DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.31110#0180
W 1508 r. Hans Burgkmair wykonał drzeworyt (ił. 106) z władcą jako za-
kutym w zbroję rycerzem z regimentem, na tle przelotu łuku triumfalnego, w któ-
rym zwiesza się wielki herb cesarstwa. W tymże 1508 r. wybito tzw. podwójny
gulden na cesarską koronację, powtórzony z datą 1509 (il. 108), będący ciekawym
przykładem propagandowo-politycznych funkcji numizmatyki. Na awersie Maksy-
milian w zbroi i koronie, dzierży sztandar z dwugłowym orłem — godłem cesarstwa.^
Na czapraku konia, poza dwugłowym orłem umieszczono słońce, o którego sym-
bolice wspominałem przy omawianiu treści ideowych Sali Pod Głowami. Na rewer-
sie znajduje się kompozycja heraldyczna złożona z ukoronowanej tarczy z godłem
cesarstwa w łańcuchu orderu Złotego Runa, otoczona dwoma koncentrycznymi
wieńcami dwudziestu sześciu tarcz herbowych, uzupełnionych inskrypcją w otoku:
POTENTIS[S] IM[VS]PLVRIVMQ(VE] EVROPE PROVINCIAR[VM]REX ET PRINCEPS (Naj-
potężniejszy wielu krajów Europy król i władca). Niezrealizowany natomiast pozo-
stał projekt marmurowego posągu Maksymiliana I, który miał być ustawiony
w chórze kościoła świętych Ulricha i Afty w Augsburgu. Zachowany, rysunkowy
projekt Burgkmaira z 1503 r. (il. 107) przedstawia okrytego rycerską zbroją cesa-
rza na nieruchomo stojącym koniu. W koronie na głowie, dzierży on prawą ręką
wzniesiony miecz, a berło i jabłko leżą przed przednimi kopytami wierzchowca.^
Pomniki Zygmunta I i jego syna
miały być wykonane z piaskowca. Należy
przypuszczać, że z uwagi na statykę rzeźb,
ich konie stały w pozycji nieruchomej.
Mniej prawdopodobne, aby szły stępa.
Jeźdźcy w koronach zapewne mieli być
ubrani w zbroje i trzymali w jednej ręce ber-
ło, a w drugiej — cugle wierzchowca. Innym
możliwym ujęciem było wykorzystanie jako
wzorca wspomnianego drzeworytu Burgk-
maira z konnym wizerunkiem Maksymilia-
na I. Takie rozwiązanie ikonograficzne
wskazywałoby ewentualne miejsce, gdzie
zamierzano je ustawić. Zapewne miały być
usytuowane na osi bramy wjazdowej (il. 32),
przed wejściem na Schody Poselskie. Po
pierwsze, byłoby to zgodne z wyżej zaryso-
wanym hipotetycznym programem ide-
owym prezentowanym dyplomatycznym
przedstawicielom innych władców, udają-
cym się do króla na prywatną bądź oficjal-
ną audiencję. Po drugie, stanowiłoby wizu-
alną realizację rozważań humanistów o roli
rzeźb w siedzibach panujących. Zwracając
105- Projekt pomnika konnego Ercola I
d'Este w Ferrarze, drzeworyt wg rysunku
w A. Maresti, Ta%tro Ferrara,
1681
Egg (1978), s. 39-40; Morka (1986), il. 24 i 25, s. 42-44.
Morka (1986), ii. 34, s. 45.
175
kutym w zbroję rycerzem z regimentem, na tle przelotu łuku triumfalnego, w któ-
rym zwiesza się wielki herb cesarstwa. W tymże 1508 r. wybito tzw. podwójny
gulden na cesarską koronację, powtórzony z datą 1509 (il. 108), będący ciekawym
przykładem propagandowo-politycznych funkcji numizmatyki. Na awersie Maksy-
milian w zbroi i koronie, dzierży sztandar z dwugłowym orłem — godłem cesarstwa.^
Na czapraku konia, poza dwugłowym orłem umieszczono słońce, o którego sym-
bolice wspominałem przy omawianiu treści ideowych Sali Pod Głowami. Na rewer-
sie znajduje się kompozycja heraldyczna złożona z ukoronowanej tarczy z godłem
cesarstwa w łańcuchu orderu Złotego Runa, otoczona dwoma koncentrycznymi
wieńcami dwudziestu sześciu tarcz herbowych, uzupełnionych inskrypcją w otoku:
POTENTIS[S] IM[VS]PLVRIVMQ(VE] EVROPE PROVINCIAR[VM]REX ET PRINCEPS (Naj-
potężniejszy wielu krajów Europy król i władca). Niezrealizowany natomiast pozo-
stał projekt marmurowego posągu Maksymiliana I, który miał być ustawiony
w chórze kościoła świętych Ulricha i Afty w Augsburgu. Zachowany, rysunkowy
projekt Burgkmaira z 1503 r. (il. 107) przedstawia okrytego rycerską zbroją cesa-
rza na nieruchomo stojącym koniu. W koronie na głowie, dzierży on prawą ręką
wzniesiony miecz, a berło i jabłko leżą przed przednimi kopytami wierzchowca.^
Pomniki Zygmunta I i jego syna
miały być wykonane z piaskowca. Należy
przypuszczać, że z uwagi na statykę rzeźb,
ich konie stały w pozycji nieruchomej.
Mniej prawdopodobne, aby szły stępa.
Jeźdźcy w koronach zapewne mieli być
ubrani w zbroje i trzymali w jednej ręce ber-
ło, a w drugiej — cugle wierzchowca. Innym
możliwym ujęciem było wykorzystanie jako
wzorca wspomnianego drzeworytu Burgk-
maira z konnym wizerunkiem Maksymilia-
na I. Takie rozwiązanie ikonograficzne
wskazywałoby ewentualne miejsce, gdzie
zamierzano je ustawić. Zapewne miały być
usytuowane na osi bramy wjazdowej (il. 32),
przed wejściem na Schody Poselskie. Po
pierwsze, byłoby to zgodne z wyżej zaryso-
wanym hipotetycznym programem ide-
owym prezentowanym dyplomatycznym
przedstawicielom innych władców, udają-
cym się do króla na prywatną bądź oficjal-
ną audiencję. Po drugie, stanowiłoby wizu-
alną realizację rozważań humanistów o roli
rzeźb w siedzibach panujących. Zwracając
105- Projekt pomnika konnego Ercola I
d'Este w Ferrarze, drzeworyt wg rysunku
w A. Maresti, Ta%tro Ferrara,
1681
Egg (1978), s. 39-40; Morka (1986), il. 24 i 25, s. 42-44.
Morka (1986), ii. 34, s. 45.
175