ſuum confirma-
re poteſt, ſi priori
creditori debitam pecuniam
ſoluerit f: aut cûm obtuliſſet,
iſque accipere noluiſſet, eam
obſignauits, & depoſuit, nec in
vſus h ſuos conuertit. PP. Ra-
lend. Februar. Laterano, & Ru-
fino Coss.
poſſeſſionem fundi heredita-
rij fideicommiſſi conditionalis
ſeruandi gratia prius inductii
eſtis, quàmaduerſarius l ve-
ſter in cauſam iudicati l e¬
iuſdem fundi pignus occupa-
uerit y:iuſſu eius, qui iure ſen-
tentiam exequebatur, tempo-
re potiores eſtis . Nam cum
2116
conſignet: &
poſtea in vſus
deat; Reſponder roſte
ipſe poterit ſecundo of-
erre, vt ipſe ſibi reti-
neat pignus. Nã & qui-
libet extraneus hoc poſ-
ſet: vtff quibus modis
pignus, vel hypothec. ſol.
l. PaulusS. qui pignoris.
non tamẽ compellitur:
vt infrà eodem. l. prior.
AccvRS.
& f qui potiores in
gS Obſignauit infra de
ſolut l. obſignatione. Ac-
CVRS.
h (In vſus. facit ad
hoc ſupr de vſur. l. acce-
ptam & ſuprà de vſurl.
debitor. AccvRs.
Idecreto. CASVS.
Conueni heredem
Titij pro quodam fidei-
commiſſo relicto ſub
conditione: & quia mihi
non ſatiſdabatur, miſit
me iudex in poſſeſſionẽ
fundi. creditor heredita-
rius eundem conuenit,
& obtinuit:idem fundus
loco pignoris ſibi adiu-
dicatus eſt: quis potior
ſit, quritur? dicitur
quod ego, qui potior
ſum tempore.
a SPratoru qui. Fidei-
commiſſarij, de quo S1.
Inſti. de fideicommiſſ he-
re. Vide varios de eo lo
cos, nota. & ſcripta à me
in tit. 25. Fragmen. Vlp.
CVIAC.
i Inducti. cùm heres
non ſatiſdaret de legat
ſoluendo adueniẽte die,
vel conditione.
Et not. inducti, nec?
enim aliter conſtitui-
tur pignus prætorium,
vel iudiciale: licet a¬
liud ſit in conuentiona-
l: vt ff.de pign atio l. non
oſſe mirum.
Item not, quôd hoc po-
teſt dici prætorium pi-
gnus: iudiciale e verd
cum ex cauſa iudicati
quis in poſſeſſionẽ mit-
titur à iudice ex ſen-
tentia: ſed & ſuperius
poteſt dici iudiciale à
iudice. AccvRs.
Aduerſarius. ſicredi-
tor quidam hereditarius
ex cauſa mutui, vel ſi-
mili cauſa. Acc.
l Iudicati, prius ergo
egit contra heredem a¬
ctione competenti, &
obtinuit.
JIudicati iudicati ſer-
uandi cauſa. CVIAc.
Occupauerit. Hoc
verbo ſignificatur credi-
torem fuiſſe miſſum in
poſſeſſionem iudicati
ſeruandi cauſſa: non pi-
gnus fuiſſe captum per
executionem,vt & l.3J.
eod. CVIAC.
m JEſtis. vos legatarij,
quam ille hereditarius
creditor. & ided hic
ſunt: quia diuerſorum
titul
judicẽ,vt sl. proxima, & forte etiã in Italia hæc loquitur: & eſt
prohoc in auth vt nullus mutuans agricola collat. vi. ſed propria
voluntate fortè poſſet, per dict. auth.AccVRS.
I quis) CASvs. Si mutu aui tibi pecuniam, & promiſiſti ſa-
isfacere ſub pœna obligationis omnium bonorum tuorum:
iSracere
an per hc verba videa-
ris mihi obligaſſe tam
prſentia bona, quã fu-
tura, quaritur? Et dici-
Ex ja deci- tur quod ſic, licèt non
ionibuluſti- diças te obligare res
niani. præſentes, & futuras.
