DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#1131
2157 De iure dominij impetr. Titxxxiv. 2158
quod libello meo ſup-
plicatorio debui expreſ-
ſiſſe nomen debitoris
meit & an peregi ſolen-
nia quaæ ſunt j-eod, fin.
VIVIAN.
a JPignora. aliqua cer-
ta.
b Solennia. qu ſunt
infrà eol. l.fina.
c Omnia bona. Id eſt, ſi
omnia bona obligaſſet,
tunc non poſſet omnia
iure dominij petere: ſed
uando certas res: tune
ea t ie dicit. & arg.
ſuprà de bon auctori. iud.
poſſ. l. pro debito. & S.ne
pro do. mu. bo. quondam
ma. addi. l.j. & ſuprà de
pact. lſi pacto. & Inſtit.de
ſuce. ſub. qua fi. per bo.
ven. ex ſenatuſconſul.
Clau per totum.
Icreditor.J CASVS.
SEreditor poſtulabat
à principe, vt liceret ſibi
poſſidere pignus iure
dominij: & princeps cõ-
ceſſit: poſteà exegit à de-
bitoribus vſuras: an vi-
deatur renunciaſſe be-
neficio impetrato, & ob-
tento, quritur? Et dici-
tur quod ſic. VIVIAN.
d Receſſiſſe. ſic & ff. de
lege commiſſ. l. iij. S. ele-
ganter. & l. de lege. S.fi. &
l. poſt diem, & ſuprà de
pactinter empt. & vendi.
l. cõmiſſoria. & ſupr quod
metus cauſa. l.cum te. &
ffdepoſiti lſi hominemS.
quotiens. & de vſuris l.
qui ſemiſſes. in princip. &
l. cum quidam. S. diuus.
& ſuprà de vſuris l. quã-
uis. y ff. de iure aure. ann.
l.ij. ADDIT10. De hac
materia, an ſcilicet, &
quando per actum con-
trarium quis perdat pri-
av, & adde l uilegium à, vide pul-
1 Guidone chre per Abba.in ca cum
Pape deciſ387. m....
vbi negat n¬ acceſſiſſent, in vltima co-
bilem teneri lum. extra de constitu-
contribuere in tionibus. & per docto. in
ſubſidiis, licet l. voluntariæ. ſupra de ex-
ſenei, aque euſa
e Videtur. vtff. de lege
tribuerit.1
commiſ. circa princ.
Etuſtiſſimam. Ca-
Ves oin cred-
tor publicè preſcribebat
pignus: & ſi poſt annum
cõitor ilud non recol-
ligebat, creditor id po-
terat vendere: hodie ſie
non erit: ſed aut conue-
nit, vt creditor pignus
vendat, & hoc fiet: aut
t Quia eõtra- non, & tunc debet de-
tium fecit iun nunciari debitori, vt pi-
ſuo & concor guus recolligat: & ſi in-
cagratum. cum tra biennium non redi-
le , mit, poterit creditor pi-
o, receſßum. de....O.e
ie deleg. gnus diſtrahere: & ſi n6
inueniatur emptor, a¬
deat creditor iudicem,
& denunciet debitori, ve
veniat:ſi non veniat, ſta-
tuetur certum tempus
à iudice, intra quod ſi
non veniat, poterit pe-
tere à principe, vt do-
minium pignoris ei de-
tur: & adhue ſi intra
aliud biennium debitor
Codex.
DE IVRE DOMINII IMPETRANDO.
TITVLV
C
Reditor, qui pignus iure ſuo diſtrahit, de quo conuenit inter
rem, id ſibi addicere non poteſt, l.10.S. de diſt. pign ſed decurſis
s XXXIV.
eum, & debito-
proſcriptionum.
& haſtarum ſolennibus, ſi non inueniat emptorem, id ei poſtulanti à principe addici
poreſt, l.eleganter. in pr. D. de pign actl. ſi is, qui in aliena. 5. vlt. D de acquir.
rer. dom.l debitor. D.ad Treb. quod fit etiam in pignore capto ex cauſa iudicatil.
vlt.S, ſi in cauſa iudic. & vt opinor etiam in pratorio. Solus princeps hoc tribuere
poteſt, ſi ſpecialis fuerit hypotheca: ex generali nunquam addicit omnia bona: ſed pro
modo debiti, l.I. Verum qui hoc impetrauit à principe, receſſiſſe ab eo videtur, ſi po-
ſtea vſuras credita pecuniæ, vt ſolebat, pergat à debitoribus exigere, l.2 nec rurſus
variare poteſt, & ad beneficium principis reuerti:quia iam variauit ſomel, l. pen.
