DOI Artikel:
Małkiewicz, Adam: Zespół architektoniczny na Bielanach pod Krakowem (1605 - 1630)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26549#0259
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU JAGIELLONSKIEGO
Nr 45
PRACE Z HISTORII SZTUKI Z. 1
1962
Adam Małkiewicz
Zespół architektoniczny na Bielanach pod Krakowem (1605-1630)*
Krakowska kamaldola 1 na Bielanach, należąca do najcenniejszych po-
mników polskiej architektnry pierwszej połowy w. XVII, nie posiada wy-
czerpującej monografii. Najważniejsze pozycje bibliograficzne to inwentarz
opracowany przez Stanisława Toinkowicza 2 oraz napisana przez niego mo-
nografia 3, mająca jednak charakter popularnonaukowy. We wzmiankowa-
nyin powyżej inwentarzu opublikował Tomkowicz znajdujące się w kościele
inskrypcje oraz wykonane przez Sławomira Odrzywolskiego pomiary kościoła,
niestety bardzo niedokładne 4. Bielanom poświęcone są fragmenty prac Lud-
wika Zarewicza o kamedułach 5 i Marii Krynickiej o mecenacie Mikołaja
Wolskiego fi, poza tym istnieje kilka artykułów w czasopismach oraz wzmian-
ki w przewodnikach po Krakowie i okolicy a także w pracach o ogólniejszej
tematyce. Opracowania te ograniczają sią jednak do podania opisu kamał-
doli, jej historii, wiadomości o autorze itp., bez przeprowadzania anałizy
stylistycznej i prób łączenia zahytku ze sztuką europejską, poprzestając tylko
na stwierdzeniu jego włoskiego charakteru 7.
Niniejsza praca poświęcona jest wyłącznie architekturze założenia, przede
wszystkim kościoła będącego najważniejszyrn i najbardziej okazałym elemen-
tein zespołu; całkowicie pominięta została ciekawa i reprezentnjąca wysoki
poziom dekoracja stiukowa i malarska oraz wyposażenie wnętrza, stano-
wiące cenną całość. Celem niniejszej rozprawy jest ukazanie związków Bie-
lan ze współczesną im architekturą europejską i ich znaczenia dła sztuki
jrolskiej, wydobycie tendencji stylistycznych, charakterystycznych dła oma-
wianego obiektu oraz uzupełnienie wiadomości liistorycznych. Niestety to
ostatnie zadanie spełnia ona tylko częściowo, ponieważ archiwum eremu,
określane przez Zarewicza jako hogate, w nowszych czasach uległo rozprosze-
niu 8. Opracowanie niniejsze nie jest monografią zabytku — poświęcone
w głównej mierze badaniom stylistycznym stanowi przyczynek do studiów
nad polską architekturą pierwszej połowy w. XVII.
143
Nr 45
PRACE Z HISTORII SZTUKI Z. 1
1962
Adam Małkiewicz
Zespół architektoniczny na Bielanach pod Krakowem (1605-1630)*
Krakowska kamaldola 1 na Bielanach, należąca do najcenniejszych po-
mników polskiej architektnry pierwszej połowy w. XVII, nie posiada wy-
czerpującej monografii. Najważniejsze pozycje bibliograficzne to inwentarz
opracowany przez Stanisława Toinkowicza 2 oraz napisana przez niego mo-
nografia 3, mająca jednak charakter popularnonaukowy. We wzmiankowa-
nyin powyżej inwentarzu opublikował Tomkowicz znajdujące się w kościele
inskrypcje oraz wykonane przez Sławomira Odrzywolskiego pomiary kościoła,
niestety bardzo niedokładne 4. Bielanom poświęcone są fragmenty prac Lud-
wika Zarewicza o kamedułach 5 i Marii Krynickiej o mecenacie Mikołaja
Wolskiego fi, poza tym istnieje kilka artykułów w czasopismach oraz wzmian-
ki w przewodnikach po Krakowie i okolicy a także w pracach o ogólniejszej
tematyce. Opracowania te ograniczają sią jednak do podania opisu kamał-
doli, jej historii, wiadomości o autorze itp., bez przeprowadzania anałizy
stylistycznej i prób łączenia zahytku ze sztuką europejską, poprzestając tylko
na stwierdzeniu jego włoskiego charakteru 7.
Niniejsza praca poświęcona jest wyłącznie architekturze założenia, przede
wszystkim kościoła będącego najważniejszyrn i najbardziej okazałym elemen-
tein zespołu; całkowicie pominięta została ciekawa i reprezentnjąca wysoki
poziom dekoracja stiukowa i malarska oraz wyposażenie wnętrza, stano-
wiące cenną całość. Celem niniejszej rozprawy jest ukazanie związków Bie-
lan ze współczesną im architekturą europejską i ich znaczenia dła sztuki
jrolskiej, wydobycie tendencji stylistycznych, charakterystycznych dła oma-
wianego obiektu oraz uzupełnienie wiadomości liistorycznych. Niestety to
ostatnie zadanie spełnia ona tylko częściowo, ponieważ archiwum eremu,
określane przez Zarewicza jako hogate, w nowszych czasach uległo rozprosze-
niu 8. Opracowanie niniejsze nie jest monografią zabytku — poświęcone
w głównej mierze badaniom stylistycznym stanowi przyczynek do studiów
nad polską architekturą pierwszej połowy w. XVII.
143