DOI Artikel:
Szablowski, Jerzy: Domniemana rola Sabbionety w sztuce polskiej okresu manieryzmu
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.26549#0211
równo autor budowli, który umieścił w kopule płaskorzeźby, jak i kamie-
niarze, którzy je wykonali, byli Włocbami, przez co kieruje naszą myśł ku
wzorom włoskiin. Równocześnie uderza go w niektórych portretach „cha-
rakterystyka jjolska” zaznaczająca się w typach osóh przedstawionych, w stro-
jach i innycli realiach.
Formalne i tematyczne związki i zależności interesującej nas dekoracji
rzeźhiarskiej oraz rola tej dekoracji w ideowej koncepcji mauzołeum Mysz-
kowskich doczekały się szczegółowego omówienia dopiero niedawno, w mo-
nograficznym studium tej kapłicy autorstwa Andrzeja Fischingera 3. Anałi-
zując „pomysł umieszczenia figur w kasetonach na znacznej wj rsokości” autor
dochodzi do przekonania, iż odnieść go trzeba do wpływu sztuki włoskiej,
w szczególności do inspiracji ze strony dzieł sztuki od dawna we Włoszech
islniejących. W tym względzie szczególne znaczenie posiada dekoracja me-
diolańskiego kościoła Santa Maria presso San Satiro, związana z przehudową
tej świątyni według planów Brainantego, która występuje w zakrystii na
fryzie belkowania poniżej górnego obejścia — w postaci silnie wysuniętych
ku przodowi głów w obramieniach kase.tonowych oraz na tainburze kopuły
w krzyżu kościoła — w postaci bardzo plastycznych popiersi w okrągłych
medalionach. Przejęcie pomysłu ułatwiły — zdaniem autora — głośne swego
czasu kosmopolityczne upodobania fundatora kapłicy Myszkowskicłi i rów-
nie znane jego włoskie koneksje, a niemniej włoskie pochodzenie twórcy
projektu — przypuszczalnie Santi Gucciego. Ów pomysł znalazł zresztą opar-
cie w polskiej tradycji artystycznej, motyw kasetonów wypełnionycli rzeź-
bionymi głowaini pojawia się bowiem już w latach 1531 1535 w stropie sali
Poselskiej zamku królewskiego na Wawelu. Same popiersia Myszkowskich
w ogólnyin typie i pewnej hieratyczności póz wzorują się na szłacheckich
i mieszczańskich wizerunkach, spotykanych u nas często na nagrobkach
i epitafiach z drugiej połowy w. X\ I i z początku w. XVII.
Rozpatrując galerię Myszkowskicłi jako całość od strony ikonograficz-
nej, Andrzej Fischinger zalicza ją do znanych od dawna, lecz rozpowszecli-
niających się dopiero od początku w. XVI tzw. galerii przodków, w szcze-
gółności do tej ich odmiany, którą reprezentują galerie stworzone nie drogą
stopniowego rozwoju, lecz powstałe od jednego rzutu, a posiadające cha-
rakter sepulkralny. Słynnym za granicą przykładem takiej gałerii jest ze-
spół dwudziestu ośmiu posągów brązowych nadnaturałnej wielkości, ustawio-
ny wokół nagrobka cesarza Maksymiliana I w Innsbruku, przykładami poł-
skimi, bardzo zresztą skromnymi — rzeźbione galerie Lasockich w krypcie
grobowej w Brzezinach, takaż galeria Ligęzów w prezbiterium kościoła Ber-
nardynów w Rzeszowie oraz malowana galeria Oświęcimów w ich kaplicy
przy kościele Franciszkanów w Krośnie. Wśród polskich galerii przodków,
zarówno posiadających charakter sepułkrałny, jak i służących ku ozdobie
rezydencji pańskich, galeria Myszkowskich jest nie tylko jedną z najhogat-
szych, gdy idzie o ilość ełementów składowych, lecz również jedną z naj-
bardziej interesujących przez swą rolę w programie ideowym kaplicy „bę-
119
niarze, którzy je wykonali, byli Włocbami, przez co kieruje naszą myśł ku
wzorom włoskiin. Równocześnie uderza go w niektórych portretach „cha-
rakterystyka jjolska” zaznaczająca się w typach osóh przedstawionych, w stro-
jach i innycli realiach.
