DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#1286
2
.
Tiulus 3. De Epiſcopis, & clericis, &c.
Tota hec rubrica optime explicatur à doctiſ
ſimo Gothofhîc.
l.Iuxta ſanctionem.1.
Clerici an, & quando gaudeant priuilegio, vi
de Alex. ponſ6. 1. volum. & Andream de Iſern. in
conſtit reg. Apoſt.
Clerieus an poſſit per ſtatutum laicorum
ſubmitti collectioni collectarum vide Bart. in l.
reſcr.. ſciendum fde muner. honor. & in l. placet.
C. de ſacroſan eccl.
Quod clericus non poſſit concubinæ dona-
re, vide Bart in l.affectioff de donaiion.
l Omnis à clericis.2.
Vxor gaudet priuilegio viri;de quo vide Tira-
quel. in legib. conn gl ſeq- & n61. cã ſeq-
. Verumetiam1.
Quod hîc dicitur de acquiſitis poſt beneficium
adeptum, vide Dynum in regu ratum de regul iur.
in fine. & ibi per Boër. latiſſimè allegata.
St taque.2.
Probare poteſt clericus per vnum teſtem. vide
Iaſon, in l. reſçripta de precibus imper offer.
uod clerici non debeant tabernam intrare,
eſt l.z in verb.tai erna. hoc titulo & Felin cap. licet
vniuerſin fin de teſtib. Petrr. de Anch in c. ſi iudex.
de ſent. exc Bald.in cap dudum. de electione.
Auth. Item nulla.
l. De his clericis.3.
l. Officiales rationales. 4.
Auth. Sed neque.
Quod cancellarij ſacerdotes eſſe poſſint, tra-
ctat Petrus de ellapertica quaſt.238. Rebuffus in
proœm-conſtit gloſſnum 25.
l. Si quis nons.
Punitur affectus licèt non ſequatur effectus.
vide per Afflect deciſz7o. Felim. in tract. de conat.
in fin lectur ſaper decretal.
An propter frequentiam actus affectus ſine er-
fectu puniatur, vide loan de Plat. ad lacum quiã.
C qui mil poſlib.12. Hanc tamen legemin Gallia
non obſeruari notat Rebuff in proœm. conſt gloſſ-
5 umeroIRad 3I. Adde tamen elurlanum1.
cap 13. Cuiacium5 obſer. cap.5.
l. Presbyteros.6.
Prointellectu huius legis vide Duarenum pri-
mo de ſacreſanctis eccleſi minil.12.
l.Nec honore, nec.7.
Epiſcopi an teſtimonium ferre poſſint, vide
Rbuffum in proœm conſlgl 5num.27.
Auth. Sediudex.
l. Presbyeri ci ra8.
Hanc legem loannes Aurpachus li. ſing. alle-
al cap.34explicat vidé S.2. leg. 25. cum clericus.
& quæ ibi dixi.
Auth. presbyteri ſeu.
lNulla niſi 9.
Aurh. Presbyterum.
Auth. Diaconiſſam.
l. Si quis in hoc 10.
1. Pro intellectu huius legis vide Menoch. in
tract de arb iud lib.2 centu 4 caſ; 8num.3.
I.11
2. Quod religioſis non liceat vindictam poſce-
1 i .... 7
re, vide Bonf. in tracta maleficiorum in rubr.quis
poſſit alium offendere fol. 4. Doctores ad l. vt vimff.
de iur.
.....I.. .. A..1..
3 Quol vindicta regulariter ſit prohibita, vide
Alexand. id l qui bon ſi quis iuxta verſaut cau
tio nu4 de damn. infect.
An quis poſſit coſi ad temittendam iniuriã,
vel ſimultatem, declarat Abbas ad capI. in fin. de
male.
5. An peccet offenſus, qui pacem denegat, vide
per Albe in tract ſtatut par qo2. verſ. de ſecundo
ariicuio. collt.
Aurh. Sed nouo iure.
lIn EecleſiisI1.
l.Si quis curialis.12.
l. Si vencrabilis. 13¬
Auth ltem quacumque.
lQuicumque.4
e
Auth. Si quis epiſcopus.
l. Conuenticula. 15.
l. Quiſquis cenſibus.16.
l. Placet noſtræ.17.