D. de leg. com. Poſt addictum autem dominium, luendo pignori adhuc olim daba-
tur annus debitori, hodie datur biennium ex constit. Iuſtiniani, & ex eadem non
addicitur ante biennium poſt condemnationem, vel denunciationem debitoris, vide-
licet ſi de distrahendo pignore nihil conuenerit. Nam quod conuenerit in primis,
tuendum eſt, ſiue quo tempore veniret pignus conuenorit, ſiue quo pretio, qua lege,
quo loco, l.5. D. de pign. act-l.3. hoc tit. CvrAC.
Impetrans poſſidere pignus iure
domini, debet exprimere nomina
debitorum ceſſantium, & ſolennia
peregiſſe:nec poteſt de omnibus ge-
neraliter impetrari. BAL. Vel ſie:
Creditor poteſt impetrare à prin-
cipe pignora ſingularia ſibiaddici
iure domini, nõ vniuerſa bona de-
bitoris, licèt ſint hypothecata.SAL.
I. Imp. ALEXAND. A. Nicola.
u
Ominij iure pignora?
poſſidere deſiderans,
nomina debitorum,
quos in ſolutione ceſſare dicis,
exprimere, & an ſolennia b pe-
regiſti, ſignificare debuiſti:dum-
modô ſcias omnia bonac debi-
tores qu pignori dedit, vt vni-
uerſa dominio tuo generaliter
addicantur, impetrare te non
poſſe. PP. XIV. Ral. Decembr.
Alexand. A. IIl. & Dione Coss.
Per vnum actum contrarium,
receditur à priuilegio. BARTOL
Qui facit contra ius, quod impe-
trauit, ius perdit. hoc dicit. Vel
ſic: A beneficio reſcripti recedi-
tur per actum oppoſitum. BALD.
Vel ſic: Si creditor poſt dominium
pignoris impetratum vſuras à de-
bitore receperit, iuri impetrato
renunciaſſe videtur. SALYL.
I1. Imp. GORDIANVS A. Iuſta.
Sl creditor pignus iure domi-
nij à noſtra ſerenitate poſſi-
dere petiit, & poſt formam re-
ſcripti alio anno vſuras à vobis
accepit, à beneficio impetrato,
receſſiſſe d videtur 4PP Prid.
Non. Decembr. Pio, & Pontia-
no Coss,
e
Antiqua obſeruatione ſublata,
debitor moneatur, vt corto tempore
ſoluat: quo elapſo, à principe do-
minium impetratur: poſt quam
impetrationem debitor intra biẽ-
nium auditur: & res legitime æſti-
matur: vt ſi quid vltrà habet, id
reſtituat: & quod minus acceperit,
conſequatur. BART. Vel ſic: In-
tentio huius legis eſt triplex: ſcili-
cet circa pignoris venditionem, &
circa pignoris dominiy impetratio-
nem, ſeu adiudicationem. Tertià
circa poſt ipſius adiudicationem
permiſſam luitionem. Secunda ibi,
ſin verô nemo. Tertia ibi, ſin au-
tem nullatenus. & iſta lex non
ſeruatur ſecundum ſtatuta, & cõ-
ſuetudines locorum. & hoc dicit:
Qui vult iure pignoris poſſidere,
debet ſeruare huius legis ſolennia,
ſecundum BaLD.
III. Imp. IVSTINIANVS A.
Demoſtheni PP.
Etuſtiſſimam obſeruatio-
nem, qu nullatenus in
ipſis rerum claruit documen-
tis, penitus eſſe duximus am-
putandam, immô magis clario-
ribus remediis corrigendam.