ACeVRSIVS.
a Pertinentium. vel
his verbis, res meas tibi
ſuas tam pra, obligo a: vt in fin. huius
ſentes quam legi..JEt not quod quia
futuras obli- loquitur in præſenti, nõ
are, videuu vdebatur comprehéde-
ecus in des re de futuris: ſed tamen
ante vel ſir comprehenditvtbie, &
ff pro ſociol. ſi ſocietatem
vniuerſarum fortunari.
Sed aliud eſt cûm quis
vendit omnia ſua bona,
vel donat, vel legat: vt ff.
de auro, & argento lega l.
ſi ita. & l. Plautius. &
argument ff mandati. l ſi
mandauero. is, cuius
bona. & ff de negotiis ge-
ſtis. lnã & ſeruis. S. ſi me
viuo. Et eſt ratio quia
magnum damnum eſſet
donanti, vel ſimilibus,
quod non eſt obliganti,
cûm per hoc non plus
debeat. Item not. hic
bLocutio ine pro generalitate P: vt
definita ad fu plene habes ffde ſeruitu.
tura regulari ybanorum pradiorum, l.
ter extendi¬. .. Le-
tur. taaien ſi ſeruitus. Item hic in
Socinum re. his, qu ſe viuo quœrit,
gu. 247incipiẽ- non que heres eius: vt
daa. gagler-
a Obligãs res
Sanctionib. quæ vo-
lebant ceditores minus
ius habere in futuris,
quam im preſentibus
bonis: vel minus, quam
ſi ſpecialiter:id eſt, ex-
preſſe diceret de futuris.
AccvRS.
c Minus. id eſt, mino-
rem memoriam.
cEt male igi- d’ Inſpicere. Nora ſie
uypot e rieà ſupra de libe. prater l iu.
veniunt bona &t de adimen. lega.l. 1.
praſentia, & -conditto. in fine. & fa-
futura, & etiã cit f. de re iudicat. l. in
nomina debi ſumma. in princip. & ff.
torum tã pre- de verborum obligat.lin
ſentia, quam
utura Re conuontionalibus. Ac-
guſantium de CVRS.
pignorih.2 purt AA futuras. in tacita
4 membro, nu hypotheca idem ſecun-
osnsroe Soit dun quoſdam: ve ſu-
neip e l prà de ſecundis nupi.
cutio indefiaita hac edictali.S. omnibus. &
ad futura regu- l ſi quis. S in illo & ff de
larier extendi priuileg fiſc.l ſi cum pecu-
tur. Romanu iam. Sed Ioau. con-
ſingu I46. & le pra c
hac edictali. i tra.
illud. ſuprà de
ſeoundu nuptiis.
ſed an veniat QVI POTIORES
pecuniva in pignore ha-
1i
cum taberuam, beantur.
in fi ff de pign.
d’v. cautiones
aliquot apud Quoniam ſuper pigno-
Capolam, re inter creditores quis ſit
quibus ſecun in eo potior, plerunque cõ-
dus creditor ...... .. ...
tenditur: ideo po
anterioren tenditur: ideo ponit qui
creditorem, & potiores in pignore ha-
tempore prio beantur. Azo-
rem ſuperare
poteſt. caute-
da 124.
Vi. CASVS. Si
l ſecundus creditor
priori d pecunlam ſol-
Codicis Liber octauus.
I. Imp. IVSTINIANVS A.
Mennæ P.P.
IT quis in cuiuſcunque
contractus inſtrumento ea
verba poſuerit, fide, & pericu-
lo rerum ad me pertinentiü,? vel,
per earum exactionem ſatisfieri ti-
bi promitto: ſufficere ea verba ad
uit, confirmat ſibi pignus. ſi primus recipere nolit
deponat, & confirmat ſibi pignus:niſi pecunia
ſuos conuertit.
f Soluerit vt & ſupra de pignor. l. ſecundus
pignor habeant.l potior. S. final. Sed quid ſi prior creditor
iuſtum voluntates contrahen-
tium magis, quam verborum
conceptionem inſpicere d. Su-
per qua generali hypotheca il-
lud quoque ad conſeruandam
contrahentium voluntatem ſan-
cimus, vt ſi res ſuas ſupponere
debitot dixerit, non adiecto,
tam prſentes, quam futuras:
ius tamen generalis hypothe-
cæ etiam ad futurase res pro-
ducatur. Data Ill.Idus Decemb.
