Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 4): Codicis Dn. Ivstiniani Sacratissimi Imp. PP. Avgvsti, Repetitae Praelectionis Libri Duodecim — Lyon, 1627

DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#1133
Overview
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
216 De except ſeu praeſcrip. Titxxxvj. 2162

trahen emptiol fin. in prine. Sed ibi non creditori, ſed fideiuſſori
remanebat pignus: & ideô non eſt pactum legis commiſſorie,

vel ei ſimile.

I fundi) CASvS. Vendidi tibi fundum, & pro euictione alium
Sinddu obigauieo pacto, ve ſ non euinceretur reſtituere.

tur fundus obligatus. ſ
aliquis egerit, & ſuccu-
buerit: quia non euin-

cit: an fundum recupe-

rare poſſis, quaritur? Et
dicitur quod ſic: ſed per
quam actionem, non a¬
perit: tu dic quod præ-
ſcript. verbis, vel actio.
pignoratitia. VIVIAN.
a Dodiſti. loco pigno-
ris.
b Obtineas. i. reſtitua-
tur tibi, ſecundum Azo.
& ſi amittat, loco pi
noris retineat: quod
valet: vt j.de euic.l ſi non
iniuria. J Sed quid ſi eſt
actum, vt hic loco illius
habeatur? Reſp puto va-
lere, & ſic etiã poreſt in-
telligi innuere lex iſta-
e Securitate. i exce-
ptione rei iudieate, cum
ſit abſolutus.
d Negotium. quia iu-
reiurando, & pacto de
non petẽdo, & ſententia.
Integrum eſt. i. ſi no-
ua voluntate non fue-
rit eiuſdem rei conſtitu-
ta obligatio. liiij.S. de
remiſſ pign. CVIAC.
e q Integri eſt. quia nec
ſibi hunc vendidiſti, nec
pro expenſis litis ei de-
diſti, nec pacto, nec ſen-
tentia, vel alio modo
amiſiſti.
f Iubebit. præſcriptis
verbis actione propoſi-
ta, vel pignoratitia a¬
ctione.
Voniam. JCASVS.
Inter alias dece-
ptiones, quibus créditor
intendit debitorem de-
cipere, eſt hæc. ſ. quod
creditor conuenit cum
debitore, vt ſi ſua die nõ
ſoluatur pecunia, quod
pignus penes eû rema-
neat. ſtatuit imperator
quod huiuſmodi cõuen-
tiones nullius ſint mo-
menti: ſed creditor debi-
tum recipiat, & pignus
debitori reſtituat. VIV.
JQuoniam. Quia per
hanc conſtitutionẽ ſu-
blatæ erant fiduciœ: ide
de illis nihil à Iuſti. re-
latú eſt in hanc l. CVIA.
g J Memoriam aboleri.
quoad ipſa pignora: non
quoad vẽditiones Ac-
curſius. ADDITO. An
autẽ, & quando pactum
legis commiſſbriæ re-
probetur in pignoribus,
itẽ quare admittatur in
contractu emptionis, &
reprobetur in contractu
pignoris, videas pulchre
per Abbatem in c ſignifi-

ſeruãdum. BALD. Vel ſic: Ceſſan-
te cauſa, propter quam pignus eſt
datum, pignus debet reddi. h.d ſe-
cundum SALYC.
I1. Impp. DIOcLET. & MAXIM. AA.
& CC. Dionyſio.
Ifundi nomine, quem ven-

dideras, emptori ab alio mo-
ta proprietatis queſtione, alte-
rum fundum proeius euictione
pignoris, hypothecœve titulo
emptionis inſtrumentis ea lege
dediſti a, vt quem ſecundô tra-
dideras, ſi is, quem vendideras,
euictus non fuerit, obtineas P: de
hoc contra eum, qui mouerat
queſtionem, lata ſententia:em-
ptori parata ſecuritates circa
eum, quem obligaueras, reſti-
tuendum: conuentionis fidem
impleri (ſi negoci d integrum

eſt ae) prſes iubebit . S. Ral.

Pactum legis commiſſoriæ eſt re-
probatum inpignoribus: & habet
locum hac lex in præteritis, & fu-
turis. BVT.BART. & SALYC.