Igitur in pignoribus, quæ iure
dominij poſſidere aliquis cupie-
veniat, & pecuniam of-
ferat, poterit pignus te-
cuperare: ſi verô non ve-
niat:ex tuc elapſo bien-
nio conſequetur credi-
tor pleniſſimum domi-
nium: & ſi creditor pi-
gnus vendat, neque tue
conſequatur debitum
ſuum: de co, quod deeſt,
aduerſus debitorem
manebit integra peti-
tio: & ſi pluris ſit pi-
nus venditum, quam
ſit debitum, debitor, vel
eius creditores ſuper-
fluum petere poterunt:
& ſi dubitetur quantum
debuerit vendi pignus,
iudex debet eſtimare, &
creditor debet iurare ſe
non poruiſſe plus ven-
didiſſe: ita videlicet ve
hoc, quod iudex eſti-
mauerit, obſeruetur. V1.
f Conuentum eſt. hoc
dictum fallit in caſibus:
vtj. tit.j. per totum & ff.
de pignorat. actione. l. ſi
conuenerit.j. & ff de di-
ſtractio. pignor. l. ſi credi-
tor. S.fin. & facit Inſtitut.
quib alien licet. 5.j.
g JEx denunciations.
ſeilicet vna: vbi verd
conuenit, ne venderet,
ter eſt denunciandum-
vt ff de pigno actionel.
ſi conuenerit. j. in fin
h Sententia. interlo-
cutoria de ſoluendo ſibi
cam.
i DominijvtS ſi in cau.
iud l. fin. ACCVRS.
e qPraſens. ſic ffde eui-
ctio l ſi ideo. S fin.
lCerto tempore. Nota
certumà tempus dari
ad requirẽdum, & aliud
certum tempus ad ſol-
uendum: vt ſtatim ſubii-
Cit. AccVRSIvS.
m Certum tempus. qu0
tempore non inuentus
bat, proſcriptio publica, & an-
nus luitionis antiquitus intro-
ducti ſunt: pignus autem publi-
ce proſcriptum neque vidimus,
neque (niſi tantummodô ex librorum recitatione)
audiuimus. Sancimus itaque, ſi quis rem creditori
ſuo pignorauerit, ſi quidem in pactione cautum eſt,
quemadmodum debet pignus diſtrahi, ſiue in tempo-
re, ſiue in aliis conuentionibus, ea obſeruari, de qui-
Sin autem nulla pactio interceſſerit, licentia dabitur
fœneratori ex denunciatione, B vel ex ſententia iudi-
ciali poſt biennium, ex quo atteſtatio miſſa *, vel ſen-
tentia h prolata eſt, numerandum, eam vendere. Sin
verô nemo eſt, qui comparare cã maluerit, & neceſſa-
rium fiat creditori ſaltem ſibi eam iure dominiji poſ-
ſidere: in huiuſmodi caſibus hanc cauſam eſſe obſer-
uandam cenſemus, vt ſiue præſens ſit debitor, denun-
ciatio ei ſcilicet poſt biennium mittatur:ſiue adfuerit,
prouinciale tribunal creditor petat, & iudicem certio-
rare feſtinet, quatenus ille eum requiſierit, certo tem-
porel ſuper hoc ab eo ſtatuendo: vt fiat debitori ma-
nifeſtum per apparitionem iudicis, quod à creditore
petitum eſt: & certum tempus ſtatuatur: intra quod, ſi
accepit, debitum offerre, & pignus recuperare. Sin au-
tem nullatenus fuerit inuentus, iudex certum tem-
pus definiar, intra quod ei licentia dabitur ſeſe ma-
nifeſtare, & offerre pecuniam, & pignus à pignoratio-
ne liberare. Sin autem tẽpore ſtatuto vel minime fue-
rit inuentus, vel creditam pecuniam totam offerre
YYy 4 noluerit
bus inter creditorem, & debitorem conuentum eſtf.P
a Dilalo tem-
poris datur fi-
deiuſſori ad
requirendum
principalem
debitorem: &
alia, ad ſol-
uendun.
Pacta in pi-
gnoribus ſunt
licita, niſi ex-
preſſa lege
rohibeantur.
vide ad hoc
Bald. in l. ordo,
ſupde except.
ret tud.
J v. Menochiû
2. de arbit raris
centur..caſu
6.num. 7.