Conſtantinopoli, D.N. Iuſtinia-
no Auguſt. PP.II. Coss.
rerum tam earum, quas in præ-
ſenti debitor habet, quàm fu-
turarum hypothecam ſancimus:
nec ex prioribus ſanctionibusP
minus habere ſpecialis hypo-
thecæ memoriam videri: cum ſit
QVI POTIORES IN PIGNORE
habeantur.
TITVLVS XVIII.
IE le e lle otenditur ex duobus aut pluribuscreditoribus, quibudiuerſis ten-
poribus ſeparatim eadem res in ſolidum pignori obligata eſt, vel vniuerſa bona,
quis praferatur in exequendo iure pignoris, has potiſſimum regula conſtituta: Prio-
rem tempore praferri poſteriori, in qua ne nos ambiguitus nominis ducat in errore,
admonendi ſumus, priorem eſſe eum, qui prior data pecunia mutua, vel promiſſa
ſolenni ſtipulatione pignus accepit, vel pepigit. Exigo, vt pecuniam dederit, vel ua-
turi ſe ſtipulanti promiſerit nà ſi neque numerauerit, neque promiſerit quamlibet
ſpe futura numerationis pignus acceperit, vel pepigerit.in eo non eſt potior illo, cut i¬
dem pignus poſtea obligatum eſt pro pecunia, quam numerauit: quia hic in cuuſa
pignoris magis prior eſſe cenſetur:nec enim prior aſtimatur ex tempore dati, pactive
pignoris ſed ex tẽpore habiti contractus, & negoti principalis, l. 8. hoc tit.l. I.l. qui
balneum l-potior-in pr. & S. 1. D. eod.l pen. D qua res pign. obl. At ſecundum
illam regulam, qua ut dixi, potiſſimum in hoc tit proponitur, difſerentia eſt inter a¬
ctiones perſonales, & hypothecarias: nam in perſonalibus priuilegia aſtimantur ex
cauſa aebiti, non ex tempore, l. priuilegia. D. de reb auct. iud. in hypothecariis ex
tempore.Itaque prioris creditoris hypotheca firmior eſt, tametſi nihil prior poster iori
oſferat, l. 5. hoc tit poſteriorus infirmior. quia in id tantum efficax eſt quo ſumma pi-
gnoris excedit ſummam prioris ſortis, & poſteriori creditori non confirmatur in to-
tum, niſi priori ſoluta omni pecunia debita, vel oblata, obſignata, depoſita à debito-
re ipſo, vel à poſteriori créditore. Et regula locus eſt non tantum in pignore conuen-
tionali: ſed etiam in pratorio, ſi modo ex cauſs, tituliſque diuerſis creditores veniãt,
vel ſi ex his, qui ſunt tituli eiuſdem, vnus in actione perſonali priuilegiarius ſit.nã
pratorium pignus ſequitur ius perſonalis actionis. Item regula ſuperiori locus eſt nõ
tantum duobus, aut pluribus creditoribus habentibus idem pignus conuentionale,
vel pratorium:ſed ettam vno habente conuentionale altero pratorii, itemque vno
habente generale pignus, altero ſpeciale, niſiſit poſteriori ſpecialiter obligata res pe-
cunia eius comparatahoc enim caſu regula vitiatur & aliis pleriſque, vt l7 pen.
& Vlt.VIAC.
Habens pignus prætorium pra-
fertur habenti iudiciale ſi eſt prior
tempore. BALD. Vel ſic: Si plures
creditores ad pignus prætorium cõ-
currentes ſunt diuerſorum titulo-
rum: qui prior eſt tempore, potior
eſt iure. SALYC.