III. Imp. CONSTANTINVS A.
ad populum .
Voniam inter alias ca-
QPiones pre eipué commr.
ſoriæ pignorum * legis creſcit
aſperitas, placet infirmarieam,
& in poſterum omnẽ eius me-
moriam aboleri8. Si quis h igi-
tur tali contractu laborat, hac
ſanctione reſpiret, quæ cû præ-
teritisi preſentia quoque re-
l pellit, & futura prohibet. Credi-
tores enim re amiſſa, l iube-
mus recuperare quod dederút.
Dat. Il. Ralend. Februa. Sardicæ,
Conſtantino A.VII. & Con-

Decemb. Sirmij, AA. Coss.

ſtantio Cæſare Coss.

DE EXCEPTIO

NIBVSJ, SEV

preſcriptionibus.

TITVLVS

XXXVI.

Ropoſitis variis negotiis, & actionibus ciuilibus, priuſquam dicat de criminali-
bus, quibus reſeruat librum ſequentem, dicere inſtituit de exceptionibus, quibus
actiones ciuiles excludi ſolent, & de generali actione ex ſtipulatu, qua omnibus aliis
ſubſeruire ſolet, déque aliis actionibus ciuilibus, quas ſuperiores libri non habuert,
vt profligato, abſoluto, omni tractatu rerum ciuilium expeditior veniat ad crimi-
nales libro ſequenti. Exceptio eſt intentio rei appoſita intentioni actoris. Vel defenſio
iuſta, qua obiicitur actioni. Defenſio iuris, quæ eludit, elidit, excludit actionem. Actio
eſt telum. Exceptio clypous. Exceptio aries, quo actio infringitur. M. Tull.in Top.
Aries ille ſubiicitur in veſtris actiontbus, ſi telum manu fugit. Qua exceptione actio
legis Aquiliæ inefficax constituitur. Et ſubiici dicitur actioni exceptio: quod vtra-
que ſimul, atque coniunctim à pratore detur, quod actioni vno tenore, & contextu
addatur exceptiol. vlt.S. quib.ex cau ma. hoc fere modo, L. Titius iudex eſto, ſi pa-
ret G. Sei L.Titio ex cauſa crediti C. dare oporiere, niſi de non petenda ea pecunia
inter ſe pepigerint, G. Soium L. Titio iudex cõdemna qua de cauſa in l.exceptio.D.
de excep. recte exceptio definitur eſſe conditio inſita: ſcilicet in actione, vt & re-

plicatio in exceptione l. 6. hoc tit. & recte Cornificius. In priuata actione pratoriæ

exceptiones ſunt: & M. Tullius.Is, qui agit, iuditium purum poſtulat. Ille, qui cum
agitur, exceptionem addi ait oportere. Nulla autem eſt differentia inter exceptio-
nem, & praſcriptionem. Vtraque appellatio idem poteſt: & coniunctio, ſiue, in hac
rubrica connexio eſt vocum idem ſignificantium. Cætera, qua ſunt pracipua in Con-
ſtitutionibus huius tituli, aliis locis expoſuimus. CVIAC.

Soluens habenti vilẽ actionem,
alio habente directam, ab vtili li-
beratur ipſo ture: ſed à directa ex-
ceptionis ope: & obligatio diuidi-
tur inter heredes actiuè, & paſſiué
pro portionib. hereditariis. BALD.
Vel ſic: Licet obligatio diuidatur

ipſoiure inter heredes: tamen ſi de-

bitor ſoluit vni ex heredibus, cui
creditor nomen prælegauit, aduer-
sus alios tenetur exceptione doli.

I. Imp.ANTONINVS A.
Claudio.

EBITORESqui-
dem hereditarij vni-
cuique heredû pro
N portione hereditaria
antiqual lege obligati ſunt.

Sed ſi eis heredibus omnem
pecuniam exoluiſti, quibus no-

men patris tui m teſtatorn in

valent in arris ſponſalitiis:vt S ſi ret pro vel adeum per.l.j. Item
in ſponſionibus honeſtis: vt ſſ de praſcr. verb.lIſi in rem. S. fin.
JSed quid ſi paciſcar vt non liceat ſoluere? Reſp-non valet, & o¬
mnia ſimilia. Sed quid ſi conuenerit, vt non liceat ſoluere hinc
ad menſem?adhuc dixit Paulidem, &e

Ioan, non placet: ſed di-
cit valere, ſi modô ſit
tẽpus minus xx. anno-
rum: aliter videre-
tur perpetua alienatio:
vt ar. in auth. de alien. &
emph. . locationis. coll ix.
& facit de feudis. quibus
mod feud. conſtit poteſtS.
ſi quis obligauerit. Argu.
cõtrà. ff.de cont empt.ll.fi.
Sed ſolue, vt Seotit l.j.