Auth. Interdicimus.
Soccorum ludus clericis permittitur, & quid
de taxillorum ludo, vide Decium conſ.1551. ad
materiam huius ludi, quod ingenio naturali cõ-
ſiſtit, adde quod dicit Gloſſ.in l vxorſff de iur. &
fact ignor.
l. ParabolaniI8.
Parabolani qui ſint, vide Alciatum li 4. diſpunct.
cap.9. Turnebum lib. 13. aduerſ-cap.23. Tiraquel-
lum de nobilitate pag.327. & ſeq vide etiam Cu-
iacium ad Nouellam ;.
De hac lege multa vide per Decium ad cap.
decernimus coll. 4.ext. de iudic. & per Felinum ad
cap.I. de ſum trin. & fid. cathol.
l. Eum, qui probabilem. 19.
Quiſque ſimilis illis præſumitur, quibuſcum
illi eſt amicitia, conſuetudo & familiaritas. vide
Tiraquell. in legib. connub5 part gloſſ-i num.29. &
partei6.&nnuI5. & 16. vide l.adiles. . Pedius. vbi
gloſ-in verbo, conſeruorũ ff de adil edict. & in Auth.
de monachis. S. cogitandum. in fine. vide Cuiacium
libro 2 obſeruationum, cap.29.
Auth. Multô magis.
Quis huius Authentic ſenſus ſit, optime de-
clarat D. Gothofr.
Auth. Epiſcopo.
l. Si quis presbyter.20.
Vide Cuiacium ad NouellamI31.
Auth. Nunc autem.
l. Ad ſimilitudinem.21.
Nota hic argumentum ab Epiſcopis ad illu-
ſtres perſonas:de quo vide Bal hic, pluribus de-
clarans an Epiſcopi ſint illuſtres.
l.Si qua per calumuiam.22.
S. Quinetiam omnia.1.
5. Pratereà iubemus.2.
Quo ad has literas, de quib hle mentio fit, vi-
de Rebuff.tom. 2 tract. de literu requiſitoriis, n.7.
An percutiens ignoranter dominumincidat
in feloniam, vel canonem, vide Molineum 1 con-
ſuetud. 0. nu.15O.5.5152. 153.
Auth. Nullus epiſcopus.
l. Quoniam venerabiles.23.
De llauiano Epiſcopo Conſtantinopolitano
vide Euagrium hiſtor. 4.
l. Id, quod.24.
Pro intellectu huius legis vide Bald. in trata-
tu de executoribus testamentariis.
l. Cum clericis.25.
. Memorati autem1.
Clericus conuentus actione pecuniaria; etiamſi
immobilia non poſſidet, non tenetur ſatiſdare.
de quovide Abbain cap. quoniam frequenter. . in
aliis. 1. coll vt lite non conteſt.
JAn œconomus iurare cogatur, Cuiacius ne-
gat, quem vide Nouella 49. in fine. rationi tamen
conſentanea eſt Gothofr opinio hic.
S. Statuuimus autem.2.
Ex hoc S notandum eſt, humanius, ac mitius
agendum eſſe cum clerico, quam cum laico: de
quo tract.lib. ..5.
Auth. Sed hodie.
Quid ſit Siliqua, & quod nos vocamus Carat,
vide Molinœum, de vſur nu. 64.68.
De Siljquarum exactionibus, de oneribus mo-
nopoliy aurarie functionis, & ſiliquatici, vide Cu-
iacium lib.1. obſer cap 23.
Auth Generaliter.
Quod hodie audiatur actor perſequens litem,
licet non caueat de ea proſequenda vſque ad fi-
nem & de ſoluendis expenſis, vide Reb. in proœm.
conſt gl.5 num.37. Roland. à Valle 1. conſil. 7 .nu-
mero 19.
l. Decernimus.26.
Henc refert dictum Alexandri Seueri ex Lam-
pridio.
le Quiſquis emenſis.27.
Remiſſiones in Lib. I. Codicis.
l. Nulli licere.28.
Vide pro intellectu huius legis IoannemA
pachum lib. 4.epiſt. cap.vo aaanem Aur-
4 Legatum relictum in redem
uorum valer non obſtante ince.
narum.
