Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie [Hrsg.]
Prace z Historii Sztuki — 1.1962

DOI Artikel:
Małkiewicz, Adam: Zespół architektoniczny na Bielanach pod Krakowem (1605 - 1630)
DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.26549#0269
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
autor projektu. Rzut kościola ma formę prostokąta, którego zachodnią częśó
poszerzają (lwie kwadratowe w planie wieże, flankujące fasadę (rys. 3).
Zgodnie z przepisami budowlanymi zakonu wydłużonemu prezbiterium to-
warzyszą po bokacb dwie prostokątne kaplice, spełniające też rolę zakrystii
(południowa) i kapitularza (północna). Do kaplic przylegają od zachodu
niewielkie przedsionki łączące je z prezbiterium i będące zarazem bocznymi

0 lO

1 -1-——ł

Rys. 4. Bielany. Plan zacliodniego przęsla kościola. Rekonstrukcja stanu pierwotnego (rys.

.T. Frazikowa)

kruchtami kościoła; południowy z nich mieści się w przyziemiu wieży-dzwon-
nicy. Pomieszczenie ponad zakrystią wykorzystano na skład, nad kapitula-
rzem zaś raieści się biblioteka. Widoczna na planie niewielka kapłiczka,
przyłegająca do zakrystii od południa, znajduje się już w budynku klasz-
tornym. Spezza, który w układzie części prezbiterialnej ściśle przestrzegał
przepisów klasztornycb, projektując korpus nawiązał do „modnego” wów-
czas rzymskiego kościoła deł Gesu. Do rozległej nawy otwierają się arkadami
połączone między sobą wąskimi przejściami kaplice, po trzy od północy i po-
łudnia. Kaplice takie odgrywały dużą rolę w kościełe jezuickim, m. in,
umożłiwiając odprawianie procesji podczas uroczystych nabożeństw. "W koś-
ciełe kamedulskim, gdzie się tego rodzaju obchody nie odbywały, taki scbe-
tnat wnętrza nie miał znaczenia praktycznego. Z zachodnim przęsłem nawy
łączą się poprzez niewielkie przedsionki kapłice w przyziemiach wież fłan-
kującycb fasadę. Ponail ciągiem kaplic biegną empory, otwarte do nawy
tnałymi owalnymi okienkami we fryzie belkowania. Pod prezbiterium mieści
się tzw. dołny kościół, rodzaj krypty, pierwotnie przeznaczony na kaplicę
Grobu Malki Boskiej.

Zaznaczone już poprzednio podobieństwo do płanu kościoła del Gesu
ogranicza się właściwie tylko do korpusu, a i tu proporcje nawy są inne,
bardziej wydłużone. Natomiast błiską twórcy kościoła jezuickiego jest zasada
projektowania prostokątnej w rzucie świątyni o jednej nawie z trzema pa-
rami przylegającycli kaplic. Najbliższą cbyba analogię dla naszego zabytku
stanowi vignolowski kościól Madonna del Piano koło Capranica (rys. 5) 43.
Usytuowanie kapłic pod wieżami znajdującymi się poza obrębem właściwego
bloku lnidowli, połączonych z nawą przedsionkami o charakterze niemal

153
 
Annotationen