Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 4): Codicis Dn. Ivstiniani Sacratissimi Imp. PP. Avgvsti, Repetitae Praelectionis Libri Duodecim — Lyon, 1627

DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#1184
Overview
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
2263

eap. min. . maxima. &
S. media? Sed dic quod
a Deportatio impropriè* dicitur de-
in metallum, portatio. q. d deporta-
impropriè de- tur in metallum: ſic S.
portatio eſt. nemo priuatus. l.ij.

DE INFANTI-
bus expoſitis liberis,
& ſeruis, & de his, qui

ſanguinolentos nu-

triendos acceperunt.
Non tantum in capti-
uis opus pietatis exhibe-
tur: ſed etiam in infanti-
bus expoſitis nutriendis:
& ideô de hoc ſubijcit.
Sanguinolentos. Id
eſt recens natos. CvIAc.
I inuito.J CASVS.
Sslaaiquis me inuito
partum ancillæ mee ex-
poſuerit, an vindicare
poſſim, queritur?Et di-
citur quod ſic:ita tamen
quod id, quod alimẽto-
rum nomine, vel doctri-
næ in eo impenſum eſt,
refundam ei: niſi à fure
eum vindicauerim.
a Si inuito. ſi autem
eo volente: amitreret
omne ius, quod in eo
haberet:vt J. eod l. fin. in
princip.
b A fure. Nota ergo
B Expenſas fur furem expenſas reti-
non repetit. nere non poſſe: ſic & ff.
de cond fur. lex argento.
Sed videtur contrà S.
de rei vind. l. domum.
e Expẽſas ma vbi dicit malæ fidei
l fidei poſſeſ- poſſeſſorem neceſſarias
ſor ſeruatne, impenſas ſeruare officio
ceſſarias quidẽ J.. ¬
officio iudieis: iudicis, & vtiles tollere.
vtiles ver Solut. Aliud d in aliis
tollit. mal fidei poſſeſſori-
d Malæ fidei bus: & aliud in fure. Vel

poſteſoris & dic aliud in expenſis fa-

tia in expenſis ctis in domo, & aliud in
deducendis. his, que abradi nou poſ-
ſunt: vt argu. ff de rei
vindic.l. ſi autem.S. fin.
ACCVRS.
c Restituas. Sic ergo
indiſtincté reddûtur bo-
næ fidei poſſeſſori. Et ſic
eſt contrà. d. l. ff. de rei
vindic. l. ſin autem. S fin.
& l. ſequent. vbi dicit nõ
repeti expenſas factas
e Expenſ in infdocendoniſi in duo-

docendo facta bus caſibus. Solut. ibi
an, & quando

tepetantur. ....-&
ras eius, que poterãt eſ-

ſe aliquœ:hic nõ potuit
habere, cûm eſſet in-
fans. Vel aliter, vt ibi.
f Exceptio da¬ Ité nota f bonæ fidei

tur ob bonam poſſeſſorem excenri-
em exce
fidem, qu q polleſſorem exceptionẽ

negatur malã
fidem habẽti. 1.

&t

* Reftitueres.

& Criſpino Coss.

Dictum eſt in l præcedenti, quod ſi domino inuito, vel igno-
rante partus eſt expoſitus, poieſt dominus vindicare ſed hic di-
citur, quod eo volente, vel exponente, perdit dominium: quia ille.
qui pereuntem contemnit, ſuum dicere nequit. BALD. Vel ſic:
Exponens ſobolem propriam, quam nutrire tenetur, verit pu-
niendus, nec dominus recuperat ſeruum, que expoſuit. SALYC.

ideo: quia habuerat ope-

Imp. ALEXANDER A. Claudio.

Iinuitoa, vel ignorante te partus ancillæ, vel
adſcriptitiæ tu expoſitus ſit, repetere eum
t non prohiberis. Sed reſtitutio eius (ſi non à
furé vindicaueris) ita fiet, vt ſi qua in alendo eo, vel

I iſ... . CLC..
forté ad diſcendum artificium iuſté conſumpta fue-
rint, reſtituas c PP.

Codicis Liber octauus.

rere. Curiales quoque proxima-
rum ciuitatum placuit admone-
ri, vt emergentibus talibus cau-
ſis ſciant legis noſtræ auxilium
deferendum: ita vt nouerint re-
ctores vniuerſi decem libras au-

paritoribus exigendum, ſi præ-
ceptum noſtrum neglexerint.
Dat. III. Idus Decemb. Rauen-
næ, Honor. VIII. & Theodoſio
III. AA. Coss.

DE INFANTIBVS EXPOSITIS LIBERIS,
& ſeruis, & de his, qui ſanguinolentos e nutriendos
acceperunt.