* al omiſſa. ſed
perperam.
fuerit inuentus debitor, debet is, qui pecunias creditas
quod libello meo ſup-
plicatorio debui expreſ-
ſiſſe nomen debitoris
meit & an peregi ſolen-
nia quaæ ſunt j-eod, fin.
VIVIAN.
a JPignora. aliqua cer-
ta.
b Solennia. qu ſunt
infrà eol. l.fina.
c Omnia bona. Id eſt, ſi
omnia bona obligaſſet,
tunc non poſſet omnia
iure dominij petere: ſed
uando certas res: tune
ea t ie dicit. & arg.
ſuprà de bon auctori. iud.
poſſ. l. pro debito. & S.ne
pro do. mu. bo. quondam
ma. addi. l.j. & ſuprà de
pact. lſi pacto. & Inſtit.de
ſuce. ſub. qua fi. per bo.
ven. ex ſenatuſconſul.
Clau per totum.
Icreditor.J CASVS.
SEreditor poſtulabat
à principe, vt liceret ſibi
poſſidere pignus iure
dominij: & princeps cõ-
ceſſit: poſteà exegit à de-
bitoribus vſuras: an vi-
deatur renunciaſſe be-
neficio impetrato, & ob-
tento, quritur? Et dici-
tur quod ſic. VIVIAN.
d Receſſiſſe. ſic & ff. de
lege commiſſ. l. iij. S. ele-
ganter. & l. de lege. S.fi. &
l. poſt diem, & ſuprà de
pactinter empt. & vendi.
l. cõmiſſoria. & ſupr quod
metus cauſa. l.cum te. &
ffdepoſiti lſi hominemS.
quotiens. & de vſuris l.
qui ſemiſſes. in princip. &
l. cum quidam. S. diuus.
& ſuprà de vſuris l. quã-
uis. y ff. de iure aure. ann.
l.ij. ADDIT10. De hac
materia, an ſcilicet, &
quando per actum con-
trarium quis perdat pri-
av, & adde l uilegium à, vide pul-
1 Guidone chre per Abba.in ca cum
Pape deciſ387. m....
vbi negat n¬ acceſſiſſent, in vltima co-
bilem teneri lum. extra de constitu-
contribuere in tionibus. & per docto. in
ſubſidiis, licet l. voluntariæ. ſupra de ex-
ſenei, aque euſa
e Videtur. vtff. de lege
tribuerit.1
commiſ. circa princ.
Etuſtiſſimam. Ca-
Ves oin cred-
tor publicè preſcribebat
pignus: & ſi poſt annum
cõitor ilud non recol-
ligebat, creditor id po-
terat vendere: hodie ſie
non erit: ſed aut conue-
nit, vt creditor pignus
vendat, & hoc fiet: aut
t Quia eõtra- non, & tunc debet de-
tium fecit iun nunciari debitori, vt pi-
ſuo & concor guus recolligat: & ſi in-
cagratum. cum tra biennium non redi-
le , mit, poterit creditor pi-
o, receſßum. de....O.e
ie deleg. gnus diſtrahere: & ſi n6
inueniatur emptor, a¬
deat creditor iudicem,
& denunciet debitori, ve
veniat:ſi non veniat, ſta-
tuetur certum tempus
à iudice, intra quod ſi
non veniat, poterit pe-
tere à principe, vt do-
minium pignoris ei de-
tur: & adhue ſi intra
aliud biennium debitor
Codex.
DE IVRE DOMINII IMPETRANDO.
TITVLV
C
Reditor, qui pignus iure ſuo diſtrahit, de quo conuenit inter
rem, id ſibi addicere non poteſt, l.10.S. de diſt. pign ſed decurſis
s XXXIV.
eum, & debito-
proſcriptionum.
& haſtarum ſolennibus, ſi non inueniat emptorem, id ei poſtulanti à principe addici
poreſt, l.eleganter. in pr. D. de pign actl. ſi is, qui in aliena. 5. vlt. D de acquir.
rer. dom.l debitor. D.ad Treb. quod fit etiam in pignore capto ex cauſa iudicatil.
vlt.S, ſi in cauſa iudic. & vt opinor etiam in pratorio. Solus princeps hoc tribuere
poteſt, ſi ſpecialis fuerit hypotheca: ex generali nunquam addicit omnia bona: ſed pro
modo debiti, l.I. Verum qui hoc impetrauit à principe, receſſiſſe ab eo videtur, ſi po-
ſtea vſuras credita pecuniæ, vt ſolebat, pergat à debitoribus exigere, l.2 nec rurſus
variare poteſt, & ad beneficium principis reuerti:quia iam variauit ſomel, l. pen.