Prior tempore, potior eſt iure:
niſi poſterior priori offerat. BAL.
Vel ſic: Secundus creditor ſoluens
priori, vel conſignans, & deponens
id, quod ei debetur, in locum prio-
ris ſuccedit: & confirmat ſibi pi-
gnus. BART.
11. Imp. ANTONIN. A.
Impp. SEVERVS ANTONI-
1. Impp. SEVERVS & ANTONI Chreſto & aliis.
NVS AA. Secundo.
Idecreto prtoris, qui de
Vi pignus ſecun-
fideicommiſſo ius dixit, in
do loco accepit, ita
ius ſuum confirma-
re poteſt, ſi priori
creditori debitam pecuniam
ſoluerit f: aut cûm obtuliſſet,
iſque accipere noluiſſet, eam
obſignauits, & depoſuit, nec in
vſus h ſuos conuertit. PP. Ra-
lend. Februar. Laterano, & Ru-
fino Coss.
poſſeſſionem fundi heredita-
rij fideicommiſſi conditionalis
ſeruandi gratia prius inductii
eſtis, quàmaduerſarius l ve-
ſter in cauſam iudicati l e¬
iuſdem fundi pignus occupa-
uerit y:iuſſu eius, qui iure ſen-
tentiam exequebatur, tempo-
re potiores eſtis . Nam cum
2116
conſignet: &
poſtea in vſus
deat; Reſponder roſte
ipſe poterit ſecundo of-
erre, vt ipſe ſibi reti-
neat pignus. Nã & qui-
libet extraneus hoc poſ-
ſet: vtff quibus modis
pignus, vel hypothec. ſol.
l. PaulusS. qui pignoris.
non tamẽ compellitur:
vt infrà eodem. l. prior.
AccvRS.
& f qui potiores in
gS Obſignauit infra de
ſolut l. obſignatione. Ac-
CVRS.
h (In vſus. facit ad
hoc ſupr de vſur. l. acce-
ptam & ſuprà de vſurl.
debitor. AccvRs.
Idecreto. CASVS.
Conueni heredem
Titij pro quodam fidei-
commiſſo relicto ſub
conditione: & quia mihi
non ſatiſdabatur, miſit
me iudex in poſſeſſionẽ
fundi. creditor heredita-
rius eundem conuenit,
& obtinuit:idem fundus
loco pignoris ſibi adiu-
dicatus eſt: quis potior
ſit, quritur? dicitur
quod ego, qui potior
ſum tempore.
a SPratoru qui. Fidei-
commiſſarij, de quo S1.
Inſti. de fideicommiſſ he-
re. Vide varios de eo lo
cos, nota. & ſcripta à me
in tit. 25. Fragmen. Vlp.
CVIAC.
i Inducti. cùm heres
non ſatiſdaret de legat
ſoluendo adueniẽte die,
vel conditione.
Et not. inducti, nec?
enim aliter conſtitui-
tur pignus prætorium,
vel iudiciale: licet a¬
liud ſit in conuentiona-
l: vt ff.de pign atio l. non
oſſe mirum.
Item not, quôd hoc po-
teſt dici prætorium pi-
gnus: iudiciale e verd
cum ex cauſa iudicati
quis in poſſeſſionẽ mit-
titur à iudice ex ſen-
tentia: ſed & ſuperius
poteſt dici iudiciale à
iudice. AccvRs.
Aduerſarius. ſicredi-
tor quidam hereditarius
ex cauſa mutui, vel ſi-
mili cauſa. Acc.
l Iudicati, prius ergo
egit contra heredem a¬
ctione competenti, &
obtinuit.
JIudicati iudicati ſer-
uandi cauſa. CVIAc.
Occupauerit. Hoc
verbo ſignificatur credi-
torem fuiſſe miſſum in
poſſeſſionem iudicati
ſeruandi cauſſa: non pi-
gnus fuiſſe captum per
executionem,vt & l.3J.
eod. CVIAC.
m JEſtis. vos legatarij,
quam ille hereditarius
creditor. & ided hic
ſunt: quia diuerſorum
titul