TITVLVS LII.
He ttduu perinterianaud eauſan patrie peoteſtaris qua m amit qui fien
à partu recentem proijcit inhumaniter, & quodammodo ad mortem exponit,
quod Gracu eſt uiir. & eadem ratione dominus ſerui dominium, & geueraliter
nemo praiudicio ſuum eſſe recte vindicat, quem pereuntem contempſit,llzz het. ad
quem in C. Theod. additur, Si modô testis epiſcopalis ſubſcriptio fuerit ſubſecuta:id
eſt, vt Anianus interpretatur, ſi contestationi de collectione eius epiſcopus, & clerici
ſubſcripſerint: quomobrem eam legem ſignificari opinor Vaſenſis concilij, c.6 his ver-
bis, vt ſecundum ſtatuta piſſimorum Auguſtorum quiſquis expoſiti colligit, Eccleſiæ
contestetur. At, vt cœpi dicere, vtque eſt in l.7 C. Th de expoſ nulla eſt differentia

inter dominum & patrem, qui ſciens, volénſque ſeruum à purtu recẽtem, aut filium

exponit nam & cum prima pars huius tituli in qua liberis, id eſt filis iungat filios
ſeruis, conſequens eſt & dominis iungendos eſſe patres, & in vtriſque idem ius con-
ſtituendum. Nec obſtabit l. patrem.S de nupt, ſi propria ei, & congrua reddatur ſpe-
cies, putà non impietate adductum: ſed egeſtate, & fame compulſum patrem filiam,
quam tueri non poterat, expoſuiſſe aliena miſericordie, vt l.2S de patr. qui fil diſt.
quo caſu aquum non eſt patrem ſuum ius amittere, & arbitri collocandæ filia, qui
neceſſitati ſuccubuit, quã ne Di quidem ſuperant. Sed ſi educatore deſiderante puel-
lam, qua ſuis ſumpt. creuit, filio ſuo collocari, pater renuat ti ab eo vti ingrato, edu-
cator alimentorum ſumptum repetet, quem non repeteret, ſi pater libens filiam filio
educatori in manum conuentione nuptui collocaret: quia eo genere filia tranſiret in
familiam educatoris: alioquin educatori ſemper competit alimentorum repetitio: &
alia eſt ratio victus, aut vestitus dati in tranſitu, ab hostibus pergenti ad ſuos, qui
ſumptus exiguus eſt, l.vlt. ſup. tit. prox. & hac de prima parte huius tituli. Secunda
eſt de iis, qui ſanguinolentos, &c. nec tamen ali ſunt infantes in prima, alij ſan-
guinolenti in ſecunda; ſed ivtraque recentes à partu, rubentes à matre, vel, vt ait
l.3, pueri paruuuli:at que lid’nfant ium nomine non ſignificatur integra prima atas,
qua vſque ad ſeptennium perducitur: ſed primæ cana, quibus qui eijciuntur, proprie
exponi dicuntur: grandiores non exponi: ſed pro derelicto haberi: non éuei: ſed
povonoi. Expoſiti ſeruuli liberi fiunt. Habiti pro derelicto liberi nõ fiunt, niſi tadio
medendi neglecti ſint. At prima pars huius tituli eſt de his, qui ſanguinolentos expo-
nunt: ſecunda de his, qui accipiunt, de quibus l.3 abrogato iure veteri definit, vt
non poſſint expoſitorum ingenuorum, vel ſeruorum paruulorum dominium ſibi, vel
patronatum vindicare, vel patriam poteſtatem, ſiue legime emptos acceperim, ſiue
nutriendos ſustulerint. & primam partem l.3. accepto de his, qui emptos, ſecundam
de his qui nutriendos acceperunt nam cum in antiquis libris, & in C. Theod. ſecun-
da pars huius tituli ita conſcripta ſit, Et de his, qui ſanguinolentos emptos, vel

nutriendos acceperunt, neceſſe eſt, vt de emptis aliquo loco agatur, & his nullus ap-

paret, quia commodari poſſit, praterquam in prima parte, ac praterea ſecunda, qua eſt
de his, qui utriendo ſustulerunt, euidenter ſcripta, argumentum prabet primam eſſe
de his, qui emptos acceperunt. Expoſitos auté lex definit eſſe liberos & ingenuos, licet
ſerui nati ſint, nec vindicari poſſe ab eo, qui expoſuit, nec ab eo, qui emit, vel ſuſtulit,
ne ex pietatis officie lucrum faciat, nec alimentorum nomine, vt l.2. ſupr de ing.
man. & in epiſt. quadam Traiani ad Plinium, quorum tamen repetitioni nõ denega-
bitur, & alius tantum ca ſus eſt, quo vindicatio non aufertur patri, vel domino, vel
patrono, ſi non ipſi: ſed alius citra ipſorum voluntatem paruulos expoſuerit. CvIac.