Formalne i tematyczne związki i zależności interesującej nas dekoracji
rzeźhiarskiej oraz rola tej dekoracji w ideowej koncepcji mauzołeum Mysz-
kowskich doczekały się szczegółowego omówienia dopiero niedawno, w mo-
nograficznym studium tej kapłicy autorstwa Andrzeja Fischingera 3. Anałi-
zując „pomysł umieszczenia figur w kasetonach na znacznej wj rsokości” autor
dochodzi do przekonania, iż odnieść go trzeba do wpływu sztuki włoskiej,
w szczególności do inspiracji ze strony dzieł sztuki od dawna we Włoszech
islniejących. W tym względzie szczególne znaczenie posiada dekoracja me-
diolańskiego kościoła Santa Maria presso San Satiro, związana z przehudową
tej świątyni według planów Brainantego, która występuje w zakrystii na
fryzie belkowania poniżej górnego obejścia — w postaci silnie wysuniętych
ku przodowi głów w obramieniach kase.tonowych oraz na tainburze kopuły
w krzyżu kościoła — w postaci bardzo plastycznych popiersi w okrągłych
medalionach. Przejęcie pomysłu ułatwiły — zdaniem autora — głośne swego
czasu kosmopolityczne upodobania fundatora kapłicy Myszkowskicłi i rów-
nie znane jego włoskie koneksje, a niemniej włoskie pochodzenie twórcy
projektu — przypuszczalnie Santi Gucciego. Ów pomysł znalazł zresztą opar-
cie w polskiej tradycji artystycznej, motyw kasetonów wypełnionycli rzeź-
bionymi głowaini pojawia się bowiem już w latach 1531 1535 w stropie sali
Poselskiej zamku królewskiego na Wawelu. Same popiersia Myszkowskich
w ogólnyin typie i pewnej hieratyczności póz wzorują się na szłacheckich
i mieszczańskich wizerunkach, spotykanych u nas często na nagrobkach
i epitafiach z drugiej połowy w. X\ I i z początku w. XVII.
Rozpatrując galerię Myszkowskicłi jako całość od strony ikonograficz-
nej, Andrzej Fischinger zalicza ją do znanych od dawna, lecz rozpowszecli-
niających się dopiero od początku w. XVI tzw. galerii przodków, w szcze-
gółności do tej ich odmiany, którą reprezentują galerie stworzone nie drogą
stopniowego rozwoju, lecz powstałe od jednego rzutu, a posiadające cha-
rakter sepulkralny. Słynnym za granicą przykładem takiej gałerii jest ze-
spół dwudziestu ośmiu posągów brązowych nadnaturałnej wielkości, ustawio-
ny wokół nagrobka cesarza Maksymiliana I w Innsbruku, przykładami poł-
skimi, bardzo zresztą skromnymi — rzeźbione galerie Lasockich w krypcie
grobowej w Brzezinach, takaż galeria Ligęzów w prezbiterium kościoła Ber-
nardynów w Rzeszowie oraz malowana galeria Oświęcimów w ich kaplicy
przy kościele Franciszkanów w Krośnie. Wśród polskich galerii przodków,
zarówno posiadających charakter sepułkrałny, jak i służących ku ozdobie
rezydencji pańskich, galeria Myszkowskich jest nie tylko jedną z najhogat-
szych, gdy idzie o ilość ełementów składowych, lecz również jedną z naj-
bardziej interesujących przez swą rolę w programie ideowym kaplicy „bę-
119