DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.24989#0013
I. GRÓD KSIĄŻĄT HALICKICH
Wielki najazd tatarski r. 1240 zamknął epokę świetności wczes-
nośredniowiecznej Rusi. Kraj, osłabiony przez trwające od stulecia
rozbicie dzielnicowe, od początku w. XIII będący przedmiotem
wciąż ponawianych zakusów sąsiadów, został straszliwie zdewasto-
wany przez azjatyckich najeźdźców i zmuszony do uznania ich
zwierzchnictwa. Odbudowie po kataklizmie zawdzięcza swe powsta-
nie Lwów, a jego szybki rozwój wiązał się z dogodnym położeniem
na szlaku handlowym oraz ruiną dawnych ośrodków, jak Halicz
i Dźwinogród. Założycielem grodu był książę Lew, władający dziel-
nicą przemyską z ramienia swego ojca, księcia halickiego Daniela.
Jakkolwiek nazwa Lwowa pojawia się po raz pierwszy w źródłach
w r. 1259, to początki grodu należy sytuować ok. połowy wieku,
skoro już z r. 1261 pochodzi wiadomość o wymuszonym przez
Tatarów zburzeniu jego obwarowań. Owo rozbrojenie Lwowa mu-
siało być zresztą przejściowe, skoro w r. 1283 wytrzymał on dwu-
tygodniowe oblężenie w czasie kolejnego najazdu tatarskiego.
Miejsce wybrane do założenia grodu było bardzo szczególne.
Leży ono w pobliżu europejskiego działu wód (granica pomiędzy
zlewiskami Bałtyku i Morza Czarnego przecina teren współczesnego
miasta obok kościoła Św. Elżbiety), na styku trzech krain geogra-
ficznych: lesistego pasma wzgórz Roztocza, stepowej Wyżyny Po-
dolskiej oraz wilgotnej Niziny Nadbużańskiej. Specyfika ta sprawia,
że w samym mieście i w jego najbliższych okolicach występują kraj-
obrazy o charakterze górskim, stepowym i nizinnym, a we florze
i faunie spotykają się gatunki charakterystyczne dla Europy pół-
nocnej i południowo-wschodniej.
Wszystko zdaje się wskazywać, że ludność powstającego miasta
od początku stanowiła mozaikę narodowościową, w ramach której
miejscowy element ruski spotykał się z przybyszami ze Wschodu
i Zachodu. Zachód reprezentowali głównie Niemcy, skupieni wokół
kościoła Matki Boskiej Śnieżnej. Dobrze zorganizowani, obyci
z cywilizacją miejską, uzyskali tak silną pozycję, że używana przez
nich nazwa miasta Lamburga występuje nawet w dokumentach
książęcych. Wśród nacji wschodnich pierwsze miejsce zajmowali
9
Wielki najazd tatarski r. 1240 zamknął epokę świetności wczes-
nośredniowiecznej Rusi. Kraj, osłabiony przez trwające od stulecia
rozbicie dzielnicowe, od początku w. XIII będący przedmiotem
wciąż ponawianych zakusów sąsiadów, został straszliwie zdewasto-
wany przez azjatyckich najeźdźców i zmuszony do uznania ich
zwierzchnictwa. Odbudowie po kataklizmie zawdzięcza swe powsta-
nie Lwów, a jego szybki rozwój wiązał się z dogodnym położeniem
na szlaku handlowym oraz ruiną dawnych ośrodków, jak Halicz
i Dźwinogród. Założycielem grodu był książę Lew, władający dziel-
nicą przemyską z ramienia swego ojca, księcia halickiego Daniela.
Jakkolwiek nazwa Lwowa pojawia się po raz pierwszy w źródłach
w r. 1259, to początki grodu należy sytuować ok. połowy wieku,
skoro już z r. 1261 pochodzi wiadomość o wymuszonym przez
Tatarów zburzeniu jego obwarowań. Owo rozbrojenie Lwowa mu-
siało być zresztą przejściowe, skoro w r. 1283 wytrzymał on dwu-
tygodniowe oblężenie w czasie kolejnego najazdu tatarskiego.
Miejsce wybrane do założenia grodu było bardzo szczególne.
Leży ono w pobliżu europejskiego działu wód (granica pomiędzy
zlewiskami Bałtyku i Morza Czarnego przecina teren współczesnego
miasta obok kościoła Św. Elżbiety), na styku trzech krain geogra-
ficznych: lesistego pasma wzgórz Roztocza, stepowej Wyżyny Po-
dolskiej oraz wilgotnej Niziny Nadbużańskiej. Specyfika ta sprawia,
że w samym mieście i w jego najbliższych okolicach występują kraj-
obrazy o charakterze górskim, stepowym i nizinnym, a we florze
i faunie spotykają się gatunki charakterystyczne dla Europy pół-
nocnej i południowo-wschodniej.
Wszystko zdaje się wskazywać, że ludność powstającego miasta
od początku stanowiła mozaikę narodowościową, w ramach której
miejscowy element ruski spotykał się z przybyszami ze Wschodu
i Zachodu. Zachód reprezentowali głównie Niemcy, skupieni wokół
kościoła Matki Boskiej Śnieżnej. Dobrze zorganizowani, obyci
z cywilizacją miejską, uzyskali tak silną pozycję, że używana przez
nich nazwa miasta Lamburga występuje nawet w dokumentach
książęcych. Wśród nacji wschodnich pierwsze miejsce zajmowali
9