Morka, Mieczysław: Sztuka dworu Zygmunta I Starego: treści polityczne i propagandowe (Warszawa, 2006)

13. Szydłowiec, zamek Mikołaja Szydłowieckiego, 1510-1326, przebudowany 1620-1630

w ujęciu teoretycznym, czego przykładem jest działalność Decjusza^ — a także w dzie-
dzinie szeroko pojętej kultury oraz sztuk plastycznych. Z tych właśnie przyczyn ich
nazwiska przewijać się będą na kartach tej książki. Zamawiane przez nich iluminowa-
ne rękopisy i marmurowe nagrobki, wznoszone kaplice grobowe i rezydencje charak-
teryzowały się nowymi włosko-renesansowymi formami. Działo się tak dlatego, iż nie
tylko dla nich, lecz także dla wielu innych przedstawicieli możnowładztwa i hierarchii
kościelnej oraz takich wzbogaconych mieszczan jak Bonerowie^ czy Decjusz^, wzor-
8^ Od 1525 r. brał czynny udział w pracach nad reformą monetarną w Polsce. Jako doradca króła przy-
gotował przedłożoną na sejmie piotrkowskim w styczniu 1526 r. ważną rozprawę ekonomiczną
Dc 7?20%cA%c c/m7072c Przyjęta przez sejm stała się podstawą obszernej ordynacji menniczej wy-
danej przez króła; zob. Pociecha, Day/zrz..., (1946), s. 44; Terlecki (1963), s. 48-49-
S7 Jan - bankier, żupnik wielicki i burgrabia krakowski. Jeden z najbogatszych wówczas łudzi w Pol-
sce. Seweryn — bratanek i spadkobierca Jana, żupnik, burgrabia i wiekorządca krakowski, starosta
oświęcimski, Zatorski, biecki, rabsztyński i czchowski; zob. Ptaśnik (1905), s. 12-37 i 56-82; Bud-
ka (1936), s. 297-299; Pociecha (1936), s. 300-301.
88 Początkowo zatrudniony w kopalniach miedzi i srebra Fuggerów w Tyrolu. W końcu 1507 r. lub
w początkach 1508 r. przeniósł się do Krakowa, gdzie przez czternaście lat pełni! funkcje sekreta-
rza, księgowego i zastępcy w interesach Jana Bonera. W latach 1528-1535 król powierzył mu za-
rząd mennicy w Toruniu; (zob. Gumowski, 1961, s. 72-106). Mimo niechęci Zygmunta I, podpi-
sał on z księciem Aibrechtem dzierżawę także mennicy w Krółewcu. Decjusz dorobił się w Połsce
dużego majątku, zakupił posiadłość pod Krakowem, był właściciełem kiłku kamienic w Toruniu
i Krakowie oraz różnych nieruchomości; rozporządzał dużym kapitałem obrotowym, który poży-
czał, biorąc w zastaw dobra ziemskie; zob. Pociecha, Der/ż/rz..., (1946), s. 44.

38