DOI article:
Domaradski, Mečislav: Emporion Pistyros
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.41243#0073
Mieczysław Domaradzki
EMPORION PISTYROS
Stefan Bizantyński wymienia Pistyros/Bislyros jako miasto leżące w Tracji1. Nie
jest to pierwsza wzmianka na ten temat. Hcrodot, opisując pochód Persów wzdłuż
wybrzeża Morza Egejskiego, odnotowuje taki toponim. Według tego pisarza, miasto
miało leżeć na prawym brzegu Mcsty, a dokładniej - w jej delcie przy słonym jezio-
rze2. Ch. Koukouli-Chryzanlhaki, na podstawie tych informacji, podjęła próbę lokali-
zacji Pislyros3. Jej zdaniem leżało ono w pobliżu współczesnej wioski Pontolivado.
Badania powierzchniowe przeprowadzone w tym miejscu pozwoliły na ustalenie, że
istniało tam osadnictwo od epoki brązu do II w. p.n.e. Charakter tego osadnictwa nie
jest bliżej określony, ponieważ nie podjęto tam szczegółowych badań archeologicz-
nych. Dodatkowym argumentem przemawiającym za prawidłowością proponowanej
lokalizacji był fakt, że w okolicy nic natrafiono na żadne większe i bogatsze stanowi-
sko. Również znaleziska luźne wskazują, że propozycja Ch. Koukouli-Chryzanthaki
wydaje się przekonująca. Odkryto amfory z Tazos, monety itp. Wskazują one na
kontakty osady z Tazos, co jest zgodne z informacją przekazaną przez Herodota, iż
Pistyros było założone na kontynentalnych włościach Tazos4.
Stefan Bizantyński powtórnie wymienia Pistyros jako emporion w Tracji5. Warto
zauważyć, że w tym wypadku nic podaje on drugiego wariantu nazwy - Bistyros.
W końcu ubiegłego roku w okolicy wioski Velren, położonej w gminie Scptcm-
vri, w górnym biegu Maricy, znaleziono wykonaną na marmurowej płycie inskry-
pcję. Jest na niej wymieniony toponim Pistyros oraz termin “emporitai”, tj. niiesz-
kańcy emporionu czy emporionów. Dla interpretacji inskrypcji nie bez znaczenia jest
fakt, że kolo tejże wioski, na stanowisku Adżijska Vodcnica, są prowadzone od kilku
lat badania archeologiczne. Odkryte w ich trakcie odważniki ołowiane, duża liczba
monet srebrnych i brązowych itp. wskazują na handlowy charakter tej osady . .
Przed porównaniem wyników prac archeologicznych z danymi zawartymi w tek-
ście inskrypcji warto wspomnieć o stanic badań nad osadnictwem trackim w dolinie
Maricy oraz o przyczynach rozpoczęcia prac archeologicznych właśnie w Vetren -
osadzie leżącej w pobliżu Pazardżik. Stanowisko znajduje się ok. 5 km na południo-
wy wschód od wsi (rys. 1).
Pierwsze badania archeologiczne osad trackich w ogóle, a w dolinie Maricy w
szczególności, przeprowadził w latach trzydziestych naszego wieku Ivan Velkov.
EMPORION PISTYROS
Stefan Bizantyński wymienia Pistyros/Bislyros jako miasto leżące w Tracji1. Nie
jest to pierwsza wzmianka na ten temat. Hcrodot, opisując pochód Persów wzdłuż
wybrzeża Morza Egejskiego, odnotowuje taki toponim. Według tego pisarza, miasto
miało leżeć na prawym brzegu Mcsty, a dokładniej - w jej delcie przy słonym jezio-
rze2. Ch. Koukouli-Chryzanlhaki, na podstawie tych informacji, podjęła próbę lokali-
zacji Pislyros3. Jej zdaniem leżało ono w pobliżu współczesnej wioski Pontolivado.
Badania powierzchniowe przeprowadzone w tym miejscu pozwoliły na ustalenie, że
istniało tam osadnictwo od epoki brązu do II w. p.n.e. Charakter tego osadnictwa nie
jest bliżej określony, ponieważ nie podjęto tam szczegółowych badań archeologicz-
nych. Dodatkowym argumentem przemawiającym za prawidłowością proponowanej
lokalizacji był fakt, że w okolicy nic natrafiono na żadne większe i bogatsze stanowi-
sko. Również znaleziska luźne wskazują, że propozycja Ch. Koukouli-Chryzanthaki
wydaje się przekonująca. Odkryto amfory z Tazos, monety itp. Wskazują one na
kontakty osady z Tazos, co jest zgodne z informacją przekazaną przez Herodota, iż
Pistyros było założone na kontynentalnych włościach Tazos4.
Stefan Bizantyński powtórnie wymienia Pistyros jako emporion w Tracji5. Warto
zauważyć, że w tym wypadku nic podaje on drugiego wariantu nazwy - Bistyros.
W końcu ubiegłego roku w okolicy wioski Velren, położonej w gminie Scptcm-
vri, w górnym biegu Maricy, znaleziono wykonaną na marmurowej płycie inskry-
pcję. Jest na niej wymieniony toponim Pistyros oraz termin “emporitai”, tj. niiesz-
kańcy emporionu czy emporionów. Dla interpretacji inskrypcji nie bez znaczenia jest
fakt, że kolo tejże wioski, na stanowisku Adżijska Vodcnica, są prowadzone od kilku
lat badania archeologiczne. Odkryte w ich trakcie odważniki ołowiane, duża liczba
monet srebrnych i brązowych itp. wskazują na handlowy charakter tej osady . .
Przed porównaniem wyników prac archeologicznych z danymi zawartymi w tek-
ście inskrypcji warto wspomnieć o stanic badań nad osadnictwem trackim w dolinie
Maricy oraz o przyczynach rozpoczęcia prac archeologicznych właśnie w Vetren -
osadzie leżącej w pobliżu Pazardżik. Stanowisko znajduje się ok. 5 km na południo-
wy wschód od wsi (rys. 1).
Pierwsze badania archeologiczne osad trackich w ogóle, a w dolinie Maricy w
szczególności, przeprowadził w latach trzydziestych naszego wieku Ivan Velkov.