Alens partum expoſitum, non te-
netur eum restituere domino, niſi re-
ceptis ſumptibus, & etiam mercede
data ob aliquod artificium addiſcen-
dum. BAL D. Vel ſic: Partus an-
cillæ domino ignorante expoſitus, re-
peti poteſt: ad expenſas tamen resti-
tuendas tenetur: niſi ſint factæ à fu-
re. h.d notabiliter. SALYC.

AAA.

ipſe alimentante. BALD. Vel ſie
III. Ralend. Iunij, Iuliano II.

ri à ſe, & tantundem à ſuis ap-

2264

habere, malæ fidei non:
ſic Inſtit. de rerum diui-
ſion. S. & ex diuorſo. &
facit S. de nuptijs. l. pa-
trem.
Nuſquiſque. CA-
SVS. Si filium ſuum
naturalem, & legitimi,
vel naturalem tantum
expoſuerit quis, poenæ
legibus ſtatut ſubiace-
bit: ſi verô dominus ſer-
uum, vel patronus liber-
tum expoſuerit, repete-
re non porerit nec enim
ſuum dicere potuit, qué,

vt nõ periret, cõtempſir.

8 Vnuſquiſque. l.19S.
de epiſc. audient. CvIAC.
dSobolem legitimam,
& naturalem, vel? na-
turalem tantum:vt j. de
natu. lib. authent. licet.
e Animaduorſioni. ex-
traordinariæ b: vtS. de
patria poteſt. l.nec filium.
& ff.de liber. agnoſc. l.j
S. pœna, tenetur etiam
quaſi f occiderit filium:
vt ff.de libagn. l necare.
f j Contempſit. vr d ff
pro derolicto. l.fin. & S. de
Latin. liber. tollenda. l.j
S-ſed ſcimus. Sed arg.
contrà ffde ſtat. hom. l.
ſeruus. ACCVRS.
Ancimus. JCASVS.
Si partû expoſitum
quis nutriri faciat, non
poterit dicere puerum
illum ſeruum ſuum: &
quicquid àcquirit, ſibi
acquirit: nec dominus
illius infantis poterit
eum in ſeruum vindica-
re, cum noluit ei pr-
bere alimenta.
g Sancimus nemini.
omnes alios compre-
hendit, præter colligen-
tem:de quo ſubiicit ibi:
ſed neque, &c.
Sancimus nemini.
De hac extat Epiſtola
quedam Traiani apud
Plinium, & vetus quæ-
dam formula, de qua vi-
de ſcripta ad tit. 1lib.5.
Sent. Pauli. CVIAC.

I1. Imppp. VALENTIN. VALENS, & GRATIAN.
ad Probum P. P.
VNuſquiſque a ſobolen à ſunnmtriat: quod ſi
exponendam putauerit, animaduerſionie, que
conſtituta eſt, ſubiacebit *: ſed nec dominis, vel pa-
tronis repetendi aditum relinquimus, ſi ab ipſis expo-
ſitos quodammodo ad mortem, voluntas miſericor-
di amica collegerit: nec enim ſuum quis dicere po-
terit, quem pereuntem contempſit f. Data III. Non.
Mart. Gratian. A. III. & Equitio Coss.

Suſcipiens expoſitum, non efficitur dominus oius: etiam ſi
ea mente, vel protestatione ſuſcipiat:
ſi erat ingenuus, remanet ingenuus: & poteſt ſuccedere, con-
trahere, & testari in quamcunque perſonam: etiam praterito
: Expoſiti cuiuſcunque
conditionis, per exponentes non poſſunt vindicari, nec per col-
ligentes poſſunt, vt ſerui, vel libertini retineri: ſed ingenui in-
elliguntur: & quicquid quaerunt, ſibi querouin-
ſucceſſores tranſmittunt: & competens iudex eſt praſes prout

ciæ, ciuitatis defenſor, & Epiſcopus. Sal. & eſt notabilis lex.

PP
III. Imp. IVSTINIANVS A. Demostheni lt.

& ideo talis expoſitus,

ad ſuos

toribus

a Parentes li-
beros, vel na-
turales tãtum
alere tenẽtur.

b Exponens fi-
lium tenetur
quaſi occide-
rit.

c Partum ex-
ponës punitur
pœna extraor-
dinaria. adde
Clarum 5. ſen-
tẽtiarum. vlt,
quaſt.38. verſi.
partum.
d Suum dicere
iure nemu po-
teſt, qué per-
euntem con-
tempſit.

t CT57.2.

* Pars l. 28..
de epiſcopa. a

.IP. IiA ſia al inenuſs geni¬ dien.
SAncimus *nemini sy licere, ſiue ab ingenursz
 
Annotationen