Nota cautionẽ ad hoc vt epiſcopus nõ poſ-
ſit poir aunu effiei executor per Cepolens po-
sQuid iuris de fructibus percepris per haerede
ante conſtructionẽ templi, qaod teneatur ad re-
ſtitutionẽ, vide Bart conſ58 & 59. cum ſeq lib.2
5 Quid de commutatione huius relicti faci
pro tẽplo, an ſolus epiſcopus id poſſit: dic vt per
ptionem capti-
rtitudine perſo-
Bart. ad l legatumffde vſuf leg. & l finffde oper.
pub & in conſ 1o7 lib.2.
Quod propter negligẽtiam executorum po-
teſtas exequendi deuoluatur ad Epiſcopum, &
quare Epiſcopus teneatur obſeruare ea que te-
nebatur executor, vide Iaſonem ad lſi eumS qui
iniuriarum ffquis caut.n. 21. &12. & 24. & an
poſſit alij committere. Dec conſ7.nu.2.
S. Etſi quidem.1.
Ex hoc S. habes quod propter negligentia.
execurorum poreſtas exequendi deuolutur adE.
piſcopum.
Auth licet teſtator.
l.Que in monaſteriis.29.
l. Epiſcopis interdicimus.30.
l. Si quemquam.31.
Quod ad materiam ſimoniæ attinet, vide pe-
regrinum textum in canex multis. 1.q3.
Auth. Quod pro hac.
l. Orphanotrophos.32.
Quôd Orphanotrophi inuentarium facere te-
neantur, & quinam alij, vide Roland, à Vall. 1.cõſ.
49. vide Cuiacium Nouella 1.
Pro intellectu huius legis vide Baptiſtam
Pium anno amentor. cap. 42.
l. Omnes, qui. 33.
Pius dicto cap.42 Lapus allegat.40.
S. Executoribus.5.
De citatione verbali, an in alieno territorio fie-
ri poſſit, vide Baldum, & Vvurmſerum 1. obſ. 6.
cap.9.
Auth. Cauſa, quæ fit.
Auth. Clericus quoque.
Auth. Staruimus vr.
Ad hanc imperatoris Friderici conſtitutionẽ
vide Socinum conſ.12, col. 5. verſ ſolus. Romanum
conſ.369.
Clericus non poteſt coram iudice ſaculari
in cauſa quauis trahi, nec ei iuſtitia denegari ſub
pœna hic ſtatuta vide Federic.de Sen, conſ o. Ro-
man. conſ 369.n. 39. Cottam in memorabilibus, in
verbo clerici non poſſunt.
De verbo ſtatuimus, vide per Felin ad cap ſu-
per qqSI.de off-deleg.
l. Sacroſanctæ.34.
Auth. Sed Epiſcopalis.
Epiſcopalis digniras ius patrie poreſtatis ſoluir:
ſed ſi deſiit Epiſcopus eſſe, vtrum recidat in pa-
triam poteſtatem, vide l. qui liberatus. ſſ. de ado-
ption vide Tiraq in leg. connub gl.3.
Quod filij Epiſcopi liberentur à patria po-
teſtate, vide Iaſonem adlqui ſe patris.nu. 18. Cod-
vnde liberi. quod procedit ſi hoc eſt vtile ipſi fi-
lio: ſecus ſi id caderet in eius detrimentum, vide
Tra in tract. le mort ſaiſit le vifpart. 7 declar.1.
nu.2 & in tracta de nobilicap. 6. num. 49. & ca.
24nM7.
Auth. Licentiam.
Hanc licentiam optime Bald. explicat hoc
loco.
JEpiſcopus de bonis ante epiſcopatum qua-
ſitis recte teſtari poreſt.
Item clerici, qui bona, antequàm ad eccle-
ſiaſticam dignitatem promouerentur, acquiſiue-
runt: aut poſt clericarum aliunde quâm ex bene-
ficiis, de his teſtari poſſunt. cap. 1.& cap. quia nos,
de teſtam.
Auth. Presbyteros.
Sacerdotes, vel clerici ſunt ſub poteſtate pa-
tris conſtiruti; poſſunt tamen de quaſi caſtrenſi
A
peculio tã inter viuos, quam in vltima volutate
diſponere
.
