DOI Artikel:
Laskowski, Andrzej: Architektura galicyjska w okresie autonomii: uwagi na marginesie książki o architekturze Rzeszowa
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17165#0174
(wszyscy — 1912), cieśli: Salomona Neumanna (1906 i 1912), Walentego
Suszczaka (1906), Adama Ungeheuera (1906)110, Józefa Ungeheuera
i Stanisława Ungeheuera (obaj - 1912) oraz murarzy: Karola Iżyckiego,
Franciszka Kużałka, Karola Nikodemowicza, Stanisława Nikodemowi-
cza, Jana Paucka, Dominika Prętkiego111 (wszyscy 1906), a także Wojcie-
cha Gerulę112 i Franciszka Mackiewicza (obaj - 1912). Wiadomo też, że
o przynależność do gminy miasta Rzeszowa zabiegał w 1912 roku murarz
Wincenty Lalicki113.
Na koniec omawiania książki Barbary Tondos warto zauważyć, że
w tekście znalazło się sporo ilustracji, w tym blisko czterdzieści wydoby-
tych z różnych archiwów projektów autorstwa wielu twórców, a także kil-
ka (może zbyt mało?) dawnych fotografii. Ich opublikowanie nie tylko po-
zwala na wyrobienie sobie opinii na temat lokalnego środowiska architek-
tonicznego, ale także znacznie uatrakcyjnia prowadzone przez Autorkę
rozważania. Na końcu książki zamieszczonych zostało 12 fotografii kolo-
rowych i 35 czarno-białych. O ile ilustracje kolorowe nie są najgorszej ja-
kości (z wyjątkiem ii. 10), o tyle znaczna część ilustracji czarno-białych po-
zostawia wiele do życzenia. Zdarzają się fotografie, na których architektu-
ra jest niemal zupełnie nieczytelna ze względu bądź to na drzewa (np. il.
5, 6), bądź na niestaranne opracowanie zdjęć (np. il. 3, 10, 22). Szkoda, że
zamiast licznych powtórzeń ujęć tych samych obiektów w kolorze i w wer-
sji czarno-białej (np. il. 3 i 7) nie pojawiły się zdjęcia obiektów omówionych
w książce, a zupełnie nie zilustrowanych.
Ta niedopracowana część ilustracyjna, jak również liczne błędy prze-
oczone przez korektora nie najlepiej świadczą o wydawcy, który swoimi
niedociągnięciami obniżył niewątpliwie dużą wartość książki. Uwaga ta
dotyczy też sposobu dystrybucji książki, która była niemal zupełnie niedo-
stępna w rzeszowskich księgarniach, nie dotarła też do badaczy zajmujących
HO Adam Ungeheuer zatrudniony był w latach 1899-1900 przy budowie rzeszowskiej ga-
zowni — zob.: Kaczmar (przyp. 52), s. 25, przyp. 19. Poza tym któryś z Ungeheuerów (z Ru-
skiej Wsi) sta wiar rusztowanie podczas prac restauracyjnych prowadzonych w 1898 roku w
kościele OO. Bernardynów - zob. Zaucha (przyp. 12), s. 44. Również nieznany z imienia cieśla
Ungeheuer zbudował w roku 1895 oranżerię w parku miejskim — zob. Codello (przyp. 2),
s. 122.
111 Dominik Prentki, jak podaje to nazwisko Codello (przyp. 2), s. 11—12 oraz 16-17, był
murarzem i właścicielem realności, w latach 1866-1873 pełnił obowiązki radnego lub zastęp-
cy radnego. Już w roku 1870 był najstarszym wiekiem radnym, co każe z dużą ostrożnością
traktować utożsamianie go z wymienionym przeze mnie powyżej Dominikiem Prętkim.
112 por, notka na s. 61 w omawianej książce B. Tondos.
113 Codello (przyp. 2), s. 124.
170
Suszczaka (1906), Adama Ungeheuera (1906)110, Józefa Ungeheuera
i Stanisława Ungeheuera (obaj - 1912) oraz murarzy: Karola Iżyckiego,
Franciszka Kużałka, Karola Nikodemowicza, Stanisława Nikodemowi-
cza, Jana Paucka, Dominika Prętkiego111 (wszyscy 1906), a także Wojcie-
cha Gerulę112 i Franciszka Mackiewicza (obaj - 1912). Wiadomo też, że
o przynależność do gminy miasta Rzeszowa zabiegał w 1912 roku murarz
Wincenty Lalicki113.
Na koniec omawiania książki Barbary Tondos warto zauważyć, że
w tekście znalazło się sporo ilustracji, w tym blisko czterdzieści wydoby-
tych z różnych archiwów projektów autorstwa wielu twórców, a także kil-
ka (może zbyt mało?) dawnych fotografii. Ich opublikowanie nie tylko po-
zwala na wyrobienie sobie opinii na temat lokalnego środowiska architek-
tonicznego, ale także znacznie uatrakcyjnia prowadzone przez Autorkę
rozważania. Na końcu książki zamieszczonych zostało 12 fotografii kolo-
rowych i 35 czarno-białych. O ile ilustracje kolorowe nie są najgorszej ja-
kości (z wyjątkiem ii. 10), o tyle znaczna część ilustracji czarno-białych po-
zostawia wiele do życzenia. Zdarzają się fotografie, na których architektu-
ra jest niemal zupełnie nieczytelna ze względu bądź to na drzewa (np. il.
5, 6), bądź na niestaranne opracowanie zdjęć (np. il. 3, 10, 22). Szkoda, że
zamiast licznych powtórzeń ujęć tych samych obiektów w kolorze i w wer-
sji czarno-białej (np. il. 3 i 7) nie pojawiły się zdjęcia obiektów omówionych
w książce, a zupełnie nie zilustrowanych.
Ta niedopracowana część ilustracyjna, jak również liczne błędy prze-
oczone przez korektora nie najlepiej świadczą o wydawcy, który swoimi
niedociągnięciami obniżył niewątpliwie dużą wartość książki. Uwaga ta
dotyczy też sposobu dystrybucji książki, która była niemal zupełnie niedo-
stępna w rzeszowskich księgarniach, nie dotarła też do badaczy zajmujących
HO Adam Ungeheuer zatrudniony był w latach 1899-1900 przy budowie rzeszowskiej ga-
zowni — zob.: Kaczmar (przyp. 52), s. 25, przyp. 19. Poza tym któryś z Ungeheuerów (z Ru-
skiej Wsi) sta wiar rusztowanie podczas prac restauracyjnych prowadzonych w 1898 roku w
kościele OO. Bernardynów - zob. Zaucha (przyp. 12), s. 44. Również nieznany z imienia cieśla
Ungeheuer zbudował w roku 1895 oranżerię w parku miejskim — zob. Codello (przyp. 2),
s. 122.
111 Dominik Prentki, jak podaje to nazwisko Codello (przyp. 2), s. 11—12 oraz 16-17, był
murarzem i właścicielem realności, w latach 1866-1873 pełnił obowiązki radnego lub zastęp-
cy radnego. Już w roku 1870 był najstarszym wiekiem radnym, co każe z dużą ostrożnością
traktować utożsamianie go z wymienionym przeze mnie powyżej Dominikiem Prętkim.
112 por, notka na s. 61 w omawianej książce B. Tondos.
113 Codello (przyp. 2), s. 124.
170