DE EXCEPTIO.
nibus, ſeu prſcri-
ptionibus.
Dixit S. de iure agédi:
nienc de iure defendẽdi.Et
quod dicit, preſcriptioni-
bus: large ponitur, licet
aliàs pro temporali tan-
tum ponatur.
qExceptio eſt defen-
ſio, intentio, vel allega-
tio eius, cum quo agitur

adem ratione de anno, &
ſic in infinitum: quod

a Alienatiu
perpetua vi-
detur, quz fa-
cta eſt ad tem-
pus 3o. anno-
rum.

Sumpta ex
Cod. Theo lib.
3.tit.2 Cont.

* Iuſtinianus
addidit verbû.
pignorum, vt o¬
ſtendat ſe le-
gem cõmiſſo-
riam adhuc in
vẽditionibus,
retinere: quã
tamẽ genera-
liter Conſtan-
tinus abroga-
uerat tã in pi-
gnoribus, quã
in emprioni-
bus, & aliis
contractibus:

id etiam indi-
cat titulus C.
Theo. de lege
commiſſoria
reſcindenda,
inter emptio-
num titulos
collatus. Ant.
Cont.

t Quid exceà

actione contraria, vel eſt
allegatio quœdã, duo-
ol, quœdam compe-
tens vero. Sic dicitur in
titulo de replicat. Inſtit.
lib. 4. Exceptio nihil dif-
fert à præſcriptione. Cv.
DEbitores lCASVS.
ASi debitor, vel ere- preſcri. diffe-
ditor in fata conceſſit, rant, vAlciat.
pluribus heredibus reli- ſuper l. quin-
ctis, inter heredes pro que pedum. C.
portionibus hereditariis finium regun.
diuiditur actio, & pro
portionibus hereditariis
condictio competit. Si
verô creditor nomé de-
bitoris ſui vni heredum
pralegauit, & ille egerit,
& exegerit, alij volentes
agere, doli mali exce-
ptione repellentur.
In illa r2 tab-l.cuius
hic meminit, debitorum
appellatione propriè ſi-
gnificantur, qui pecuniã
mutu am acceperunt; ve
creditorum, qui credide.
runt. Ideõque in l.credi-
tores ffde verb ſig. Caius
ait, creditorum nomine
non tantu appellart eos,
qui pecunia mutua cre-
diderunt: quoniã ij pro-
prie creditores dicutur,
ſic in lr. f. de intevrogat.
in iur. fat. Itẽ ait inter-
rogatoriam actionẽ tüe
eſſe neceſſariam. ihere-
des debitoris teneri pro
portionibhereditariis, ſi
agitur in perſonã, nõ in
rem, & ita ſi cert um pe-
tatur: actio autẽ, ſi cer-
tum petatur, eſt actio
certe pecunie numera-
t deditæ. l. j. ff.de con-
dict trit. Vide ſcripta ad

SALYC. diuiſione adſcripſerate, doli

cante, ſuper glo in ver cõ-
miſſoriæ. ext. de pignor.
h Si quis debitor.
i qPrateritis. niſi hoc diteretur, non traheretur ad præterita:vt
a Amiſsi im S de leg. & conſtil. leges. & constitutiones.
PPe, die ys Re amiſa. Id eſt,pignore amiſſo, quod eis mancipatum, vel
miniunm in iure ceſſum fuerit Cvrac.
terum non en Amiſſa. impropriè : quia dominium non fuit in eos tranſ-
ranſlatum. latum:vt S. de leg. & conſtil. non dubium. Huiuſmodi tamẽ pacta

l.I1. S. ſi cert pet. CVIAC.
l Antiqua. ſcilicet l.
duodecim tabularum, vt bS de pact.l pacto. & ſi cer pet.l.j. & S Hereditarij
vnus ex pluribus heredibus, &c.l-j & S fam. erciſc. lea qua. debitores vni-
J Sic l.. de nox act. Vide ſcripta ad l. .s ſi cert pet. CvrAc. cuique here-
mS Patris tui-i patrem tuum debitorem: quia ſpecialiter qui-SPP
buſdam voluit ita debitum reddi. a obligari
n Teſtator idémque creditor.. ſunt.
OS Adſcripſerat. prlegando: ſicut econtrà onus vni adſcribere
YYy 5 poteſt:
 
Annotationen