Modus: Prace z historii sztuki (3.2002)

wykształconych niderlandzkich
artystów, popularność niderlandzkich
wzorów graficznych, jak też wola
zleceniodawców, wśród których na
czołowe miejsce wysuwa się rada
miejska wraz z patrycjatem.
Powszechne odwołanie się do wzorów
północnych wiązało się także
z sytuacją polityczną. Ważną rolę
w tym kontekście odgrywają - chęć
zamanifestowania samodzielności
miasta w stosunku do Rzeczypospolitej,
z którą pozostaje ono w tym czasie
w konflikcie oraz pozytywny stosunek
do walki Niderlandów o wyzwolenie
spod władzy Hiszpanii. Przywiązanie
do form manieryzmu niderlandzkiego
spowodowało, iż bardzo długo
utrzymywały się one w gdańskim
budownictwie, prowadząc do
tradycjonalizmu.

Jacek Tylicki14 w swym studium
przedstawia recepcję manieryzmu
w malarstwie i rysunku Wrocławia
oraz miast pruskich - Gdańska,
Torunia, Elbląga i Królewca w w. XVI
i XVII. Autor szkicuje sytuację
historyczno-artystyczną
w poszczególnych miejscowościach oraz
określa wpływy artystyczne.
W miastach pruskich przeważają —
podobnie jak w przypadku innych
dziedzin sztuki - impulsy płynące
wprost z Niderlandów, dla Wrocławia
natomiast charakterystyczne jest silne
oddziaływanie pobliskiej, znajdującej
się w obrębie tego samego organizmu
państwowego, Pragi, w której ok. 1600
r. nastąpił bujny rozkwit sztuki na
dworze Rudolfa II. Tylicki podkreśla
wyjątkowo długie trwanie tradycji

manierystycznej w malarstwie
i rysunku obu regionów.

Prezentowane teksty naświetliły
różnorodne aspekty procesu
transferu kulturowego związanego
z metropoliami Europy
Środkowowschodniej, udowadniając,
iż badania tego typu dają znaczne
możliwości lepszego poznania
i interpretacji naszej przeszłości.
W tym celu są wszakże konieczne
dalsze szeroko zakrojone
interdyscyplinarne studia
kulturoznawcze, poszerzające zakres
tematyczny badań i sposoby ich
realizacji. Omawiany tom jest
istotnym wkładem do ogólnej wiedzy
humanistycznej, a jednocześnie
stanowi dobry punkt wyjścia dla
dalszych poszukiwań.

Katarzyna BRZEZINA

Nowe teksty o starych zdję-
ciach, czyli kilka uwag o wydarze-
niu, jakim stała się konferencja
poświęcona fotografii Why pictures
nouu

Sympozjum Why pictures now
zorganizowane przez Adama Budaka
w krakowskim Bunkrze Sztuki, które
odbyło się w dniach 7-9 maja 2001 r.,
dotyczyło - najogólniej rzecz ujmując
- funkcjonowania fotografii w obszarze
kultury wizualnej. Zakreślone ramy
narzuciły zaproszonym mówcom
skoncentrowanie się na kilku
wyszczególnionych kwestiach, co
miało w zamyśle organizatorów
pomóc odpowiedzieć na zawarte

14 J. Tylicki, Manierismusrezeption in Malerei und Zeichnung Breslaus und einiger preussi-
schen Stddte, s. 185-197.

105