Tiulus 3. De Epiſcopis, & clericis, &c.
Tota hec rubrica optime explicatur à doctiſ
ſimo Gothofhîc.
l.Iuxta ſanctionem.1.
Clerici an, & quando gaudeant priuilegio, vi
de Alex. ponſ6. 1. volum. & Andream de Iſern. in
conſtit reg. Apoſt.
Clerieus an poſſit per ſtatutum laicorum
ſubmitti collectioni collectarum vide Bart. in l.
reſcr.. ſciendum fde muner. honor. & in l. placet.
C. de ſacroſan eccl.
Quod clericus non poſſit concubinæ dona-
re, vide Bart in l.affectioff de donaiion.
l Omnis à clericis.2.
Vxor gaudet priuilegio viri;de quo vide Tira-
quel. in legib. conn gl ſeq- & n61. cã ſeq-
. Verumetiam1.
Quod hîc dicitur de acquiſitis poſt beneficium
adeptum, vide Dynum in regu ratum de regul iur.
in fine. & ibi per Boër. latiſſimè allegata.
St taque.2.
Probare poteſt clericus per vnum teſtem. vide
Iaſon, in l. reſçripta de precibus imper offer.
uod clerici non debeant tabernam intrare,
eſt l.z in verb.tai erna. hoc titulo & Felin cap. licet
vniuerſin fin de teſtib. Petrr. de Anch in c. ſi iudex.
de ſent. exc Bald.in cap dudum. de electione.
Auth. Item nulla.
l. De his clericis.3.
l. Officiales rationales. 4.
Auth. Sed neque.
Quod cancellarij ſacerdotes eſſe poſſint, tra-
ctat Petrus de ellapertica quaſt.238. Rebuffus in
proœm-conſtit gloſſnum 25.
l. Si quis nons.
Punitur affectus licèt non ſequatur effectus.
vide per Afflect deciſz7o. Felim. in tract. de conat.
in fin lectur ſaper decretal.
An propter frequentiam actus affectus ſine er-
fectu puniatur, vide loan de Plat. ad lacum quiã.
C qui mil poſlib.12. Hanc tamen legemin Gallia
non obſeruari notat Rebuff in proœm. conſt gloſſ-
5 umeroIRad 3I. Adde tamen elurlanum1.
cap 13. Cuiacium5 obſer. cap.5.
l. Presbyteros.6.
Prointellectu huius legis vide Duarenum pri-
mo de ſacreſanctis eccleſi minil.12.
l.Nec honore, nec.7.
Epiſcopi an teſtimonium ferre poſſint, vide
Rbuffum in proœm conſlgl 5num.27.
Auth. Sediudex.
l. Presbyeri ci ra8.
Hanc legem loannes Aurpachus li. ſing. alle-
al cap.34explicat vidé S.2. leg. 25. cum clericus.
& quæ ibi dixi.
Auth. presbyteri ſeu.
lNulla niſi 9.
Aurh. Presbyterum.
Auth. Diaconiſſam.
l. Si quis in hoc 10.
1. Pro intellectu huius legis vide Menoch. in
tract de arb iud lib.2 centu 4 caſ; 8num.3.
I.11
2. Quod religioſis non liceat vindictam poſce-
1 i .... 7
re, vide Bonf. in tracta maleficiorum in rubr.quis
poſſit alium offendere fol. 4. Doctores ad l. vt vimff.
de iur.
.....I.. .. A..1..
3 Quol vindicta regulariter ſit prohibita, vide
Alexand. id l qui bon ſi quis iuxta verſaut cau
tio nu4 de damn. infect.
An quis poſſit coſi ad temittendam iniuriã,
vel ſimultatem, declarat Abbas ad capI. in fin. de
male.
5. An peccet offenſus, qui pacem denegat, vide
per Albe in tract ſtatut par qo2. verſ. de ſecundo
ariicuio. collt.
Aurh. Sed nouo iure.
lIn EecleſiisI1.
l.Si quis curialis.12.
l. Si vencrabilis. 13¬
Auth ltem quacumque.
lQuicumque.4
e
Auth. Si quis epiſcopus.
l. Conuenticula. 15.
l. Quiſquis cenſibus.16.
l. Placet noſtræ.17.
