Ostrowski, Jan K.: Lwów: dzieje i sztuka (Kraków, 1997)

III. ZŁOTY WIEK LWOWA

Stulecie zawarte mniej więcej pomiędzy latami 1520 i 1620 było
okresem największej pomyślności Lwowa. Lista gwałtownych wyda-
rzeń tej epoki nie jest długa. Miasto było kilkakrotnie trapione
przez zarazy, a w latach 1527 i 1571 przez wielkie pożar)'. Najazdy
tatarskie, systematycznie gnębiące południowo-wschodnie ziemie
Rzeczypospolitej i często docierające w okolice Lwowa, nie stano-
wiły dla niego bezpośredniego zagrożenia. Jedyne poważniejsze
niepokoje miały charakter sporów wewnętrznych. W r. 1537 pod
murami Lwowa miał miejsce rokosz szlacheckiego pospolitego ru-
szenia, zwany „Wojną kokoszą”. W r. 1588 miasto obiegły prywatne
wojska Mikołaja Jazłowieckiego, a w r. 1606 oddziały Stadnickich,
prowadzących wojnę z Janem Szczęsnym Herburtem. Ponadto
w latach 1603 i 1614 Lwów musiał się okupywać konfederacjom
niepłatnych wojsk koronnych. Długi okres spokoju i rozkwit gospo-
darczy całego kraju stworzył i dla miasta szerokie możliwości rozwo-
ju. Ustabilizowanie stosunków politycznych z Turcją pozwoliło na
odtworzenie handlu wschodniego.

Ze Wschodu sprowadzano tkaniny (w tym jedwabie i kobierce),
przyprawy korzenne, bogato zdobioną broń i inne wyroby luksu-
sowe. Bliskość granicy węgierskiej czyniła ze Lwowa ośrodek handlu
winem. Ważnym przedmiotem handlu były też produkty miejscowe,
a więc przede wszystkim płótno, broń i wyroby metalowe, ryby,
bydło oraz potaż - cenny surowiec chemiczny uzyskiwany z popiołu
drzewnego, masowo eksportowany przez Gdańsk. Kupcy stanowili
najzamożniejszą kategorię ludności. Ich rozgałęzione kontakty się-
gały do wszystkich krajów Europy. Szczególną rolę odgrywali tu
Ormianie, Grecy oraz lewantyńscy Włosi, którzy dzięki znajomości
języków i stosunków wschodnich opanowali najbardziej zyskowne
dziedziny wymiany. Wielka wartość i znaczny stopień komplikacji
zawieranych transakcji doprowadziły do wytworzenia się wysoko
rozwiniętych form kredytu i obrotu pieniężnego.

Rzemiosło było w dalszym ciągu zorganizowane w cechach.
Obok wszelkiego rodzaju wyrobów użytkowych Lwów wyspecjalizo-
wał się w produkcji przedmiotów zbytku - dzieł złotnictwa, haf-

19