DOI Artikel:
Laskowski, Andrzej: Architektura galicyjska w okresie autonomii: uwagi na marginesie książki o architekturze Rzeszowa
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17165#0180
s. 45), wycinki starych drzew, zastępowanie materiałów tradycyjnych no-
woczesnymi, nie trwalszymi, ale nastawionymi na efekt, często udającymi
swym kształtem formy historyczne. Rzeszów nie jest w tej materii nieste-
ty żadnym wyjątkiem. Podobnie dzieje się we wszystkich ośrodkach miej-
skich regionu. Wciąż pokutuje tu, jak się wydaje, stereotyp konserwacji
lansowanej przez długie lata przez Pracownie Konserwacji Zabytków, dla
których pojęcie szacunku dla oryginalnej substancji zabytkowej budowli
było pojęciem tyle niechcianym, co obcym. Wystarczy przejść się po rze-
szowskim Rynku, by stwierdzić, że zabytkowy charakter tego „salonu
miasta" to często złudzenie. Podobnie dzieje się na ul. Kościuszki, gdzie -
pomimo odkrycia historycznej, będącej w nienajgorszym stanie na-
wierzchni - położono nową z kostki. Tak stało się z dworkiem przy ul. Ks.
Józefa Jałowego 1 (zob. il. 1), który ledwie kilka lat temu został znacznie
przekształcony, pomimo istnienia dokumentacji w postaci oryginalnego
projektu autorstwa Józefa Kwiatkowskiego, odnalezionego i opublikowa-
nego przez Barbarę Tondos (zob. il. na s. 9).
Książka Barbary Tondos to niewątpliwie ważny krok na drodze do lep-
szego poznania galicyjskich architektów, architektury i rządzących nią
mechanizmów w okresie autonomii. Wypełnia ona dotkliwą lukę w bada-
niach tych zjawisk na obszarze między Krakowem a Lwowem. Pozostaje
wierzyć, że niedługo powstaną podobne opracowania dotyczące Przemy-
śla, Jarosławia, Krosna, Gorlic, Sanoka czy Jasła.
Ze względu na sięgnięcie przez Autorkę do bogatych zasobów archiwów
lwowskich pozycja ta wyznacza badaczom zjawisk tego okresu nowe kie-
runki poszukiwań. Jak sama pisze: „odtworzenie budowlanych dziejów
Rzeszowa w okresie autonomii galicyjskiej (...) wymaga jeszcze badań,
zwłaszcza badań źródłowych. Przedstawione opracowanie jest niepełne
i niewątpliwie zawiera zaledwie naszkicowany obraz, któremu w przy-
szłości może uda się nadać bardziej szczegółowe rysy" (s. 5). Należy mieć
nadzieję, że Autorka dotrzyma słowa, a wydawca zadba o należyte opraco-
wanie szaty graficznej, korektę tekstu i dystrybucję książki.
176
woczesnymi, nie trwalszymi, ale nastawionymi na efekt, często udającymi
swym kształtem formy historyczne. Rzeszów nie jest w tej materii nieste-
ty żadnym wyjątkiem. Podobnie dzieje się we wszystkich ośrodkach miej-
skich regionu. Wciąż pokutuje tu, jak się wydaje, stereotyp konserwacji
lansowanej przez długie lata przez Pracownie Konserwacji Zabytków, dla
których pojęcie szacunku dla oryginalnej substancji zabytkowej budowli
było pojęciem tyle niechcianym, co obcym. Wystarczy przejść się po rze-
szowskim Rynku, by stwierdzić, że zabytkowy charakter tego „salonu
miasta" to często złudzenie. Podobnie dzieje się na ul. Kościuszki, gdzie -
pomimo odkrycia historycznej, będącej w nienajgorszym stanie na-
wierzchni - położono nową z kostki. Tak stało się z dworkiem przy ul. Ks.
Józefa Jałowego 1 (zob. il. 1), który ledwie kilka lat temu został znacznie
przekształcony, pomimo istnienia dokumentacji w postaci oryginalnego
projektu autorstwa Józefa Kwiatkowskiego, odnalezionego i opublikowa-
nego przez Barbarę Tondos (zob. il. na s. 9).
Książka Barbary Tondos to niewątpliwie ważny krok na drodze do lep-
szego poznania galicyjskich architektów, architektury i rządzących nią
mechanizmów w okresie autonomii. Wypełnia ona dotkliwą lukę w bada-
niach tych zjawisk na obszarze między Krakowem a Lwowem. Pozostaje
wierzyć, że niedługo powstaną podobne opracowania dotyczące Przemy-
śla, Jarosławia, Krosna, Gorlic, Sanoka czy Jasła.
Ze względu na sięgnięcie przez Autorkę do bogatych zasobów archiwów
lwowskich pozycja ta wyznacza badaczom zjawisk tego okresu nowe kie-
runki poszukiwań. Jak sama pisze: „odtworzenie budowlanych dziejów
Rzeszowa w okresie autonomii galicyjskiej (...) wymaga jeszcze badań,
zwłaszcza badań źródłowych. Przedstawione opracowanie jest niepełne
i niewątpliwie zawiera zaledwie naszkicowany obraz, któremu w przy-
szłości może uda się nadać bardziej szczegółowe rysy" (s. 5). Należy mieć
nadzieję, że Autorka dotrzyma słowa, a wydawca zadba o należyte opraco-
wanie szaty graficznej, korektę tekstu i dystrybucję książki.
176