DOI article:
Dutkiewicz, Józef Edward: Nowo odkryte malowidło ścienne w dawnym klasztorze augustianów w Krakowie: ze studiów nad malarstwem późnego średniowiecza w Polsce
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.26549#0129
"Łuszczkiewicz, o.c., s. 42.
10 A m e i s e n ó w n a (o. c., s. 7) wiąże powstanie pierwszego cyklu obrazów z datą 1423
to jest bytnością I. Bonera i Ścibora ze Ściborzyc na soborze w Konstancji. Fundacja malo-
wideł w krużgankacli jak i uposażenie icłi może się wiązać z rodziną Lanckorońskicb.
Zbigniew z Brzezia Lanckoroński buduje w r. 1426 domek dła siebie przy klasztorze, a jego
synowie i wnukowie wypełnili kościół dziełami sztuki (Ł u s z c z k i e w i c z, o. c., s. 17).
Zresztą Izajasz Boner był synem FJoriana i Bronisławy z Brzezia Lanckorońskicli (K u 1-
s i u s, o. c., s. 9).
11 Patrz przyp. 4.
12 Odbitlca ulotna z końca w. XVII w części środkowej przedstawia obraz M. Boskiej
Pocieszenia w otoczeniu sześciu obrazków ilustrujących cuda z nim związane. Ta część
odbitki pochodzi z płyty miedziorytniczej. Objęta jest po bokach drzeworytniczą bordiurą
o motywie ornamentalnym ze zniekształconego inicjału MARIA, a u góry napisem druko-
wanym również z płyty drzeworytniczej. Napis, obraz i krawędzie boczne ujęte są w orna-
ment z rozetek i kwiatów. Napis u góry brzmi: OBRAZ TEN NAYŚWIĘTSZEJ MARII
PANNY POCIESZENIA, KTÓRY WIDZISZ W TEY TU KAPLICY, IEST NA MURZE
MALOWAN Z DAWNOŚCI LAT NIEZLICZONEMI CODZIENNIE SŁYNĄCY CUDAMI,
PRZY KTÓRYM UTRAPIENI POCIECHĘ CHORZY ZDROWIE, UMARLI ŻYCIE, INNI
WE WSZYSTKICH POTRZEBACIl SWOICII OBFITE ODBIERAJĄ ŁASKI Y DOBRO-
DZIEJSTWA.
Układ szczegółów obrazu środkowego zmieniony w stosunku do stanu obecnego. Od-
daje stan prawdopodobnie po przemalowaniu obrazu w w. XVII, usunięty w czasie obecnej
konserwacji. Główną różnicą są korony na głowacli Marii i Jezusa oraz smok u stóp Marii.
Bezpośrednio pod obrazem napis: YERA EFFIGIES IMAGINIS B. Y. MARIAE CONSO-
LATRICIS AFFLICTORUM IN AMBITU ECCLESIAE S. CATHERINAE P. P. AUGUSTI-
NIANORUM DEPICTA MIRACULIS CLARISSIMIS CASIMIRIAE AD CRACOYIAM.
Pod obrazem tablica ujęta w kartusz podtrzymany przez dwa anioły. Napis na kartuszu:
MARIA SPES MUNDI CERTISSIMA, na tablicy: niezupełnie czytełny napis: ORBIS IN
EXTREM. STETERAT IAM(?) YICTIJS ARENA (DECERTANS).... IN PHLEGETONTE
DOMUS (SCILICET) GRIVONIS (?) CERTUS CARUISSE SAGITIS; COELIS (?) TOTIES (?)
PRECI (?) STRINGERET WX TRUCES.... CELSO SPECULANS (?) SA. OLYMPO(SC
LOQUITUR PUERO DUCTA VERBA SUO) NATE IDE MISERANS VICTRICEM POIRI-
GE (?) DEXTRAM HUMANUM SUPERAT STYX INVICTA (?) GENUS ISTUMQUE SUI
SAECULUM INCENDIT AMORIS (?) PROTEGIT HOC POPULOS ET PHLEGETONTA
FERIT.
Wokół obrazu rozmieszczonycłi siedem scen:
1. Ponad obrazem scena w wygiętej ramie z motywem muszli, poniżej kartusz z orna-
mentem okuciowym z resztkami zniszczonego napisu: C...ASUMPTO (?) ...NOMIC..E. STA-
NISLAUS MORTUUS AD/ VITAM... Scena przedstawia tłum ludzi i zakonników zgroma-
dzonych wokół noszy z klęczącym wskrzeszonym przed obrazem M. Boskiej.
2. Scena pierwsza od góry na łewo w prostokątnej z czworoliściem ramie przedstawia
ołtarz wraz z obrazem otoczonym przez unoszące się i śpiewające anioły. Pod nim na
kartuszu zniszczony napis: ANTIP/IIONA AVE REGINA/ COELI M...AB ANGELIS
DEI/...TON... (?) AUDITUR.
3. Scena poniżej. Przed obrazem kłęczą zakonnicy. Obraz w ramie kształtu tarczy.
Poniżej na kartuszu w formie muszli uszkodzony napis: SIGNIFICARE (?) FINITA (?).
ALEM...PICTA.
4. Następna poniżej w ramie jak 2. przedstawia malarza malującego lub poprawiają-
cego z rusztowania obraz M. B. Pocieszenia. Poniżej z ljoku stoją zakonnicy oglądający
pracę. Napis na małym kartuszu: CUI A BE. ESAIAE BONAR/S... IN MURO ECCLESIAE/
DEPIC” FUERAT (FUE: 140).
