DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.24989#0054
V. POD PANOWANIEM HABSBURGÓW
Zajęcie Lwowa przez wojska autriackie we wrześniu r. 1772
oznaczało początek jego prawie półtorawiekowej przynależności do
monarchii habsburskiej, zakończonej dopiero w listopadzie r. 1918.
Jednoznaczna ocena tej długiej epoki jest niemożliwa, gdyż w jej
ramach mieszczą się zarówno okresy wielkiego ucisku, jak i rozkwi-
tu miasta. Pierwsze lata władzy austriackiej poświęcone były przede
wszystkim regulacji stosunków prawnych w zdobytej prowincji. Swe
prawa do okupowanej części Rzeczypospolitej rząd cesarski uza-
sadniał XIII-wiecznymi pretensjami węgierskimi do księstwa Halicko-
-Włodzimierskiego (stąd dziwaczna, a powszechnie przyjęta nazwa
Galicji i Lodomerii). Na czele administracji krajowej stanął gu-
bernator, baron Antoni Pergen, który zajął pałac Lubomirskich
przy Rynku. Biura rządowe umieszczono w gmachu kolegium je-
zuickiego. Po zatwierdzeniu traktatu rozbiorowego przez niesław-
nej pamięci sejm r. 1773 odbył się akt złożenia przez mieszkańców
Galicji hołdu cesarzowej Marii Teresie.
System administracyjny i urzędy Rzeczypospolitej zostały anulo-
wane. We Lwowie, jako stolicy prowincji, umieszczono tzw. guber-
nium, któremu podlegały urzędy obwodowe. Nowa, centralistyczna
i biurokratyczna, ale i oświecona władza odebrała wiele uprawnień
samorządom (przetrwała tylko ograniczona reprezentacja, zwana
stanami), lecz zajęła się też wieloma problemami dotychczas nie-
dostrzeganymi. Sądownictwo cywilne miało nadal charakter stano-
wy, ale sądy karne były już wspólne dla wszystkich klas społecznych.
Język niemiecki zyskał rangę urzędowego, a stanowiska admini-
stracyjne obejmowali najczęściej przybysze z krajów habsburskich.
Znaczna część klasztorów uległa kasacie, a ich budynki przezna-
czono na różne cele państwowe. Akcja ta spowodowała zniszczenie
i rozproszenie wielu cennych zabytków. Po likwidacji zakonu jezui-
tów w miejsce prowadzonej przez nich Akademii w r. 1784 utworzo-
ny został świecki Uniwersytet, z łacińskim językiem wykładowym.
W r. 1789 Lwów otrzyma! od cesarza Józefa II akt regulujący
jego status prawny. Zarząd miasta objął magistrat złożony z trzech
„senatów”, z których dwa zajmowały się wymiarem sprawiedliwości,
50
Zajęcie Lwowa przez wojska autriackie we wrześniu r. 1772
oznaczało początek jego prawie półtorawiekowej przynależności do
monarchii habsburskiej, zakończonej dopiero w listopadzie r. 1918.
Jednoznaczna ocena tej długiej epoki jest niemożliwa, gdyż w jej
ramach mieszczą się zarówno okresy wielkiego ucisku, jak i rozkwi-
tu miasta. Pierwsze lata władzy austriackiej poświęcone były przede
wszystkim regulacji stosunków prawnych w zdobytej prowincji. Swe
prawa do okupowanej części Rzeczypospolitej rząd cesarski uza-
sadniał XIII-wiecznymi pretensjami węgierskimi do księstwa Halicko-
-Włodzimierskiego (stąd dziwaczna, a powszechnie przyjęta nazwa
Galicji i Lodomerii). Na czele administracji krajowej stanął gu-
bernator, baron Antoni Pergen, który zajął pałac Lubomirskich
przy Rynku. Biura rządowe umieszczono w gmachu kolegium je-
zuickiego. Po zatwierdzeniu traktatu rozbiorowego przez niesław-
nej pamięci sejm r. 1773 odbył się akt złożenia przez mieszkańców
Galicji hołdu cesarzowej Marii Teresie.
System administracyjny i urzędy Rzeczypospolitej zostały anulo-
wane. We Lwowie, jako stolicy prowincji, umieszczono tzw. guber-
nium, któremu podlegały urzędy obwodowe. Nowa, centralistyczna
i biurokratyczna, ale i oświecona władza odebrała wiele uprawnień
samorządom (przetrwała tylko ograniczona reprezentacja, zwana
stanami), lecz zajęła się też wieloma problemami dotychczas nie-
dostrzeganymi. Sądownictwo cywilne miało nadal charakter stano-
wy, ale sądy karne były już wspólne dla wszystkich klas społecznych.
Język niemiecki zyskał rangę urzędowego, a stanowiska admini-
stracyjne obejmowali najczęściej przybysze z krajów habsburskich.
Znaczna część klasztorów uległa kasacie, a ich budynki przezna-
czono na różne cele państwowe. Akcja ta spowodowała zniszczenie
i rozproszenie wielu cennych zabytków. Po likwidacji zakonu jezui-
tów w miejsce prowadzonej przez nich Akademii w r. 1784 utworzo-
ny został świecki Uniwersytet, z łacińskim językiem wykładowym.
W r. 1789 Lwów otrzyma! od cesarza Józefa II akt regulujący
jego status prawny. Zarząd miasta objął magistrat złożony z trzech
„senatów”, z których dwa zajmowały się wymiarem sprawiedliwości,
50