DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.31110#0372
4 X 1509 r. nad hospodarem mołdawskim
Bogdanem III Ślepym, które umieszczono przy
trumnie patrona Królestwa Polskiego.^ W la-
tach 1523-1525, po przetopieniu krzyża z da-
ru Kazimierza Wielkiego, krakowski złotnik
Jan wykonał, według rysunku dostarczonego
przez Jana Bonera, nowy złoty krzyż. To dzie-
ło o wadze ponad 14 kg, ozdobione 179 ka-
mieniami i perłami, dekorowały odwrócone do
siebie plecami figury: świętych Piotra i Pawła
oraz Marii i św. Jana. Podobnie jak wiele in-
nych wawelskich zabytków złotniczych zrabo-
wali i przetopili go Szwedzi.^ Dla ołtarza św.
Anny król sprawił ozdobiony heraldycznym
Orłem Białym, srebrny, pozłacany kielich z pa-
teną.^ Liczne, zarówno ze strony Zygmunta I,
jak i Bony, były dary w formie szat liturgicz-
nych i tkanin. Najwspanialszym, już wspo-
mnianym, była rozpoczęta w 1521 r. niezwy-
kłe bogata, haftowana perłami kapa.^ Zdobi-
ły ją m.in. postacie świętych: Floriana, Zyg-
munta, Stanisława, Wojciecha, Wacława
i Marcina. Na kapturze, gdzie wyobrażono
Trójcę Świętą, Bóg Ojciec w stroju monarszym
miał na głowie cesarską koronę i wraz z - tak-
że w koronie — Synem Bożym trzymali koronę
z umieszczoną na jej czerwonym krzyżyku go-
łębicą Ducha Świętego. Bogactwo i program
ikonograficzny nakazują domniemywać, iż została zamówiona jako kapa koronacyj-
na Zygmunta Augusta. Ukończono ją dopiero w latach 1563-1602, a później pa-
dła ofiarą modyfikacji biskupa Andrzeja Trzebickiego (1657-1679)2^ Katedra
otrzymała w darze od króla ornat z herbem państwa, zasłonę na wielki ołtarz, uży-
waną w święto Bożego Ciała, wykonaną z białego adamaszku ze złotem, z herbami
Korony i Litwy, oraz dwie zielone chorągwie kościelne.^ Także Bona ofiarowała
m.in. ornat, baldachim używany do procesji eucharystycznych oraz dwa ornaty
i dwa antepedia do kaplicy św. Mikołaja, którego była szczególną czcicielką.
Z okazji małżeństwa 1 II 1539 r. córki Izabeli z Janem Zapolyą podarowała ka-
plicy misjonarzy dwa ornaty i trzy antepedia.^ Na większości szat fundowanych
240. Monstrancja, z daru Zygmunta I,
1542, Częstochowa, Jasna Góra,
klasztor oo. paulinów
353 Tamże, s. 135-136.
354 Tamże, s. 154-155.
355 Tamże, s. 149.
356 Tamże, s. 149-151.
357 Tamże, s. 151.
35S Tamże, s. 152.
359 Tamże, s. 153.
367
Bogdanem III Ślepym, które umieszczono przy
trumnie patrona Królestwa Polskiego.^ W la-
tach 1523-1525, po przetopieniu krzyża z da-
ru Kazimierza Wielkiego, krakowski złotnik
Jan wykonał, według rysunku dostarczonego
przez Jana Bonera, nowy złoty krzyż. To dzie-
ło o wadze ponad 14 kg, ozdobione 179 ka-
mieniami i perłami, dekorowały odwrócone do
siebie plecami figury: świętych Piotra i Pawła
oraz Marii i św. Jana. Podobnie jak wiele in-
nych wawelskich zabytków złotniczych zrabo-
wali i przetopili go Szwedzi.^ Dla ołtarza św.
Anny król sprawił ozdobiony heraldycznym
Orłem Białym, srebrny, pozłacany kielich z pa-
teną.^ Liczne, zarówno ze strony Zygmunta I,
jak i Bony, były dary w formie szat liturgicz-
nych i tkanin. Najwspanialszym, już wspo-
mnianym, była rozpoczęta w 1521 r. niezwy-
kłe bogata, haftowana perłami kapa.^ Zdobi-
ły ją m.in. postacie świętych: Floriana, Zyg-
munta, Stanisława, Wojciecha, Wacława
i Marcina. Na kapturze, gdzie wyobrażono
Trójcę Świętą, Bóg Ojciec w stroju monarszym
miał na głowie cesarską koronę i wraz z - tak-
że w koronie — Synem Bożym trzymali koronę
z umieszczoną na jej czerwonym krzyżyku go-
łębicą Ducha Świętego. Bogactwo i program
ikonograficzny nakazują domniemywać, iż została zamówiona jako kapa koronacyj-
na Zygmunta Augusta. Ukończono ją dopiero w latach 1563-1602, a później pa-
dła ofiarą modyfikacji biskupa Andrzeja Trzebickiego (1657-1679)2^ Katedra
otrzymała w darze od króla ornat z herbem państwa, zasłonę na wielki ołtarz, uży-
waną w święto Bożego Ciała, wykonaną z białego adamaszku ze złotem, z herbami
Korony i Litwy, oraz dwie zielone chorągwie kościelne.^ Także Bona ofiarowała
m.in. ornat, baldachim używany do procesji eucharystycznych oraz dwa ornaty
i dwa antepedia do kaplicy św. Mikołaja, którego była szczególną czcicielką.
Z okazji małżeństwa 1 II 1539 r. córki Izabeli z Janem Zapolyą podarowała ka-
plicy misjonarzy dwa ornaty i trzy antepedia.^ Na większości szat fundowanych
240. Monstrancja, z daru Zygmunta I,
1542, Częstochowa, Jasna Góra,
klasztor oo. paulinów
353 Tamże, s. 135-136.
354 Tamże, s. 154-155.
355 Tamże, s. 149.
356 Tamże, s. 149-151.
357 Tamże, s. 151.
35S Tamże, s. 152.
359 Tamże, s. 153.
367