5. Po prawej stronie pierwszy obraz od góry w ramie jak 2. Wnętrze krużganku z obra-
zem M. B. po prawej stronie. Widoezne płomienie i dym. Na pierwszym planie uciekający
71
10 A m e i s e n ó w n a (o. c., s. 7) wiąże powstanie pierwszego cyklu obrazów z datą 1423
to jest bytnością I. Bonera i Ścibora ze Ściborzyc na soborze w Konstancji. Fundacja malo-
wideł w krużgankacli jak i uposażenie icłi może się wiązać z rodziną Lanckorońskicb.
Zbigniew z Brzezia Lanckoroński buduje w r. 1426 domek dła siebie przy klasztorze, a jego
synowie i wnukowie wypełnili kościół dziełami sztuki (Ł u s z c z k i e w i c z, o. c., s. 17).
Zresztą Izajasz Boner był synem FJoriana i Bronisławy z Brzezia Lanckorońskicli (K u 1-
s i u s, o. c., s. 9).
11 Patrz przyp. 4.
12 Odbitlca ulotna z końca w. XVII w części środkowej przedstawia obraz M. Boskiej
Pocieszenia w otoczeniu sześciu obrazków ilustrujących cuda z nim związane. Ta część
odbitki pochodzi z płyty miedziorytniczej. Objęta jest po bokach drzeworytniczą bordiurą
o motywie ornamentalnym ze zniekształconego inicjału MARIA, a u góry napisem druko-
wanym również z płyty drzeworytniczej. Napis, obraz i krawędzie boczne ujęte są w orna-
ment z rozetek i kwiatów. Napis u góry brzmi: OBRAZ TEN NAYŚWIĘTSZEJ MARII
PANNY POCIESZENIA, KTÓRY WIDZISZ W TEY TU KAPLICY, IEST NA MURZE
MALOWAN Z DAWNOŚCI LAT NIEZLICZONEMI CODZIENNIE SŁYNĄCY CUDAMI,
PRZY KTÓRYM UTRAPIENI POCIECHĘ CHORZY ZDROWIE, UMARLI ŻYCIE, INNI
WE WSZYSTKICH POTRZEBACIl SWOICII OBFITE ODBIERAJĄ ŁASKI Y DOBRO-
DZIEJSTWA.
Układ szczegółów obrazu środkowego zmieniony w stosunku do stanu obecnego. Od-
daje stan prawdopodobnie po przemalowaniu obrazu w w. XVII, usunięty w czasie obecnej
konserwacji. Główną różnicą są korony na głowacli Marii i Jezusa oraz smok u stóp Marii.
Bezpośrednio pod obrazem napis: YERA EFFIGIES IMAGINIS B. Y. MARIAE CONSO-
LATRICIS AFFLICTORUM IN AMBITU ECCLESIAE S. CATHERINAE P. P. AUGUSTI-
NIANORUM DEPICTA MIRACULIS CLARISSIMIS CASIMIRIAE AD CRACOYIAM.
Pod obrazem tablica ujęta w kartusz podtrzymany przez dwa anioły. Napis na kartuszu:
MARIA SPES MUNDI CERTISSIMA, na tablicy: niezupełnie czytełny napis: ORBIS IN
EXTREM. STETERAT IAM(?) YICTIJS ARENA (DECERTANS).... IN PHLEGETONTE
DOMUS (SCILICET) GRIVONIS (?) CERTUS CARUISSE SAGITIS; COELIS (?) TOTIES (?)
PRECI (?) STRINGERET WX TRUCES.... CELSO SPECULANS (?) SA. OLYMPO(SC
LOQUITUR PUERO DUCTA VERBA SUO) NATE IDE MISERANS VICTRICEM POIRI-
GE (?) DEXTRAM HUMANUM SUPERAT STYX INVICTA (?) GENUS ISTUMQUE SUI
SAECULUM INCENDIT AMORIS (?) PROTEGIT HOC POPULOS ET PHLEGETONTA
FERIT.
Wokół obrazu rozmieszczonycłi siedem scen:
1. Ponad obrazem scena w wygiętej ramie z motywem muszli, poniżej kartusz z orna-
mentem okuciowym z resztkami zniszczonego napisu: C...ASUMPTO (?) ...NOMIC..E. STA-
NISLAUS MORTUUS AD/ VITAM... Scena przedstawia tłum ludzi i zakonników zgroma-
dzonych wokół noszy z klęczącym wskrzeszonym przed obrazem M. Boskiej.
2. Scena pierwsza od góry na łewo w prostokątnej z czworoliściem ramie przedstawia
ołtarz wraz z obrazem otoczonym przez unoszące się i śpiewające anioły. Pod nim na
kartuszu zniszczony napis: ANTIP/IIONA AVE REGINA/ COELI M...AB ANGELIS
DEI/...TON... (?) AUDITUR.
3. Scena poniżej. Przed obrazem kłęczą zakonnicy. Obraz w ramie kształtu tarczy.
Poniżej na kartuszu w formie muszli uszkodzony napis: SIGNIFICARE (?) FINITA (?).
ALEM...PICTA.
4. Następna poniżej w ramie jak 2. przedstawia malarza malującego lub poprawiają-
cego z rusztowania obraz M. B. Pocieszenia. Poniżej z ljoku stoją zakonnicy oglądający
pracę. Napis na małym kartuszu: CUI A BE. ESAIAE BONAR/S... IN MURO ECCLESIAE/
DEPIC” FUERAT (FUE: 140).
5. Po prawej stronie pierwszy obraz od góry w ramie jak 2. Wnętrze krużganku z obra-
zem M. B. po prawej stronie. Widoezne płomienie i dym. Na pierwszym planie uciekający
71