DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.24989#0014
Ormianie, którzy już w r. 1283 mieli we Lwowie wznieść swój pierw-
szy kościół. Obok nich pojawili się Żydzi, Tatarzy i Karaimowie.
Każda z tych grup narodowościowych na swój sposób wykorzystywała
możliwości stwarzane przez położenie miasta na szlaku intensywnie
rozwijającego się handlu wschodniego, a ich różnorodne obyczaje
i tradycje miały z czasem stać się elementami niepowtarzalnej kul-
tury Lwowa.
Gród księcia Lwa stanął na skrzyżowaniu szlaków, prowadzących
z Kiakowa na wschód, ku Kijowowi i Morzu Czarnemu oraz z pół-
nocy, przez Halicz do Mołdawii i dalej, na Bałkany. Właściwy gród
obronny mieścił się na panującym nad okolicą wzgórzu Wysokiego
Zamku. Rozwijająca się stopniowo osada rozłożyła się natomiast na
opadających ku Pełtwi północnych i zachodnich stokach wznie-
sienia, wzdłuż traktu wołyńskiego, czyli późniejszej ulicy Żółkiewskiej
(Chmielnickiego). Jej osłonę stanowił z jednej strony gród, z dru-
giej zaś bagna rozpościerające się na miejscu późniejszego Placu
Mariackiego (Mickiewicza), Wałów Hetmańskich i Teatru Wielkie-
go. Wkrótce po r. 1300 miasto posiadało już osiem cerkwi (w tym
cerkiew Św. Jura, zbudowaną w r. 1280 na tym samym miejscu co
obecnie, a więc poza obrębem właściwej osady), dwa kościoły kato-
lickie i dwa ormiańskie.
Zabudowania grodu i podgrodzia lwowskiego były w XIII
i w 1. połowie XIV w. wzniesione niemal wyłącznie morę mtenico,
czyli z drewna, niekiedy uzupełnianego gliną i cegłą. Drewniana
była też większość świątyń. Po owej najstarszej fazie historii miasta
pozostały jedynie skromne ślady. Oprócz kształtu Starego Rynku,
przebiegu niektórych ulic w jego sąsiedztwie oraz pewnej liczby
reliktów archeologicznych, są to zaledwie trzy murowane, mocno
zmienione w późniejszych czasach budowle: cerkiew św. Mikołaja
oraz kościoły Św. Jana Chrzciciela i Matki Boskiej Śnieżnej.
Cerkiew Św. Mikołaja, wzmiankowana po raz pierwszy w r. 1292,
została wzniesiona z ciosowego kamienia na planie krzyża grec-
kiego. Z jej pierwotnej fazy zachowały się tylko niewielkie partie
murów. Jeżeli chodzi o obydwa kościoły katolickie, nie ma pewno-
ści, czy ich obecne struktury w ogóle zawierają relikty XIII-wiecz-
ne. Maleńki kościółek Św. Jana, przytłoczony dziś przez sąsiednią,
nowoczesną zabudowę, powstał, według znajdującego się w nim
niegdyś napisu, w r. 1270. Według tradycji został on ufundowany
przez żonę założyciela miasta ks. Konstancję, królewnę węgierską
i siostrę bł. Kingi. Opiekę nad nim sprawowali wędrowni bracia
reguły św. Dominika. Jego kształt architektoniczny był bardzo
skromny: prostokątna nawa, do której być może nieco później
10
szy kościół. Obok nich pojawili się Żydzi, Tatarzy i Karaimowie.
Każda z tych grup narodowościowych na swój sposób wykorzystywała
możliwości stwarzane przez położenie miasta na szlaku intensywnie
rozwijającego się handlu wschodniego, a ich różnorodne obyczaje
i tradycje miały z czasem stać się elementami niepowtarzalnej kul-
tury Lwowa.
Gród księcia Lwa stanął na skrzyżowaniu szlaków, prowadzących
z Kiakowa na wschód, ku Kijowowi i Morzu Czarnemu oraz z pół-
nocy, przez Halicz do Mołdawii i dalej, na Bałkany. Właściwy gród
obronny mieścił się na panującym nad okolicą wzgórzu Wysokiego
Zamku. Rozwijająca się stopniowo osada rozłożyła się natomiast na
opadających ku Pełtwi północnych i zachodnich stokach wznie-
sienia, wzdłuż traktu wołyńskiego, czyli późniejszej ulicy Żółkiewskiej
(Chmielnickiego). Jej osłonę stanowił z jednej strony gród, z dru-
giej zaś bagna rozpościerające się na miejscu późniejszego Placu
Mariackiego (Mickiewicza), Wałów Hetmańskich i Teatru Wielkie-
go. Wkrótce po r. 1300 miasto posiadało już osiem cerkwi (w tym
cerkiew Św. Jura, zbudowaną w r. 1280 na tym samym miejscu co
obecnie, a więc poza obrębem właściwej osady), dwa kościoły kato-
lickie i dwa ormiańskie.
Zabudowania grodu i podgrodzia lwowskiego były w XIII
i w 1. połowie XIV w. wzniesione niemal wyłącznie morę mtenico,
czyli z drewna, niekiedy uzupełnianego gliną i cegłą. Drewniana
była też większość świątyń. Po owej najstarszej fazie historii miasta
pozostały jedynie skromne ślady. Oprócz kształtu Starego Rynku,
przebiegu niektórych ulic w jego sąsiedztwie oraz pewnej liczby
reliktów archeologicznych, są to zaledwie trzy murowane, mocno
zmienione w późniejszych czasach budowle: cerkiew św. Mikołaja
oraz kościoły Św. Jana Chrzciciela i Matki Boskiej Śnieżnej.
Cerkiew Św. Mikołaja, wzmiankowana po raz pierwszy w r. 1292,
została wzniesiona z ciosowego kamienia na planie krzyża grec-
kiego. Z jej pierwotnej fazy zachowały się tylko niewielkie partie
murów. Jeżeli chodzi o obydwa kościoły katolickie, nie ma pewno-
ści, czy ich obecne struktury w ogóle zawierają relikty XIII-wiecz-
ne. Maleńki kościółek Św. Jana, przytłoczony dziś przez sąsiednią,
nowoczesną zabudowę, powstał, według znajdującego się w nim
niegdyś napisu, w r. 1270. Według tradycji został on ufundowany
przez żonę założyciela miasta ks. Konstancję, królewnę węgierską
i siostrę bł. Kingi. Opiekę nad nim sprawowali wędrowni bracia
reguły św. Dominika. Jego kształt architektoniczny był bardzo
skromny: prostokątna nawa, do której być może nieco później
10