Auth. Interdicimus.
Soccorum ludus clericis permittitur, & quid
de taxillorum ludo, vide Decium conſ.1551. ad
materiam huius ludi, quod ingenio naturali cõ-
ſiſtit, adde quod dicit Gloſſ.in l vxorſff de iur. &
fact ignor.
l. ParabolaniI8.
Parabolani qui ſint, vide Alciatum li 4. diſpunct.
cap.9. Turnebum lib. 13. aduerſ-cap.23. Tiraquel-
lum de nobilitate pag.327. & ſeq vide etiam Cu-
iacium ad Nouellam ;.
De hac lege multa vide per Decium ad cap.
decernimus coll. 4.ext. de iudic. & per Felinum ad
cap.I. de ſum trin. & fid. cathol.
l. Eum, qui probabilem. 19.
Quiſque ſimilis illis præſumitur, quibuſcum
illi eſt amicitia, conſuetudo & familiaritas. vide
Tiraquell. in legib. connub5 part gloſſ-i num.29. &
partei6.&nnuI5. & 16. vide l.adiles. . Pedius. vbi
gloſ-in verbo, conſeruorũ ff de adil edict. & in Auth.
de monachis. S. cogitandum. in fine. vide Cuiacium
libro 2 obſeruationum, cap.29.
Auth. Multô magis.
Quis huius Authentic ſenſus ſit, optime de-
clarat D. Gothofr.
Auth. Epiſcopo.
l. Si quis presbyter.20.
Vide Cuiacium ad NouellamI31.
Auth. Nunc autem.
l. Ad ſimilitudinem.21.
Nota hic argumentum ab Epiſcopis ad illu-
ſtres perſonas:de quo vide Bal hic, pluribus de-
clarans an Epiſcopi ſint illuſtres.
l.Si qua per calumuiam.22.
S. Quinetiam omnia.1.
5. Pratereà iubemus.2.
Quo ad has literas, de quib hle mentio fit, vi-
de Rebuff.tom. 2 tract. de literu requiſitoriis, n.7.
An percutiens ignoranter dominumincidat
in feloniam, vel canonem, vide Molineum 1 con-
ſuetud. 0. nu.15O.5.5152. 153.
Auth. Nullus epiſcopus.
l. Quoniam venerabiles.23.
De llauiano Epiſcopo Conſtantinopolitano
vide Euagrium hiſtor. 4.
l. Id, quod.24.
Pro intellectu huius legis vide Bald. in trata-
tu de executoribus testamentariis.
l. Cum clericis.25.
. Memorati autem1.
Clericus conuentus actione pecuniaria; etiamſi
immobilia non poſſidet, non tenetur ſatiſdare.
de quovide Abbain cap. quoniam frequenter. . in
aliis. 1. coll vt lite non conteſt.
JAn œconomus iurare cogatur, Cuiacius ne-
gat, quem vide Nouella 49. in fine. rationi tamen
conſentanea eſt Gothofr opinio hic.
S. Statuuimus autem.2.
Ex hoc S notandum eſt, humanius, ac mitius
agendum eſſe cum clerico, quam cum laico: de
quo tract.lib. ..5.
Auth. Sed hodie.
Quid ſit Siliqua, & quod nos vocamus Carat,
vide Molinœum, de vſur nu. 64.68.
De Siljquarum exactionibus, de oneribus mo-
nopoliy aurarie functionis, & ſiliquatici, vide Cu-
iacium lib.1. obſer cap 23.
Auth Generaliter.
Quod hodie audiatur actor perſequens litem,
licet non caueat de ea proſequenda vſque ad fi-
nem & de ſoluendis expenſis, vide Reb. in proœm.
conſt gl.5 num.37. Roland. à Valle 1. conſil. 7 .nu-
mero 19.
l. Decernimus.26.
Henc refert dictum Alexandri Seueri ex Lam-
pridio.
le Quiſquis emenſis.27.
Remiſſiones in Lib. I. Codicis.
l. Nulli licere.28.
Vide pro intellectu huius legis IoannemA
pachum lib. 4.epiſt. cap.vo aaanem Aur-
4 Legatum relictum in redem
uorum valer non obſtante ince.
narum.