D. de leg. com. Poſt addictum autem dominium, luendo pignori adhuc olim daba-
tur annus debitori, hodie datur biennium ex constit. Iuſtiniani, & ex eadem non
addicitur ante biennium poſt condemnationem, vel denunciationem debitoris, vide-
licet ſi de distrahendo pignore nihil conuenerit. Nam quod conuenerit in primis,
tuendum eſt, ſiue quo tempore veniret pignus conuenorit, ſiue quo pretio, qua lege,
quo loco, l.5. D. de pign. act-l.3. hoc tit. CvrAC.
Impetrans poſſidere pignus iure
domini, debet exprimere nomina
debitorum ceſſantium, & ſolennia
peregiſſe:nec poteſt de omnibus ge-
neraliter impetrari. BAL. Vel ſie:
Creditor poteſt impetrare à prin-
cipe pignora ſingularia ſibiaddici
iure domini, nõ vniuerſa bona de-
bitoris, licèt ſint hypothecata.SAL.
I. Imp. ALEXAND. A. Nicola.
u
Ominij iure pignora?
poſſidere deſiderans,
nomina debitorum,
quos in ſolutione ceſſare dicis,
exprimere, & an ſolennia b pe-
regiſti, ſignificare debuiſti:dum-
modô ſcias omnia bonac debi-
tores qu pignori dedit, vt vni-
uerſa dominio tuo generaliter
addicantur, impetrare te non
poſſe. PP. XIV. Ral. Decembr.
Alexand. A. IIl. & Dione Coss.
Per vnum actum contrarium,
receditur à priuilegio. BARTOL
Qui facit contra ius, quod impe-
trauit, ius perdit. hoc dicit. Vel
ſic: A beneficio reſcripti recedi-
tur per actum oppoſitum. BALD.
Vel ſic: Si creditor poſt dominium
pignoris impetratum vſuras à de-
bitore receperit, iuri impetrato
renunciaſſe videtur. SALYL.
I1. Imp. GORDIANVS A. Iuſta.
Sl creditor pignus iure domi-
nij à noſtra ſerenitate poſſi-
dere petiit, & poſt formam re-
ſcripti alio anno vſuras à vobis
accepit, à beneficio impetrato,
receſſiſſe d videtur 4PP Prid.
Non. Decembr. Pio, & Pontia-
no Coss,
e
Antiqua obſeruatione ſublata,
debitor moneatur, vt corto tempore
ſoluat: quo elapſo, à principe do-
minium impetratur: poſt quam
impetrationem debitor intra biẽ-
nium auditur: & res legitime æſti-
matur: vt ſi quid vltrà habet, id
reſtituat: & quod minus acceperit,
conſequatur. BART. Vel ſic: In-
tentio huius legis eſt triplex: ſcili-
cet circa pignoris venditionem, &
circa pignoris dominiy impetratio-
nem, ſeu adiudicationem. Tertià
circa poſt ipſius adiudicationem
permiſſam luitionem. Secunda ibi,
ſin verô nemo. Tertia ibi, ſin au-
tem nullatenus. & iſta lex non
ſeruatur ſecundum ſtatuta, & cõ-
ſuetudines locorum. & hoc dicit:
Qui vult iure pignoris poſſidere,
debet ſeruare huius legis ſolennia,
ſecundum BaLD.
III. Imp. IVSTINIANVS A.
Demoſtheni PP.
Etuſtiſſimam obſeruatio-
nem, qu nullatenus in
ipſis rerum claruit documen-
tis, penitus eſſe duximus am-
putandam, immô magis clario-
ribus remediis corrigendam.
