DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.31110#0175
Królewicz Zygmunt zetknął się tam nie
tylko z nowymi renesansowymi forma-
mi architektury i rzeźby w realizacjach
wybitnych włoskich artystów, lecz rów-
nież z częściowo przetrwałą wysoką kul-
turą i humanistyczną atmosferą dworu
Macieja Korwina, któremu m.in. Anto-
nio Bonflni chwaląc fundatorską działal-
ność monarchy wykładał moralne
aspekty cnoty Warto
wiedzieć, że Bonflni miał również tytuł
nadwornego historiografa Władysława
II Jagiellończyka. Zapewne wówczas
Zygmunt zainteresował się architekturą
jako ważną formą wizualnego manife-
stowania prestiżu panującego. Świadczyć
może o tym m.in. odnotowany w jego
rachunkach pod datą 19 XI 1502 r. wy-
datek na zakup od Włocha aA/z-
(architektonicznych wizerunków różnych gmachów).^ Nie należy jednak na
tej podstawie formułować tak daleko idących hipotez, jak uczynił to Jerzy Miziołek,
dopuszczając możliwość, że był to napisany, pomiędzy 1462-1472 r. w języku wło-
skim traktat architektoniczny Antonia Averlina, zw. Ił Filaretę, tAoć
zc ęArc zc zAc/% Traktat rzeczywiście krążył, a jego
iluminowaną kopię przywiózł Maciejowi Korwinowi z Włoch humanista Francesco
Bandinid^ Biorąc jednak pod uwagę, że Zygmunt zapłacił zaledwie pół florena, to
mógł za nie otrzymać jedynie jakieś ryciny. Niewątpliwie natomiast, oglądając go-
tycko-renesansowy zamek w Budzie i prowadzoną od 1484 r. przez brata przebudo-
wę w formach późnogotyckich królewskiego zamku w Pradze, z jego ogromną, dłu-
gą na 62 m, a wysoką na 16 m Salą Władysławowską autorstwa Benedykta Rieda,^
zrozumiał, że jeżeli zasiądzie na polskim tronie, będzie musiał zadbać przede wszyst-
kim o to, aby również jego rezydencja odpowiadała wymogom jakie stawiali swym
siedzibom współcześnie mu panujący.
Nakazując umieszczenie na portrecie napisu wychwalającego go jako „bu-
downiczego", Zygmunt I kierował się zarówno wywodami dotyczącymi cnoty 7%%-
gTzz/zrcTzAz, jak i oglądał gloryfikacyjny drzeworyt, tzw. (ił. 49).
Jedna ze scen ilustrujących działalność Maksymiliana jako idealnego władcy uka-
zywała go jako „budowniczego" (ił. 101). W cesarskiej koronie, z orderem Złote-
go Runa na szyi i wielkim mieczem u boku, instruuje on kamieniarzy obrabiają-
cych bloki marmuru dla widocznego w tle, wznoszonego na wzgórzu zamku. Tuż
"81 Feuer-Tóth (1990), s. 16, 34 i 67-75.
482 Pawiński (1893), s. 39 i 251.
48^ Miziołek (1993), s. 82, przyp. 36.
484 Feuer-Tóth (1990), s. 60.
485 Horejśi (1978), s. 480-483-
Śrbatptttadif 91*03 (ttf? wit ynwn A
(Idjcm nathfontoi frctwt N
JDtfCcoiotffttifMuii Rnwtf
- tpm(X (BmhtjMtdimt fotttM
; &4H crrcptif łnvt tni& htmtK
101. M<%Asy77M'/M7z / fragment
drzeworyt, 1517
170
tylko z nowymi renesansowymi forma-
mi architektury i rzeźby w realizacjach
wybitnych włoskich artystów, lecz rów-
nież z częściowo przetrwałą wysoką kul-
turą i humanistyczną atmosferą dworu
Macieja Korwina, któremu m.in. Anto-
nio Bonflni chwaląc fundatorską działal-
ność monarchy wykładał moralne
aspekty cnoty Warto
wiedzieć, że Bonflni miał również tytuł
nadwornego historiografa Władysława
II Jagiellończyka. Zapewne wówczas
Zygmunt zainteresował się architekturą
jako ważną formą wizualnego manife-
stowania prestiżu panującego. Świadczyć
może o tym m.in. odnotowany w jego
rachunkach pod datą 19 XI 1502 r. wy-
datek na zakup od Włocha aA/z-
(architektonicznych wizerunków różnych gmachów).^ Nie należy jednak na
tej podstawie formułować tak daleko idących hipotez, jak uczynił to Jerzy Miziołek,
dopuszczając możliwość, że był to napisany, pomiędzy 1462-1472 r. w języku wło-
skim traktat architektoniczny Antonia Averlina, zw. Ił Filaretę, tAoć
zc ęArc zc zAc/% Traktat rzeczywiście krążył, a jego
iluminowaną kopię przywiózł Maciejowi Korwinowi z Włoch humanista Francesco
Bandinid^ Biorąc jednak pod uwagę, że Zygmunt zapłacił zaledwie pół florena, to
mógł za nie otrzymać jedynie jakieś ryciny. Niewątpliwie natomiast, oglądając go-
tycko-renesansowy zamek w Budzie i prowadzoną od 1484 r. przez brata przebudo-
wę w formach późnogotyckich królewskiego zamku w Pradze, z jego ogromną, dłu-
gą na 62 m, a wysoką na 16 m Salą Władysławowską autorstwa Benedykta Rieda,^
zrozumiał, że jeżeli zasiądzie na polskim tronie, będzie musiał zadbać przede wszyst-
kim o to, aby również jego rezydencja odpowiadała wymogom jakie stawiali swym
siedzibom współcześnie mu panujący.
Nakazując umieszczenie na portrecie napisu wychwalającego go jako „bu-
downiczego", Zygmunt I kierował się zarówno wywodami dotyczącymi cnoty 7%%-
gTzz/zrcTzAz, jak i oglądał gloryfikacyjny drzeworyt, tzw. (ił. 49).
Jedna ze scen ilustrujących działalność Maksymiliana jako idealnego władcy uka-
zywała go jako „budowniczego" (ił. 101). W cesarskiej koronie, z orderem Złote-
go Runa na szyi i wielkim mieczem u boku, instruuje on kamieniarzy obrabiają-
cych bloki marmuru dla widocznego w tle, wznoszonego na wzgórzu zamku. Tuż
"81 Feuer-Tóth (1990), s. 16, 34 i 67-75.
482 Pawiński (1893), s. 39 i 251.
48^ Miziołek (1993), s. 82, przyp. 36.
484 Feuer-Tóth (1990), s. 60.
485 Horejśi (1978), s. 480-483-
Śrbatptttadif 91*03 (ttf? wit ynwn A
(Idjcm nathfontoi frctwt N
JDtfCcoiotffttifMuii Rnwtf
- tpm(X (BmhtjMtdimt fotttM
; &4H crrcptif łnvt tni& htmtK
101. M<%Asy77M'/M7z / fragment
drzeworyt, 1517
170