Nota cautionẽ ad hoc vt epiſcopus nõ poſ-
ſit poir aunu effiei executor per Cepolens po-
sQuid iuris de fructibus percepris per haerede
ante conſtructionẽ templi, qaod teneatur ad re-
ſtitutionẽ, vide Bart conſ58 & 59. cum ſeq lib.2
5 Quid de commutatione huius relicti faci
pro tẽplo, an ſolus epiſcopus id poſſit: dic vt per
ptionem capti-
rtitudine perſo-
Bart. ad l legatumffde vſuf leg. & l finffde oper.
pub & in conſ 1o7 lib.2.
Quod propter negligẽtiam executorum po-
teſtas exequendi deuoluatur ad Epiſcopum, &
quare Epiſcopus teneatur obſeruare ea que te-
nebatur executor, vide Iaſonem ad lſi eumS qui
iniuriarum ffquis caut.n. 21. &12. & 24. & an
poſſit alij committere. Dec conſ7.nu.2.
S. Etſi quidem.1.
Ex hoc S. habes quod propter negligentia.
execurorum poreſtas exequendi deuolutur adE.
piſcopum.
Auth licet teſtator.
l.Que in monaſteriis.29.
l. Epiſcopis interdicimus.30.
l. Si quemquam.31.
Quod ad materiam ſimoniæ attinet, vide pe-
regrinum textum in canex multis. 1.q3.
Auth. Quod pro hac.
l. Orphanotrophos.32.
Quôd Orphanotrophi inuentarium facere te-
neantur, & quinam alij, vide Roland, à Vall. 1.cõſ.
49. vide Cuiacium Nouella 1.
Pro intellectu huius legis vide Baptiſtam
Pium anno amentor. cap. 42.
l. Omnes, qui. 33.
Pius dicto cap.42 Lapus allegat.40.
S. Executoribus.5.
De citatione verbali, an in alieno territorio fie-
ri poſſit, vide Baldum, & Vvurmſerum 1. obſ. 6.
cap.9.
Auth. Cauſa, quæ fit.
Auth. Clericus quoque.
Auth. Staruimus vr.
Ad hanc imperatoris Friderici conſtitutionẽ
vide Socinum conſ.12, col. 5. verſ ſolus. Romanum
conſ.369.
Clericus non poteſt coram iudice ſaculari
in cauſa quauis trahi, nec ei iuſtitia denegari ſub
pœna hic ſtatuta vide Federic.de Sen, conſ o. Ro-
man. conſ 369.n. 39. Cottam in memorabilibus, in
verbo clerici non poſſunt.
De verbo ſtatuimus, vide per Felin ad cap ſu-
per qqSI.de off-deleg.
l. Sacroſanctæ.34.
Auth. Sed Epiſcopalis.
Epiſcopalis digniras ius patrie poreſtatis ſoluir:
ſed ſi deſiit Epiſcopus eſſe, vtrum recidat in pa-
triam poteſtatem, vide l. qui liberatus. ſſ. de ado-
ption vide Tiraq in leg. connub gl.3.
Quod filij Epiſcopi liberentur à patria po-
teſtate, vide Iaſonem adlqui ſe patris.nu. 18. Cod-
vnde liberi. quod procedit ſi hoc eſt vtile ipſi fi-
lio: ſecus ſi id caderet in eius detrimentum, vide
Tra in tract. le mort ſaiſit le vifpart. 7 declar.1.
nu.2 & in tracta de nobilicap. 6. num. 49. & ca.
24nM7.
Auth. Licentiam.
Hanc licentiam optime Bald. explicat hoc
loco.
JEpiſcopus de bonis ante epiſcopatum qua-
ſitis recte teſtari poreſt.
Item clerici, qui bona, antequàm ad eccle-
ſiaſticam dignitatem promouerentur, acquiſiue-
runt: aut poſt clericarum aliunde quâm ex bene-
ficiis, de his teſtari poſſunt. cap. 1.& cap. quia nos,
de teſtam.
Auth. Presbyteros.
Sacerdotes, vel clerici ſunt ſub poteſtate pa-
tris conſtiruti; poſſunt tamen de quaſi caſtrenſi
A
peculio tã inter viuos, quam in vltima volutate
diſponere