Igitur in pignoribus, quæ iure
dominij poſſidere aliquis cupie-
veniat, & pecuniam of-
ferat, poterit pignus te-
cuperare: ſi verô non ve-
niat:ex tuc elapſo bien-
nio conſequetur credi-
tor pleniſſimum domi-
nium: & ſi creditor pi-
gnus vendat, neque tue
conſequatur debitum
ſuum: de co, quod deeſt,
aduerſus debitorem
manebit integra peti-
tio: & ſi pluris ſit pi-
nus venditum, quam
ſit debitum, debitor, vel
eius creditores ſuper-
fluum petere poterunt:
& ſi dubitetur quantum
debuerit vendi pignus,
iudex debet eſtimare, &
creditor debet iurare ſe
non poruiſſe plus ven-
didiſſe: ita videlicet ve
hoc, quod iudex eſti-
mauerit, obſeruetur. V1.
f Conuentum eſt. hoc
dictum fallit in caſibus:
vtj. tit.j. per totum & ff.
de pignorat. actione. l. ſi
conuenerit.j. & ff de di-
ſtractio. pignor. l. ſi credi-
tor. S.fin. & facit Inſtitut.
quib alien licet. 5.j.
g JEx denunciations.
ſeilicet vna: vbi verd
conuenit, ne venderet,
ter eſt denunciandum-
vt ff de pigno actionel.
ſi conuenerit. j. in fin
h Sententia. interlo-
cutoria de ſoluendo ſibi
cam.
i DominijvtS ſi in cau.
iud l. fin. ACCVRS.
e qPraſens. ſic ffde eui-
ctio l ſi ideo. S fin.
lCerto tempore. Nota
certumà tempus dari
ad requirẽdum, & aliud
certum tempus ad ſol-
uendum: vt ſtatim ſubii-
Cit. AccVRSIvS.
m Certum tempus. qu0
tempore non inuentus
bat, proſcriptio publica, & an-
nus luitionis antiquitus intro-
ducti ſunt: pignus autem publi-
ce proſcriptum neque vidimus,
neque (niſi tantummodô ex librorum recitatione)
audiuimus. Sancimus itaque, ſi quis rem creditori
ſuo pignorauerit, ſi quidem in pactione cautum eſt,
quemadmodum debet pignus diſtrahi, ſiue in tempo-
re, ſiue in aliis conuentionibus, ea obſeruari, de qui-
Sin autem nulla pactio interceſſerit, licentia dabitur
fœneratori ex denunciatione, B vel ex ſententia iudi-
ciali poſt biennium, ex quo atteſtatio miſſa *, vel ſen-
tentia h prolata eſt, numerandum, eam vendere. Sin
verô nemo eſt, qui comparare cã maluerit, & neceſſa-
rium fiat creditori ſaltem ſibi eam iure dominiji poſ-
ſidere: in huiuſmodi caſibus hanc cauſam eſſe obſer-
uandam cenſemus, vt ſiue præſens ſit debitor, denun-
ciatio ei ſcilicet poſt biennium mittatur:ſiue adfuerit,
prouinciale tribunal creditor petat, & iudicem certio-
rare feſtinet, quatenus ille eum requiſierit, certo tem-
porel ſuper hoc ab eo ſtatuendo: vt fiat debitori ma-
nifeſtum per apparitionem iudicis, quod à creditore
petitum eſt: & certum tempus ſtatuatur: intra quod, ſi
accepit, debitum offerre, & pignus recuperare. Sin au-
tem nullatenus fuerit inuentus, iudex certum tem-
pus definiar, intra quod ei licentia dabitur ſeſe ma-
nifeſtare, & offerre pecuniam, & pignus à pignoratio-
ne liberare. Sin autem tẽpore ſtatuto vel minime fue-
rit inuentus, vel creditam pecuniam totam offerre
YYy 4 noluerit
bus inter creditorem, & debitorem conuentum eſtf.P
a Dilalo tem-
poris datur fi-
deiuſſori ad
requirendum
principalem
debitorem: &
alia, ad ſol-
uendun.
Pacta in pi-
gnoribus ſunt
licita, niſi ex-
preſſa lege
rohibeantur.
vide ad hoc
Bald. in l. ordo,
ſupde except.
ret tud.
J v. Menochiû
2. de arbit raris
centur..caſu
6.num. 7.
* al omiſſa. ſed
perperam.
fuerit inuentus debitor, debet is, qui pecunias creditas